Katalog

8AHİFE İKİ • Şubat 1966 fTUMHURÎYBT YANLIŞ DOŞÜNCELER OZERİNE Prof Bahri SAVCI emirelin, AJ». Grupunda yaptığı l o n konuşyi ifade eden dertlerimizin kurallarına aykırı dflma, parti içinde görülen bir memnuniyetsizll şer. ğl giderme manevrası yanında, siyasal telâkkiler baBugün için olan şudur. Türk halkı, tarihsel blknnından b a n üginç düsünceleri de taşıyor. De linçten aldığı itmelerle, bugünkü şeklî demokramirel'in, C.H.P. ile olan çekişmeleriyle ilgill yönsisinl oynama, yürütme, geliştinne içgüdüsü içinlerlnden sıynlabilirsek, bu konuşmada şu yanlış dedir. Tarihsel bilinç Türk halkında demokrasi dttsüncelerin önemli bir yer tuttuğunu görürüz: uygulama içgüdüsü yaratmıştır. Bu içgüdunün kendisi de hızını aldığı tarihsel bilincin itişleri ile bir O 966 YA DA StRAYET ETMİŞ MESELELER: Demirel'e göre 966 yılı, geçmiş yıilara ait bir ta bilinç kıvamına gelmektedir. Bu kıvam tam kurulduğu zaman, Türk halkı uyanmış halk kitlelekım sosyal ve siyasal meseleleri beraberinde gerinin ifadecilerini seçecektir. Şimdilik, uyanmamış önniştir. Tabil getirecek. Bunlar temel yapıdan kitlelerin duygularını en lyi oynıyanı seçmiş bu•ızan meseleler olduklan için daha da sürecektir. lunması Türk halkının kendini durucu kuvvetlere Bunlar, ilkel Urunsal hayat ve feodal sosyal yapı kesin olarak teslim etme anlamında değildir. fle bunlann ortağı olan burjuva eğemenliğinin 8 REJİM tZERİNDE TEREDDÜT YARATtoplumumuzun kapsamından doğmnş meselelerdir. MA DURUMTJ: Demlrel'e göre halkımız yönünü keGenç Osmanlılardan, Mnstafa Kemalden beri topsin olarak seçtiği için artık rejim üzerinde teredlumun içine girdiği gelişme yönüne, önce D.P., dütler yaratmak, ülkenin çıkarlanna aykındır. •onra A.P. nin getirdiği sapmalar, bu meseleleri bubranlara dögru itmektedir. Tarihsel gelişim Böyle bir durum meselelerimizin çözümünde çizgimiz, hürriyet re sosyal muhteva denkleştirgüçlükler doğmasına sebep olur. mesi üzerindedir. Oysa ki İlkel tarımsal hayatın Oysa ki rejim üzerinde C.H.P. nin neler yapfeodal sosyal yapısı ve bu yapı içinde feodalite ka makta olduğunu bir kenara koyarsak aydınların lıntısının ortağı burjuva egemenliği, kendi hürrejim üzerinde bir tereddfit yarattıklan söyleneriyetinden ve kendi züme çıkanndan ötesini düşünmez. memektedir. Bu suretle durucu sosyal yapı ve oBugün rejim üzerinde tereddüt yaratms diye nun tutucu firünfi olan sınıflann savunucusu A.P. bir şey yoktur. Rejimin bu safhasını tarihsel bir fle, hürriyet sosyal muhteva denkleştirmesi istiyoruma tâbi tutma vardır. Tarihin, rejimin gelişyen bu gelişim çizgisl arasındaki çatışma, ve bun me çizgisine getirdiği unsurlan görmek ve»gösdan doğan meseleler devam etmektedir, edecektir. termek vardır. Gelecefimiz, bu unsurlan görmeye bağhdır. O KARŞI KOYMA AZMt: Demirel, bir dar boğaz yaratma istiyenlerin karşmnda azimle, ükri Q BU PROBLEMLERI AYAKTA TUTAN: ile, felsefesi ile ve bunlara taalluk eden vasıtalan ile duracagım söylemektedir. Basbakana göre C.H.P. bu problemlerl istismar eGerçekten A.P. «Bir şey» e karşı durmaktadır. derek tereddütlü bir hava yaratmaktadır. Bize göre karşı durduğu şey tarihin, rejim gelişOysa ki, konuyu yukarıda açıkladığımız ke•im içinde kavraymca, bu meseleleri C.H.P. mu me çizgisine getirdiği yeni unsurlardır. O bu unsurlara karşı dururken fikir ve felsefe olarak, uhalefetinin degil, öncü ve zinde kuvvetlerin ve yeni yandınlmamış kitlelerin siyasal, ekonomsal durkurulmaya başlıyan bir entelligensiyanın ayakta gunluğuna ve fizik ötesi duygularına dayanmaktatuttuğu anlaşılır. Bugün A.P. ye olan gerçek mudır. A.P. böyle durgun ve fizik ötesi fikir ve felhalefet C.H.P. den değil, onu da karşısına alan bu sefeyi gerçeklestirmek için de «bunlara taalluk ekuvvetlerden gelmektedir. den vasıtalar» ile savaşa hazırlanmaktadır. Yani O SEÇİMLERİN REJİM PROBLEMİNt ÇÖZA.P. tutucu ve durucu kuvvetlere karşı tarihsel geMÜŞ OLMASI: Demirel'e göre son seçimler rejim lişme çizgisinin verdiği unsurlara göre yeni fikirproblemini çözmüştür. Bu konuda tereddütler ve ler ve felsefeler anyanlan, kendi brüt çogunlu•orluklar yaratılmamabdır. ğuna dayanarak yaratacağı zecirlerle yola getirOysa ki 10 Ekim seçimleri temeldekl meseleyi, meye hazırlanmaktadn. Ama, bugün ortada bir yani durum sosyal yapıya eğeraen, tutucu kuvvethürriyetçi Anayasa düzeni varsa o, bu zecir araçlerle, yeni akım olan «hürriyet • sosyal muhteva larını bulamıyacaktır. Bulmuş gibi olduğu zaman denkleştirmesi» arasındaki aykınlıgı çözemediği da kullanamıyacaktır. Kullandığı zaman da bu sigibi, Türkiyeyi çağdaş demokrasimizin ekonomik lâh, sonunda geri tepecektir. ve sosyal meselesini çözmede bir ters mihver ü 2,5 lirrj! ISMET İNÖNÜ Yazan : Şevket Sürcyya AYDEMİR Bu sefer de Izmirde işçiler üstüne ates açıldı. O Işçiler kl oylannı komprador parrisine vermişlerdir. Ama komprador partisinin onlara verdiği ateş yajnnurundan başka şey değil... Ne yazık ki insanlann biliiiç ışığma kavuşması için bu kadar acı dersler gerek. Bakmrt, Türkİş Bölge Temsilcisi Burhanettin Asutay, Izmir olaylarmı Işçi Partisinc yüklcnmek için fırsat saymıs. Yazık kl daha önce Zonguldak'ta ve başka yerlerde kullanılan bayağı metoda gene basvurulnyor. İşçi yüriiyüşe geçer, hakkını arar, kargaşa çıkar. Ve suçlu kim? Komprador partisi değil de, tşçi Partisi. Bırakın i ş d temsilrllerini, en basit bir işçi bu ithamdakl eelişmeyi göremeden işçiltr iflâh olmayacaktır. Ve işçinin ıstırabmı pis politikaya. âlet etmek isteyen işçi liderlerindcn de işçiye bir hayır gelmiyecektir. Biz bugün İzmir olaylannı böylesine pis politikayı tahlil etmek için rle almadık. Niyetimiz, İzmirde canını tehlikeye atan, polisle carpışan, ölümü göze alan en hâlis vatandaşlarımızm, durumunu incelemektir Er) hâlis vatandaşlanmızın diyoruz. Çünkü lş. çilerimiz gerçektec en hâlis vatandaşlanmızdır. Çünkü onlar mlllî değerlerinıizi yaratan emekçi ordusunun gerçek neferleridir. Çünkü onlar oturdukları yerde yiyen, hak etmedikleri halde harcıyan, sömürgen ve asaiak takımı dışında kalırlar. Çünkü onlann topluma sağladıkları fayda dakika dakika ölçülür. Ama topluma sağladıklan fayda kadar yaşama hakkına bir türlü kavuşnmazlar onlar... Elbette bu sozlerlmlzle kanunsuz davranışlan desteklemlyoruz. İş • çilenmij; Iıaklarını kanun yolunda aramakta sonuna kadar tltiı davranmalıdırlar. Zaten kanunsuz davranışlara ihtiyaçlan yoktur. Anayasayı ve kanunları kullanmakta yalnız titiz değil, aynı zamanda usta olmak zorundadırlar. Çünkü onlan kanunsuzluğa itip ve sonra da: Bakınız işçiler ayaklanıyor, kanunları çiğniyor .. diye şamata çıkararak bulanık suda balık avlamak Isteyenler pusuda beklemektedirler. Biz çok iyi biliyoruz ki işçilerimiz dayanılmaz koşullar içtnde yaşamnktac<ırlar. Bir insan kendisini boşu boşuna ateşe atmaz, durup dururken yollara dökülmez, tabancaya tüfeğe karşı çıkmaz. İnsanlar canlanıı sokakta bulmadılar. İzmirde Kula ve Yün Mensucat fabrikalarmda çalışan işçilerunizin yaşadıkları şartlan, bu bakımdn incelemek gerekir. Ne istiyoriar bu vatandaşlanmız? Güııde 2,5 lira zam istiyorlar. Kıılı Mensuctt fabrikasında çalışan işçilerin yarısmdan çoğn günde brüt 12 liradan aşağı bir ücretle çalışmaktadırlar. Yün Mensucat işyerinde günlük brüt kazanç ortalama 14.50 llradır. Ama işçilerin yüzde 64 ü daha da aşağı bir gündelikle çalışmaktadırlar. Oysa İzmir şehrinde resml istatistiklere göre ikl çocuklu bir İJÇİ 117» linıyla gcçlnebilir. tşçilerinin yarısından çoğuna günde brüt 12 liradan aşağı gündelik veren Kuls Fabtikasının 1964 de yıllık kân 7,5 milyon Türk lirasıdır. Oysa 1/mir Sümerbank Fabrikasında bir işçinin ortalama ücreti 23 lira 76 kııruştur. Sumerbank'ta ayrıca yemek, çocuk zammı, lkramlye. kıdemll işçiliğl teşvik ikramiyesi gibi çeşitli sosyal yardunlar vardır Şinıdi ikl iş yerl düşünttn blrisi özeldlr ve lşçisine ortalama brüt 14.76 kuruş verir. Öteki devletin Sümerbank'ıdır. Ve İKİ'lne 23.7» kuruş gündelik veri». Ve Sümerbank işçilerine bu ücreti verdiği halde Sümerbank mfimflllerinuı flyatlan önceki gün daha da düşürülmüştür. Bu ucuzlatma devlet eliyle yapılmaktadır. İşçisine en yüksek ücreti veren ve mâınullerinl en ucuza satan Sümerbank, komprador polltlkacılarvn dunnadan hücuın ettikleri devletçiliğin eseridir. Türkiye işte böyle bir çapraza sokulmuştur. Bir yandan İKb'e hakkını venniyetı kişi, öteki yanda mâmullerini pahalı satarak büyük kârlara yöneimekte ve iki taraflı bir haksızlık sonucu Türkiye nurlıı ufukl.K politikasına yönelmektedir. 2,5 lira zam istiyen işçiye, polis ateşi açtınnakla hiç bir dâva çözümlenmez. Vatandaşlarımızm ıstırabına istlrap katmak dâvalann cözümlenmesini gittikçe sertliğe kaydırmaktadır. Günde 2 j lirayı bahşlş diy. \erenler, ve işçiye 2.5 lira zammı çok görenlerin yonettikl»ri toplum olmaktan kurtulmak zorundayız.. u bilinmiyen Lozan •••• •••• • ••• Ü Muhalefet nerden geliyor? • an • ••ı ••• • ••I «•• • ••> • •• ••* • •d* • ••• • ••• • ••• • ••• • ••• • ••• zerine oturtmuştur. Çağdaş demokrasinin temel meselesi şudur: Siyasal gücün, feodalite ve onun mUttefiki sınıflann eğemenliğinden kurtulmuş O liUVENİN KAYBI VE ORTAYA BAŞKA halk tabakaları eline geçişi... Ekonominin bu feoVATAN ÇOCLKLARININ ÇIKMASI DURUMU: dalite ve onun mUttefiki suııflann ihtiyaçlarına Demirel partisinin halkla lrtibatlı olduğunu bu bagöre değil, halk lhtiyaçlarma göre düzenlenmesi... kımdan halkın güvenini kazandığmı, bn irtibat Bunun için de, sosyal yapının Jıapalı ilkel hayat kesilirse güvenin de kesileceğini ve o zaman ortallişkileriyle yetincn bir ükel yapı olmaktan çıkaya «başka vatan çocuklan» nin çıkacağını bellrtlnlıp açık hayat Uişkileri doğuran hüniyetçi bir yor. endüstriyalize toplum yapısı olması..dır. AJ>. emin olsun; bugünkü sosyopolitik ortam unun için de siyasal iktidarın; teskilâtlanmıs İçinde brüt sayı çoğunluğunun güvenini yitirmez. halk tabakalarını Ifade eden; toplumu, TanO, bugünkü durucu ve tutucu sosyopolitik ortaumattanberl aranan reformcu fikirlere göre idare nun en dogal ürünüdür. . edecek olan halkçı kuvvetler elinde olması gereAma Türkiye önüne geçilmez bir kaderle, yekir. Oysa ki 10 Ekim seçimleri bu sonucu vereni bir sosyopolitik gelişim çizgisi üzerindedir. Ememiştir. Veremez de... Çiinkü ortada iktidan ağer Selim III. Atatürk çizgisl varsa ve bir 27 lacak biçimde örgütlenebilmiş böyle kuvvetlrr Mayıs varsa bu şu demektir: Artık sosyopolitik henüz tam olarak yoktur. Onun için Anayasamn temel yapıya kendiliğinden inen bir değişme ihtibfltün öncülüğüne rağmen, 10 Ekim seçimleri, ge yacı gelişmektedir. Ve binaenaleyh bir yeni sosne de şeklî demokrasi seçiml olmak zorunda kalyopolitik ortama ulaşma yolu açümıştır. Bu yol, mıştır. İktidara da, temeldekl ekonomik ve sos dogal olarak bir kaç tane «başka vatan çocuğu» yal meseleleri çözme istidadı olmıyan durucu kuvnu değil, «başka sosyal kuvvet unsurlan» m sahvetlerden en lorlusunu getirmek zorunda kalmışneye getirecektir. Daha şimdiden getirmeye başlatır. Binaenaleyh bu seçimi bütün rejim problemmıştır. Bundan kimsenin kuşknsu olmasın. Uyanlerini çözmüşlüğü ileri sürülemez. maya başlamış halk kitlelerinin birbirleri arasındaki «devlet yükünü taşıma», «toplumsal refahtan yararlanma», «Ayınmlann en aza inmesl anlamındaki eşitçi ve hürriyetçi bir görüşe dayalı olarak» O MİLLETİN, YÖNÜNÜ KESİN OLARAK ifadecisi olan bu yeni sosyal kuvvet unsurlan oSEÇMİŞLIĞt: Demirel'e göre rejim konusundaki nünde de, bütün durucu, tutucu düşünceler ve bfltün problemleri çözmüş olan 10 Ekim seçimleri merkezler bütün iç ve dış müttefikleriyle birlikte ile Türk milleti, yönünü, kesiri olarak da seçmiş geriliyecektir. bulunmaktadır. O A.P. NİN ANAYASAY1 İ H L A L İ : Demirel Oysa ki, yukarıda da belirdiği üzere Türk halTürkiyeyi 27 Mayıs evveline götürme ve onun Anakı, 10 Ekim seçimleri ile, yolunu kesin olarak yasasını ihlâl etme ithamlaruıı reddediyor. henüz seçememiştir. Bu seçimler ile Türk halA.P. gerçekten henüz Anayasaya aykın kanunkı bugün vardan ve fakat gerçek ve tarihsel ilerlar safhasına geimemlştir. Ama Anayasaya intileme yönüne de uymıyan durucu kuvvetlerin en baksızlık içinde olduğu da bir gerçektir. Bunun güçlüsüne iktidan geçici olarak bırakmak safhason delili meşhur bayram makalesi ile kaza orsmı yaşamaktadır. Henüz, temelde kökten değişranları kararlannı uygulamada gösterdiği temerşikliğe uğramamış olan politiko • sosyal yapısı bu rüttür. sonucu vermiştir. Fakat bu geçici süre içinde, Türk Bayram makalesi Anayasamn sıı veva bu hükhalkı Anayasa hürriyetlerini kullana kullana kenmünii ihlâli aşmaktadır. Bu makale Anayasamn disine önder olan aydınların uyarıcılığı ile polititemelini, 27 Mayıstan geriye değil, Selim III. ve ko sosyal temel yapı gelişmeleri kaydederek ikMahmut II. lerden daha geriye itme anlamındatidan uyanmış halk tabakalarımn kuruluşlanna dır. A.P. böyle davranışlarla ov kazanabilir. fakat devretme çizgisi üzerine yerleşecektir. tarihi kaybeder. dilik Türk halkı bir şeklî demokrasi geDemirel bu makalesiyle; tarihte, «Ni2amı Cereği olarak, siyasal iktidarını. gittikçe eskidit», «Tanzimat Fermanı». cAmasya Tamimi», mekte olan sosyal kuvvetlere vermiştir. Bu verişte «Sosyal devlet» temaları ile yer alan devTİmci devbütün hukukî şekil tamamdır. Fakat, bu seçim ile let adamlannın ve akımların karşısında ve onlara ürk halkının durucnluğu ve tutuculuğu tercih nazaran hazin bir mesafenin gerisinde kalarak yer ettiği söylenemez. Böyle bir söz, tarihsel gelişmea'mış olacaktır. Bp*'<a vatan çocuklan >••• • ••a • ••• •••• • • ••• ••« aldı ki Lozanda da İsmet Paşa, daima harb tehditleri kar' şısında kaldı. Ona karşı Lord Işlerin sonu şoyle gelişti: Gurzon Kürsüden, hem de yalnız 26 Ekim 1922 de Büyük Millet Musul meselesi için de değil, İsMeclisi bu ıntihabı oy birhğıyle met Paşanın ıktisadi esaret kayıtkabul etti. İsmet Paşa Hariciye larına karşı direnişi için dayatırVekili oldu. 2 Kasım 1922 de Milken: letmeclisinde murahhaslar heyeti «Harb olacaktır İsmet Paşa, Harb! seçildi. İsmet Paşa gene oybırliği Harb! ile Murahhaslar Heyeti Reisliğidıye nice defalar haykırmıştır. İsne de intihap olundu. 30 Ekim met Paşanın cevaplan da şiddetli1922 de, Büyük Millet Mechsi ödır: nunde Hanciye Vekili, 3 Kasım« Ankaraya döneceğim ve mllda Murahhaslar Heyeti sıfatiyle letime diyeceğim ki. Lord Gürzosöz »ldı. nun Başkanlığındaki konferans harb istiyor!.Bu suretle Ismet Paşa artık ordudan ve kumanda görevınden Ama Türkiye harbe değil sulha fiilen aynldı ve bir Siyast Şahsi muhtaçür ve tstiklâl Savaşında, yet olarak belırdi. O sırada 38 yason mermisini atrnış gibidir. Daha Büyük Taarruz başlarken Koşındaydı. tkinci Adam; işte böyle ca Tepede Gazi, cephane durumudoğdu... nu sonıp da, hiç de cesaret veriei O günden sonra İsmet Paşaoîmayan bir cevap alınca: nin hayatında yeni bir devre baş<• Tek mermi kalıncaya kadar ladı. Ondan sonra o, bu güne kaGazıye gelince, o bu konuda atese devam! Cephane ikmalimlzl dar, Türkiye'deki bütün olayladiişmandan yapacagız!» dememisyalnız susar. Hatta kazan gibı rın, daima mihver mevkiinde bumiydi? kaynayan Ankaradan 16 Ekimde lundu. Belki hiç bir zaman herayrılır. Bursaya gider tleri sürüBüyük Millet Meclisinin, Ankakesçe ve kayıtsız sartsız kabul elen sebep, Bursalıların dâvetidir. rada Hükumetin ve bunlann mihdilmedi. Sevilmekten ve bağlaHalbukı, her karar arefesinde ol nılmaktan ziyade itaat edilen bir verinde Gazi Mustafa Kemalin o duğu gibi, gerçi etrafına kulak günlerde Lozan'da İsmet Paşayı des insan oldu. Ama milli hayatın daverecek, ama, asıl kendi içinin teklemelerinin derece ve şekilleri ima içinde, hattâ mihverinde kal sesını dinleyecektır. Vereceği kaise. İsmet Paşa için hiç de aydınhk masını bıldı Bu'gün de bu hayarara kendısi varacaktır. değildi. Halk. Hükumet ve Millet tın ortasındadır. tste İsmet PaşaMecüsinin bütün gözleri kendi üsBursada yanında yalnız Paşalar nın bu zuhuru, Lozanla baslar? tündeydi. Bu gözlerde okunan şey vardır: Fevzı, Ismet, Karabekır, lerin, ancak hiddet, şüphe ve güKâzım (Özalp) ve Refet Paşalar. vensizlik oldusunu pek iyi biliAli Fuat Paşa Meclısın işleri bayordu. Yarın bunlar bir sorumlu şındadır Gazı Mustafa Kemal dü ozanm büyük, fakat bilinmearayacaklardı. Belki de kurban is şuneceklennı düşünur, konuşayen bir hikâyesi vardır. Birinteyeceklerdi. Bu kurban ise, elbetcakiarını konuşur ve kararını alıci Dünya Harbi sonunda dünya te ki İsmet Paşanın kendisi olacakşını şoyle anlatır: nin gaüpleri, yendikleri milletlertı... den hiç birinin temsilcileri ile bir «Bnrsa'da kaidığım günler zarmasaya oturup onlarla sulh şartfında Ismet Paşayı, Murahhaslar YARIN lannı konuşmadılar. Yenilen milHeyeti Reisliğini ifa edebilip edeEnteresan Bir Vesika: letlere gallplerüı kararları, sadece miyeceğini, mevcut bunca malâtebiiğ eflildi ve imza istendi. HalLozan'da Nicolsin matıma rağmen bir daha tetkik buki yeni Türkiye Lozanda, dünya ettim. Mudanya konferansını naNeler Anlatıyor? nin hâkimleri ile sekiz ay becelles. sıl idare ettiğini teferrüatiyle anlaraaya çahştım. İsmet Paşanın ti. Niçin? Bu hikâye hem ffek kendisine tasavvurlarım hakkınAdam, hem, Ikinci Adatnda çeşyU da hiç bir kelime söylemiyordnm. yönlerden işlenmiştır. Ama iş. çok Nihayet müspet olarak kararımı güç işti. İsmet Paşa söyle anlatır: verdim. • Güçlüğii hatırlamak İçin size söylüyorum. Orada bir akgam, İsmet Paşanın Murahhaslar Heİngiliz Murahhası Lord Gnrzon, yeti Reisi olması için, daha önce yanuıda Amerika Murahhası varken Hariciye Vekili olmasını münabana söyle dedi: sip gördüm. • kinci Adam'ın zuhuru: Zafer I kazanılmıs, 12 Ekimde tsmet • Paşa Mudanyada mütarekeyi Imzalamıştı. Saltanat kaldırılmıştır ve dünyanın gaüpleri karsısında lulh masasına Türkiye, yalnız Ankara Temsilcileri ile oturacaktır. Bu konferanı büyük bir hesaplaşma olacaktır. Yalnız TürkYunan harbi neticelerinin değil, bütün bir împaratorluğun, asırlardan beri sürüp gelen hesaplarının çözülmesi, temizlenmeBÎ lâzımdır. Bu büyük bir iştir. Çok büyük bir iştir. Türkiye adına bu masaya oturacak Baş Murahhasta öyle vasıflar bulunması lâzımdır ki, evvelâ harpe kazanılanlar sulhte kaybedilmesin. Son ra da împaratorluğun miras dâvâları, yeni devletin eğemenliğıni ve geleceğini engellemesin. Hülâsa o günlerde Meclis ve basın, bu Baş Murahhas meselesiyle meşguldür. Adaylar da herkesçe peşın kabul edilmiş gibi bilinir: Başvekil Rauf bey! Hem asker, hem politikacıdır. Kahraman bir denizcıdir. Ingilizler de Denizcının dilinden anlarlar. lyi tngılizce bilir. Gerçi Mondros mütarekesini imzalamıştır ama, daha iyi ya, Mondrosta verilenleri, Lozanda geri alır ve adalet yerıni bulur.. Yarın bir Kurban lstenecekti ve bu Kurban, elbette kl, İsmet Paşanın ken1 disi olacaktı Benim vazıyetiml arkadaşlar, daima güçlükle hazmettiler.» Mücadeie daima bans karşı olmuştur. Ama ben hiç birşeyden telâş etmedim. i'akın arkadaşlarımın, cemiyet içinde tekrar mevki almalarına çalıştımj» den Anc* kaybetmişti. Musula gelince; bu mesele Lozanda değil, Lozandan sonra ve uzun süren çatışmalar, konferanslar ve Cemiyeti Akvam (Birleşık Milletler) hakemlikler, oylamalar yoluyla, hem de Türkiyeye karşı kesin harb tehditleri karşısında bırakıldı. Tek mermi kalıncaya kadar.. K 1 BMınmiyen hikaye I Sayın doktor ve eczacıtara Yönünü henüz seçemedi İşte ondan sonradır ki İsmet Paşaya, emrivaki (olup bitti) halinde, Hariciye Vekili olacağını, ondan sonra da sulb konferansına Murahhaslar Heyeti Reisi olarak gideceğini söyledim, Paşa bir denbire şaşırdı. Asker olduğundan bahsederek özür diledi. En ni hayet, teklifimi bir emir telâkki ederek itaat etti..» Aylardan beri müzakere ediyoruz. Arzu ettiklerimizin hiç blrlni alamıyoruz. Vermiyorsunuz. Anlavıs göstermiyorsunuz. Memnun değiliz sizden Ama, ne reddederseniz. cebimize atıyoruz. Ceblmize saklıyornz. Adervit B,. VITAMINI »MPUl TABLET AMPULTABLET 5OTDX A cc. KUTULAROA jjjj Mücadeie daima bana karşı olmuştu u anlatılanlar, İsmet Paşanın hayatındakı büyük donum noktası'nın, ilgi çekici bir hıkâyesıdır: İsmet Paşa da o günlere aıt şöy le bır hâtırasını nakletti: Mütarekeden sonra Bursadayız. Paşalar da oradalar. Odadayız. Kâzım Karabekir de odada. Mnrahhaslar Heyeti bahis konusu oluyor. Karabekirle konuşuyoruz. Beniro Lozan'a Murahhaslığım ortaya atıldı. Karabekir şöyle itiraz etti. « Hiç olur mu? Memleketi Idare edecek kimse y o k ! Biz aıkerler çıkmışız™ Lozan'a başks biri gitmeli... Kâzım Paşa ise uygun buluyor. Fakat Lozan'a Ruslann da iştirak edeceği bahis konusu olunca, Kâzım Karabekir bu sefer Lozan Murahhashğını kendisi için istedi, Sordum: Hani askerler olmasın diyordun? Ama Karabekir sonuna kadar arkadaşımdı. Aramızda zaman za man kırgınlık, kıskançlık oldu. B Memleketinlz haraptır. Yann geleceksinlz. Bunlan tâmlr etmek Için kalkınmak için yardım isteyecek^inlz. O zaman, bu ceblrae koyduklanmdan her birinl birer birer çıkanp size vereceğun. Ben cevap verdim: Çok emekle bu netlceye varmışızdır. Şartlanmız, milletimlze göre haklıdır. Bunlan behemehal alacağız. Biz bunlan alalım. Siz simdi verin Sonra gelirsek, istediğinizl yapın.» Lozan Andlasmasının imzasından »onra tngilterede New Conventional gazetesinde tu latırlan yazacaktır: «Gerçekten Türkiye, teorlk bakımdan bağunsız bir hükumet oldu. Lâkin bu, ticaret ye sanatta kablliyetsiz ve sermayeden yoksun ahaliyi bilenlerce mâlÛmdur ki, bu bağımsızlığın ömrfl pek kısa olacak ve eskl durnmu bir başkası üzerine alacaktır.» Lozanın kazanılıp kazanılmadığı, bu gün bile zaman zaman tartışma konusudur. Batı Trakyanın Kurtarılamadığı, 12 Adanm îtalyanlarda kaldığı, Kıbrısm kaybedildiği, Musulun terkolunduğu ve daha nice suçlar bugün de İsmet Paşaya yüklenir. Ama Türkiyenin Lozana Misakı Milli sımrlannı kurtarmak için gitiği düşünülmez. Istiklâl Savaşı bu sınırlar için yapıldı. Türkiye Batı Trakyayı, Adalan, Kıbrısı daha Dünya Harbin ( PVRIDOXINE HCI 350 tng.) ( PVRIDOXINE HCI '00 iıg ) ?o TABIEHİK SISELERDE piyasaya arzedilmiştir. 0 t • » t»N*n rıcAKET » Reklâmcılık 574/1416 ILAÇ POUÎIKAHII X TEŞEKKÜR OSzlerlml hayata »çtıjım su •nd», ameliyatla doSumumu ««Jlıyan Sayın Doç. Dr. OZEL AMBULANS Cankurtaran Gü'nün her saatinde emrinizdedir. •ıhhl Imdat haata nskil arabaları SAMİM MOSTAR'a yakın ilgüerlnl eılrgemlyen Doç. Dr. Orhan ESEN, Doç. Dr. Cevat BABUNA, Dr. Ahmet ÜNER. Dr. Neşe NEGİS, Dr. Yüksel USAK, Dr. Tank TAMER, Dr. Coşkun BAYSAL, Başetn Saim» TÜRSEN' e ve Çapa KadınDoğum Kllnlğl personellne teşckkürlenml aunmayı borç blllrm. 5J.19M tıtanbnl Obea ILQAX Cumhurlj»t 1408 68 86 ' Yurt iı;i «• yun dıf ına «arvls yapılır Nusret K. OTYAM Eczacı EvleretoksijenSeromher guruptan kan ve •hliyetli hemşire gece gündüz gönderilir. BU REKLÂM1 KESİP SAKLAYIN1Z GÜNÜN BİRİNDE LÂZIM OLUR. Hâncılık S ylusal yatırımlı ilâç fabrikalanmızm yanı sıra on yıllarda memleket ekonomisini özellikyabancı yatırımlardakl gelişmeler de yabana le ilgilendiren konuların üzerine bilimsel atılamaz. Yabancı sermaye kanunundan yararlanayönden eğilindiği bir gerçektir. Örneğin petroi. rak ülkemizde calışmaya baslayan bu jirketlerin tu yeraltı servetleri. özel ya da devlet işletmeleri. tumları, durumları ayrıca Incelenmeğe değer. Membankacılık knnularmda derinlenıesine denebilecek leketimizde yapılmayanı yapmak, ham madde sağ ölçüde tartışmalar yapılnıış, bunlann gerçek dulamak amaciyle yurdumuza giren yabana flnnarumlarının aydmlatılmasına çalışılmıştır. Ancak lar kanunların boşluklanndan yararlamp örneğin yüzlerce milyon liralık yatırımı, iş alanlarını kapağrı kesici haplar. öksüriik juruplan, çeşitli vitasayan, ekonomimizde önemli bir yeri olması geremin ilâçları gibi zorunluk göstermeyen çalışmala ken bir konu vardır ki. nedense, gereğince ele alınra yönelmişlerdir. Kaldı ki memleketimizin bir tanıası belki de akla bile gelmemektedir. Bu. ilâç kım ünlü firmaların iinlü müstahzarlarma ihtiyacı kimya endüstrimizdir. yoktur, yararı hiç yoktur. Çünkü bunlardan çoğu erçekte ekonomik düzensizliğimizin içyüzü ecnun benzeri fazlasiyle yapılmaktadır. Ayıu formü zane raflarında sırıtmaktadır. En büyük kim lü değişik isinılerle yığmaktaki gerekliliği halkımı ya endüstrisine sahip ülkelerde görülemiyecek kazın çıkarlariyle bağdaştıramıyoruz. Gerçek olan labalık, birbirinden belirli ayrıntıları olmayan şudur ki ilâç endüstrlsi iktisatçılanmızı önemle i) müstahzar (hazırlanmış ilâç) yığınları eczanelerigilendirecek bir konu olmuştur. Ayrıca kanun yomizin raflarını doldurmaktadır. Zaman zaman moda luyla bazı önleyici, duzenleyici tedbirlerin de, yâııi durumuna gelen ilâclar, piyasadaki çeşitli benzerlehükfimet tedbirlerinin, gerekliliğine inanıyoruz. Şu rine rağmen, birbiri arkasından çıkmaktadırlar. Nitekim 1964 yılı başından 1965 yılının son ayıııa duruma göre ilâç fabrikalarından halka dek uzanan dek verilen ruhsat sayısı 800 e yaklaşmıştır. Böylehu sorunun çözümü üç an a kolda toplanmaktadır: ce Sağlık Bakanlığınca verilmiş olan yabancı ilâç 0 Dosyalan Bakanlık raflannı bile doldur lar ruhsat sayısı 8 bini, yerli ilâçlar ruhsat sayısı muş olan müstahzarlan yeni bir ruhsat işlemine ise 7 bini geçmiştir. Bu, gelişmemiş bir memleket tutmak, böylece en baslt yoldan bir ayıklama yap için büyük rakamdır. Çünkü bunlar için gerekli mak. ödenekler miktarı ekonomik gücümüzü zorlamakta O Bundan böyle benzeri bulunan ruhsat ls dır. Örneğin yarısı müstahzarlar için olmak üzere llâç ham maddeleri ödeneği birbuçuk milyon do teklerini önlemek, böylece piyasada isim bolluğunun önüne gecmek, amma çıkmakta olanlarm kalan, yaklaşık olarak 15 milyon lirayı bulmaktadır. lite, ya da fiat kontrollerini daha sık yapmak. Sağlık Bakanlığındaki ilgili dairenin, ruhsat komis £) Yabancı ilâç fabrlkalarının çalıçmalarını yonunun titizliğine rağmen yersiz bir demokrasi (!) yabancı sermaye kanunn ışığmda yeniden ele alanlayışı yüzünden büyük bir sanayi kolu sarsılmak mak, bunlann Ulkemiz ekonomi alanındaki yerle ta, memleket ekonoıııisi gereksiz ödemelere zorun rinl kesinllkle belirtmek... \u tutulmaktadır. :::: •••• •••• •••• •••• •••• ••• I 1300/1395 ••• P a B a B « B H « B H » H H B « H V B V ' V B V a B B B B " " r v H TEŞEKKÜR Alle büyflğllmO» NURETTİN YAŞAR'ın cenaze merasiminde hazır bulunan, telefon, telgraf vey» şahsen ziyaret ederek acımızı paylaşan sayın akraba ve dostlanmıza en derin çükranlarımızı arzederiz. YAŞAR AtLESİ Cumhuriyet 1392 YAZIHANENiZi EZiYETSiZ ISITINIZ Fabrıkasının BORUSUZ • TEKERLEKLi SEYYAR • " ~ ^ ~ ™ ~ ™ " . » » » » » » ^ ^ v v . * * • * « » • * » * G '••• '••• z/Paratosse / I'Â\. k \ 5DLEMID | | | BÜTAN GAZİ SOBASI BİR KİBRİTLE TUTUŞUR. OTOMATİK EMNİYET TERTİBATI. SAATTE ÂZAMÎ 200 GRAM BÜTAN GAZİ SARFİYATI... BÜTAN GAZİ BAYİLERİNDEN İSTEYİNİZ. Yeni Ajans 1353/^3SH \ Öks»™» Neıle • Brony!. Gnpe Korjı