Katalog

DUMANLTBA TELÂKİ VAR (Piyes 3 perde) NAZIM KURŞÜNLC Millî Eğitim Bakanlığıııca yayımlanan telif tiyatro eserleri serisinde çıkmıştır. F. 250 kuruş 42. yıl soyı 14669 umhuriyet KüRUCÜSÜ: TUNUS NADÎ Telgraf w* mektup adresi: Cumhuriyet İstanbul Posta Kutusu: İstanbul No. 246 Tefefontar: 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 YANIN EN HİKAYELERF en ünlü hikâye:âyeleıjnden kü, arada yunan bu ları arasında dörıştıîv Fiatı tfene 2 5) 6269 Cumo 4 Hoziran 1965 I I I DORT GUN SURECEK OLAN UZAY YOLCULUGUNDA TASARLANAN FEZA RANDEVUSUNDAN VAZGEÇİLDİ I I I AMERİKALI ASTRONOT BOSLUKTA YüRODü DIŞ HABERLER SERVİSİ dward White Gemmi4 feza kapsiılünden dısarı çıkmış ve fezanın boşiuğunda tek başına dolaşan ilk Amenkalı Astronot olmu^tur. White feza gezisıni üçıincu turda yapmışıır. Ikı d.sironot dunyanın etıafında 62 tur yapacaklardır. Feza yüruyuşü, ikınci tur için plânlanmışsa da yapacaklan işlerm çokluğu ve hazıriıkların telâşı içinde olan asironotlar bu ışı üçüncu tura tehır etmişlerdır. White. Türkıye saati ile 21.45 te Meksıkanın Pasıfik sahilleri üzennde bulunduğu sırada dışarıya çıkmıstır. Feza gemısinın pılotu Mc Dı\ıtt. HouMon'daki kontrol istasyonuna gdnderdıği ıad>ı> mesajında White ıçın Fevkalâde görünüyor. Simdi dışarda ve çallşı>or demıstır White böylece dunyamn insandan bır pevkı h«lıne gelmiş ve feza boşluğunda >a<me 20.000 kilometre hızla yol dlmış. fakat ha\a bınbdşısı hiç bir hareket hissı duymamış ve kendını semaria duruyor sanmıştır. Whıte. fezada muhielıf yonlere doğru hareket edebtlmek için bir jet tahancası kullanmıştır. VVHITE konusunu ANKARA Cumhuriyet Bürosu Mc DIVIT Ei URGUPLU PARTİ LİDERLERI ARASINDA TESANÜT ISTEDİ BURDUR Haluk BESEN bildiriyor Başbakan Suat Hayri Ürgüplü, dün sabah Burdur'da bir konuşma yapaıak aşırı cereyanlar din meselesi ve dış politikaya temas etmiş, Parti Liderlerine ana dâvalar üzerinde birleşmeleri hususunda çağrıda bulunmus. Kıbrıs konusunda ise, bu dâvada fedakârhk icap ettiği takdirde hükiimet ve millet olarak, fedakârhk ve gayretten çekinmiyeceğiz» demiştir. Ürgüplünün konuşnr.ası söyledir: ÇOK ÇALIŞMAK Oıtak Grupunda dun, petrol konuele alınmıs, Meclıste bır «araştırma mı?»,' yoksa «genel görüsme mi?» gerektığı tartısılmıştır. Bır konu=ma \apan CHP Genel Başkanı İnonu. «Petrol Kanununun tatbikatta görülen aksaklıkları düceltilmelidir» demıstır. Grup toplantısında çeşitli ko•ıularda gündem dışı bazı konuş tnalar yapıldıktan sonra gündeme geçilmiş ve ilk sözü înönü alar.'ik ^unları sövlemıstir : CH.P. İNÖNÜNÜN KONUŞ]\USI FEZA YARIŞINDASON DURUM: "ATBAŞI,, Amerika dân onemli bir ıleri atıhş yapmış, Rusya ile arasmdaki milyarlarca odlar tutan başdöndürücü feza yanşını, neredey se atbaşı hale getirmiştir. Beliaef ile 19 Mart 19b5 de «Voskhod (Şafak) 2» kapsulü ile attnosfer dışma çıkan Leonofun kozmık tarıhte ilk defa olarak «obsluğa çıkma» deneyini gerçekleştirmesinden sonra uzmanlar, Rusyanın esas hedefi Ay'a once inmek olan feza yarışında Amerıkayı ikt yıl geride bı rsktıgını ileri sürmüşlerdi. Simdı. aradaki mesafeji haylı kapatmış olmasına rağmen, Amerıkanın hâlâ Rusyadan geride oldu£u belirtılmektedır. Her şey evveiden hazırlanan plâna uygun bır biçımde olup • bıterse. Amenka kozmik tarıhte şu rekoru kırmıs olacaktır: En uzun ıki kışüik yörünge uçuşu. Bınbaşı Whıte ve Binbaşı McDivıtt, yörünge uçuşu yapan beşıncı ve altmcı Amerikan astronotlarıdır. İlk dört Amerikan astronotu. tek kişılik «Mercury» tipi kapsüllerle fezaya göndenlmişlerdir. Sovyetler ıse şimdıye kadar sekız uzay gemısı içinde 11 kozmonotu yörünge uçuşu yapınaları için atmosfer dışına fırlatmıslardır. «Gemini (Ikizler) 4» ten once yapılan yorunge uçuşlarının listesi: (Arkası Sa. 7. Sü. S dr) Dünya Whüe'ın sesini dinledi Fezada dolaştığı sırada Whıteın sesı radyolarla bütün dunyaya yayılmıştir. Ses duyulmuş, fakat sözler pek anlaşılmamıştır. White sekrz metre uzunluğunda bır ipe bagh olduğu halde kapsülden dışarıya çıkmıstır. Fe zada ınsanlar ilk defa bir feza tabancası kullarıarak hareket etmp ımkânını bt'.lmuşlardır. McDivıtt, yeryüzune verdigı bılgıler arasında feza tabancasının kııllanılması halınde feza gp mısinın bir top gibi sıçradıgım sovlemıstır. Yeryuzunde doktorlar Whıte'ın kalb arışlarını tansiyonunu devamlı sekilde kontrol etmişler ve bir rahatsızhk müşahade etmediklerini bilciirmişlerdır. Yer ı^tasyonları feza gemisınin içındeki ve dışınciaki ıkı astrono tun konuşmalarını da dinlemişlerdır. B>r ara McDıvitt arkadaşma. «Oldujçun yerde dur. brn bir döııüs yapıp resmini çekeceğim» demıstır. Bır müddet sonra McDıvıtt'ın. «Pis herir. rarnımı kirlettin» deciigı duyulmuştur. Fakat buna Amenkdlı Bmbdı \\*hıt.'ııı, Uza\dakı taıihı, ıandevu sırasmda verilen cevap anlaşılmamıştır. «Titan 2» Roketinin ikinci saihasının boş kovanına yaklaşmasını Bir ara hangisine ait oldugıı gosterir temsili resım. anlaşılmayan bir sesın. «Simdi Te^as üzerinrieyiz» dedıgi duyul f nıustur Whıte. kapsu! dısında 1 daki9 ka kaldıktan sonra. Genıinı4 uçuşu dırektorü Cjarıs Kraft «İçeri gir, ıçeri gır» diye tahmat vernııstır, Bunun uzerine astronot salimen feza gemisıne dbnmüştür Kraft. güney Atlantikte karanlığa gırmeden '.Vhite'ın gemıye ÇAX 1964 }'ilı kazancı mesin verdiği bir ara kadönmesini uygun görmüstur. 15.5 milyon lirayı bulduİki astronot halen 62 tur yaprar ile kapatılmıştır. Bu, mak üzere dücya etrafında don ğu halde 6 lira gündelikie san sendikalar hakkında mege devam etmektedirler. «Petrol konusunda düsüncelenmizı muhtelif vcsilelerle söyledik. Burada günün meselesini size kısaca arzedeyim : Petrol Kanununun tatbikatta görülen aksaklıklan düzcltilmelidir. Buiün söz konusu olan Meclis aras tırması mı yoksa genel görüsme mi ü'Uütıde duracağımızdır. Bır Meclis arastırması açılması ilk görünüste bana tabiî gibi gelmisti. tsin içindeki arkadaşlarıtn, çeııel sörüsmevı daha doçru bnl maktadırlar. Bagün mesclenin esası üzerinde yaııi. toptan de\letlestirme karan olmaksınn, kanunu ve tatbikatı, düzeltmek (Arkası 8a. ?.' Sü. 3 de) «Memlekctimizin divaları sonsuzdur. Müşküllerimiz voktur. Bunları yenmek için hükumetle %atandasın elbirliği, fedakârlığı \e hepsinin üstünde çok çaiısnuM lâzımdır. Az gelişmis mcmleket olarak hayatımızı sürmektr\i7. Bizden daha geri birçok memleketler kısa bir zamanda plânlı çalışma göstererek müşküllerini geride hırakmıslardır. Çok çalışmaya mecburuz. Artık kahve köselerinde tenbellikle isi scliştirecrk çağı çok geride bırakmamız lâzım geliyor. ' | i . , Karışıklık Reform \c ihtilâl ka\ramlarmm açıklığa kavuşması. Türki>e gibi sos>al çatışmaların alabildiğine hızlandığı bir iılke için, özellikle %ereklidir. Onuıı >anında partiler jelpazesindeki nnktaların belirlenmesi bakımıııdan da bu ka\ramların üzerinde durmanın bnemi inkâr edilemez. Türkçede tam karsılığııu hir tiirlii bulamamış olan inkılâp ve ihtilâl deyiınleri. her ikisinin «de\rimde birleştirilmesi dolayısiyle biisbııtiın karışmış. \e busbülün tefrik edileınez hâle gelraisjtir. Oysa bırakalım Türkreyi. meselelerin anla^ılması önce bu karramların anlasılnıasıııa hağlıdır \r ka\ramlar birbirinden a>rıldığı zaman. partilcriıı \p siyasi goıüşlerin Anayasa>a. kanunlara uygun olup nlmadığı rae>daııa çıkacaktır. Iki partili rejimler icin ilıtilal \e rcforııı kd\ranıları pek fazla üııemli değil. Zira. araştırmalar \e tarılıi gidiş gostermektedir ki. iki parti birbirine zıt çoriinen. fakat aslında geniş bir daire içinde büyük ideolojik farklılıklaı \ermeyen bir kişiliğe burünmektedir. Özellikle ekononıik ı e sosyal gelişmenin ortaya çıkardığı mescleler. partileri bu noktaya doğru itnıektedir. Iııgiltorede once Muhafazakâr Liberal karşıtlığı, ve sonra bugünkü iki partinin duruınu sıstemiıı tipik örneğidir. Çok partili diizenr gelince ihtilalcilik ve iııkılâpçıhk. oıellikle sol kanat partilerinin ayrııırnda buyiik önem kazanıyor. Hattâ ihtilalcilik. kavramlarmın belirlenmesi. aşırı sağda bulunacak siyasi teşekküllerin yerini tesbit hakmıından da şrerekiyor. Eski de>imlc ihtilalcilik. bir dıızeni zorla devirip >erine yeııisini gelirnıektiı. Kısacası. ihtilaide birdeııhire alt iLst etınek ve yeni bir düzen kurnıak \asfı lıakim ve bunu uygulamak için kullanılaıı metod zorbalık. İnkılapcılıkta ise. hakim vasıf yenileştirme ve metod. zorbalık >cıine U'driciliktir. İnsiliz l;çi Partisiniu çelik endu^lrisini nıillilejtirınesinde inkılapcılığını eörüriız. Ruz\eltin Nc\v Deal lıanıle^i. Amerikada snnradan Kenned> ile devaın ctıırilıııek isteııilen ret'ornıların hajlansKidu. Turkiyede sosyal adalcti vc gmenliği »ağlaınak içio cıkarılan kanunlar. toprak reformu. idari reformlar ve en önemlisi ekononıik planlaına. veııileşnıe zincirinin halkalan olarak kabul edilmek gerekir. Şu var ki. cok partili parlâınenter sistemlerde. deği^iklikleıi \iııe >istemden çelen bir tutukluğa istcr i>tenıez tabı olacaklar \e >enileşme helki Menmi>en ölçiıde >avaşla»acaklır. Aına bu kaçınılmaz bir M>nuç. Hele bizim gibi sağ'm ve solun ııe olduğunun tam aıılamiyle belirlennıediği ülkelerde. Oysa. Batıd.ı nıerkezin hemen solundaki rel'orıncu si>a*â teşekküller ile, hemen sağdaki partiler arasında toplumu yenileştirme bakıınından bir paralellik vardır. Soldaki ıefoınuu paıti>e karşılık. nıerkezin sağındaki ılnnlı sağ parti ya da partller nıevcut düzeni kurtarabilmek için >eııileştinne hareketine istenıne istemiye de olsa uyma.va oahşular. Nitekim; Aıusturyada sol sağ koalisymııı, yıllardan beri de\am edip gitmektedir. Bugün Tiirki.^ede ihtilalcilik ve inkılapcılık kavramları i> i anlaşılmadığı. >ahut «tatuko\u nıuhafaza taraftarlan kısmcn hilgisizlikten, kısmen de işlerine oyle geldiği ve dolayısiyle yaıılış aıılattnaya. anlamaya çalıştıkları için sol. tek bir uçta. sağ öteki uçta gibi gösleriliyor. Nitekim. son günlerde >apılan toplantılarda sağdan âdeta Karl .Marı'ın Maııifestosundan ılham alan birleşme çağrıları. birbirini kovalıyor. Kısacası ifrata doğru hir çekiş; Birleşiniz ve karşı tarafı yıkınız. Oysa: ne o birleşebilir, ne de karşı taraf ortadan kalkar. Zira, ekonomik politik görüşleriıı çizgisinde ne herkes bir uçta yığılacak kadar statükocudur, ne de sol tarafta herkes ihtilâlci. Kaldı ki, böyle bir birleşme farzımuhal olsa bile: toplumlarda toplum şuuru geliitiğindcn bcri siiregclen kitleler mücadelesi durmaz. Aksine bunlar Türkiyeyi Hitlerden önceki Almanyanın iflah olmaz durumuna getirebilir. Bu durumda ise ortaya Hitler mi cıkar, yoksa Stalin mi? Şimdidcıı kestirmeğe imkân yoktur. 9 Çan'daki San Sendika MflHKE E ' KARARI L E) kapatıldı 7 işçi çalıştıran Çanakkale ni İbrahim Bodur'un. işçiler tarafından girişilen grev hareketini akamete uğratmak amacı ile kurduğu san sendika. dün ilce Aslive Ceza MahkeTürkiye'de alman ilk mahkeme karandır. Feza randevusundan vazgeçildi . Seramik Fabrikası İşvere Astronot James McDivitt ve Edward White tezada ıkinci bir peyk ile buluşmak plânından vaz geçmişlerdır. Birinci turan sonunda kapsul kumandanı James McDıvitt. Tıtan roketinin fezada kalan ıkincı kademesi olan peyke yaklaşmak ıçın yakıt kullanmış olduğunu bıldırmesi uzerine uzayâa rancievü denemesine once izin vermiş olan '<Anıenka Uhısal Araitırmaîarı Daıresı». sonra da bu ıznı ıptal etmiştir. McDivıtt ve Whıte bu peyke 6 ı.ıetre kadar yaklaşmayı tasarlamı.vlardı. Bu arada White kapsulden dışarı çıkacak ve peykin yanına sokulacaktı. Fakat daha uçuşun başında Whiteın bu kadar yaklaşması mahzurlu gorülmüştür. Zira peyk mihverı etra > fıncia lüzumıından fazla dönme'tedır ve bu astronot için tehlike sorulmüştür. Bu randevudan vazgeçilmesi, ınsanların fezada başka bir peyk ile buluşmak ümitlerini bu seferhk yıkmıştır. Yetkililer bunu sağlamak için bu yıl sonuna [ kadar daha yapılması gereken bır çalışma olduğunu belirtrnişlerdir. t Bu sekilde yeni bir teşebbüste ' bulunulmadan önce feza araçlarında onemli değişiklikler yapılması muhtemeldir. Gelecek ekim aymda fezaya bir Gemini kapsülü daha yollanacak ' tır. Bunda Walter Schirra ve Tom Stafford seyahat edecek' Ecvet GÜRESİN { leröir. !•••>•• •••••••«••P»n«««tı»ıı»»ı»ı ••••••••••• ••• •>••••! Sa. 3, Stı. i dt) ı Ankara Üniversitesine bağh fakültelerin A A A Öğrenim süreleri Mezunlarma sağladığı iş alanları Alacağı öğrenci sayısı Çan Savcısı Nurettin özen tarafırıdan i.şveren Bodur ve 25 yardımcısı hakkında açıl?n âmme davasının dünkü ilk dıırusmasında Yargıç Kahmi Girçin"ın aldığı bu karar, 22 günden beri grev halinde bulunan isçiler tarafmrlan alkışlar ve «yasasın adalet» sesleri i!e karsılannııştır. Ara kaıaıında fabıika ı?verenı Bodor'un mejru senaıka ile >apılmakta olan toplu sözlesrae söru=melerir.i akamete uğratmak ve mevcut grevi bertaraf etmek maksadivle isçi'erden ^5(1 sinın çesitli baskılarla san «••ndıkava soku'duklan Delirlı!mektedir. Duruşma, 21 hazıran gününe i ırakılmıştır. Gelecek duruşmada, san sendika kurdurduğu 'esbıt edilen ısverenin cezalandırılrnası ve sendikacılık faalivetlerınden doiayı işlerınden stılan 400 ışçının yenirien içe •ılınması iîtençcektir. TAKSUS llimizde Mıllel Kiz asırı sağ ve asırı sol ceVapar Kampanyasına yapılan re>anlardan sunu anlıyoruz : bağışların tutarı 34 548 lirayı Milli güvenli|i, kamu düzenini, bulrr.uştur. Tarsus halkı kamAnayasa rejimini berbat etmepanyaya büvük iiçı göstermek>e matuf gayretler bizce bu Ie, bağıs için âdeta yarısraaUtamemleketin bahti\ar>î ına. refadır. En yakın zamanda. daha hına ve ilerlemesine tnâııi cerebüyük yardımlar vapılarak aryanlardır. Onun için bunların zulanan rakkama ulasılacağı karsısındayız. Fakat Anayasanın knvretle tahmin edilmektrdir. \atandasa tanıdığı fikir hürri>eti, yazı hürriyeti fikriııi anÇUKUROVA KOLEJİ: Iatma ve fikrini yayma hürri12.000 LİRA yetine en büyük hürmeti tasıADA.NA Çukuro\a Ozel maktavız. Kollejinde oğrencıler tarafınPARTİ LİDERLERİNE dan yapılan bağıslar IZM liraÇAĞRI yı bulmustur. Bu yıl, Büıucük önümüzdekı seçımde ümit etmek isterim ki iktidar vr mnhalefet parti liderleri seçim kampanyalannın beyannaınelerini ha7irladıkları zaman orada ne gibi esaslarda ittifak ettiklerini, ne gibi esasları avrı açıdan miinakaşa edip vataııdas huzurunda tartısacaklannı trsbit etsinler. bütün parti liderlerine yaylasında unıveıstte sınavları bu güzel memlekette hitap edeiçin bir çalışma kampı nçacak rek bu ricamı ilrtiyorum. Din olan Çukurova Kollejı, bün.vemevzuunda. gençlik mevzuunda, sindeki bağışlara devam edeasın sağ ve sol cerevanlar cektır <Arkası Sa. 7. Sü. 5 de) AŞIRI CEREYANLAR Adliye mensuplorı 6901 lira bağışladı lıkte. Millet Vapar Kampanyasına katılmaga karar vercnıştır. Aynı zamanda tzmır ve îzmıt Basın tş şubelen de kampanva içın faalıyete geçraişlerdir. Basın İş'ın yardımlar serısmdcn, ilk olarak; Taksımde bulunan Güyom Vassı Basımevinde çalısan 29 Basın Iş üyesi 645 lira bağıs toplamıslardır. BİRER YEVMİYE ANTALYA Vali Nurı Teorasn'ın Baekanhğında kurulan Donanmaya Yardım Cemiyeti kampanya\a başlarnıştır. tlimizdckı bütun memurlar, bağışlarının onda bırını, ışçıler de bıreı yovmıjelerını vererek kampanyaya katılmaktadırlar. Ayrıca sinemaya giren ber latandaş, kampanya için 25 kurus vermektedir. Vali, bn tempo ile kampanyadan Antalyada 5 milyon elde edileceğini bildirmiştir. UŞAKTA UŞAK Sehrimiz Karayolları 35 incı Şube mübendisi «Millet Vapar» kampanyasına 48.3 arkadaşı ile bırlikte bu ay bırer yovmıyelerını vereceklerinı karar altına almışiardır. 28 mcı Şubenin asgari ücretleri 100 iıradır. Oifer taraftan Seker Is Cşak subesi, sehir. köy ve kasabalarında propaşanda vaparak yardım tuplanmaya başlanmış, bşkan Fahrettin Tuncer dün idare bcvetinı toptıyarak 2 ay her üveden birer vövimeye kesilmesinı Uarar altına almıştır. Bntün bu vardımlara seyirei kalmak ıstemıyen Kız Sanat Enstitüsn Müdürü özger Turbay talebelerının bazırladığı giyim esyaları ile 5 Haziran Cumartesi günü bir defile bazırlayacak ve hasılatını Millet Xapar karapanvasına bağıslayacaktır. Millet Vapar Kampanyasına iştirâk için. İstanbul AdlİTesinde Hâkim Mefharet Sezer başkanlığında kurulan komite, dun 6901.00 Iıra toplamı ? tıı İttanbul Merkez Adlıyosınde çaSehrımızde dun akşam bir terIısan. hâkım, savcı, adlı tabıb, koz borusunun patlaması bazı ıcra memuru, memur. kâtiD ve semtleri susuz bırakmıştır. mubasırler'ın kendı aralannda Pınarbaşmda 800 milimetrehk bır ana boru saat 18.10 da ba toplıyarak komıteye verdıklen bu psra, C. Savcı Yardımcısı sınç jTizünden patlamıştır. BaCavit Sabutav tarafından gazekırköy ve Anadolu yakası hariç f emize getırileıek yatırilmıstır dığer semtlerdekı yüksek yerlerAyrıca, Zeytinburnu Adliyesi de sular bu yüzden akmamıştır. de 252 lira 50 kurusia bu kamArızanın giderilmesi için çahşılmaktadır. Bu arada patlama yü panva>a katılmıstır. zünden bugün de bazı yüksek BASINİŞ SENDİKASI semtlere suların akmayacağı saİstanoul • Turkıye Basın • tş nılmaktadır. Sendikası, bütün üyeleriyle bir ADLİİE MENSUPLARI 6AZI SEMTLERDE BUGÜN DE SU YOK Grev sona erdi ÇAP. Seramik Fabrıkaları sarı >endıkasmın mahkeme kararıyla kapatılması uzerine i^verenler dize gelmişlerdir. Grev saat 18 de sona ermış. saat 14 de başlayan müzakere neticesinde taraflar arasında bir anlaşmaya vanlmıştır. Bu anlaşmaya göre i^çilerin ücretlerine vasatî ve e%yanen 3 er lira zam yapılmıştır. Dıfier *osyal haklar da ı><,ilen tatmın «dıcı durumdadu. BUGÜN 4. SAYFAMIZDA Don Camillo Moskovada (Eserin Turkiyede \ a \ ı i hakkı saîın alınmıştır ) Giovanni Guareschi Gıovann'. Gtıarcschin'nin Burhan Felek Turkıye tem ^ilcisi ONK Copyright \jar»sınJan PAZAR GUNU GUMHURİYETTE