Katalog

Doğuyu anlatan ilk kitap DOĞÜDA KfTLIK VARDI ÇIKTI Yazan: Halil Aytridn Dofıı'nun bitmiyen çilesi: Kan dâvaları, toprak dâvaları. ağalrgat çatısmaları, tarikat ve mezhep kavgaları; Doğu insanının ofkesı, sevgisi, özlemleri.. Ba'aban'm desenleri, Fikret Otyam'ın fotoğrafları. Ncfıs bir kapak. Buyük boy, 390 sa\fa. 750 kuruş. Butun kitapçıîarda bulunur. Odemeli \e indirimlî gonderilir. TOPLfM yAYINEVİ P.K. 1T6. ANKAR V umhuriye KURCCUSÜ: YUNIJS NADÎ Ll CERE RAKIM ÇALAPALA'nın Kahkal\alarla okuyacagınız eili mizah Hjkâyesinı topladığı kitapYenılçıktı Fiyatı 7,5 lıra A T L A S K İ T A B E V İ 42. yıi sayı 14684 Telgraf ve mekhıp adresı: Cumhuriyet Istanbul Posta Kutusu: İstanbul No. 246 Telefonlar: 22 12 90 22 4 2 9 6 22 42 97 22 42 98 22 42 »9 Cumortesi 19 Hoziron 1965 C.K.M.P. Genel Bakanlar Kurulu toplandı Merkezi, Oguz'u B a ş b a k a m n itham eden bir bildiri yayınladı j ANKARA Cumhuriyet Biirosu hmet Oğuz'un CKMP Genel Başkanlığuıdan istifası, Genel Merkezde her hangi bir tepki loandırmamıştır. İstifanın gerçek İpşmesi vzerine CKMP nin yönetiriliğinl Muslafa Kepir ele almış ve buRİin ilk icraat olarak Oğuzun istifasında yer alau iddialara cevap mahiyetinde bir hil diri yayınlanmıstır. Diğer taraftan, kendileıiyle koruştuğumuz bazı Genel İdare Ku rtılu üyeleri, Oğuz'un istifasınm gelişmekte olan partinin bu duru ır.unu çekememesifiden ve Türkeş *kipinin faaliyetlerini aşırı bulmasmdan ileri geldiğini iddia etnıektedırler. Diğer bir iddiaya gö re, Oğuz, Bayaıla görüşme yaparak bir takım vaadler almış, faJcat bu görüşme hakkında Genel İdare Kuruluna her hangi bir • çıklama yapmamışür. Bu iddianın içinde, Bayarın Oğuzdan Türkeş ekipini tasfiye etmesini istediği, ayrıca önümüzdcki seçimlerde CKMP yi destek Ifmeye karar'.ı olduklaıını bildir diği ve yeni dönemde AP CKMP koalisyonunun gerçekleşmesinin sağlanacası vaıdır. Bu aıada. Ofcuz, Sadettin Bilgiç ile de bir gonişme yapmış ve dnümüzdeki se çimlerden sonra bir AP CKMP koalisyonunun gereeklefiuesi halinde Bilgiç, Oğuz'a Başhakao Yardımcılığı teklif etmiştir. Diğer bir iddiaya göre, Alpaslan Türkeş ve arkadaslarmın CKMP ye girmesindert sonra, par petine ANKARA Cumhuriyet Biirosu anıştay Genel Kurulu, Başbakan Suat Hayri Ürgüplü'nün yurt dışına çıkışlaruıda kendisine Başbakan Yardıracısı Süleyman Demirelin vekâlet edemiyeceği hakkındaki karan, pazartesi gpiınii bu konuda mütalâa istiyen Başbakan Ürçüplüye bildirecektir. l'rgüplü Cezayir'de yapılacak olan ikinci Asya Afrika konferansında Tiirkiye>i tcmsilen Cuınhurbaşkanı adına yurt dısına çıkması ihtimali üzerine kendisine Başbakan Yardımcısı Süleyman Demirel'in vekâlet edip edemiyeceğine dair Danıştay'dan mütalâa istemişti. 4 A D PETROL KAHUHU DE6ISIY0R B t'ç saat devam eden ve Başbakan Ürgüplü'nün başkanlığında yapılan topiantıda ayrıca petrol meselesinin «memleket menfaatleri» ne nygun bir şekilde çözömlenmesi gerektiği de tesbit edilmiştir. Saat 13.30 da sona eren toplantıyı takiben hükümet adına MilU Eğitim Bakanı Cihat Bilgehan şu açıklamayı yapmıştır: «Bakanlar Kurulu bugün (dün) saat 10 da Başbakan Suat Hayri irRÜplü'nün başkanlığında toplanarak gündeminde bulunan konııları görüşmüştür. Bu arada petrol kanununun bazı maddeleriniıı değiştirUmesi vc bazı mad delerin kaldınlması hakkındaki teklif ile toprak reformu hakkındaki kanun tasarısı üzerinde hükümet görüşiinün tesbiti de müzakere konusu olmııştur. Neticede petrol kanunundaki değişiklik mevzuunda hükümet tarafından getici komisyona geretdi bilırilerin Terirmesi muvafık sfirfllmüş ve kanun teklifinin memleket menfaatlerini her şeyin üstünde tutacak bir niteiikte olması 1Ü7Umu tesbit edilmiştir. Ayrıca, hükümetimizin teklifi üzerine Mil akanlar Kurulu dün yaptığı topiantıda Toprak Reformu Kanun tasansınm Millet Meclisindeki Komisyon görüşmelerinde eski Tarım Bakanı Turan Şahinin hazırladığı tasarının esas alınmasına ve bu tasannm bazı maddeleri hakkında hükümet görüşünün mahfuz tutulmasına karar vermiştir. Uçüncü dairenin karan Danıştay Üçüncü Daireiı. konuyu inceîenıiş ve Deınirerin vekâlet edenıiyeceğine oy çokluğu ıie karar vermiştir. Üçüncü Daire kararına Demirel'in «Parlîmento dısmda BakanUr Kurulu» na •atama» yoluyla setirilmıs olmasını gerekçe olarak göstermiştir. Bu mutalâayı inceliyen Danıştay Genel Kurulu da 18 e karsı 34 oyla Üçüncü Daıre kararını tasdik etnıiftir. Mütalâa, imzalar tamamlanır tamamlanınaz pa7artesi günıi Başbakana bildırilecektır. Ürgüplünün OĞIV. yer/ne Aka Açıklama yaparsam yer yertataı ayaar> r K M P liderhjîh.rteh w . f a ettıkten sonra özel ışleri ıçm Izmir'e gelen Ahmet OCuz, diın Alpaslan Türkeş'in parii ıçi faaüyetleri, başkanlığa se<,ılme saıısı v e partıve vermek istediği yeni huviyet hakkıuda uasın mensupları taratından kendisine soıulan sorular kar«ısmda: «Beyler. benim istifamın sfbebi o kadar basit deçildir. Ben bu sebebi detayları ile acıkladıgını takdirde menılfket yerinden oynjr. Mesele siziu anlıvamadıgıntz kadar derindir» dpmiştir. ]i;me kaydedilmiş/tir. Oğuz, psrti dıçmdan gelen baskılarla bu ee'aşmeye mâni oiraak istetniş. muvaffak olamamıştır. İ»tifaıi'm diğer bir sebebi de budur. Genel İdare Kurulu üyelerinden bazı) an CKMP sine bir doktrin partisi hüviyeti verilmesini istemektedirler. Tüzüğe yeniden i'.kve edilecekhükümlerle partiye sos yalizan bir parti hüviyeti verılme Eine gayret edılmektedir. C.K.M.P. GENEL İDARE KURULUNDN BİLDİRISİ 7. NCİ SAYFAMIZDA. Bakanlar Kurulu pazartesi günii toplanarak konuyıı ele alacaktır. Cuınhurbaşkanı Gürsel adına Cezayır konferansma gitmesi kararlaştırıldığı halde, memleket içindeki siyasî hava dolayısiyle bundan cayan Ürgüplü'nıin yerine toplantıya kımın gıdeceği hususu bu îoplantıda görüşülecektir. Toplsrttıva devlet başkonian ka(ıldı*m<lan, Gürsel yerine muhtemelen Cumlınriyfet Senatosu Başkanı Enver Aka'nin sıtmesıne karar venlecektir. Ancak, toplantıya yürutme yetkısi olan kişıler katılabildiginden Senatonun Aka'ya bu konuda yetki vermesı gerekmektedir. İş Bankası 500 bin lira bağışladı AN'KARA Millet Tapar kampanyasına, büyük kurumların bağışları devam etmektedir. önceki $ün toplanan, h Bankası Tönetim Kurnln, «Millet Yapar Donanma» kampanyası için, 500.000 lira bağışta bulunmaya karar vermiştir. İş Bankası Genel Müdürlüğü bcş yüz bin hralık bağışı, kampanyayla ilgilı hesaba yatırmıştır. Kim Vekâlet edecek ünün Garip Karar notları Bakanlar Kurulu bugüıı iki önemli karara \ardı. Bu kararların önemi aslında konuların önemli olroasındandır. Yoksa alınış şckillerinde değil. Hükümet özellikle toprak reformu konusunda şimdiye kadar politika alanında rasflanmamış bir yol tutmus \e kendi adına sevkedilecek bir tasan \orine. son Inönü hukiimeti tasarısmın müzakereye konması, ama hükümet görüsımün de ranhafaza ediltnrsi Rİbi bir jarip karara gitmiştir. Tarıın Bakanı Sayın Turhan Kapanlı'nın hazırlavıp açıkladığı Toprak Reformıı tasarısı, önemli maddeleri ve bu arada özellikle rel'ornıun esprisi bakımından eski tasarıdan ha>li farklı idi. Mesclâ üzel lopraklarda tavan 2500 donümdrn 5000 dönünıe çıkarümış. flolavısivle dağıtımdan yararlanacakların sa>ısı bir lıayli riü>müştiir. Bir hesaba göre Kapanlı tasarısivle ÖZPI topraklardan faydalanacak ı,°iftçi ailesinin savısı sekiz bini ;eçmemektedir. Kapanh'nın hazırladığı tasarıya valnız koalisyon partileri gruplannda değil. doğnıdan doğruya hükümet içinde karşı olaıılann bulunduğu ve böyle bir toprak reformu ovununa sritmektense biç çidilmemesininin sarunulduğu bilinmekteydi. Nitekim Bakanlar Kurulunda aynı sarunmayı yapanlar olmuş anıa sonunda Turan Sahin tasansınm görüşülmesi gibi o acayip karar çıkmıstır. l rsüplii hükümetini bu karara sevkeden sebepleri şu noktalarda topiıvabiliriz: 1 Adalet Partisi, seçimlerden önce Toprak Reformu tasarısmın hükümet tarafından elo ahnmaMiu kendi politikasına aykırı bulmakta ve bunun sonraki de\Teye bırakılmasını istemektedir. Eğer hükümet. Meclise hattâ Turan Kapanlı'nın hazırladığı tasarıyı sevketse idi A.P. çrupu hükümeti desteklemek zorunluğunda kalacak ve bu davranış seçimlerde partinin aleyhinde kullanılabilecekti. Kaldı ki. A.P. «rupuıııın Toprak Reformu konusunda holünmesi ihtimali de vardı. veni kararla A.P. sorumluluğu üzerindeıı atıvermiştir. Koalisjon kaıiiitlarıııdan M.P. nin darranıçı da aslında A.P. ile paraleldir \e Bölükbası partisi reforra meselesinin karıstırılmamasında çıkarı bakımından fayda îörmektedir. 2 Ür^iiplü hııkunıetini. son CHP kabinoM ta<>ari9inııı csas alınması karaıına sevkeden sebeplerin altında me^eleyi Meclisin hakeınliğine bırakmak gibi bir jest de yatıyor. Anlaşıldığnıa çöre. hükümet muhlemel tenkitleri önlemek içiıı sorumluluğu Meclise vermek ve böylcce işin içiııden sı.Milmak istemektedir. Hio şüphe etınemek gerekir ki Parlâmento, tabii vakit kalırsa. Turhan Şalıin tasarısinı KÖrüşürken Toprak Kfinunuııa temel teşkil eden maddeleri koalis>on kanatlarıııdaki reformu dejeneıe etmek tenıayiilüııe sbre dejiştirecek ve bu değişiklik. millî iradeııin tccclli'i nlacaktır. • Bir diğer sebebi, seçiın arefesinde e*ki iktidara karsı hiiruın vesi" . lesi yaratmak kurnazlıcında hulabiliviz. Son sünlerde alınan bazı kararlar \e se<im hazıılıklan göstermektedir ki. iktidardaki pattiler, muhalefeti ezebilmek iein türlü tertipler pt'şiııdcdiı ler. Toprak reformu tasarısi daha simdiden CKMP nin a^ırı sola gittiği propagandalarında. baş kö^e.\i işsâl edi>or \e tasan, kanunlaştığı takdirde. herkesin toprağıuın elinden nlınacağı gibi bir çirkin itham yaygm hale setirilmeğe c:ılışı]ı>or. Yeni davranış kanaatimizce bu propagandayı büsbütıin canlandırabilecektir. Bakanlar Kurulunun ikinci karaıı. Petrol Kaııunuııun değiştirilmesi. Yüksek millî menfaatlerc uyerunluk gibi parlak sözlerin ardından ne çıkacağını henüz bilmiyoruz. Sadece duyulaıılar, arama hakkını T.P.A.O. aleyhine kısıtloan maddenin değiştirilmesi e bulunan petrolün işletilmesiııde bir takıın bağlayıcı hiikiimlere gidilmesinin desteklenmesidir. Yalnız bu kararda da alışılmamış bir yol lutuluyor. Hâlen konıisyonda eörüşülmekte olan kanun teklifinin müzakeresinde Bakan. cerekli gö'rdüğü takdirde, hükümete damsacak ve alınacak karara (r«re vaziyctini belli edeccktir. Kısacası hükümet, bu konuda da toprak reformunda olduğu gibi açık değildir. Ve tutumunda bazı hesaplar \ardır. Öte yandan. Urguplu'nun Agustos ayı başında Rusyaya yapacağı gezide de kendisine vekâlet edemiyecek olan Demirel yerine kabine ıçinden bir Bakanm vekâlet etmesi gerekmekt^dır. Ancak, bu Bakanın kım olacagı henu? belh degıldır. BSşbakar.a vekâlet edemıyecefıne karar verilen Süleyman Denıırel dün basın mensuplarının: «l rgüplü'nün yurt dışına çıkışlarında kendisine kimi(r^vekâlet edeceği seklindeki sorularına «Alüsahlıas hâdiselere müşahhas ce\ap verilir. Hele bir yıksııı o zarrran kararlaştırılır» dıye cevap vermıstır. FAZLA COŞTULAR lıiKiliz Milletler Camiası Başbakanları toplantısı dolayısiyle Londra>a gelen Pakistan De\let Baskanı E.vüp Hanı ha\a alanında 1000 e yakm Pakistanlı karşıladı Liderleıine gürültülü şekilde tezahurat J'apan bu topluluk: coşkunlnktan ne vaptığmı bilmez hale gelince. İngiliz polıi işe kan;.mak zorunda kaldı. Ote yandan Hind Basbakanı Şastri'niıı, Kuç anlasma£lı<v, konnsnnda Eyüp Hanla bir görüşıne >.ıptığı da bğrrııiimi$tir. Resimde bir >aııdaıı Eyup Ilan konuşurken, ote yandan >akapaıa dısarı atılan ıııinıa> işçilcı görulnıe%tedir. let Meclisinde kurulmuş olan ee çici komisyonda görüşttlmesine devam edilen toprak kannnu tasansınm üçüncü koalisyon hükümeti tarafından Yüksek Meclise sunnlan metin üzerinden müzakere edilmesi ve bazı maddeler hakkında hükümet görüşünün mahfuz tutulması kararlaştırümıstır.» öte yandan. toplantıdan sızan haberlere gore hükümet, petrol kanunu teklifi hakkında şu karara varmıstır: Hükümet, teklifın aleyhinde değiidir. Ancak, komisyon müzakereleri sırasmda herhangi bir madde hakkında memleket menfaatleri açısıntereddüde düsen Enerii Bakant bu maddeyi hükümete getırecek ve hükümetin kararını aldıktan sonra komisyona teklif verebilecektir. «Halk içine çıkmak için kimseden izin alacak değiliz» Ankara. (Cumhuriyet Büıosu) CHP milletvekili Kâmuran Evlivaoğlunun, AP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Süleyman Demııel'in devlet araçlariyle propaganda gezisine çıktıeına dair ya 7ilı soru"u hakkında Demirel: «Halkın icinp cıkmak için kimseden izin alacak değiliz» demi;tir. | ' ı ı PERSONEL ÎASARISININ TUMU İİZERİNDE GORUŞNELER BİÎTİ ANKARA, (Cıunhuriyet Bürosu) IVIillet Meclisinde önceki gece Devlet Personel Kantıuu tasarısmm tümü üzerindeki görüşmeler bitirilmiş ve maddelere gecilnıesi kararlaştırümıştır. Öncekı gcce saat 21 den songcce saat 21 den rakı topiantıda soz alanlardan Resit Clker (CHP) tasan kanunlasınca memurin muhakem»t kanununuıı da kaldırılma* gerrktiğini ileri sürmüs ve «tda ri kadrolaıa teknik ve bilimsel sımflardan ataoma yapılması >;akıncahdır • demistir. Küştü özal (CHP) ise yaptığı konuşmada 1954 yıhndan berı barem luuununda yapılan değişikliklr rın memurlar arasındaki denge sizhkleri gideremediğini bildirmiştir. Fahir Giritlioğlu (CHP) tasarıda maaşların «Yelpaze sistemine göre. ayarlannuş olmasını» tenkıd etmıs, tasan kanunlaştığı ve meselâ katsayı 5 olarak kabul edildiği zarcan birinci derecede memurların 5000 lira alacaklarını bildirdikten son ra, «Bu dnrnmda Parlâmento nyeleriııin ödenekleri de bir açık lığa kavuşmus olacaktır.» demistir. Komisyon adına tenkidlere ce vap veren Fahrettin Kerim Gökav (CHP) özetle şunları söylemiştir: «Biz bu kanunu bir sos^al reform kannnu olarak mütalâa ediyoruz. Günün iktisadi şartları çözönündr tutulmnstur. Maas artışı finansmanı konusnnda Devlet Plânlams ile çelişmeyi önleyici tedbirler alınmıştır. Milletvekilleri ve senatörler bu kanuna yaparlarken kendi tarafını akıldan çeçirmemişlerdir.» Son söz olarak Emin Paksüt (CHP) bir konuşma yapmış ve «Toplantıya çok az kişi katılıyor. Tatil arifesinde bu şartlar altında bu tasarının jörüşülmesi bir talihsizliktir.» demistir. Bundan sonra maddelere geçilme?i kabul edilmıştır. M.İ.T. tasarısı Senatodan geçti Ankara, (Cumhuriyet Bürosu) t Cumhuriyet Senatosnnnn dünkü oturnmnnda Millî tstih I barat Teşkilâtı kanun tasarısı | üzerindeki müzakereler tamaro , lanmış ve tasan bazı deçısikliklerle kabul edilmistir. Ünlü saz şairi Âşık Veysel, Dün kabul edilen geçicı mad«Vatani hizmet» tertibinden delerden birincısıne göre, Basalacağı ilk aylığı «Millet Yabakanhk, Millî Savunma Bakanpar» kampanyasına bağışlahğı ile, halen Emniyet Genel mıştır. Resimde âşık ve sazı Müdürlüğü kadrosunun yürürlüğe girdiği tarihte MİTe (Milli görülüyor. tstihbarat Teşkilâtı) atanabileceklerdir. Müzakereler sırasmda mevcut teskilâtta bulunanlardan lise mezunlarının da MtT'e atanmaları bir önergeyle ıstenmış, fakat önerge reddedilmiştir. MİT Teşkilâtı kanun tasarısında değışikük yapıldığı için Millet Meclisinde tekrar görüşülecektir. Daha sonra siyasi partiler kaSakarya iline bağlı 11 köy halnun tasarısının müzakeresine kı «köylerine gelecek politıkacıgeçilmistır. ları dinlememeye» karar vermişler. Bunlar. nutuk çekmeve j;elen politikacılara karşı. şapkalarnıı vere atacak. vani «sen bu lâilan külâhıma anlat» diyerek. miting meydanından aı rılacaklarAnkara, (Cumhnriyet Bürosu) mış. Cumhuriyet Senatosunun dünDoğrusu, pek iji ederler. kü oturumunda AP ve CHP Keske milletçe bövle vapabilgrup başkanlannın verdiği bir sek. önerge ile Senatonun 21 haziran Zira. sinıdi karşımıza cıkanlar gününden itibaren her gün sadört senedir, milletvekili olarak. bah ve öğleden sonra olmak üzeparti lideri olarak. bakan olarak, re toplanması kararlaştırılmıştır. hattâ hükümet başkanı olarak, iş önergeyı hazırlayanlardan Zih başnıda bulunıhuş olan siyasini Betil. Senatonun elinde lcrdir. önemli kanunlar bulunduğunu Ne yapmışlarriır dört senedir? ileri sürmüş, önergenin lehinde Yuvarlak cümleli güzel nutukkonuşmuştur. Daha sonra önerlan bir tarafa bırakalım da, hege kabul edilmiştir. le ona bir göz atalım «Ayinesi iştir kişinin. lâfa bakılmaz» sözü boşuna söylenmis dcfildir. Oediğimiz gibi, yalnız Sakarya köylülcri değil, hepimiz biraz «işe» bakıp «lâfa» pck kulak asmasak! [BU KONU İLE İLGİLÎ HABERtMlZ 7 NXİ SAY• •*•+ FADADIR.] Demirel, sorunun zaraanı gelince cevaplandırılacsğını >öylemiş ve «Anıa bunları yazabilirsiniz» dedikten sonra. basın mensuplanna Minlaıı soyiemistir: i •Halkın içine çıkmak için kimsçdeıı izin alaeak değiliz. Bizim, Inikıimct felsefemiz, halkın riertleriııe innıek. hükümetin nasıl işlediğini göstermektir. Hükümet idaremiz kapalı odalarla değiidir. Halkın aıasından çıktığimız için halk için çalışacağız. Aylığını verecek Marmara Turu Tüıkiye A, B, C, D ve Alraanya, lıan, Suriye Millî bisıklet takımlarının kalıldığı Uluslararası Cumhurbaşkanhğı Marmara Bısiklet torunun 2 nci etabı Geliboluda dün so na eiTniştir. Bu etabı kazanan A tskımmdan Rifat Çalışkan, genel tasnifte de başa geçmıştir. Resimde Çalışkau. ikinci merhalenın sonunda Geliboluların omuzlarında görülüyor. Marmara Turunu takip etmekte olan Cumhuriyet ekipinın gönderdiği resim ve haberleri SPOB sayfamızda bulacaksınız. Işık, Giirsel ile 15 dakika görüştü tZMtR DişısİTİ Bakanı Hasan Işık, dun 10.30 da tzmır'e gelmiş v e doğruca Karşıyakaya Ejiderek Cumhurbaşkanı Cemal Gursel'i ziyaret etmiştir. 15 dakikalık bir görüşmeden ~fnıa Gürsel'in yanından avrılan Dışişleri Bakanı, ba^ın mensuplarına, «22 haziranda Cezayir'e çideceçim. Gitmeden önce Savın Camhurbaskanına Cezayir Konferansı hakkında izahat verdim.» demistir. I?;k. Gürsel'in evinden doğruca Çiğli'ye gitmıs ve özeî b:r uçakla Ankara'ya dönmuştür. Millet Meclibinde dun devlet personel kanunu tasarısmın mad delerinm görüsülmesine başlanmış ,ye tasarının temel hükümlerinî taşıyan ilk maddeleri süratîe ve büyük bir deği^ikliğe uğramadan kabul edilmiştir. Bu ilk maddeler arasmda dev let memurlarınm niteliklerine, (Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) MADDELER SÜRATLE GEÇtTOR Sas:ırlıktan Senato devamlı toplantı yapacak Yargıçlar tatil yapmayacaklar Ankara, (Cnmhnriyet Bürosn) Yargıçlar, başkâtip ve kâtipler seçimler dolayısıyla bu yıl «adli tatil» yapmayacaklar, 10 ekim tarihine kadar görev bs «ında kalacaklardır. Yüksek Hâkimler Kurulu taidfından bu hususta bir genelge yayınlanmıştır. YargıçUr, seçimlerden sonra ızın japabileeeklerdir. L Yazar Sadun Tanju açıklama yaptı BAK, BAY POLIS; AŞIRI SOLCÜÎ Y.1KALA ŞUXÜ... Ecvct GÜREStN » •••••••••••••••••••••••••• ••••••••••••••••••