Katalog

r Dostlarınıza / ^ T ^ ö fcVfN SiztaT\ ¥eftHeğiııi2^D^j|; r . |U ı ) icin m ROMANLAR T l M^ ceket kaplı 12,5 \,. ÇA JICÇCD«iP v^iiEoEl\B8r K, VUjU. Yaldızbfcabartma^ J V A T I N E V l | umhuriYet 42. yıl sayı 14898 KTJRUCUSU: YUNUS NADÎ Telgraf v e mektup adresi: Cumhunyet IstanbuJ Posta Kutusu: tstanbul No 248 Telefonlar: 22 42 90 22 4 2 9 6 22 42 8 7 2 2 42 98 22 42 99 T ENkÜbREfLİ Çarşomba 19 Ocak 1966 Jölü, I8yaralı Oıaevi jandarma kordonu altında. Cumhuriyetçi Partinin NATO Meseleleri Affın genişletilmesini Başkanı, Tohnsonnn mektnbnnn eleştirdi isteyen Ankaralı mahkumlara ! jandarmalar ateş açtı I AMUIU CEUEVINDEISYAN Ard niyet herzaman zararlıdır p ^ lr hukuk rejiminde bfikfi1 "•# metin icraatı daima açık, ,1 P J seçik, her türlü ard niyet^ ^ ^ lerden uzak ve bilim verilerine uygun olmalıdır. Böyle olmadı nu bütün gücünü «hukukilik» kaynağmdan alması gereken iktidar zayıf düşer, zaafını örtmek için de dolambaçlı yollardan kendine destek aramak eğilimine kapılır. Sonuç olarak meralekette huzursuzluğa yol açar. Örnek diye şu af tasarısını ele alalım. Biz şahsen olur olmaz vesilelerle sık sık af kanunları çıkanlmasına ötedenberi karşıyız. Ceza müessesesinin sosyal fonksiyonunun bu yüzden yıprandığı kanısmdayız. Şimdiye dek bir çok kereler açıkladığımız bu düşünceyi bugünlük bir yana bırakaIım. Ve kendi kendimize soralım: Hükiimet mademki yeni bir af kanununa Iüzum görmüştür, o halde hazırlıyacağı tasanyı da hiç bir kimseyi ve hiç bir zümreyi tedirgin etmiyecek bir biçimde bilim ilkelerine uygun olarak tam bir hukuk zihniyeti ile ele alması gerekmez mi idi? Oysa Sayın Adalet Bakanı Hasan Dinçer'in demecinden sonra şimdi ne göriiyoruz? Millî Birlik Grupundan muhalefet partilerine, muhalefet partilerinden bağımsız gazetelere, bağımsız gazetelerdcn de geniş halk çevrelerine kadar yurdun her köşesinde bir boşnutsuzluk, bir luı.şku, iktidarı ard niyetle töhmetliyen bir karamsarlık ha% ası esmektedir. MiUî Birlik Gnıpu bu konu Ue Ilgili olarak önceki gün yayınladığı bir bildiride, geçmişte benzerine rastlamadığınuz sert bir üslupla hükümeti düpedüz Zl Mayıs öncesine özlem duymak ve «Anayasanın ruhunu teşkil eden prensipleri yok etmek» istemekle suclamaktadır. Sayın MiUi BirlikçUerin uzfintüsünü anlamakla beraber onların bu konuda gösterdikleri tepkiyi af müessesesi ile bağdaştıramadığıtnızi söylemeliyiz. 27 Mayıs öncesine özlem duymanın, ya da Anayasaya karşı gelmenin belirtileri af tasarısından öteye, daha derin ruh hallerini yansıtan davramşlarda görülmüştür ve bu gidişle ileride de görülecektir. Af tan söz edildiği zaman bu konuyu âtıfet, merhamet, şefkat duygularından ayırmamak sosyal huzuru sağlanıa amacını gözönünde tutmak gerekir. Bu açıdan ele almdığı zaman çeşitli suç kategorileri arasında ayrıcalıklardan sakınmak daha doğru olur. Ama ne var ki, bükümetin hazırladığı tasarıda bu gibi ayrıntılara bol bol yer verilmiş, böylece objektif ve bilimsel esaslardan da alabildiğine uzaklaşılmıştır. Bu konuda gazetelere demeç veren bütün üniversite profesörleri hemen aynı düşünceyi paylaşmaktadır. Biz bunlardan Prot. Hıfzı Veldet Velidedeoğlu'nun. Prof. Sulhi Dönmezer'in, Prof. Sahir Erman'ın, Prof. Bülent Nuri Esen'in, Prof. Bahri Savcı'nın, Prof. Faruk Erem'in gazeteci arkadaşlarımıza söylediklerini dikkatle okuduk, aralannda hiç bir aynlık görmedik. Hepsi de affı tek yiinlü ve yetersiz bulmakta, hepsi de 21 Mayısçılardan bir kjsmının af dışı bırakümasıni tenkid etmekte, hepsi de TX. Kanununun 142. maddesinden hükiim giyen «fikir suçlulanna» reva görülen davranışı yadırgamaktadırlar. Sayın Prof. Sahir Erman'ın demeci, hükümet tarafmdan hazırlanan tasarı hakkinda bilim çevrelerimizin düşüncesini ne güzel özetliyor: « Cıkarılan af kanaatimce hiç de yeterli değildir. Bir çok suçlar herhangi bir sebebe dayannıaksızm affın dışında bırakılmıştır. Afta iltnî bir esas asla gözetilmemiştir. Bu af tamamen politik cephesi olan bir aftır. Bir af ya yapılır ve bundan geniş ölçude hukümlü yararlanır, ya da hiç yapıhnaz.» Diyelim ki Türkiye Büyük Millct Meclisi hükümetin işlediği hatayı düzelterek tasarıya daba iyi bir biçim verecek ve onu hem adalet esaslarına. hem de memleket gerc?kler;ne daha uvgun bir doğrultuya otıırtmak suretivle kanunlastıracaktır "Böyle bir görüş NATO ittifakının temellerini sarsar. WASHtNGTON a.a. irleşik Amerika Temsilciler Meclisinde Cumhuriyetçi Partinin NATO ve Atlântik Topluluğu Meseleleri Başkanı Paul Findley, Başkan Johnson' un 5 haziran 1964 tarihinde o vakit Türkiye Basbakanı bulunan tsmet İnönü'ye Kıbns buhranı konusunda gönderdiği mcktubu eleştirmiştir. Demirel konuştu: ANKARA (Cumhunyet Bürosu) f Kanunu Tasarısının kapsamını yetersiz bulan Ankara Merkez Cezaevinin 1000 e yakın hükumlüsünden büyük çoğunluğu dün sabah isyan çıkarmışlar, Cezaevini ateşe vermeye kalknnşlar ve bu yüzden jandarmanın açtığı ateş sonunda 3 mahkura ölmüş, 18 mahkum da yaralanmıştır. Ölen mahkumlar Hamdi Çoker, Osman Akçay ve Ali Bulanık'tır. A B "Hiçbir taktik bizi yolumuzdan alrkoyamaz,, Basbakan Süleynıan Demirel, kendisiyle konuşan Anadolu Ajansı muhabiri ne verdiği özel bir demeçte, «Biz, banşçı, dost: sev gi ve hak yolunun vo'culanvız. Anavasa yolundayız.» demistir. Bî\şbakan Süievman Demirel, demecinde, hi^iîmetin partizan bir idnre liurmak temavülünde oldııçu, muhalefetsiz bir Meclis vönetmek istediği. son tavinlerin bazı maksatlara dayandiffi ve Kıbrıs politikasuun sarilı olmadığ^ volunda i'.eri süriilen bevanlann. çerceklere uymadısinı, sövîomis. hiikfımet proçramıvıls» ver alan esaslar dahilindo iktisacîî politikanm tatbikntı na yöneldiklerini ve bunun fferektirdigi tedbirîı»ri nlmakla meşsrul olduklannı belirtmistir. (Arkası Sa. 1 Sü. 5 de) İsyan birinci, ikinci ve Uçüncti koğuşlardaki bazı ırza tecavüz, zimmet. hırsızhk gibi olayların faili kimselerin teşvık ettiğı dördüncü koğuştaki çocuk mahkumlann koğuşunun tavanını delerek çaüya çıkmalan ve jandarmalara, devlet ve hükümete kufurler savurmaya başlamaları ile patlak vermiçtır. Beşinci madde • lllınois temsılcisi Paul Findley bu elestirmefindre, özellikle Başkan Johnson'un NATO Antlaşmasının beşinci maddesının uygulanısı konusunda bazı kayıtlar öne surduğunü belırtmıştır Bılindigi gibi. bu madde Atlântik tttifakına üvelerden biri, bir veya bir kac ülkenin saldırısına uçradığı takdirde öbür bütün üyelerin otomatik olaTak bu üvenin yardımına kosmalarını öııeörmektedir. Oysa. Birleşik Amerıka Cumhurbaskanı Johnson. tsmet Inonu'ye gönderdığı ve cumartesı gunu Bevaz Sarayca açıklanan mektubundd «ovle demektedir' «NVTO Müttefiklerinız, tam nza ve muvafakatlerı olmadan Türkiyenin sririseceSi bir hareket neticesinde ortava çıkacak bir Sovyet miidahalesine karsı Türkivevi müdafaa etme rtıükellefivetleri olup olmadıjını müzakere etme fırsatını bnlmamıs olaraklardır.» Olaylann başlangıcı Âdalet Bakanının esaslannı açıkladığı af tasansını yetersiz bulan " v e bu konuda «Ya hep, ya hiç» diyen mahkumlar pazartesi sabahındanberi galeyan halinde bulunmuşlar ve önceki gece isyana karar vermişlerdır. Başlannda Gölbaşılı Yaşar, Pe | ^^ rit ve Osman adındaki mahkumlann bulunduğu kalabalık bir hukumlü grupu isyanı plânlamış lar ve geceden koğuş kapılannın arkalarına içeride buldukları eşyayı yığarak jandarmanm müdahalesine karşı ilk tedbirleri almışlardır. tsyanı plânladıklan anlaşılan birinci, ikinci ve üçüncu koğuş mahkumlan, bitişiktekı dördüncü koğusa tavan arasm dan geçmişler ve buradaki çocuk mahkumlan kışkırtarak damı delmişlerdir. Hükuraet tarafmdan hazırlaBiz de af isteriz nan «Af Kanunu» tasansmın daha şümullu tutulmasını sağla Ç abahın ilk saatlerinden itibamak amacı ile, dün sabahtan i^ ren «Biz de af isteriz» diye tıbaren Üsküdar Toptaşı Ceza bağırmaya başlıyan mahkumlar, evinde bulunan 260 mahkum, yorganlannın üzerine isteklerini «açlık ve otorma» grevıne başbelırten yazılar yazarak pencerelamışlardır. lerden sarkıtmışlar, siyasî mahKoğuşlardan dışarı çıkmıyan, kumlar hariç, diğer mahkumlann kımseyle goruşmek istemıyen büyük çoğunluğunu da isyana teş mahkumlar, sabahın erken savık etmişler, katılmak istemiyenatlerinden ıtıbaren oturdukları leri de zorlamışlardır. yerden kalkmamışlardır. ToptaDelinen damdan çatıya çıkan şında «oturma» grevıne başla mahkumlar, kulelerde bekliyen yan mahkumlar, bu arada sajandarmalara galiz küfürler sabah ve öğle yemeğını yeıuemısvurmaya başlamışlardır. lerdir Mahkumlar «affın daha Durama Cezaevi Müdürü, Jangenisletümesi ve eezalarm topdarma Karakol Komutanı Üsteğtan kaldırılması» ıçın «aç duramen Hüseyin Karagözoğlu, İnfaz caklarını» bildırmişlerdir. Bu aSavcısı ve Ankara Savcısı Fıruz rada mahkumlar, kendi arala (Arkası Sa. 7, Sü. 3 te) rında topladıkları paralarla Adalet Bakanlığına, Başbakana telgraflar çekerek, isteklerini bildirmışlerdir. Toptaşı'nda mahkumlar açlık grevi yapıyor Böv'e bir görüş ittifakın temellerini sarsar Başkan Johnson'un mektubunun bu bolümünü ele alan Paul Findley demıştir kı: «Baska bir dcyisle, Birleşik Amerikanın Türkiyeyi Sovyet saldınsıns karşı savnnma konnsondaki herhangi bir kararı otomatik olmıyıp şarta bağlı olacaktır. Böylece. Birleşik Amerika Türkiyeyi koramadan önce, söz konusu saldırının ne ölçüde tahrik edilmis olduğnno tespite çalısacaktır. Benim bildiğime göre bir NATO üyesi paktın karsılıklı savnnma mekanizmasının otomatik olarak isleme niteliğini ilk defa tartısma konusu yapmaktadır. Eger NATO üyeleri Sovyet saldırısına knrban giden herhangi bir üyeyle ilçili durnmon sağlam bir esasa dayanıp dayanmadıŞını incelemeye koyulnrlarsa, doğrndan doğrnya ittifakın temelleri sarsılır.» Paul Findley, Başkan Johnson'un tsmet tnönü'ye yazdıgı mektup hakkmdaki eleştirisini şu soruyla sona erdırmektedir: «Acaba, durum tersıne olsaydı ve meselâ Dominik Cumhurıyetindekı buhranda olduğu gibi Amerikanın çıkarlarını korumayı amaç güden tasanlarımız bızden daha kuvvetli bir müttefıkimiz tarafmdan felce uğratılsaydı biz nasıl hareket ederdık?» Yarah bir mahkum hastahaneye naklediliyor. Kalb krizinden en çok gazeteci ve politikacılar oluyor öte yandan, önceki gün Sultanahmet Cezaevinde buluran ve yenı Af Kanunundan faydalanamıyacaklarını anlıyan 182 tutuklu da, açlık grevine teşeb • büs etmişlerse de, bilâhare bundan vazgeçmişlerdir. Dolandırı cılık ve buna benzer suçlardan dolayı tutuklu bulunan bu 182 kişinin hareketine, cezaevinde bulunan 600 den fazla dığer tutuklular iştirak etmemışlerdir. Asgarî geçim CHP Parti Meclisi toplondı Elçiler Kıbnsı indirimi tasarısı U U Mi 0 K r3TI K l C I l m Ankara (Cumhuriyet B Senatoda kabul edilmedi Ankara (Comhuriyet Bürosu) Cumhunyet Senatosunun dünkü oturumunda asgarî geçim indiriminin 2 yıl ertelenmesini sağlayacak olan kanıın tasarısı 69 oy la. reddedilmiştir. Bir gün önceki müzakerelerde tasarının tüınu uzerındeki müzakereler tamamlanmış, maddelere geçilip geçilmemesi tartışılmıştır. 49 üye, maddelere geçilmesini, 69 üye de maddelere geçilmemesi yolunda oy kullanmış ve böylece tasarı reddedilmiştir. Tasan, mil let Meclisine iade edümiştir. PARİS San Prancisco'da, bir hekım grupu, altı yıldanberi, 39 , 59 yaşlar arasında, 3.524 kişi üzerinde, kalb krizleri üstüne yaptıklan incelemelerin sonuçlannı açıklamışlardır. 1960 yıhnda, hepsı de sağlam olan bu insanlar, gelirlerine, kazançlanna, sinir dengelerine, aile sorumluluklanna gore, gruplandırılmışlardır. «A» grupunda, uçak pilotları, feza çalışmalan ile uğraşanlar, reklâmcılar ve... gazeteciler yani «gerginlik içinde çalışanlar» yer almaktadır. Bunun dışında kalanlar (doktorlar da) «B» yani «telâş içinde yaşıyanlar» grupunda yer almışlardır. Altı yıl sonra, incelemeye tâbı tutulandan 9 unun kalb krizinden ölmüş olduğu ve bunlardan 8 ınir. birinci gruptan olduğu anlaşılmıştır. 3524 kişinin 60 ında da hafif ya da ağır kalb rahatsızlıklan tesbit edilmiştir, bunlann da 54 ü yine A grupundandır. Tedbir alındı Ankara Cezaevındekı tutuklu ve mahkumlann ayaklanma olayını haber alan tstanbul Savcılığı, dun şehrımizd^kı üç cezaevınde de. emnıyet tedbirlerıni arttırmıştır. Bu arada. Sul tanahmet, Pasakapısı ve Toptaşı Cezaevlerınde dün, genel bir arama yapılmıs ve Savcılıkça bu günku gazetelerin şehrımiz cezaevlerine sokulmaması kararlaştırılmıştır. devam etsin istiyoruz,, & İ.E.T.T. bütçesi kabul edüdi Beledıye Meclisi t.E.T.T. îdaresımn 340 milyon lıra olan 1966 yılı butçesini dun 75 oyla kabul etmiştir. Oylamadan sonra AP Grupu adma soz alan Suleyman Serkesen, I.E.T.T. tdaresımn daha rasyonel bir şekılde çahşmasının şart olduğunu belırtmıs «Î.E.T.T. Idaresinin basına teknik sahada çalışmıs, bağlı bulnnduğu Bakanlık ve belediye ile iyi geçinebilecek bir sahsın getirilmesi gerekir. l'mum Müdüre hürmetimiz vardır. Ancak çalısması, Idareyi zsrardan knrtaramamaktadır» demiştır Bütçenin oylamasında önceki gun asansor bosluğuna duşerek yaralanan t E.T.T. Genel Mudurıi Orhan îlter bulunamamıştır. Ankara, (Cumhuriyet Bürosu) CHP Parti Meclisinin dün saat 17 den sonra yaptığı toplantıda bir konuşma yapan Genel Başkan îsmet İnönü, «Istiyoruz ki, demokratik rejim devam etsin. Hâdiseler haklılığımızı ortaya koymuş bulunuyor. Bunun imtihanmı vermişiz^ demiştır. İnönü, Parti Meclisinin çalışmalarını bitirmesi üzerine yaptığı konuşmada Af Kanunu Tasansı uzerinde de durmuş ve «Yurt dışına kaçanlann, örtülü ödeneğin suüstimali suçlularının ve basın suçu bahanesiyle affedilmek istenen şahsî haklarla ilgili suçlann af kapsamına alınmasına ve Yassıada suçlulanna kamu haklannın iadesine karşı olduğunu» belırtmiştir. , AP iktidannın tutumu üzerinde duran Genel Başkan tnönü özetle şunları söylemiştir: «Milletin mpseleleri bu kadar anlayışsızhkla karşılanamaz. Madem ben rey aldım, herşeyi yaparım diyor. Partizanlık yapmaktadırlar. Bütün kadrolar değişiyor. Bu kadrolara gelenler yerlerini munafaza etmek için birbirine sımsıkı sanlacak. Nereye ka dar gidecek bu? Bilinmez..» înönü, CHP nin Seçim Kanununa karşı koyacağını, «rejimin başına bir hal gelirse bunun teşvik ve tahrikçisinin CHP olmaması» gerektiğini bildirmiştir. Ankara (Cumhuriyet Bürosu) Dışişlerı Bakanı thsan Sabrı TiıçİKİpri Rakanı thsan Çağlayangıhn başkanlığında yapılan «Büyükelçiler toplantısı • na» dün de devam edılmış, büyukelçilerden bir kısmı konuşarak, bulunduklan ulkelerın Kıbrıs sorunu karşısındaki tutumlannı anlatmışlardır. Büyükelçıler, ülkelermın tu • tumlannı söyle özetlemışlerdır: Turgut Menemencioğlu (VVashington) Amerika Bırleşık Devletlennın otedenben Kıbns sorusuna bır çözüm yolu bul maya gayret ettiğını, bazı ıç po litika meseleleri dolayısıyle E • Arkası Sa. 7, Sü. l d e Ankara, (Cumhuriyet Bürosu) AP Meclis Grupu dun bır bildiri yayınlayarak Mılli Birlik Grupunun af konusunda bncekı gun yavmladıgı bıldırıve cevap vermıstır. AP Grupunun bıldırisinde Milli Birlik Grupunun bıldırısi «Gayriciddî» telâkkı edilmekte, af konusunda (27 Mayıs öncesınin restore edılmesi) şekhndekı Millî Birlik Grupu tefsinmn «tamamiyle iyi nivetten yoksun ve maksatlı bir tahrik» olduğu ilerı surulmekte ve Mılli Birlik Grupu üyeleri «Anayasayı inkâr etmekle» suçlandırılmaktadır. AP Grup bildirısinde özetle şoyle denilmektedir: AP Grupu Millî Birlik Grupumm tebligini «Gayri ciddî» buldu CHP IL Genel Meclisi vali tâyinlerini protesto etti îl Genel Meclisi CHP Gupu, Vali Niyazi Akı, Mılli Eğitim Müdürü Halis Kurtça ile 3 Vali Yardımcısımn görevlerinden alınmalarım «partizanea bir tntnm olarak niteleyen ve «siddetle protesto eden» bir bildiri yayınlamıştır. Bildiride özetle şöyle denilmektedir: «Son günlerde arka arkaya yapılan ve kamu oyunda da dikkatle izlenen tâyinler zinciri halkalanna, her gün bir yenisi eklenmekte ve tarafsız idare düzeni biraz daha zedelenmektedir. Meclisimizin Başkanı Vali Niyazi Akı da aynı züıniyetin bir örneği olarak görevinden alınmış, aktif olmıyan bir göreve verilmiştir. Vatandaşlara iyi muamele eden, bilgili ve yeterll bir kişiliğe sahip olan Niyazi Akı, tstanbul halkma hizmet eden müspet hamleler yapmıştır. Nitekim köy sorununa eğilen Akı, bu konuda da büyük hizmetlerde bulunmuştur. tl Genel Meclisi C.H.P. Grupu olarak hizmetleri takdire mazhar olan görevlilerin vazifelerınden aImması için hiç bir sebep göremiyoruz.» Sirmen, Parti Meclisi üyesi Öte yandan, belırtildiğine göre, Sırrı Atalay'm Senato Başkan Vekıli seçilmesi üzerine boşalan yere Puat Sirmen oybirliğiyle Parti Meclisi üyesi seçilmiştir. Bildiri Parti Meclisinin çalışmaları ve son politik durum hakkmda bugıin bir bildiri yayınlanacaktır. KandiVde camiler dolııp taştı BİZ AFTAN YANAYIZ KARDEŞİM; GENEL MÜDÜRLERt DE VAZİFEDEN AFFEDERİZ, YASSIADA MAHKÛMLARINI DA... Ramazının 26 sını 27 ye bağlayan dün gece mübarek Kadir Gecesi ve Kandil münasebetiyle camiler dış namazgâhlanna kadar dolup taşmıştır. Ayrıca İstanbul Radyo>;u tarafından mevlıt yayınlanmıştır. AKl GÖREYINI POYRAZ'A DEYRETTI İstanbul'un, Cumhuriyetin ilânından bu yana 13 üncü valisi olan Vefa Poyraz dün saat 15 de görevi Niyazi Akı'dan devir alıp başlarken, «Sayın Niyazi Akı'nın yerini doldurmaya ve başlamış olduğu mesaiyi tamamlamaya azimliyim» demistir. Akı da Poyraz'a başanlar diledikten sonra, «Bu memnunijet \erici bir nöbet değişikliğidir» şeklinde konuşmus ve arkadaslarına veda ederek Vilâyetten ayrümıstır. NADİR NAÜİ