Katalog

Dilleri Var Bizim Dile Benzemez Edebiyatımızın en yetkili imzası Cev det Kudret'ın Türk Dili sorunlan üzerıne gonişleri, 5 lira. BİLGt YAYINEVJ YENİŞEHIR ANKARA Cumhuriyet 15098 umhuriyet KURUCUSU: FUNUS NADİ BAŞVHEDÎYEIYI ules Verne RANl'ın LARI Çeviren: «Jules Veme» Ko] ISİ semiz 50 cilt kitap ne: merakla okunacak, terB eserlerdır. tNKILÂP ve AKA KİTAİ llâncıllk 7461 'İ5077 43. yıl sayı 15234 Telgraf ve mefctup adresi: Cumhuriyet İstanbu) Posta K u t u s u : İstanbtjJ No 246 Telefonian 22 4 2 9 0 22 42 96 2 2 4 2 97 2 2 4 2 9 8 2 2 4 2 9 9 Pozartesi 26 Arolık 1966 1 Grup Yönetim Kurulunun, ortanın solunda olan ve olmayan milletvekilleri arasmda ayırım yaptığı yeniden /7er/ sürüldü TürkSovyet ortak bildirisinin ana hatlaıı belli oldn ı CHP Parti Meclisinde beklenen çatışma patlak verdi FETZİOĞLÜ BATKAM Ziyaretin en önemli sonucu: "Yaratılan iyi hava,, ANKARA "umhuriyet Bürosu) ovyetler Birliği Başbakanı Aleksi Kosigin ile Başbakan Süleyman ücmirelin yürüttükleri Ankara görüşmelerinde varüan en önemli sonuç konusunda, dün bilgi veren bir Dışişleri >etkilisi, «bu görüşmeleıde varüan netice, ülkelerimiz arasında yaratılan iyi havadır. Aynca, iki Başbakan, Tiırkiyç ile Sovvetlerin pckâlâ dost olabileceklerini teyit etmişlerdir» demiştir. S ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Grup Yöneticileri ile Ortanın Solunda olanlar arasında beklenen çatışma, CHP Parti Meclisinin dünkü toplantısında ortaya çıkmıştır. Merkez Yönetim Kurulu raporu üzerinde dün sabah devam eden görüşmeler sırasmda, bir ara, Parti Meclisi üyelerinden Yaşar Akal ile Prof. Turhan Feyzioğlu arasında sert bir tartışma cereyan clmiştir. Akal konuşmasında «Grup Yönetim Kurulunun, Milletvekilleri arasında Ortanın Solunda olanlarla, oJvnayanlar diye ayırım yaptığını» ileri sürünce, Prof. Turhan Feyzioğlu, «Bu, hayasızca bir yalandır» diye bağırmıştır. "Susun kavga çıkarmayın,, Bu soz uzerıne, Feyzioğlu. Parti Meclisi uyeleri tarafından kınanmış ve protesto edilmıştır Ozellıkle Suphı Baykam. Kenan Esengın ve llhamı Sancar, sarfettığı sozden dolayı Prof Feyzıoğlu'na çatmışlardır. Gurultulerın artması uzerıne Genel Başkan Inönu Susun, kavga çıkarmayın, ancak haksız olanlar kavga çıkarır. dıyerek ortalığı yatıştırmıştır. ANKARA, (Cuınhnriyet Bürosu) CKMP Genel Sekreten Mustafa Kaplan dun basına, plân ve enflâsyon ve Kıbns konusunda bır demeç vermiştir. Kaplan enflâsyonla ılgıli demecınde para değerinın daımî surette duştüğünu, eşya ve ana gıda maddelennın fıyatlannın yukseldığını iddıa etmi? ve şun ları söylemıştır: < Çesitli ekonomik vaidler \e parlak nutuklara rağmen enflâsyon biitun a|iTİığı ile kapılarımızı çalmaktadır. Hfikfitnetten kati ve köklu tedbirler beklivoraz. Aksi hal, Millî bünyemizde tamiri mümkün olmavaeak sosyal ve ekonomik yaralar açacsktır.» Planın Turkiyenın kalkınmasını sağlayacak mtelıkten uzak olduğunu ıddıa eden Kaplan, «Türkiyenin en büyük sermayesı olan insan gücünün» harekete getırılmesını taviıve etmıstır. CHP Savunma cari harcamaları 553 milyon arttırıldı ANKARA, (Cumhuriyet B t r o n ) Bugun Bütçe Komısyonunda gorüşulecek olan Mılli Savunma Bakanlığı 1967 yıh butçesınin câri masrafları ile savaş araç ve gereçlen. alımı ıçin ayrılan tahsisatta buvuk olçüde artış öngorulmustur. Mılli Savunma Bakanlığı 1967 \ ılı butçesınde cârı harcamalar toplamı 1966 yıh butçesıne nazaran 553 milyon lira fazla olarak tesbit edılmıstır. 1966 yıh butçesınde cârı harcamalar ıçın 2 milyar 931 milyon hra konulmuşken, bu rakam 1967 yıh butçesınde 3 milyar 469 railyon lıra olarak tesbit edilmistır. Ayrıca, Kosigin'in Cumhur | baskanı Sunay, Senato Başkanı Atasagun ve Başbakan Suleyman Demırele yaptığı dâvetler de kendılen tarafından kabul edilmiştir. İyi hava Dışişleri Bakanlığı vetkılısi. Başbakanların yaptıkları çeşıtlı resmî ve gayn resmî goruşmelerde, çeşıMı sorunlara değınıldığını belirtmış, bazı ronularda, ülkelerımız arasında göruş aynhkları bulunmasına rağ men, «Sovyet Başbakanınıo ülkemize yaptıfı ziyaretin, bir süredir gelişmekte olan iliskile rımizin, bundan böyle daha da gelişmesini genis şekilde etkiliveceğini ve yine bu nyaretin iyi bir hsvm ysrattıfını» sövlemıstır. Ankara göruşmelennden, ıkı Başbakanın da çok memnun kal dıklarını, gerek Kosıgının, gerek Demirelin, bunu bırbırlerine ıfade ettıklennı de bıldıren Dışışlen yetkılisi, «Göriişmelerde üzerinde en çok durulan konulardan bıri. âlkelenmız arasında gelistirilmesine ça lışılan dostuğun ölçüsü oldn. Nato üyesi Türkiye ile Varfova Paktının lideri Sovyetlerin ne kadar dost olabilecekleri »raştırıldı ve bu Ittifaklarda olmanın gerektirdifi görevler ile dorom lara karsılık saygı göstermek kaydı ile, iki ülkenin pekâlâ iyi niyeti ve samimi temellere dayanan bir dostluk kurabılecekleri sonucuna vanldı» demistır. (Arkası Sa. 7, Sü. S de) MOSKOVA. (a.a.) Sovye*ler Bıriığı'nın «Luna • 13» otomaıık uzay ıstasyomı bu gece Ay'ın sert yuzeyının fotograflar'nı çekerek yer ıstasyonlarına göndermeye başlamıştır. «Luna 13» Ay'ın resimlerini göndermeye başladı Sakal meselesi Toplantıda bır konuşma yapan Emın Paksut «Gençlik Ortanın Solunu beğeniyor diye Ortanın "«olunu mu tutacağız? Gençlik Kastroyu da befeniyor ve sakal bırakıyor. Bizim Genel Sekreterin bıyığı var ama sakal bırakmayı düşünmüyor* demıştır Bu soze sınırlenen Yasar Akal, Paksut'an (Arkası Sa. 1 SO. 4 de) unün G.H.P. Meclisi ve Tertipler CHP gibi kırk jıllık bır partinin içinde çeşitli düşüncede üyclerin hulunma^i, kanatların kurulması olağandır. Adalet Partisinin bile içinde, ondan çok genç olduğu halde. başka duşuncelere dayanan kanatlar vardır. Bu kanatlar'ın ve iç mucadelelerin belirli bir ölçude kaldıkça partilere oanlılık \erdiği. ie denetimin sağlandığı, aynı zamanda muvazenenin kurulduğu da şuphesizdir. Son kumltayında CHP, adına ortanın solu denilen >eni bir jone girdi. Aslında Anayasanın ougorduğu ilkelerin yine Anayasa esprisine uygun olarak benimsenmesinden farklı gorulmemesi gercken ortanın soluna parti ileri gelenlerinden bazıları karşı oldular. Bu karsıtlıkta kimisi gerçekten samimidir, kimisi ise sadece postu kaybetmenin hıtsı içindedir. Yeni joneticiler karşısmda kurulan kanat, daha ilk gıinden itibaren amansız bir savaşa başladı. Grup yonetim knrulunu ele geçirmekle iş bitmiyordu. Parti genel merkezindeki oy eksikliğini kapatacak çâreler aranroalı ve partinin politikası Kurultayda alınan karara göre değil, kendi istedikleri jonde yurütülmeliydi. Yeni yoneticilerle savaşa başlajan kanat once parti meclisinde merkez yonetim kurulunu duşurmek istedi. Genel Sekreterin son gezisinde s»\ lediklcri Kurultayda çizilen politikavla çelişi>ordu. Onlara göre, Genel Sekreter politikası açıklarken ağzından bir şeyler de kaçırmış ve şim di\e kadar bazı konularda doğruların saklandığını soylemişti. Bu fırsatı yakaladılar. Parti Genel Sekreterinin konuşması bütün eski yöneticileri suçluvor ve özellikle reformların gecikmesmdeki «koalisyon» gerekçesi yıkılıyordu. Bu, iktidar partisinin eline koz vermekti. Boyle tecrübesiz politikacıdan zaten başka turlusu de beklenemezdi. Aleyhteki hava günlerce şişirildi, Ne varki koridor havası ile Ecevifin gezilerinden alınan sonuç birbirine pek benzemiyordu. Gene Genel Sekreterin alışılmamış ölçüde açık konuşmasmı halk ve parti teşkilâtı ak.sine tutuyordu. İşte CHP Meclisi, toplantılarma bu duramda başladı. Şimdi koridorlarda surdürulen ithamlar Parti Meclisinde tekrarlanırken onun yanında Genel Merkezi bağlamak Yönetim Kurulunu bir kenara itebilmek için yeni tertipler, taktikler peşindedirler. Yukanda «alışılmamış olçude açık konuşmak» deyimini kullandık. Gerçekten Halk Partisi gibi yıllar yıh kendi içine kapanmrç ve her şeyi olduğu şekilde dcği) de, işe geldiği şekilde gostermeğe alışmış bir siyasi tesekkulde boylesine konuşmalar yadırganır. Yalnız şu nokta açıktır ki CHP «kol kırılır yen içinde» ilkesine sımsıkı sanldıkça kazanmış değil, dainıa kaybetmiştir. Kaybetmiştir zira halk soylenenlerle uygulaına arasındaki farkı pek i> i bilmektedir, Meselâ alalım şu rcformlar meselesini; Halk Partisi daha 1961 seçimlerinde bir dizi reformların yapılacağı taahhudunde bulundu. Bunların en önemlisi toprak reformu idi. Haydi divelim ki son kabineye kadar, oteki partiler reformun vaadedildiği şekilde hazırlanmasını önlediler. Pekivi. âlâyı vâlâ ile ilârı edilen reform kabinesi ne yaptı? Tasarı 7 ay bir kasada kilıtlenip. diisuşten ancak kısa süre önce Meclise verilmedi mi?.. 34 toprak ağasını kızdırmamak uğruna oynanan bu ojunu ne karşı partiler vutar, ne halk. Elbette ki iktidar partisi, işin doğrusunu seçmene anlatacak, elbette ki CHP samiraiyetsizlikle suçlanacaktır. Kısacası tersini so>leyip, ayıbı ortmeğe calışmakla nıesele halledilmiş olmuyor. Aksine halk ne kadar ortülıneğe çalışılırsa calışılsın gerçeğin farkına vanjor. O halde yapılacak şey, işlenmi; kusurlan saklamak yerine. hem bundan sonra kusur işlenmiyeceği güvenini seçmene vermek, hem de mcseleleri açık açık halka anlatmaya alışmaktır. CHP nin genç Genel Sekreteri bu yolu seçmiştir \e seçmekle de i>i etmıştir. Meclis kulislerinde ne kadar yerilse de bazılarının işine no ka'lar eelme«e de bu jol, esklsine oranla go•z'X çok açılmış olan, halka jonelmenın tek yoludur. Mılli Savunma Bakanlığı 1967 ANTALY* Merkez ilçesınm yıh butçesınde savas gereçDurma ve Komurcruler kovlerinleri ve savaş stokları alım de sularla mahsur kalan vuzlergıderlerı ıçın 1966 yılına nace köyluye, askeri bırlıkler tarazaran Ifl3 milyon lırahk fazla fmdan sandallarla yıyecek tasınodenek konulmustur. 1967 jımıştır. Vali Şerıf Tüten ve Vs lı butçesıne savas gereçlen aBolge Komutanı Tuğgeneral Kılımı ıçın konulan odenek 586 hat Günaşan, geceyi su basan koy milyon hradır. Bu konulan lerde geçırmişlerdır. Yenıkov'da odenekle ozellıkle NATO \ar60, Komurculer'de 16 ve Burma dımı dısmdan, yabancı ulkekoyunde ıse 11 ev tamamen yılerden sılâh alınacaktır. 1967 kılmıştır. Öte yandan, sehır ıç me suyu şebekelerırun seller tara>ıhnda ayrıca «M24» hafıf fından tahrıp edılmesı uzerıne tank, «M47» orta tank ve Antalya halkı 48 saatten beri ıç«M7» zırhlı obus alınacağı me suyundan yoksun bulunmakMıllî Savunma Bakanlığı buttadır 72 bın Antalyalı bu dur>im çe rakamlarından anlaşılkarşısmda kolı basilı çok olan maktadır ark suyu içmeye terkedılmıştır. ANTALYA'DA SELDEN 87 EV ÇÖKTÜ S Savaş gereçleri ovyet Başbakanı Kosıgin, diın îstanbulun tunstik ve tarihî yerlenni gezmıştır. Bu arada, Ayasofya Müzesı onünde toplanan halk arasında bulunan bır aşırı sağcı gazete mensubu, konuk Basbakanı yuhalamak ıstemısse de, hemen polıs tarafından yakalanarak Emnıyete goturulmuştur. Gezı boyunca alejhte ve lehte başka bır olay olmamıştır. Konuk Başbakan, önceden hazırlanan programa gore, sabah 10'da Topkapı Muzesını gezmesı gerekırken guvenlık tedbırı olarak program değıştırılmış Ve zıjaretıne, onunde kalabalık bır halk kutlesının toplandığı Sultan Ahmet Camıinden baslamıştır. Kosiginl yuhalayan bir gencin oğzını polis eliyle kapattı Kosigin Topkapı Saraymda gösteri yapan Mehter takımını iljei Ue izlerken Fotoğraf: Selçuk AYBATAR Hayran kaldı Sultan Ahmet Camunı gezerkcn, rehberıne devamlı sorular jonelten Kosıgin, mimarıye hayran kaldığını behrtmıstir. Camıın bütün köselerını teker teker dolaşan konuk Başbakan, ınsaatın 15 yılda tamamlandığını oğrenınce, «Bugün 15 yılda da olsa, bu değerde bir sanat eserinin yapılabileceğini sanmam» demistır. Kosıgin, camiden çıkarken ızlenımlerinı şoyle ıfade etmistır: « tnsan tesiri altında kalıvor ve çıkmak istemiyor. Her bolümiinde ayn bir armoni var. O zaman için bu kadar güzel, hevbetli bir bina yapılabilmesine doğrnsu hayret ettim.» Gökay: «Kriz nisanda sona erecek» Tekrar yağış ADANA Oncekı gun açık gıden hava, dün sabahın erken saatlennden itibaren tekrar bO2mu^, gök gurultulerı ve şımşek çakmaları arasında şiddetli yagraurlar tekrar başlamıştır. Trabzonda bahar TRABZON Yurdun her yanında kara kış butun şiddetiy'e hukum sürerken, Trabzon'da oır bahar havası yaşanmaktadır. Trabzorüular kış ortasında paltosuz gezmektedırler KıbrısHa silâh dengesi için gerekirse misüleme yapılacak ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Çekoslovakyanın Kıbns Rum yonetımine sattığı silâhlann, Bırlesmış Milletler emanetıne terkedilmemesı halinde, «Türkiyenin Adadaki silâh dengesinin fazla boznlmaması amacıyla misilleme dahil, gerekli tedbirleri uygnlayacaği» Dısisleri Bakanhğının bır yetkılisi tarafından açıklanmıstır. Dun kendısiyle konustuğumuz yetkili, «Silâhlann Banş Gücü tarafından da kontrol edilebilen Rum depolarında bnlunduğuna, ancak Türkiyenin bu silâhlann tamamen Barıs Gücü emanetine verilmesi yolnndski görüsünde kararlı oldnğnnn» behrtmıstir. Polisler, Kosigin'î yuhaiadığı iddiası ile ağzını kapattıklan gencı uzaklastınrlarken Ayasofyada Konuk Başbakan ve beraberındekı heyet sıkı emniyet tedbırlerı arasında buradan Ayasofya Müzesme gıtmıştir. Sultan Ahmet Camimde olduğu gıbı, sık sık sorular soran Kosıgin, muzenın tarıhini oğrendıkten sonra, «tvi ki müze halinde sak(Arkası Sa, 7, Sü. 2 de) TİP'e göre Kosigin'in ziyareti önemli bir olay ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) TİP Merkez Yurutme Kurulu dun, Sovyet Başbakammn Tıirkiyeyi ziyaretiyle ılgıli bır bildırı yayınlamış ve bu zıjarete, «önemli bir olay» gözu ile baktıklannı açıklamıstır. Bıldirıde, «Bu ziyaretin dıs politikamızın tek taraflılıktan knrtulması doferultnsnuda bir adım teskü edip etmeyeceği hususunda ancak ortak bildirinin yayın lanmasından ve bunu takip ede cek adımlardan sonra hiikiim verebileceği kanısında olduklan» ifade edilmektedir. DDY yük tarifesinde indirim yapacak IZMİR DDY Genel Mudarü Kâzım Yurdakul dun, «Tari*eler üzerinde, hem balkımızı hiz mette tatmin edici, hem de naklıyat vaptıran büyük müesseselerinin zorluklannı gözönune alan ve ekonomive direkt müessir olduğuna inandısımız bir takım maddelerin ücretlerin de tenzilât ve avarlamalar yapılacaktır» demistır. ahrettin Kerim Gokay, dün düzenlediği basın toplantısında «Almanyadaki işçilerimizin küt İe halinde yurda donmeleri bahis konusu değildir. Sosyal deeişmeler yüzünden Almanyanm bir mil yon civannda yabancı işciye ihtiya cı vardır. Meydana gelmiş olan va ziyet bir krizden ziyade kritik durum olarak vasıflandınlmaktadır. Bunnn da nisan veya mayıs ayında sona ennesi kuvvetle muhtemeldir» demiştir. Avrupa Konseyi Müşavirler Komitesi toplantısına katıldıktan son ra Avrupanm muhtelif ulkelerındeki işçilerimizin durumlan ile ya kından ilgüenen Gökay şunlan ilâ ve etmiştir: « Belçıka, Almanya ve Isviçredeki işçilerimizle temas ettrm Büyük Elçi, Konsolos. Çalışma Ataşeleri ve işçi temsılcilerıyle de goruştum. Belçikadaki isçilerimizın durumlarmda bir değişıklik yoktur. Almanyadaki duruma gelince: Bu, şehirlere göre değişmektedir! 30 hazıran 1966 da Almanyada 162 247 Yunan, 185,336 îspanyol 157,978 Türk 399.154 Italyan olmak üzere 1.314.031 yabancı işçi vardı. Son zamanlarda Elektrık ve petrolun sanayıde yer alması kömur ocaklarmı zor duruma sokmuş tur. Mılyonlarca ton kömur pazar bulamamıştır. Demir Çelik fabrikalannın çalışma kapasıteleri indırılmıştir Kimya sanayıınde çalışmalaıda bır değısıkhk yoktur Almanyada işsızlerın sayısı aıtmiîtır Çalısma =ıre=ı bı'en ı<=" pnn çoğunun mukavelelerı yemlenraemektedir. F «Işçilerimizin toplu halde söz konusu değil» •• •• •• Yunan basın ından: Stefanopulos Hükumeti düştü Papandreu Kral aleyhtarı tutumunu değiştiriyor K. Daponte bildiriyor Kral Kostantın'le 1,5 yıldanberi ihtılât halinde bulunan eski Başbakan Papandreu, saray ve rejım alevhındekı tavrıııı dcçıstirmıstır. Bnylelıkle Paraskevopulos Hukümetının kurulması sonucunda goze çarpan onemlı gelısmelerden ilkı, Merkez Birlığı lideri Papandreu'nun Krala karsı olan menfi tutumuna hıç olmazsa förünüste son vermesi olmustur. NOTLAR Mtijde: "Sovyet yardımı,, başladı Ümit GÜRTUNA ATÎNA Gerçeker Diyanet tşlerindeki usulsüz işlemleri yerdi ANKARA. (Cumhuriyet Bürosu) ski Dıvanet lşlerı Bdkanı Tevfık Ger(,ekeı. dun gazetemıze seıdığı demeçîe. «Danıstay tarafından bozulan Sıiksek Din Kurulo seçimlerının, >ine asulsiiı sekilde >»pılm»k lütendıtini» ılerı surmus Dıvanet îşlennde bazı mak^atlı çahşmalar yapıldığını da ıddıa ederek, «Uıçbir dev H E Ecvet GÜREStN let daıresınde vapılmnan ıcraat bu daırede >apılmıs ve yapılmaktadır. Maksat, Nurcnluk ve Sulevmancılık akımlanm desteklemek suretnle elde edMecck ojlarla iktırl^ra eelmevı temındır» demıçur. (Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) ükumete müjde verraek gerek. Sovyetlerden alınması düsünülen yardım dünden itibaren fıilen başladı . Hem de Rusların bosuna beş kuruş harcamadıklarını sovlevenlpr valancı çıktı Nasıl mı dıveceksıniz? Topkapı Saravı Ba^dat Koskundeki .Murart Havu?u> nun onunden çeçen Knsuın. bir ba(Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) Yaşlı polıtıkacınln genç Kral ve 66 yaşındakı bankacı yeni Başbakanın beydnlarını cevaplandırırken yaptığı açıttlamalar başkenttekı gozlemcılaj tardfından bu şekilde yorumlanrruıktadır Papandreu sadece. sççımlenn nıayısta değil. martta vapılmasinı yumuşak bır dılle ıstemektedır Merke? Bırlıâı IHeri avrıca kshıncrickı tıa/ı Rjkanlann «Urafjırlıklcrı ile» t a n m d l (Arkası Sa 7, Sü. 4 l ! )