Katalog

SAHİFE tKİ 19 Ekim 1966 CUMHURİYET UIUSAL HESAP Doç. Dr. Mehmet YAZICI İSTANBUL ÎKTİSADİ ve TİCARİ İLİMLER AKADEMİSt ÖĞRETÎM ÜYESİ ürkiyede irill ufaklı sayılan Oç yfiz binl aşan işletmelerden, pek azı muhasebeye değer vermekte ve muhasebeyi kararlarda bir araç olarak kullanmaktadır. Büyük bir çoğunluğu teşkil edetı, küçük ve ort» işletmeler, kanunların bu konudaki hükümlerini yerine getirmek için defter tutmaktadırlar. Bu türlü işletmeler muhasebeyi önemsiz oyalayıcı ve gider unsuru bir yük saymaktadırlar. Bir çok işlemler muhasebeye geçmez. Kanunlann gerektirdiği en az işlem yapüır. Bu durumun nedenlerini, işletme sahiplerinin bilçisizliğinden çok, ülkede hesap işlcrinin bir düzene sokulmadığında, bir birliğin olmayışmda, aramak gerekir. Türkiycdc, hesap işlerinde, bir başıbozukluk, bir karmakarışıklık sürüp gitmektedir. Piyasada hesap işleri ile uğraşan herkes, kendine göre bir hesap sistemi tutturmuştur. Akla gelmiyecek hesaplar kullanıbyor. Bu işle uğraşan herkes, bir yandan beş, on, on beş ve daha çok yıllık tecrübelerini ileri sürüp, kendini en bilgüi ve en büyük muhasebeci olarak tanıtırken, öte yandan, kendine güvensizliği ve dayanaksız olduğu, her halinden dî anlaşılıyor. Çünkü Türkiyede hesap işleri ile uğrasanların elinde, şüpheye düşüldüğü zaman başvurulacak bir temel, bir yönerge yoktur. Bunun eksikliği çekilmektedir. ••••••••••••• T kurulamadı. Kurulması zor olduğu için değil, yetkUilerce gerekU ilgiyi görmedigi için kurulamadığı söylenebilir. • ••> Düzenin tanımı ve amacı ktisadi kallntımanın temell olan besap düzeni, bir ülkede bulunan kurum ve işletme lerin hesaplannı, belirli bir anlamda, belirli bir yöntem içinde bölümlemek, bu bölümleri kesin olarak smırlamak ve açıklamak, malolus, istatistik, plânlama ve öteki hesaplannı belirli bir yöntem •••• •••• içinde yapmaya yol göstermek, hesaplaşma ile il• ••• gili terimleri kesin olarak smırlamak ve açıklamak için belirli genel yönergeler kabul etmek ve uy•••• gulamaktır. •••• • BÖYLE BİR HESAP DÜZENÎNİN BAŞLI••"• CA AMAÇ VE GÖREVLERÎ: Uygulandıgı ülkelerin işletmelerinde hesap birliğini sağlamak; uygulandığı ülkelerde iktisadi bütünlüğü sağlamak; iş• • letme ve hesaplaşma bilimlerinde terim birliğini sağlamak; hesaplaasma işlerinde görev alacak ki:::: şilerin, eğitimini kolaylaştırmak; sonuca varmayı •*•• ve karşüaştırmayı kolaylaştırmak; araştıncı ve de•••• netleyici uzmanlann işlerini kolaylaştırmak; he•«•• •••• sap işleri organizasyonuna kolaylaşttrmaktır. Bu amaç ve gdrevleri ile hesap düzeninin bir ürkiyede muhasebeye değer veren, işletme ülkenin tüm ekonomik kalkınmasına ne derece yayönetimindeki kararlarda, muhasebeyi bir ararlı olacağı açık seçik ortadadır. Bütün ileri ülraç olarak kullanan çok az sayıdaki orta ve bü keler, gelişmelerini, daha çok kurduklan hesap yük sayılabilen lsletmelerde, muhasebe işleri, ya düzenine borçludurlar. Hesap düzenini kurmamış yabancılar tarafından organize ediliyor ve Tflrk ileri bir ülke gösterilemez. Dünün az gelişmlş üller tarafından uygulamyor ya da Amerikan, Al kesi olup da bugün hızla gelişmekte olan Bulgaman, Fransız, İngiliz gibi yabancı bir filke efili ristan, Yunanistan ve hattâ Mısır gibi komşu ülıııt mindeki Türk uzmanlar tarafından ve her uzmana keler de kendflerine uygun hesap düzenlerini kurgöre başka bir görüşle düzenleniyor. Bunlarda da, muş ve uygulamaktadırlar. bir birlik olmadığı apaçık. • BÖYLE BİR DÜZEN KURULDÜĞÜ ZA MAN, KISACA: Her işletmede hesaplaşma kolayVabancı uzmanlar, hesap işlerini kendi ülke• ••• • ••• • ••• lerinde auştıklan biçimde organize ederler. Oysa, laşacak, hesap işleri düzenle yürütülecek, sonuç• ••• !•*• •••• her organizasyon, yer ve zamanın durum ve ge ların analizi, kontrolu sağlanabilecektir. llgili Ba•••• kanlıklarla, kurum, kuruluş, oda ve meslek birreklerine uymak zorundadır. Yabancı uzmanlann liklerinln, denetleme, inceleme, karar verme, istayaptıklan organizasyonlarda, organizasyonun bu tistiki bilgi toplaroa amacıyla. işletmelere verdiktemel ilkesi uygulanamaz. Bir kaç ay için Türkileri ya da gönderdikleri soru kâğıtlarının karsıhkyeye gelmiş bir nzman, Türkiyede bu konudaki lan, tek anlamda olacaktır. durum ve gerekleri ne derece bilebUir? Teker, teker kurum ve işletme rakam ve soTürkiyede hesap işlerini organize eden uzmannuçlarının birleştirilmesi ile bir meslek grupunun lar ise, ya öğrenim yaptığı ülkenin etkisinde ya da ve teker teker meslek gruplan rakam ve sonuçöfrenlmlnl Türkiyede yapmıştır da, dilinl bildigi ülkenin etkisindedir. Yaptığı organizasyonu da bu larının birleştirilmesi ile bütün Türkiye ekonomi•••• sinin, belirli hesap dönemi sonuçları, elde edileeğilimle yapmaktadır. Hesap işleri konusunda ö:::: bllecek ve böylece bütün ekonomi için gerekli bilzeUikle organizasyon konusunda öğrenim ve uz•••• laaun yapmış olup da, bu konularda kendi görüş giler sağlanmty olacaktır. leri olanlar da vardır. Fakat bu da hesap işleri birElde edilen bu doğru ya da doğruya yakın ralifinl saglamamakta, tenine ayrı bir görüş olarak kam ve sonuçlar temel alınarak, kısım, işletme, işortaya çıkmaktadır. letme rrupu ve tüm ekonomi hakkında, zaman da •••i gözönünde bulundurularak, yapılan karşılaştırmalarla, etkili kararlar alınabilecektir. Bu kararlar, Tüıkiyede iktieadi kaüapm^nıu, çabukUınusıoa ! '•. « • • eşitli Bakanlık daireleri, lstatistik Genel Mfi temel olacaktır. dürlüğü, çeşitli oda, meslek birlikleri ve bankalar işlerine geldiği biçimde çizellgeler dfizenler, • ••• •orulsr sorar, işletmelerden bilgiler isterler. Her :::: ürkiyede bir hesap düzeni kurmamn T«^ı»m işletme de bu sorulara işine geldiği ^ibi cevap veçoktan gelmiştir, natt& geç kalınmıştır. Şurir. Bu kanşıklık içinde elbette ki beUrU bir dünu da hemen belirtmek gerekir ki, Türkiyede er : : : : zende cevap beklenemez. Çünkü her daire ve kugeç bir hesap düzeni kurulacaktır. Bu çağm akırumun ayrı ayrı anlamda sorduğu sorulara cevap şıdır, durdurulamaz. Fakat ne kadar gecikirse vermek gttçtür. Aynca her çlzelgeyi tannnak, her Türk ekonomisi, o derece yavaş gelişir, beiki de gorunun ne olduğunu kavramak bir zaman işi ve yerinde sayar. Mesleğin yflklendiği görev olarak, bilgi işidir. Bu çok sayıdaki çizelgeleri ve sorubunu ilgililere iletmek gerekli görülmüştür. lan incelemeye, anlamaya, işletmecilerin vakti yokTürkiyede hesap düzenini kurmak güç bir iş tur. İşte bunun için işletmeler kolayına geldiği değildir, yalnız ilgi isteyen bir iştir. Yapılacak işgibi cevap vermek zorunda kalırlar. Alınan bu biller şunlardır: O Bütün Türk işletmelerinde uygugiler, en iyi niyetle verilmiş olsa ılahi çoğu zaman yanuştır, gerçeğe uymaz, Gerçeğe uymıyan bu bil lanabileeek bir «Tekdüzen hesap çerçevesi» yapmak ve bununla ilgili «Tekdüzen bilânço ve kârgilere dayanarak vanlan sonuçlar, verüen kararzarar çizelgeslni» belirtmek; A Bütün Türk işletlar da elbette ki yanlış olur. »«•• ««•• ••• melerinde uygulanabilecek bir «Envanter yöner•»»• !••• gesi» yapmak; O Bütün Türk sanayii işletmelerinde uygulanabilecek bir «Tekdüzen maloluş belirtim İİÜ yönergesi» yapmak. u açıklamalar gösteriyor ki, Türkiyede hesap Bu önerilenler hesap düzeninin temelidirler. işleri kanşık bir durumdadır. Muhasebesi Bunları yapmak ve bir bakanlık karariyle zorunlu düzenli olnuyan bir isletme nasıl karanlığa doğru :>•• luhnakla hesap düzeninin temeli atılmış, Türkiye, gider ve gelişemezse ulusal hesap düzeni olnuyan bu hesap karışıklığından kurtulmuş olur. Bu yafilkeler de ne yöne gittiğini tâyin edemeı ve gepılacak işleri gerçekleştirmek ve Türkiyenin öteki Uşemez. hesap işleri sorunlannı da çözümlemek için bir Ulusal hesap düzeninin önemini, bundan 8 yil «Türkiye Muhasebe Kurumu» nun kurulması, Türönce, Türkiye 2 nci Muhasebe Kongresi dolayısiyle, kiye 10 uncu Muhasebe Kongresince öngörülmüşOrd. Prof, Dr. Nihat Sayar şöyle belirtmişti: tür. tlgüi bakanhk, daire, kurum, oda ve birlik«Devlet muhasebesi olmadan devlet bütçeleri lerin yardunlariyle kurulacak bu kurumun temel •••• nin yapılmasına, müli muhasebe kurulmadan Ikti görevi, Türkiyede, ülkenin gereklerine uygun bir •••• besap düzeni kurmaktır. sadi ve milll bütçelerin hazırlanmasına, tlcaret ve sanayi muhasebesi tesis edilmeden de işletmelerin gelişmesine ve hattâ yaşaınasına imkân olmadığı artık anlaşılmıştır 1)». öyle bir hesap düzeni kurulduktan sonra, Bu açıklamanın yapıldığı 8 yıl önce Türkiyede ancak Türkiyede işletmeler kârlı ve verimli ça muhasebe durumu ne ise. bugün de yaklaşık olarak aynıdır, söz etmeğe değer bir gelişme görüle hşabilir, bir vergi reformu yapılabilir, bir »ermemekiedir. Oysa, 8 yüdanberi Türkiyenin eko tnaye piyasası kurulabilir. Bir devlet plânlaması nojnik kalkınması için çeşitli çarelere başvurul yapıhp uygulanabüir. muştur. Kalkınma plânları hazırlanmıştır. Hattâ Türkiyede özlenen besap düzeni kurulmadan •••• birinci beş yıl 1963 • 1967 kalkınma plânında bu sayılan işlerin yalnız sözü edillr ve bu sözlerle • >•• • ••i • ••• «Kuruluşların bütçe ve mali kontrol usullerini dü avunulur. zeltmek ve muhasebe ve maliyet hesaplannı mon Muhasebe Mecmuası, Yıl 1, sayı 1, S. 5 vss. dern kuruluşlann ihtiyaç'.annı karşüıyacak duru2) KP Birinci Beş Yü 1963 1967, Ankara, ma getirmek 2)», öngörülmüştü. Aradan yıllar geçti, kurulması kolay ve ucuz olan bu düzen henüz 1963, S. 79. f Birlik yok T iiii !!!! :::: S Istenilen bilgiler s Ç Yapılacak işler T Düzenin önemi B Sonuç B • ••• ...a §••••••••••••«•«•••••••••••»••••••*•••**••••••>*•••••***••***••**••***•**•* 5 •ıtfmııt«*faMi*ııııı*ııııit»ıîîtiMMiıın»ıt»ı*ııı*> iHittnMt Dillere destan bir hikâye vardır: CHP'nin tek parti devri. Ceberrut Ankara Valisi ortalığı kasıp kavuruyor. Itaat, disiplin ve de asayiş berkemal. Bir komünist zanlısını huıuruna çıkarnuşlar. Vali bey adamcağıza çıkışmış: Sizlere ne oluyor ulan! Eğer bu memlekete komünizm gerckse onu da biz düşünürüz. Bu hikâye gerçek midir? Yoksa uydurulmuş mudur? Uydurulmuş olsa da bir çeşit Halk Partili tipini çizmekte gerçekten de gerçek sayılır. Tek parti devrinden sonra çok partili hayatta da bu tip yasa* . Halk Partisi bu biçim adamlan baş tacı etti. Ankara'da başlamış olan 18. Kurultayda bu tip, hâlâ söz sahibi olmak iddiasınkasının maksatlarını açıklamak kası nazannda balk mefhnmunu, dadır. tadır. Bu beyanatın en mühim herhangi bir sınıfa münhasır deBu tip kurnazdır, bilgilidir, okumuştur, devlet yönetiminde alk fırkasının kuruiuşuna noktalarını şu hususlar teşkıl et ğildir. Hiçbir imtiyaz iddiasmda tecrübesi vardır, zekidir, marifetlidir. Bu adama: geçmeden evvel, Gazi Mus mektedtir. Diyor ki: bulunmayan ve umumiyetle kanun Sosyalizm?.. dersiniz. tafa Kemalin nasıl bir ortam «Memlekctimizin büyük bir nazannda mutlak bir musavatı ka Gerekirse yaparız... diye cevap veririçerisinde bulunduğunun bilin kısmının harap ve balkımmn fa bnl eden bütün fertler hakkında Kapitalist? mesi lâzımdır. Saltanatın »aldı kir bulunması, Millî eğitimin her dır. Halkçılar, hiçbir ailenin, hiç Gerekirse yaparız. ' rılması ile, sagdaki kuvvetler sükese ve her yere yetişememesi, bir sınıfın. hiçbir cemîyctln, hiçbir Kompradorlara hizmet? kun bulmamış, bilâkis daha kuvferdin imtiyazlarını kabul etmeSosyal hayatımızın en büyük vetlenmiştir. Saltanatın ilgasın Aman beyefendi sözü mü olur, memleketin Sli menfaatleri düşmanı olan cehalet. Millrli yen ve kanunlan vâz etmekteki dan sonra, padişah ve haüfe olan icap ettiriyorsa onu da yapanz. mizin fakir ve zayıf düşmesine mutlak bürriyet ve istiklâli tanıVahidettin, bilindiği sekılde kaçBu tip sağcı da olur. solcu da, diktaya da yatar demokrasiye de, sebep olmaktadır> Dikkat edı yan fertlerdir> (4) mıştır. Binaenaleyh yeni hir haHalk Fırkasmın siyasi bir parti özel teşebbüscü de olur, devletçi de. Bu adam herşeydir, ve bu lecek olursa Mustafa Kemal, bu lifenin birinci Büyük Millet Mecadam hiç birşey değildir. beyanatında ilk defa olarak «Sos halinde kuruiuşuna on konu olan lisince seçilmesi lâzım gelmekmeselelerden birisi de Devlet çekBu tipin en önde gelenlerinden bazıları son zamanlarda kenyal» kelimesini kuüanmaktan tedir. Bunun için meclis 18/Ekim linin tâyinidir. 1921 Anayasasıns di kendilerine bir takım hesaplar yapmaktadırlar. Çoğu kişi siçekinmemektedir. /1921 de gizli bir celse akdetm;^göre icra ve teşri Kiıvvetı büyük yasî hayatın kulislerinden babersiz olduklarından bu oyunları biltir. Bu celse Mustafa Kemalin de millet meclisinin elinde bulunmak mezler. Gerçekte sonu çıkmayacak hesaplardır bunlar. Ama pek nutkunda söylediği gıbi, çok hata. Meclis hem teşrii kuvvet, hem cilâlı zekâlar şimdiye kadar hep bu oyunlarla ayakta kalmışlarraretli geçmiştir. Meclistekı sade icraî kudret manzarasını eö^terdır. Bundan sonra da bu oyunlarla ayakta kalabileceklerini tasarrıklı hoca efendiler yani sağ, yimekte, Devlet Reisliği ise Büyük lamaktadırlar. Ama parti batıyormuş, batsın... Memleket batıyorne ilmî bakımdan ışi ele alrnış. Millet Meclisi Başkanlığında t?celmuş, batsın... önemli olan havaları kollamak, rüzgârları hesap çeriat ilimleriyle incelemeye koli etmektedir. Kaldıki ortada heetmek, bu rüzgârlara göre yelken açmaktır. Efendi kılıklı, yüksek yulmuş, kaçan halifenın halıfenüz kaldırılmamıs bulunan halifetahsilli, lider adaylarının hesaplan da pek parlaktır. likten iskat edilmesine karar velik makamı bulunmakta. 3ağı tueyanattn sonu, kullandığı sos Biz Süleyman'dan kötü müvüz yahu! Amerikaya yaslanmak rilmesi lâzımgeldiğini, bundan tan şeriatçılar, icra kudretini hafal kelimesini tamamlaytcı masonra ancak yeni halifenın seçıo kadar zor mu? Sağlam kuvvetler zaten bize daha yakın sayılır, lifeye vermek için, çırpmıp durnti.k hiyettedir. Mustafa Kemal, ku lebileceğini, halifenın Istanbulda iş adamlan içindeki akıllılar bizim daha maritetli oldugumuıu tadırlar. Gazi Mustafa Kemal. bu bırakılmayıp Ankaraya getiril racağı siyasî partinin esas ilkesi hususta diyor ki: «Bence devlet ribiliyorlar. Bn Süleyraan daha dünkü çocuk! İşleri yfizune gözflne nin. «halkçılık» olacağını, bunun mesini, kendisine icrai bir tatum bnlaştırdığı zaman biz onun bizmetine talip olursak tamamdır. içindir ki, kuracağı siyasî paniye yaseti makamı ile Türkiye Bıiyük yetkiler verilmesini, yani nevıHalk Partisinin içinde bu tipten başka iki tip daha vardır: «Halk Fırkası» adını vereceğini Millet Meclisi Makamını ayni elde ma bir hükümdar mertebesıne bulundurmak, millî hükumcfin ma Birincisi dobra dobra sağcıdır, ağadır, iş adamıdır, veya komsöylemektedir. yükseltilmesini ileriye sürmuşhiyetini, seklen bir cumhprivet olprador hizmetlisidir. Kapitalisttir, Amerikacıdır. Ta kafası işleBirinci Büyük Millet Meclisi, 1 duğu halde, onu kat'i olarak ifade lerdir. M. Kemal, sağı temsil mcdiğinden ya çıkarlarını o yanda gördüğünden böyle olmuştur? Nisan 1923 de, seçimin yenilenmeeden bu kimselere karşı şöyle ve ilân etmemek, bir zaaf teşkil Ne var ki kişiliği bellidir, kimliği açıktır. sine karar vermiştir. Gazi Mustafa cevap vermekte ve: «Türkiye hal tkincisi. Bülent Ecevit gibi ortanın solu akımında, fikirleri Kemalin başında bulunduğu Ana etmekte idi» (5). kının biISkaydüşart hakimiyetine açık seçik. kimliği belli. halkın ve aydınların karşısına: sahîp olduğunu bir defa daha ve dolu ve Rumeli müdafaai 4ukuk Arkadaş ben buyum! diye çıkan tiptir. katiyetle tekrar ediyorum. Ha Grupu, yeni seçimi kendi ılkeleri etrafmda toplamak için, 8 nisan Bülent Ecevit ve arkadaşlan bn Kurultayda başan kazanabikimiyet hiçbir mfinâ, hiçbir şekil 1923 de, grup başkanı Mustafi Kelecek midirler? Bilıniyoruz. Ama basarıva şimdiden kavusmus save hiçbir renkte iştirak kabol et mal imzasıyla, izliyeceği önemli ilyılırlar. Halkın gözünde, aydınların gözünde, devrimcilerin gözünmez. L'nvanı hallfe olsun, ne o keleri, millete bir beyanname ile de, namuslu ve medeni cesaret sahibi insanlar olarak yerlerini lnrsa olsun hiç kimse bu milletin bildirmektedir. Beyannameye göre, bulmuşlardır. mukaddesahnds iştirak Mbibi milletin kendini idare etmesi. ynolamaz» demektedir. (1) umhuriyeün ilânı dolayısiyle İnsan Bülent Ecevit'e ve davranışlanna baktıkça bir hedef alni milll eğemenlik esastır. Bunun cereyan eden müzakerelerde sağ makta: içindir ki, bütün Devlet teşkılâcıları iki kısımda mütalâa etmek Ob yahu! İşte nihayet bir adam!.. demektedir. tmda, bütün kanunların tanziminHalk Partisi çok yönlü politikayı ustalık sayan marifetleri ise de, bütün idarede, umumi kültür lâzımdır. Birincıler. halifeye vetkı ve iktisadî hayatta milli eğemenli tanımak isteyen şeriatçılar. ikincibeklemekte. rüzgârlan kollanmakta, Paşa'yı izlemekte, sağla ğe, yani halkçıhğa göre hareket ler ise bir takım sahsi emellen flört etmekte. ortanın soluna göz kırpmakta, ve Bülent Ecevite ağ, halife meselesınde bir tür edilecektir. Bu beyannamede sağ dolayısiyle sağcılarla birleştnis o de. «Top politikacı» gözü ile bakmaktadırlar. Bazı çevrelerdeki !an kimselerdir. Işin garip olan cılıktan uzaklaşan en esaslı nokta. lü süküna kavuşmamıç, mükanaat sudur: tarafı, Gazi Mustafa Kemal gıınıcadelesini daha da sıddetlen Devletçiliğin meydaria çıkmasıJır. pu tarafından aday gösterüerek Halk Partisinin Paşa'nın çevresinde halkalanmış kurtları Gerçi beyanname, açık bir dılle dirmiş ve fakat hilâfetın de sultaBülent Ecevit'i yiyeceklerdir. Paşa da rüzgârlara bakacak ona gödevletçilikten bahis açmamaktadır. milletvekili seçilip gelmiş jlanlaınat gibi ilgası sebeplerini bız7at re davranacaktır. dan bazılarının da fırka içtimamdp kendisi hazınamıştır «MUslü Ancak Devletçiük, «Tütun ekim sağm fikirlerinl müdafaa etmeleri Halk Partisiııi yıkan bn kaypaklıktır. Eğer bu kaypaklığa bir ve ticareti için millî menfaatlcrc manlık kamu oyu tereddüt ve isve türiü fikirler ileri sürmeleııson verip halkın ve aydınların karşısına içtenlikle çıkamazsa, eger uygun tedbirler almacağını, mali tiraba dfişmüş» diye ortaya atıdir. Bualara karşı, Halk Fırkası Bülent ve arkadaşlan inançlannın damgasını partiye vnramazsa, lan bu gerici kuvvet, «Halilelik, müesseselerin, yani bankalaruı vift Başkan V. Ismet Paşa (Inönü), Lo Halk Partisi için iş işten geçmiş olacaktır. çiler, sanayicilere ve bütün çalıayni hüküraettir. Halifeligin bak Ne olursa olsun, bu memleketin içinde Bülent Ecevit ve arkasanlara kolaylıkla kredi sağlaya zandan yeni dönmüş olması ve ove yetkilerini kaldırabilmek hiç rada edinmiş olduğu intibağla daşlan umut verici rüzgârdırlar. Fikirlerini açıklamışlar, isimlebir meclisin ve hiçbir kimsenin cağmı, ham maddesi memleketimiz •Fırka Reisinin, yani Gazi Mustarini söylemişler, kitaplannı yazmışlar, ortaya çıkmışlardır. Peki elinde değildir» dâvâsım ortaya de bulunan mallann imâli için se fa Kemal'in fikrini kabule thtiyaç ya Turhan Feyzioğlu? ya Ismail Rüştü Aksal? ya Ferit Melen? atmıştır ki, işte halk fırkafi, böy rekll tedblrlerln almacağını, de kat'idir. Cihan blzim hükumet şek miryollan için hemen harekete geOnlar nedir? le bir ortam içerisinde kurulma çileceğini» söylemek suretile, doğ lini görüştüğümüzü biliyor. AvruTürkiye öyle bir noktadadır ki herkes yerinl almak, kimln karya alışılmıştır. rudan doğruya olmayarak, dola pa diplomatları bu hususta benl şısında ve kimin yanında olduğunu söylemek zorundadır. Söyleikaz ettiler. Devletinlzln reisl yokyısiyle anlatılmaktadır. Gazi Mustafa Kemal, ısaıtanamiyenin itibarı bu Kurultayın sonncu ne olursa oUun uzun sürtur. dediler. Bugünkn devlet şektm İlg*sı tarîhi* olan ^kim/1921 : 0 Oiğer üzerinde durulacnk Iraae reis, Meclis Re^idjc, Ocınckmivecektir. , ^ * m .*>**tJT,.den Halk (ırjiaa|nın kuıuluşu oi &&.'•** Ji*&& *.?ılü • £ * * , bir nokta da sağa karşı «Snslt kl siz başka bir rcls bekllyorsulan Ekim/1923 ve hilâfetın Ugaaı bir hareketm, beyannameye geç nuz. Avrupanın düşüncesi İşte butarihi bulunan 1924 «enesıne kamiş bulunmasıdır. Bu tarihte dur» demek suretiyle devlet sekdar umumi efkârı hazırlamak işer'i ilimleri öğreten medrese lindeki aksaklığı anlatmaktadır (6) çin çalışmış, yer yer gezmeler Bu suretle cereyan eden çetin '••••••>••••*•••••• ler, henüz ayaktadır. Beyannayapmış ve her gezdigi yerde dime açık bir dille memlekclte mücadelelerin sonundadır ki 28/29 nin, hurafelerden ayrılarak, hakiikill ögrenimi, yaniraedreseile Ekim 1923 gecesi saat 8,30 da devki ilim ve fen nuru ile temız bir let seklinin Cumhuriyet olduğuna iik mektebi birleştireceğini u>y hale gelinceye kadar, her yerde karar verilmiştir. lemekte, bütün mekteplerin din oyunu aktörlerine rasgelinemillî lhtlyaçlanmıza ve modcrn bileceğini, halifeliği müdafaa eesaslara göre düzenlenebilcceğidenlerin de böyle bir oyuna j;ırEşim ve annemiz ni vâdetmektedir. miş olduklarını izaha çalısmıv Beyanname, içinde buiunduğu tır. (2) zamanın müsaade edebildiği bir açıkhkla ilk defa olarak. şosMustafa Kemal, bu mesaıyı sür yal reformdan ve işçi haklarındürmekle beraber, mecüsteki Adan söz etmekte, umumi sağlık 12 Ekim 1966 çarşamba sabahı Hakkın rahmetine kavusmus ve nadolu ve Rumeli Müdafai Huve sosyal yardnna ait müesseayni gun ebedl istirahatgâhına tevdi edilmistir. kuk Cemiyetini, siyasl bir parti umhuriyetin ilânı üzerinde dur selerin düzeltileceğini ve işçihaline koymak fikrini de islemeBu teessürümüze muh'elif vasıtalarla başsağlığı dileğinde maklığımızm sebebi, sağm yalerimizi koruyucu kanunların ye devam etmiştir. 6/Aralık/1922 ni şeriatçılarla, birtakım şahsi bulunan bütün dost ve yakınlarımıza teşekkürlerimlzi sunaçıkarılacağuıı kamu oyuna açıktarihinde Ankarada «Hakimiyeti emellere bağlı gericilerin, en 5nz. TINAZTEPE AİLESİ lamaktadır. (3) Mllliye» (Ulus) ve «Yenijün» g a nemli dayanaklarından birisinin. or zetelerine verdiği beyanatta, kutanm soluna kaymak suretiyle, racağı liyasl partinin, Halk Fırhalledilmis olması keyfiyetidir. Reklâmcılık: 4141/12276 Çünkü bilhassa şeriatçılar, devlet seklinin Büyük Millet Meclisi Başazi Mustafa Kemal, Sıvas kon kanmm şahsında tecelli etmesingresinden beri, kafasında asli den faydalar ummakta, bu gByri unsurlarını tesbit etmiş olduğu tabiiliğin halifeye icrai yetkiler halk fırkasını 9/Eylül/1923 tari tarumak suretiyle çözülebileceğine Uzun süreden beri çektiğim bastahğa tam teşhis koyarak hinde kurmuştur. Fırkanın ilk tü inanmaktadırlar. Cumhuriyetin iErzlncan eşrafından merhum Hacı Hüseyin Beyin, Firdevs Hazüğu, âdeta bir parti proğramı ma lânı ile bu ümidin de boşa çıktığı beni bu ıstuaptan kurtarmak için her türlü yardım ve gayreti nımın kızları, şchit Hafız Abdulhiyeti arzetmektedir. Bu progra anlaşılmış ve Halk Fırkası, sağla esirgemeyen lah. Ganl Arakon'un hemşireleri, mm en önemli noktası, partinin olan bağlarından mühim bir kilit umcrayı askeriyeden merhum Haydarpaşa Göğüs Cerrahi Merkezi Baştabibi gayesinde kendisini göstermekte noktasını daha koparmıjtır. Fakat, Mahmut Nalcıoğlu'nun eşi. Fatidir. Tüzük, partinin gayesini; mil sağla olan bağı hâlâ muhafaza ne Birlik ve Turgut Nalcıoğlu'nun li hfckimiyetin, halk tarafından ve eden •Halifelik» henüz ayaktadır sevgili anneleri, Süheylâ Nalcıoğhalk için icrasına rehberlik etmek lu'nun kayınvalldesi, Ilhan. Peri. Şeriatçılarla gericiler bu müessese ile büyük bir başarıyla açık kalb Emeliyatımı yapan ve Türkiyeyi asri bir devlet hali den hâlâ hayır ummaktadırlar. han, Nepban, Hayrünnisa, Mahne yükseltmek suretinds belirtmut. Mehmet'ln büyük anneleri, mektedir. iyi insan 1, 2, 5, 6. Büyük nntnk Gazi Bu ilk tüzük, partinin ortanın so FATMA NALCIOĞLU Mnstafa Kemal, 1927 baskısı, S. ve Opr. Dr. fckender ÇİVİCİOĞLU, Opr. Dr. Fatin ONAT, luna kaydığuu anlamakta. heıhanAİIahına kavuşmurtur. Cenazesi 427. 431, 483, 492. Dahiliye Mütehassısı Sami Ünal ile Dr. Hüseyin ÇETİN'e gi yanlış bir anlama yer verme19 Ekim çarşamba günü üğle na3, 4 Millet hizmetinde 40 yıl, minnetlerim sonsuzdur. Hastaneye yatırıldığım günden itimek için, komünizmle alâka ve ilmazını müteakip Aksaray Valide gisi bulunmadığını açıkiamaya ça C.H. Partisi, S. 9, 10, 13. baren müsfik yardımlarmı esireemeyen Başhemşire Adviye Camiindfn kaldırılarak Edlmek»hşmaktaciır. Tüzük, «Halk» keJiır.epı ŞehitHğlne deteediltcektir. TAŞKTN, Hemşire Fatma ÖZŞAP ile hsstane personeline de sinden neyin anlaşılması lâzım gelMevli rahmet *yl«ln. tesekkürlerimi sunarun. diği ni açık bir dille anlatmakta ve AİLESİ Halifeligin ZEKÂİ ERDAL «Halk» kelimesinin proletarya mâCumhurlyct 12248 kalkması ve ötesi nasına alınmamasına ehemmiyet Cumhuriyet 12267 vermektedir. Diyorki: «Halk fır HALK HRKASI Netien Halk fırkası I ORTAİIN SOLU BİR ADAM! 1 Baha ARIKAN H B Gumhurıyetin Sağ'ın durumu C Halifelık henüz ayakta VEFAT ve TEŞEKKÜR NACiYE TINAZTEPE C Kuruluş Acı bir kayıp G TEŞEKKÜR Doç. Dr. SIYAMI ERSEK Op. Dr. ULUSUNGU en ekonomik... en az yer kaplıyan en uygun fiat... ••• RINU OCAĞI EV HANIMLARININ HİZMETİNDE! • Havagazı ve bütangazı ile çalışır 9 Ani parlamıya karşı tam alev emniyet tertibathdır • Ateşe dayanıklı kırılmaz "Pyrex" cam kapak • Infraruj ışınlarıyla çalışan ızgara • Fınn sıcaklığını gösteren termometre • Bütün konforu haiz TÜRK DEMİR DÖKÜM FABRİKALARI A.8. Silâhtarlsfanbul ni Ajans 8269/12215