Katalog

KOVADİS Henryk Sienkiewicz Çeviren: Şaziye Berin KURT Millî Eğitim Bakanlığınca yayımlanan «Dünya Edebiyatından Tercümeler» sorisinde yeniden bastırılmıştır. Bakanhk Yayınevleriyle bütün kitapçılarda 1500 kuru; fiyatla satümaktadır. (Basın 12423/5333) umhuriyet KUKUCUSU YÜMJS NAUİ Filmi Fransa Huküro lanan \ç Kılisenin olan füm tar*jndan yasaktepffierine sebep kitabı Rahibeni anı 43. yı! soyı 15007 Telgraf ve mektup adresi: Cumhunyet Islanbu] Posta Kutusu: tstanbu] No 246 »tnnlar: 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 Cuma !3 Mayıs 1966 Vazan: Diderot Tercıin*: Adnan Cemgil (Ciltli Kuşe Comlekli Eiatı 1&S0 Ura) Dünya Edebıyatının şahserleriqden sayılan bu romanda manastıfe kapâtılan kadınlann korkunç dramınl okuyacaksınız. Ödemeli gonderilir. \ OKAT VA1INETİ: Ankara .Caddesi Güncer han 45/56 P. K. »17 İSTJLNBUI. (Reklâmcılık: ^2059) 5334 Siyasî durum ve son olaylar ele ahndı V CevdetSunay liderlerle teker teker görüşfü INÖNL VE FEBİT MELEN KÖŞKE GİDİYOR Senato dün de toplanamadı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) unnhurjyet Senatusu, dün saat 15 de Başkan Vekillerinden Sırn Ataiayın başkanlığında açılmıştır. AP liler toplantıya girmemişlerdir. Salonda bulunan tek AP li senatör Ömer Lutfi Bozcalı yoklama başlayınca salondan çıkmıştır. , Toplantıya Başbakan Demırel.içişleri Bakanı Sükan, Milli Eğitim Bakanı Dengiz, Tarun Bakanı Dağdaş da gelmistir. Ancak Demirel, yoklama basladıktan az sonra salondan çıkmıştır. Yoklama sonunda çoğunluk olmadığı anlaşılmış ve Başkan 1615 de yeniden toplanmak üzere ara vermiştir. Çoğunluh sağlanamıyor C Bilgehan cevap verdi Ankara, (Cumhuriyet Bürosu) Devlet Bakanı Cihat Bilgehan, dun, C.H.P Grup Başkanvekili Prof. Feyzioğlunun önceki gün C.H.P. Grupunda vaptığı fconusınaya cevap vermiştir. Bilgehan, Feyzioğlunun, Mecllsm calışmaması, seçim kanunu, iddîalannın yerinde olmadığını belirirtikten sonra şunlan söylemiştir: «Personel kanunannn tüzfikleri hazırdır. Yfiz binlerce memurun intibakı ile alâinlı bir koDUda tüzüklere karşı yapılmış bmlerce şikâyete kulak tıkayıp âlelacele tatbike geçmenin meraurlar arasında nasıl bir bercümerç doğuracağını, haklann nasıl ziyaa uğrıyacağını düşünmeden bu konunun tenkid edilınesi hayret vericidir.» ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) ANKAKA, (Cumhuriyet Bürosu) Muhalefet dün Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'a son olaylar, parlâmentonun durumu ve genellikle rejim konularmda «görüş ve şikâyetlerini» bildirmiştir. AP Genel Başkanı ve Başbakan Demirel de kendı gorüşlerini savunmuştur. Muhalefet partileri hderleri, Cumhurbaşkanının dâveti üzerine dün sırayla Çankaya Köşküne giderek ayrı ayrı saatlerde ve ayrı ayrı heyetler halinde bu konulardaki goruşlerini Cumhurbaşkanına bildirmişlerdir. Cumhurbaşkanı Sunay bu ziyaretler ve görüşmeler sırasında sadece liderleri dinlemış ve son olaylara ait konularda liderlerden ve beraberindekilerden •bilgi almakla» yetinmıştir. Dünkü toplantılardan anlaşıldığına göre, muhtemelen seçimlerden sonra bir liderler toplantısma gidilecek ve konular devlet başkanımn önünde bir kere daha gözden geçirilecektir. Cumhurbaşkanı temaslarına bugün de devam edecektir. Eski Başbakan Sabrî Ali dün îevkiî ediidi Yine toplanamadı Cumhuriyet Senatosunda saat 1615 de yapılan ikinci toplantıda da çoğunluk sağlanamamıştır. AP Grupu sıralarmda AP li senatörlerden sadece Saım Sarıgöllü. Faruk Kmaytürk ve Hüseyin Kalpak lıoğlunun bulunduğu görulmüştür. Yoklama sonunda Başkan Sırn Atalay 78 üyenin hazır bulunduğunu, çoğunluğun olmadığını bildirmiş ve şunları söylemiştir: •Normal bir düşünce tarzı İle izahı mümkün olmayan, haklı bir itnkânsızlık sebebine dayaıımayan bu toplanamayışuı doğuracağı bukuki durumun mahzurlannı uya nık Türk halk oyu elbette takdir edecek ve dejçerlendirecektir. Başkanın bu sözleri alkışlarta karşılanmıştır. Başkan İ mayıs sa T lı günü toplanmak üzere oturumu kapatmıştır. SURiYE KARIŞIYOR Cahit Güçbilmez yazıyor BEYRUT Buraya gelen haberlere göre, 2 ay')ık bir geçmışe sahıp olan Suriye'nin askeri rejimi, etrafta dolaşan ayaklanma söylentılerıni doğrular bir şekılde ülkede sıkı askeri tedbirler aldınmştır. Şam ve dığer büyük şehirleri birbinne bağlıyan yol kavsaklan kontrol altında bulunmaktadır. Geceli gundüzlü çalışmalar sonunda Şam Havaalanı bir cephe hattı haline getırılmış ve toplarla kuşatılmıştır. Bütün bu hazırlıklara sebep, Ürdün ve Israel'in Sunye sınırlanna yığınak yapmasıdır. Bu arada bıldirildığine göre, asıl sebep Suriye ıçındekı muhalefettır Son iki günde, aralannda eskı Başbakanlardan Sabri Ah, eskı Şam Valisi Nasuh Eyubî de bulunan siyasi şahsıyetler tutuklanmıstır. Hac dönüşü lehınde büyük gösten yapılan Şeyh Habanahî de tutuklananlar arasmdadır. BAYARTN RAPORU SAVCILIKTA Şikâyet ve görüş'er Elâzığ Çimento Fabrikasında yangın çıktı, 1 kişi b'ldü Dünkü temaslarda muhalefet lıderlsri özellikle son olaylar üzerinde durmuşlar, görüş ve îikâyetleri ise şu noktalarda toplanmıstır: . . 1 Parlâmcntonan çalısmaımS Meclisin aranması olayınsına AP nin getirdiği Seçim Kada bas rolü oynayanlar Başbanunu sebep olmuştur. Bunca 6fcin tarafından himaye görmeknemli memleket meseleleri bir te ve savunulmaktadır. kenara itilmiş, AP iktidarı bütün gücüııü Seçim Kanununun 7 AP iktidarı bugüne kadar çıkarılmasma teksif etmiş ve ethalk yararına olumlu hiç bir iş mektedir. yapamamıstır. S Liderlerle vapılan bu gö2 27 Mayıs Devrimine karsı riişmelerde geç kalınmış nazatamamen ortaya çıkmış davramş riyle bakılabilir. ve uygulamalar bütün vatan sathına yayılmıştır. 27 Mayısta Harp LtDERLER VE SÖZLERt Okulu komutanı olan Sıtkı Ulay'a Lıderlerın Cumhurbaşkanı Su mecIiste vâki tecavüz gerçekte na\la goruşme surelerı 11.5 Ulay'ın şahsında 27 Mayısa karşı saat arasında değısmiştır. Çanyapılmıştır. kaya koskünden ayrılan liderler k«naılerıyle konusan gazetecıle3 İrtica hareketlcrinin örELÂZlG Şehrimiz çimento nekleri sayılamıyacak kadar çor:. «Cumhurbaskanının talebi üfabrikasında dün büyük bir yanğalmıştır. tktidar bu davranışzerine Meclisteki ve memleketğın çıkmıştır. Kazan dairesinden ların tesvikçisi olmaktadır. teki siyasî olaylar hakkmda bilgi çıkan yanğında kazancı Hamdi Güler ölmüş. kendisini . kurtarverdiklerinî, krndi eörüslerini 4 AP iktidarı bir yandan Amak isteyen kimya mühendisi de anlattıklarını» soylemişlerdir. nayasayı çiğnemediğini iddia emuhtelif yerlerinden yaralanmışCHP Genel Başkanı Inonu. «Sa derken öte yandan Anayasa dışı tır. Üç saat devam eden yanğın davranışlarda bulunmaktadır. yın Cumhurbaşkanı ile yaptığıgüçlükle söndürülebilmistir. Za•ıız görüşmede son olaylar açırarın 1 milyon lira olduğu tah5 Partizanlık almıs yürümüşsı»dan bugünkü iktidar yönetimin edılmektedir. tür. cilerinin memlekette rejimi tehlikeye soktukları yolunda bir çorüs belirdi mi?> <;orusuna.. «Olaylar hakkmda görüş ve fikirlerimizi siz bilirsiniz. Nasıl bilijorsak öyle söyledik» cevabını Termıstir. CKMP Genel Baskanı Turkeş de, «Liderler toplantısı yapılmaOemokrasi, türlü asırılıkların birbirleriyle kıyasıya çatıştığj detı yolundaki tesebbüsünün Cumğil, çatışmanın rejim içinde ve uygar knrallara göre devam ettiği •nrbaskanı tarafından olumln bir rejimdir. Bu bakımdan rejimin esasında uzlaşma, hoşgörü bulukarsılandığını» behrtmış ve «Par nur. Ve bunlarsız bir demokrasinin ârızasız yürüyebilmesi şimdiye ti menfaatlerinin bir yana bırakadar mümkün olamamıstır. Çatısmalann iki uç haline getirildiği, kılarak memleket dertleriyle uğ nzlasmanın sağlanamadığı Batı ülkelerinin klâsik demokrasiden rasmanın zamanının geldiğini» otokrasiye. tiranlıklara nasıl kaydıkları malumdur. Birinci Dünya soylemiştir. Harbinin sonnna doğru Rusyanın da kitle diktatoryasına gidisinde MP Genel Başkanı Osman Bo1905 değişikliğinden sonraki sanayilesme hareketinin ortaya çıkarılükbaşı görüşmeden sonra, «Mem verdiği törpülenmesi imkânsız sosval ve siyasi çatışmalar, başrolü leket meseleleri hakkındaki göovnadılar.. rüşlerimizi MecIiste ve millet Klâsik demokrasi tecrübesine girişen az gelismiş ülkelerde bu (Arkası Sa. 7, SU. 4 de) rejimin bir türlü tutunamaması yine bünyeleri dolayısiyle halkın m iki uç haline gelmesî, diğer faktörlerin de etkisiyle, bir uzlaşma zemininin bulunamamasındandır. Güney Amerika ülkelerinde, Ortadoğuda bn örneklerden bol bol vardır. Batılı düsünürler, 1950 seçimlerinden sonra Türkiyeye, demokrasi tecrübesi geçiren bir az gelismiş ülke olarak ümitle bakıyorlardı. Bu ümit 1957 ye kadar sürdü. O zamandan 27 Mayıs'a kadar demokrasinin yürümiyeceğinde âdeta a|ız birliği ettiler. Çatışma artmıs, halk belki genel kurallara nymnyor gibi görünen bir'sosyal çalkanANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) tı içinde iki kampa ayrılmış, kısacası coğunlnk diktatoryasına doğJ aşbakan ve AP Genel Başkaru gidiş siyasi savaşı sertleştirmisti. 1960 lhtilâlinin demokrasiye ye™ nı Suleyman Demirel, dün saniden dönüs espirisi içinde yapılması ve devam etmesi gerçekten bah AP Ankara ll Merkezinde Batıyı sasırtan sosval bareketlerden biridir. Zira nzlaşma olamıyan 3azı Bakanların da katıldığı demokratik düzen içindeki silâhlı kuvvet hareketleri demokrasiyi loplantıda Senato seçimlerıyle yeni bastan yerlestirmek için değil. genellikle çatışmayt yaratan siılgili konuşmalar yapmış ve: yasi, iktisadi bütün sebepleri silâh kovveti altında ortadan kaldır<>Iohalefet, bizi bazı hnsnslarda mak için yapılagelmislerdi. Bırakımz vabancı gSzlemcileri, Türkiye tenkid edecektir. Kendilerinden yapacakları tenkidlerde yuvariçinde de ordunun bu davranısını yadırgayanlar cıkmıstır. Nitekim lak lâflar değil, hâdise ve vesi22 Subat ve 21 Mavıs tesebbüsleri aslında 1960 tbtilâlini yadırgayanka zikretmelerini isteyeceğiz» de ların hareketleridir. mıstir. 1961 de çok partili bir düzen kuruldu ve aradan iki seçim ve 5 yıl Muhalefetın tutumuna yenigeçti. Simdi tekrar sivasi çatısma, nzlasmanın mümkün olamıyacağı den değınen Demirel seçımlerde bir noktaya doğru sürükleniyor. dolayısiyle demokrasiyi de beraber kendilerıne cok seyler sorulasürüklüyor. Olavlara pembe gozlükle bakanlar ya da olayları pesin (Arkası Sa. 7, Sfl. 4 de) yargılarla değerlendirenler için bövle bir hüküm katı gelebilir. hattâ tersine yorumlanarak ihtilâl isteğiyle damgalanabilir. Ama gözlükleri çıkarınız, pesin yargılardan kurtulnnuz, o zaman Türkiyenin tnanzarasını gelecek icin hiç de iç açıcı göremiyeceksiniz. Üstelik sradan geçen 5 yıl içinde sosyal çalkalanmalann mahivetinde değişiklik olmus. özgürlük ortamı halkı etkilemis, simdiki çatışmalar • zamanki çatı.smalardan farklı bale gelmistir. NEW TORK (AP) Hububat "icareti çevreleri Türkiyenin tşte Sayın Cnmhurbaskanının liderlerle yaptıÇı görüsmeleri bu 1 150 000 buşel buğday daha saaçıdan deterlendirmek gerekir. Sayın Sunay, gittikçe sivrileşmek "in aldığını bildırmışlerdir Boyistidadı gösteren uçlar arasında bugün bir uzlasma imkânını ara"elıkle Türkiyenin tum buğday maktadır. Aslında bu 27 Mavıs espirisi tçinde demokratik düzeni demübayaası 3.090.000 buşele yükvam ettirmek çabasıdır. Birtakım fanatiklerin ileriye sürdükleri gibi selmiş bulunmaktadır. np vürütme organının, ne de yasama organının işine kanşmak deAyrıca Birleşık Arap Cumhutildir. riyeti 40.000 ton un, Norveç de 523.000 buşel bugday almıjtır. Ecvet GÜREStN Celâl Bayar'ın müebbet hapis cezasının dördüncü defa ertelenmesı için özel doktoru Seyfullah Türe tarafından hazırlanmış olan rapor dün saat 12 de tstanbul Savcılığına verilmiştir. Bayar'ın kızı Nılüfer Gürsoy, avukatı Orhan Cemıl Fersoy ve özel doktoru Seyfullah Türe'nin getirdiği rapor. dün akşam üzeri tetkik edilmek üzere Adli Tıbba gonderılmiştir. Oört gün önee, 3. ertelenme süresı bıten 8 «ylık raporun hükümsüz sayılması karşısmda Bayar'ın yeniden muaveneden geçırılmesı gerekmış, ancak Bayar tam teşekküllü bir hastanede muayene olmak ıstememıştir Bunun üzerine önceki gün. tnfaz Savcılığı tarafından kendisine 24 saatlık bir süre verilmış, ve bu konuda yazılan yazı, avukatına bır polıs aracılığiyle tebliğ edilmişti. özel doktoru tarafından önceki raporlara dayanılarak verilmış olan ve «Cezaevınde kalmasında hayatî tehlike vardır» kaydı bulunan rapor Adlî Tıp heyetı tarafından incelenecektir Raporun incelenmesinden sonra Bayar. gerekirse tam teşekküllü bir hastaneye sevkedılecektir. AP Grupu Kabine değişikliği mi? Cedid'ın, rejimi kurtarmak için bir kabine değışıkliğine gideceğine muhakkak nazariyle bakılmaktadır. TURKEŞ ÇANKAYADA Halk ise söylentilerin etkisiyle dükkânlar önünde kuyruklaTa girerek yiyecek stoku için hazırlığa başlamıştır. Suriye'nin aşırı sola kayması muhalefetin yeraltı faaliyetinde en önemli hedefi teşkil etmektedir. Baas Genel Sekreteri Dr. Bazaz, Le Jour gazetesine verdiği demeçte, «sol tutum» a şiddetle Endonezya İhtilâli sırasında çeteci olarak çalışan Türkiye doğumlu çatmış ve Baas'ın uluslararası Paul Kaymond Westerling, Türk Hükümeti tarafından «tstenmeyen adam» kongresinde Mişel Eflâk'ı destekilân edildiğinden yurda sokulmamıs ve dün Yeşilköyden geri çevrilmiştır. liyeceğini bildirmiştir. Macera için çeşitli ihtilâllere katılmış ve senelerce sürgünde kalmış Siyasi çevreler, olayların gelişolan \Vesterling, yurdumuza gelişinin Türkiyede bazı ticarî ilişkiler kurmesi için cuma gununü beklemak arzusuyla olduğunu belırtmişse de, Yeşilköydeki memurlar İç İşmeyı tavsiye etmektedirler. leri Eakanhğından emır aldıklarını öne sürerek kendisine geldiği uçakla geri donmesini tebliğ etmişlerdir. Endonezya ihtilâlinin çetecisini Yeşilköy Hava alanında ablası ve yakın akrabaları karşılamışlardır. VVesterling. 20 yıla yakm bir zamandan beri yüzunü görmediği ablası ve yakınlarıyla kueaklaşmış ancak kendiAnkara, (Cumhuriyet Bürosu) leriyle çok geçmeden vedalaşmak zorunda kalmıştır. Siirtte eşkiyalar arasında çaWesteıling, «cetlerinin Türkiyede doğduklarım, bu sebeple kentışmalarla ilgili olarak bir açıkdisinin de Türk sayılabileceğiııi. ayrıca Avrupada (Müthiş Türk) nalama yapan Sürt milletvekili Mismıjla aıuldığını> belirtmış ve uçağa binerken goz yaşlarını tutamabah Ongan (Y.TP.) «Durum Cum madığı görülmüştür. huriyet hükümetleri i<in artık hay Ilgililer Westerling"'in yurda sosiyet kıncı bir mabiyet arzetmek kulmayış sebebini cîç İşleri Batedir. Bir avuç şaki ile bas edekanhğınm gördüğü lüzum üzemiyen hükümetler. meselenin terine» şeklinde izah etmişlerdir. mellerinde yatan ekonomik şartlarm farkında olmamak havasj içindedirler» demiştir. Ongan, bu bölgedeki eşklyalık olaylannı yol meselesine bağlamış ve Eruta ile Şirnak arasında bir yol yapümasını istemiştir. AP Cumhuriyet Senatosu Grupu saat 14.00 de toplanarak durumu görüşmüş, Meclisin aranması olayı Ue ilgili rapor hazırlanmadan toplantıya girmeme kararı alınmış tır Grup ayrıca önümüzdeki haf ta, Senatonun AP li Başkan Vekillerinden Fikret Turhangil tarafından yönetileceğini de hesaba katmıştır. Bildirildiğine göre Grup yetkilileri Ulayın dövülüşü ve Mec lisin aranması olaymı mümkün ol duğu kadar hafif müzakerelerle geçiştirmek ve ondan sonra tâtile girmek istemektedirler. Başkanvekiiinin sözleri Senatonun dün de toplanamaması üzerine Meclis Başkanlığına vekâlet etmekte olan Başkanvekili Ismail Arar şunları söylemiştir: Senato, tatil ile ilgili olarak iradesini henüz izhar etmemiştir. Bu durumda meclisin toplantıya çağınlıp cağırılmaması konusunda yarın saat 15 de grup başkan vekilleriyle bir toplantı yapacağım. Bu konuda gerekli yazılar grup başkanlıklarına yazılmıştır.» Bilindiği gibi Anayasa, Lecüslerın aynı zamanda tatile girmesini öngörmektedir. s temasları MÜTHİŞTÜRK,,WESTERLİNG TÜRKİYEYE SOKULMADI lnönü bugün IstanbuFa geliyor CHP Genel Başkanı tsmet lnönü, bu sabab Ankaradan otomobille hareket ederek öğleden sonra şehrımızde olacak ve seçim kampanyasının ilk feonuşmasını Kadıköv ilçesinin pazar günü toplanacak kongresinde yapacaktır. tsmet tnönü, ou konuşmasında partı içl çalışmalardan riyade tç politika raeselelerine değinecek, ıktidar partısinın son tutumlan konusundakı görüşünü dile getirecektlr. İnönü'den başka kongrede ParO Mecllsi üyelertnden tsmail Rüştü Aksal, Turhan Feyzıoğlu, Nihat Erim ve şehrimizde bulunacak mületvekilleri konuşacaktır. CJI.P. Başkanı üosgreden sonra Kadıköy ıloesinın aynı gece Hilton salonlannda düzenlediği cCHP'ye Güven» yemeğinde hazır bulunacaktır. Eşkiyalığın sebebi Filadelfiycuya iki ayı yavrusıı gönderildi PHİLEDELPHIA, (A.P.) Ankarada görevll Amerikan denız piyade askerlennden 12 si Phıledelphia hayvanat bahçesine «Yogi» ve «Bobo» adh dörder ayhk lkl ayı yavrusu göndermişlerdir. Ayılar şimdilik bahçenln ço cuklara mahsus kısmında teşhir edilmektedir. Askerler ayı yavrulannı Ankara yakınlanndaki bir mağarada bulduklarını yaznuşlar dır. DemireL «Lâf değil, vesîkn istiyoruz)) M. Ertuğrul ve Taner istifa ettiler Amerika'dan bıığday aldık Milletlerarası Tiyatro Enstitüsü Türkiye Millî Merkezl Icra Komitesi adına Başbakan Demirel'e çekilen ve Muhsin Ertuğrura yapılan haksKlığın düzeltilmesi fcin ilgl ve yardımını riea eden telgraf, Muhsin Ertuğrul'un büyük tepki ve teessürünil uyandırmıştır. Aynı zamanda M.TÜ Türklye Milli tcra Komitesi Başkanı olan rejisör Muhsin Ertuğrul, tel grafın kaleme alınış biçiml ve Başbakandan kendisi hakkmda ricada bulunulmasma karşı olduğunu belirterek, prestijinl ilgilendiren bu konuda, sözü geçen Ko mite Başkanlıgından çekildiginl ve bu telgrafla hiç bir ilgisl bulunmadığını bildirmiştir Telgrafta imzası bulunan Haldun Taner de, aynı düşünce ile tcra Komitesinden çekilmiştlr. Haldun Taner, istifa mektubunda, «Muhsin Ertuğml olayının po litik nedenler ile gerici kişilerin tepkisini belirtmekte halbukl Başbakanın bu durumda gerici akışı durduracak nitelikte bulunmadıgını, ifade fle telgrafın metninl begenmedljlnl sttylamaktedir. BAGIS TOPLAMYOR Yüzlerce şık hanım, şehrin her tarafına ğarken yayılmış Florance N'igbtingale tamamlamak amacı ile İstanbulluların bağışlarını r O zet takmak suretiyle toplamışlardir. den beri devam eden kampanya dün Nisantaşından hareket eden bir gösteri kervanuıın dolaşması ile sona ermiştir. nineş dotesislerini Altı günİstanbulu