Katalog

CCMHURİYET 3 Ağustot 1968 SAHİFE OÇ AJANSLAR • RADYOLAR * ÖZEL MUHABİRLERİMİZ DÜNYADA BUGÜN Niieryolı jön îürkler U> KLLZEV BOLOESf Kâduna CHausa) Araplararası barış içinde bir arada yaşama siyaseti hayatını tamamlıyor KAHİRE a.a. A.P. rap BlrUfl M«rkeılnd«ı 8ğrenüdiğin» gör», Arap Dı»işleri Bakanlan, 1 Eylülde Cezayird* yapacaklan toplantıda, 1967 Martında toplanmasına esas olarak karar verUan Arap Hükumet Başkanlan Konferansının ön« almma imktnı hak kında bir karara varacaklardır. BiUndiği gibi Lübnan hükumeti, Eylülde Cezayird» toplanacak dördüncü Arap Devlet Baskanlan konferanu yerine, Hükumet, Baskanlan toplantısı nın yapılmasını iıtemisti. Yabancı gözlemciier ise Arap Zirve Konferanslan ile birlikte Başkan Nâsırın 1964 te ortaya attığı Araplararası barıs içinde bir arada yaşama siyaseünin de, hayatını tamamladığını düşünmektedirler. Buna sebep olarak, Suudi Arabistan Kralı Faysahn 5 Eylülde toplanması kararlastırılan Zirve Konferansı yapılmadığı taktirde, Araplararası bü tün teşekküllerden çeldlmeye karar vermesi gösterilmektedir. Nâsmn bu zirve konferansma katılmıyacağınm 23 Temmuzda ilân edilmesinden bu yana Suri ye, Irak, Yemen, Filistin, Lübnan ve Fas Konferansının ertelenmesinden yana olduklannı bildirmişlerdir. Ayrıca. kötü hazırlanmı; Zirve Konferansma «allerjisi» olan ve Tunus ile Birleşik Arap Cum huriyeti arasındaki ilişkilerin gerginleştiği 1965 Nisanından sonra Nâsır Ue ayni masaya oturmak istemeyen Başkan Burgibanın da bu konferansa katıl maya niyeti yoktur. Kömüre zam ayat pahalılıgi gerçl memleketlere ve «ahnıia. ra göre «izafî» bir mefhnmdar. Yani Abnanya» da 10 kuruşa satüan bir şey bizim memlekette de 10 knruşa satılırsa bizim için pahalı, Almanya için ucuz sayıiır. Mesele bir mem leket ha.ıinnın ortalama «satın alma> gücünün aldığ] mala göre olan nispeti meselesidir. 0nun için bir çok memleketler bir ta> knn flk Chtiyaç maddelerini • yanl yaşamak için mutlaka lüzumlu olan şeyleri ucuza maletmeye veya ucuza gatmaya gayret ederler. Cn, şeker. pamuklu, yağ, mahrukat yani yakıt, elektrik, su, haragazı gibl şeyler her yer» de mümkün olduğu kadar ucuzdnr. Hattâ sfit ve tereyağınm bir çok zengin memleketlerde bizden ucuza satüdığı bir vâkıadır. Türkiyenin ük mahrukat maddesi odun idi. Zamanla odnnun rolü azaldı; ama bizde de orman kalmadı. Onun flzerine kömüre yüklendik. Bizim taş bömürümü» azdır. Bu yüzden sıkıntı içindeyiz. Linyit dediğimiz henüz tam pişmemiş hafil kömüre gelince, biz bu çeşit kömürü knllanmaya da pek alışık değiliz. Üstelik bu kömürün hem kuvveti az, hem kokusu kötü, hem dumanı fazladır. Ama neyleyelim ki köraür kullanmağa mccbur olunca elde ne varsa onu yakmaya başladık. Odun ortadan kalkıp kömür is tihlâki başlayinca her gün artan ihtiyacı karşüamak bir ağır me> sele oldu. Ba yüzden halk da hükumet de sıkıntıya ağradı ve uğ ramaktadır. Hâlâ kok kömürünün vesika Oe ve öteki kömürlerin de ona yakın tahditlerle satılması, yâni Türkiyede serbest bir kömür piyasasuıın ohnayısı bunun açık delilidir. Yani kömür istüısalimiz, istihlâkimizi karşıla* yamamaktadır. Üstelik kömürün de enerji kaynağı olarak git çide fazla talep karşısmda kalma8i da sıkıntıyı arttırmaktadır. Başka memleketlerde kömür yavaş yavaş bn vasfını kaybediyor. Onun yerini petrol mahsulleri ahyor. Vapnrlardan, lokomotiflere, fabrikalardan elektrik sanlrallanna kadar ağır, hafif petrolyağı kullanılması hattâ kömürden istihsal edilen havagazınm yerini Butan dediğimiz petrol müştakkının alması bazı memleketlerde kömürün ehemmiyetini ikinci de receye indirmiştir; ama bizde henüz böyle bir muvazene değişikliği olmamıştır. Onun için kömür başta gelen ve lâyıkı veçhile karşılanamıyan bir ük ihtiyaç maddesidir. Kömür dâvası oldum olası gel miş, geçmiş hükumetleri ağraştırmış ve halkı sıkıntıya sokmuştur. Kömür Türkiyede bemen hemen hiç bir zaman karaborsadan kaldırüamamıştır. Bunun tek sebebi istihsalin ihtiyacı karsılayamamasi ve ber aene ohnasa da iki üç senede bir kömür Ryatına hükumetlerin zam yapmak zornnda kaünalandır. Bunun tek iattması geçen bir iki sene olmnştnr ki o da Karabük'de ocak lardan birinin muatta! kalması yüzünden kömür sarfiyatmm ekBÜmesinden ileri gelmis bir geçici boUuk idL Her sene olduğu gibl bu sene de şu yaz aylannda kömür rejiminl ve fiyatlarmı hükumet ilân etti. Bu ilâna göre halka ve hususî sarfiyata verüecek kok kömürü gene kısıldı ve üstelik fiyatlara da aznnsanmıyacak bir zam yapıldı. Meselâ kok kömürünün tonu 200 liraya çıkanldı. Linyit kömürüne de yerine göre 60 liraya kadar zam oldu. Hükumet sözcüsüniin ifadesine göre kok 300 liraya dahi gene de ziyana satılmakta üniş. Bn sözün, geçenlerde Etibank Cmtun Müdürünün bana gönderdiği bir vazısında EtibankiD hiç bir zaman ziyan etmediği hakkındaki iddiasiyle tezad teskil etmekte olmasına rağmen doğruluğuna şüphe etmiyornm. Ama kömüre zam her tamaa bu halkı sarsmıs ve şikâyetini çekmiştir. Bir kere bizde ısmmak ve pişirmek için Linyit kuOamlmasma abşılmamıştiT. Ne evlerimiz, ne mutfaklanmız, ne de ocaklanmız buna ıü"'**ir. Üstelik satüan Linyitlerin cinsl de aynı değildİT. Hafifi kuvvetlisi vardjr. Bunlar bir yere depo edilirse kendi kendine tutusuyor. Üstelik ateşi de kinrvetsizdir ve çabnk geçer. Yani bizim halka verdiğimiz kömür hâlâ ne rahattır, ne de ucuz. Halbuki bu dâva nllardır surüp gitmiştir. Bu işletmelerin ba sma türlü türlü mütehassıslar, uzmanlar, işletmeciler eeçmiştir. Kömür işiyle meşgul olan bir çok kıymetli adamlar ba problem ile wntmıı zaman oğraşmıstır.. 4ma bir türlü su kömür ve yakıt dâvasını halledememiştir Bence bu bir hükumet aczi değfl. maalesef topyekun hepimizin aczidir. Dünya 20 50 sene sonra petrol ve kömür gibi enerji kaynaklarının tükeneceğini gözönünde tutarak şimdiden Atom enerjisini hizmete koymaya başlamısken, biz hâlâ kömürlü fabrikalar ve santraüar kurmaya çalışmakta ve zaten taleplere cevap veremiyen kömür istihsalimizi de daha sıkıştıracak istihlâk kapılan açmaya devam etmekteyiz. Meselâ bina tsıtmalannda bundan son ra kömürlü kazanlara müsaade edilmemek veya yağ vakanlara bir avantaj sağlayıp yağı da ncuza vererek teşvik etmek bilmem kimsenin hatınna gehnez mi? Gene meselâ artık havagazı gibi mutlaka kömüre basHı istihsalleri eksütmeye onun yerini Bntan (veya Metan) gazlaruun aünası* m temin etmek akla gehnez mi? Bunlan Plânlama Dairenıizin pek titiz nzmanlanna edibane • «orabflir miyim?. Ve gene sorabflir miyim?. Neden bu kömür bizde hep daha pa halrya doğra gider Tanî maliyet unsurlannm içinde el emeği. sabit veya miitpharrik âlet ve edevat amortismanı. işletme omum5 masrah. nakiife fibi kalemlerden hangisi mütpmadiyen artryor.. Yoksa paramız mi d*' sfiyor?. Ne olnyor da kömür ' (Arkan Sa. 7. Sü. S 1 NİJERYA ltı yıl Snee bağımsızüğına kavuşan Nijeryanın en müzmln baş ağITB, ülkenin üc «iyasî topluluğu, doğudaki tbo, batıdaki Yaruba ve kuzeydeki Hausa kabileleri arasında bir denge kurulamamıs «lmasıdır. Son kansıklıklar da, kabileleraraıı rekabet, husumet ve güvenılaliğin acı bir meyvasıdır. Nijerya Ordnsunun «Jön Tflrkler» adıyla bilinen subaylar gru» pu, geçtiğimiz oeakta «Suiisttmallere paydos» bayrafı altında ayaklanmışlar ve Federal Başbakan Sir Abubakar Talava Baleva'nın sivil yönetimini devirmislerdi. Baleva ile batı ve kuzey bölgelerinin mahallî Başbakanları katledilmiş, Tümgeneral Johnson Aguiyi îronsi liderligindeki askerî hükümet, 55 milyonluk nüfusuyla Afrikatun en kalabalık ülkesi olan Mjeryada iktidan devralmıştı. Kendisi bir tbo olmasına rsfmen îronsi ise iyi niyetle sarıldı. Kabile aynlıklanna ve federal statüye son verilecek ve bir birlik hükümeti kurulacaktı. Ancak îronsi'nin birlik hükftmeti fikrini uygulamaya koyulması, Müslüman kuzeyde kanlı direnmelere sebep oldu ve en azından 600 insan can verdi. Çünkü askerî rejimin karan, knzeyin servet içinde yüzen gele neksel bâkimleri Esmirlerin çıkarlarına dokunuyordu. Sayıları 300 ü bnlan ve 20 milyon Müslümana hükmeden feodal emirler, polisi ve hapishaneleri isteklerince yönettikleri gibi, yargı yetkisini anlayışlanna göre üstlenmekte, vergi toplamakta ve ilk öğrenimi gönüllerince düıenlemekteydiler. Askerî rejim, mahallî idareler de dahil olmak üzere polisi, hapishaneleri, adaleti ve eğitimi merkezileştirmek istiyordu. Emirler, geriye geleneksel dinî nüfuzlan ve servetleri dışında fazla birsey kalmayacağını anladılar. Geriye kalanlar da gelecekte pek teminat altında olmayacaktı. Halbuki Tan rıdan başka kimseye hesap vermeğe alışmanuşlardı. 300 emir iki ay önce kuzey Nijeryanın bagkenti Kaduna'da, insanda bir masalı yaşadığı izlenimini uyandıracak kadar gös kamastıncı bir zenginlik gösterisi içinde top landı ve tronsi'ye ültimatom niteliğinde bir muhtıra sundu: Askerî rejim ya birleştirme karanndan vssyeçecek, y» da filkenin kuıeyi güneyinden aynlacaktı. îşte böylece, kendi basına buyrnk emirlerin tahrikleriyle yeni bir ihtilâlin, hükümet darbesinin tohumlan atıbyordu. Nijerya Ordusunun îronsiye baş kaldıran kuzeyli Müslüman birlikleri, birleşme balinde Nijeryanın Îbo diktası altına gireceğini ileri sürmektedirler. Gerçekten de Îronsi, iyi niyetine rağmen, çevresinin Hausa ve Taruba'larda süpbe yaratacak biçimde Ibolarla dolmasını önleyememlfTümgeneral tronsi aynca, ken disini iktidar koltuğuna getiren «Jön Türkler» i tatmin edememisti. «Jön Türk» hareketinin bariz radikal karakterine mnkabil. îronsi. mutedil ve «nab *a göre şerbet veren» bir politlka izlemekteydi. Kayhan SAGLAMER A Lag KAMERUM Komünistler B.M de İsrael Cumharbaşkanı şerefine verilen yemege katılnadüar NEW YORK (a.a. • A.P.y irleşmi» Milletler Genel Sekretri UThant'ın tsrail Cumhurbaşkanı Şereflne verdiği öğle yemeğine Sovyetler Birliği ve Bulgaristan'm Güvenlik Konseyindeki temsilcileri gelmemişlerdir. Bu devletlerin temsilcileri yemeğe dâvet edilmişlerse de son dakikada dâvete katılmaktan vazgeçtikleri öğrenilmiştir. 22 ülke temsilcisinin katıldığı öğle yemeğinde tsrail Cumhurbaşkanı Zalman Sazar, UThantın bir konuşmasına cevap vererek, tsrail'in Birleşmiş Milletlerle olan münasebetlerini hatırlatmış ve Genel Sekreterin daba uzun müddet vazifesi başında kalması temennisinde bulunmuştur. AMERİKA YİETNAM'DA I AYDA 38 UÇAK KAYBETTİ SAYGON (a.a. • Radyolar) Hindistan ve Pakistan'm emelteri CENEVRE (a.a, Radyolar) irlesmi» Milleüer Genel Sek reteri U Thant, kendisine gönderilen 9 Temmut tarihli bir Pakistan notasını, Cenevre süâhsızlanma konferannna sunmuştur. Notada, «Gfivenilir kaynakJar dan edinilen lnanılır haberler, Hindistan'ın yeraltı atom denemesi yapmaya bazırlandığını göstermektedir» denmektedir. Başbakan Bayan Gandi ise, Pakistanın nükleer alanda komS nist Çin Ue ışbirliği yapmasının Hindistanı endişelendirdiğini ka bul etmektedir. Yeni Delhide Temsilciler Mec lisinde, Pakistanın 1968 yılına dogru bir atom bombası im&li için Pekin ile izbirliğinde bulunduğunu öne süren bir millet vekiline cevap veren Başbakan. Hindistanın ancak kendisini korumak için tedbirler alabileceğini, yoksa Pakistan ile Kızıl Çin arasındaki bir işbirliğine mani olamıyacağını söylemiştir. B Iç savaş tehlikesi belirdî Nijerya'da yeni askerî hükumet açıklandı LAGOS (a.a. A.P. Radyolar) akubu Gowon isminde 31 yaşında bir Albay, Nijeryada üç gün Hiroşima bombası kanlı kanşıklıklardan son ra kurulan yeni askerî hâlâ can alıyor bükumetin başına gelmişHİROŞİMA, ( S J ) Bu yıl itir. çinde 21 yıl önce Hiroşima'ya B V Y Gowon, eski merkezi hükumetin, federal statüyü ortadan kaldırma plânlarına değinerek: «birlik hükumeti fikri, hiç bir denemeden geçmemiştir» demiştir. Nijerya radyosu yeni askerî hükumette vazife alanların isimlerini sayarken, Lagos yakınmdaki milletlerarası hava alanı lkeja'nın da 24 gaattenberi hava traiiğin* açılmıs olduğunu açıklamıştır. Hava alanı, geçen cuma günündenberi askerî birlik lerce i?gal edilmis olup, hiç bir uçak buraya iniş yapamamakta idi. öte yandan Doğu Nijerya radyosunun Cotonou'da zaptedilen bir yayımına göre, ülkede yönetimi cline geçiren Gowon'a karfi belirli bir direnme hareketi başlamak iizeredir. Eyalet Askerî Valisi Albay Odumegwu Ojukwu, yeni askerî hükumetin kunılmasında sadece kuzeyli asilerin fikrinin alındığım belirterek, ülkenin bir bütün olarak siyasî geleceğini tâyin etmesi için derhal müzakerelere girişilmesini istemiştir. Enugu sehri, güçlü îbo kabilesinin mut lak bir hâkimiyet kurduğu Doğu Ni:>rj'a"mif'VaşkentidSr. Cotonojı'ya gşlen haberlera göre, Nijerya'nın diğer köşelerinde yaşıyan îbo'lar, bir arada olabilmek için Doğu Nijerya'da toplanmaya başlamışlardır. Kuzeyin müslüman Hausa kabilesi ile Doğunun Îbo kabilesi arasındaki bir çarpışmanuı, Nijerya'nın ikiye bölunmesine yol açacağmdan korkulmaktadır. atılan atom bombasımn kurbanı olan 18 kişi ölmüstür. Hiroşima Kızılhaç Atom Bombası Hastahanesi yetkilüeri hastaha nedeki hastalar arasında radyoaktivitenin sebep olduğu kanser ve benzeri habis urlar hastalık larının gittikçe arttığını söylemişlerdir. Yetkililer bu yıl O cak ayıyla Haziran ayı arasında hastahaneye 129 hastamn yattığı, bunlardan 33 ünün kanserden veya benzeri habis urlardan mustarip olduklannı, geçen yıl aynı durumda sâdece 20 hasta bulunduğunu bildirmişlerdir. ietnamdaki Amerikan askerî sözcüsü dün sabah yaptıgı bir açıklamada üdnci bir «F1M Starfighter» uçağınm öncekJ gün öğleden sonra Hanoinin yüz kllometre kadar knzey baüsında düşürülâüğünü söylemiştir. Dçağın pilotu kayıptır. Bundan başka yine dün akşam diğer bir «Starfighter» uçağmın TTnnniniTi 60 kilometre kuzey batısında kaybolduğu büdirümişti. Düşürü. len son «F104» le birlikte 1 tem muzdan beri Vietnamda Amerikan kuvvetlerinin kaybettigi uçak sayısı 38 e yükselmiştir. öte yandan, Kuzey Vietnamın bir süredir ortalıkts gözükmeyen Savunma Bakanı Vo Nguyen Giap, nihayet dün gece Çin ordu günü dolayısiyle Hanoide verilen bir kabul resminde görünmüştür. Sayın Hekim ve Eczacılarımıza AĞIZ BOĞAZ VE AKCİĞER ENFEKSIYONLARINDA GÜVENLE KULLANABİLECEĞİNIZ YENİ BİR ANTİBİYOTİK Montgomery Clift'in vasiyetnamesi açıldı New York (AP • a.a.) 24 Teramuzda New York'daki apartıraanında uyurken kalb sek tesinden ölen tanınmış film yıldızı Montgomery Clift'in vasiyetnamesı açılınca, 200 bin dolar değerinde terekesi bulunduğu anlaşılmıştır. Clift terekesinin büyük bir kıs mını kızkardeşi Mrs. Ethel Mc Ginnis'e ve annesi Mrs. Ethel Chf'e bırakmıştır. Ayrıca erkek kardeşi Wılliam B. Clift'e de 12 bm dolar bırakmıştır. Iran Şahı Bulgariston'a gidecek SOFYA, (AP) Bulgar Haber Ajansının bildırdiğıne göre, Iran Şahı Rıza Pehlevi ile Kraliçe Ferah 1 Eylül tarihınden itibaren Bulgaristana bir haftalık bir resmî zıyarette bulunacaklardır. Bu, Arap Birliği »iyasetinin başlangıcında ortaja çıkan Yemen sorunu da, Araplararası yakınlaşmanın başansızhğa uğramasına sebep olan etkenlerin ba şında gelmektedir. Mısır ile Suudi Arabistan arasında 1965 te varılan anlaşmalar uygulanmamıştır. Kahire, geçiş dönemi hükumeti nin 2/3 oranında Cumhuriyetçilerden kurulmasım isterken, Suudl Arabistan, koltukların yan yanya paylaşılmasını çart koşmaktadır ve kuvvetHleri n arabuluculuğuna rağmen, bir uzlaşma ihtimali zayıftan da zayıftır. Bunun bir sebebi de, Suudi Arabistan hükümdarının 1965 sonlannda Nâsırcıhğa kar şı bir «Islâtn Paktıs hareketinin önderliğini üstlenmesidir. Buna karşı Kahire, Suriyeyi, Cezajiri, Irakı ve Yemeni içine alan bir ihtilâlci cephe kurmaya çalısmaktadır. ravamyfiine W^J 5PIRAMYCINE SPECIA 250 mgr. lık 20 tablet bulunan şişelerdo piyasaya verilmiştir .ıt.nd. ECZACIBAŞI İLÂÇ FABRİKASI Radar Reklâm: 726 8991 hıııııiiıiN ııliiriiyıııı! Yusuf Ziya ORIAÇ Haftanın Hikâyeleri: BUGÜNKÜ BAŞYAZISI TEŞEKKÜR Geçirdiğira kazanın tedavisinde çok yakın alâka gosteren Ankara Tıp Fakültesi hastahanesl Başhekimi Sayın Dr. KKMEL ONURSAL'a, Prof. Dr AVNİ DURAMAN. Dr. NURİNNİSA DURAMAN, Piyasada mevcut buzdolaplarının röntğenini J^ çekmek rtıümkün olsaydı... diğer markalardan neden birkaç yüz lira daha pahalı olmadığına hayret ederdiniz! Şimdi mukayese eden AEG alıyor! AEG KİRACILAR ADNAN VELİ *** Doç. Dr. RIDVAN EGE Doç. Dr. Gıingör Çakırgil'e, devamh alâkalarını görduğüra Dr. Ilker Özsut, Dr. Erdoğan Altınel, Başhemşire Nihal Hanıma, dost ve akrabalarıma sonsuz teşekkürlerimi sunarım. Dr. ORHAN GİRGİN ORTOPEDİST ÜMBAN TÜRKMEN Cumhuriyet 8996 UZUN SACLAR! MUZAFFER HAFTANIN NECDET ÎZGÜ ŞÎÎRl EFE TEŞEKKÜR Devlet Demiryollan Hastanesinde tedavim esnasında ihtimam larını esirgemiyen Başhekira AEG'nin Dr. CAVİT ÖZKIN Dahiliye Mütheassısı Dr. TAHÎR TUNÇALP ve Dr. Halil Tizer'e, Asistan Dr. Halise Ekenel ve Dr. Ruhan Çakıra, hemşire Bâlâ Gülergun ve Ögün Tan"a, Doktor arkadaşlarıma ve hastane personeline, ziyaret, mektup, telefonla sağlığıma alâka gosteren büyüklerinıe, arkadaş ve dostlarıma Sükranlarımı blldirirlm. Dr. HARUN GÖNENÇTÜRK OGLÜMA NfNNf! RÜŞTÜ (HAS: 2080) 8997 ••••»••••••••••»••••»•••••••••••••»••••••»••< MEVLİT Değerli eşim İstanbuUuUrı Harika Temaöeri ile Fetheden RÜHAT İPCİ'nin Blümünün kırkmcı gününe tesadüf eden 4^.966 perşembe günü. Ikindl namazını müteaklp, SişU Camllnde okutulacak Mevllde, akraba, dost ve yakınlarımızla dln kardeşleriTrdzin tesrlflerinl rlca cderiz. Eşl: AHMKT tPCİ CumUuriyet 8999 Skokulundan aldığım diplomamı kaybettim. Hükümsüzdür. Mustafa Erdlk Cumhuriyet 8976 KAYrP Küçükyoncalı köyü JJ • »»•••»•••••••••»•••••»•••••»•»»»••••••O*»»» Eikm*t 368/88»! BUGİJN: MATİNE 18.15 SUARE: 21.15 TENZİLÂTU HALK GÜNÜDÜB • Spor ve Sergi Saray"da ^ kaçırmayınız. • BİLETLER : SARAY Sineması • SPOR ve SERGİ Sarayinda J Tel: 48 79 49 44 16 56 • Hanıj.re İSK» 8977