Katalog

Cumhuriyet «ASIN AHLAK YASASINA UYMAYI TAAHHÜT IDER * Sahlol: NAZİMR KADt * G*n«l Yayın Müdürü: ECVET GCRESİN * Sorumlu Yazı İsleri Müdürü: EBOL DALLI • Basan ve yayan: CUMHURİYET Matbaacıhk ve Gazetecilik T.A.Ş. Cafalojlu Halkevi sokak No. 3941 GÜNCT İLLEHİ: KücükMat Meydanı, Edirn* Hanı Adana T«lc*on: İ5S0 • ANKABA: Atatürk BuİTan Yener Ap. • Yeııi«ehir Telefon: 12 0* 20 12 M M • 13 M 44 17 57 35 * İZMİK: Gazi Bulvarı No. II Ttl: 112M BÜROLAR VB Sanclik « aylık 3 ayhk Tdrkiy» 75.00 40.00 22.00 i L. .r». IX flarld 150.00 ' «0.00 44.00 a j 4 5 i n c i «ahifelerde (santimi) « 1 nci sahlfeler Nlsan, Nikâh. Evlenme., Pojum (Maktu), ÖlUm, Mevlit. Tesekkür ve Kayıp arama Kayıp (Keümesi) 175 Lıra 40 39 75 M 1 SAYISI 25 KURUS IMIILVVl i:\TO ANAYASA İÇİNDE KALMAK... HAFTANIN OLAYI HAFTANIN PORTRESt A ^ Mayısın Türk siyasal ha# # y a t m a getirdiği yenilıği • • uzun boylu tartışmaya lüzum yoktur. Konu, genis bir incelemeye bağlandığı zaman Anayasa ile, derece derece her organın görev ve sorumluluklan nın hukuk çerçevesin» sokmduğu görülür. O günden bu güne Anayasa hâkimıyetının gelişip, rauhtar kurumların Türk devlet hayatımn temel yapısına kuv • vet verdiği anlaşılır. Bütün bunların dışında 27 Mayıstan bu yana en göze batan g«lişmenin parlâmento çalışmalarına hâkim ölçülerde meydan» geldiği inkâr edilmemektedir. Başka bir deyimle 27 Mayıs, parlâmento çalısmalarına, onu teşkil eden siyasilerin *ne seleler bakış açısına bir başkalık getirmıştır. Bir konu etra fındaki tartışma, Anayasa, ya da Anayasaya aykırılık kanatı na döküldü mü artık herkes külâhını önüne koyup düşünmeye başlıyor.. körükörüne evet demenin insanın basına neler getirebileceği artık hesaplanıyor. j«j Parti istedi, başkan arzu etti, *> grup böyle karar aldı demcnin bir değeri kalmadığı görülüyor. Hukuk, her atılan adımın, her söylenen sözün, her siyasal dav\ ranışın «mehenk taşı» haline g«lmiştir. Aslında da devleti yapan kururaların «Anayasa içi» kalmaları «hukuk rjimi» nin bir geregidir. Gelişen Türk siyasal hayatında kurum, ya da fertlerin «Anayasa dışı» gösterilerinin ve bunların sonuçlarının ne kadar acı tablolar halinde tezahür ettiği meydanda bulunduğu içiri §j! Anayasa önünde «külâhı önüne"" koyup düşünmenin» ne kadar oluralu bir gelişme teşkil ettiğini kabul etmek gerekir. Son olaylar bu düşünc«lerin sınırı içinde değerlendirilrneli dir. Bundan çıkan sonuç, her zaraan, günlük çalışmalarmın kısırlığını ileri sürerek tenkid j ettiğimiz parlâmentonun Anayasa önünde saygılı, hassas ve gerçekçi bir tututn almasının rejira hesabma sevinilecek bir davranış sayıldığıdır. TRT müzakerelerinin çekişme, dedikodu, hattâ sövüşme şeklinde satha çıkan görünüşünün dışında ve çok üstünde beliren asıl niteliği bu «hukuka uygunluğu arama> kaygusudur. Meselenin içine Ana yasa sirince davramşlann bir noktada aldığı şekilriir. HÜKÜMETİN M.P. İLE kavga ediyordu BAŞI DERDE GIRD S AZ KALDI ORHAN DURU olitika ortamında >varlığını muhalefet etmeğe bağîamış> görünen Osman Bölükbajinın yöneti mindeki Millet Partisinin 14 kişilik oda orkestrası başka bir deyimle MP grupu, geçen günlerde içinde koalis yon hükümetinin basuıa yeni yeni dertler açmağa devam etti. CH.P. liler SUAT HAYRI URGUPLU K P Çalışma başlıyor Kurban Bayramı geçmişti, Meclis yeniden çalısmalarına batlamıstı, Kıbrıs konusunda son derece önemli gelijmeler bekleniyordu, hükümet bu konutarla enine boyuna uğraşıyordu. bu arada Osman Bölükba }i, TRT diyordu, Anadolu Ajansı yönetim kurulu diyordu, «Başbakan gerçekleri söylemiyor» diyordu. Me selâ Bakanlar Kurulu devamlı olarak Kıbrıs konusunda çahşmalar ya pıyordu, bu çalısmalar devam eder ken, Başbakan ve Kabine üyeleri za man zaman MP li Bakanların TRT konusunda çıkıslariyle karşılaşıvor lardı. Bu bilhassa koalisyonun AP kanadında, bu koalisyonun Millet Partisi ile birlikte ne kadar zaman yaşayabileceği sorusunu uyandırıyordu. Önemli meselelerin bir yana bırakılmasma, memlekette yankılar uyandırmasına rağmen durmadan ve inatla Radyo konusunun devamlı mesele yapılmasına ne lüzum vardı?. Protokola göre ancak Grup Başkan sine kalırsm koalisyondan ayrılmak ları Başbakanla aynı seviyede olabi gibi bir isteği yoktu. «Ölse bile ay nlmazdı.» Ama koalisyonda olmak lirlerdi. Yurdumuzda basın, bu olup biten demek, hükümetin yanlış yönetimilere gereği kadar değer veriyordu. ni gördüğü zaman tenkit etmemek Sebep ise seçimlere yaklaşıldığı sı demek değildi. Herkesin yüreği ağrada Bölükbaşıyı ortada göstermek zında «koalisyon da dağıldı, ha daisteğinden çok koalisyonun bu duğılacak» havası içinde olmasından, rumda sürüp sürmiyeceğini anla bilhassa seçimlere yaklaşıldığı sıramak arzusundan geliyordu. Görünü da MP bakunmdan ve Osman Böşe bakılırsa Osman Bölükbaşı çok lükbası bakımmdan «sayısız fayda;ehlikeli bir oyun oynuyordu. Kendi lar vardı.» Böylece hem herke» Bölükbaşıdan bahsetrni» olacak, hem de Millet Partisi seçimlere doğru emin adımlarla yürümüş olacaktı. Ama bu arada hükümetin durumu gittikçe zayıflıyormu?, Bölükbaşı hükümeti yıprattığı kadar kendisi de yıpranıyormuı, bunun hiç bir önemi yoktu. Burada Orhan Velinin «iırini duruma uydurararak juniarı ekliyebiliriz: «Ne Kıbns neselesi Ne Londra anlasması. Bir ellnde TRT Bir elinde MP O. BÖLÜKBAŞI l'murunda mı dünya.» Davramşı koalisyonu sarsıyor iyasi Partiler Kanun Tasarısı üzerinde bütün partiler temsilcileri anlaşmışlar ve bir karara varmıslardı. Herkes artık bu taıarınm tartışmasız, gürültüsüz Meclisten geçeceğini umuyordu. Oysa hiç de öyle olmadı. Partilerin ocak ve bucak teşkilâtı kurmalarını engelliyen maddesi görüşülürken. CH.P .'nin «Kıravatsıılar» diye tanınan lstanbullu Grupu ile Komisyon sözcüsü Coşkun Kırca arasında az daha bir kavga çıkıyordu. CH.P. Istanbul Milletvekilleri Oğuz Oran, Resit Ülker, Sabri Vardarlı öteden beri «te«kilâtçı» olarak tanınıyorlardı. Ve parti genel merkezlerinin yetkilerini artıncı her hükme karşı çıkıyorlardı. Bu defa, tasarıdaki bir madde, partilerin teşkilât kademelerinde yönetim kurulunda bosalan yerler olduğu takdirde buralara bir üst kurulun bir partiliyi tayin etmesi yetkisini veriyordu. Oğuz Oran ve Reşit Ülker bunun tehlikesine işaretle genel merkez diktatörlüğüne yol açacağını ileri sürüyorlardı. Ocak ve bucak teşkilâtı kurulamaması ise başka bir konuydu. Ancak bunlar bir arada gözden geçirilmeliydi. Oran. «Ismet înönü ölürse C.H.P. bölüm bölüm bölünür» diyordu. Partiler güclerini te?kilâttan ve alt kademelerden almahydı. Teşkilâtın alt kademelerinde bir yönetim kurulun dan bir üyelik boşalırsa normal olarak yerine yedek üyenin gelmesi gerekirdi. Yukardan tâyin yapmak diye anormal bir şey olamazdı. O. ORAN ıbrıs meselesi geçen hafta : • çinde gene en çok üzermde durulan bir mesele oldu. Baş bakan Suat Hayri Ürgüplü AP ii Şinasi Osma'nın gündem dışı yaptığı bir konuşmaya Mecliste beklenmedik şekilde cevap veriyor ve «bu konuda Meclise yeniden geleceğini, bu defa ciddi kararlann tasvibi için Meclise basvurulacağını» söylüyordu. Başbakanın bu sözleri geniş ölçüde dikkatlerin Kıbrıs konusuna dön mesine sebep oldu. Bu sözlerden sonra Bakanlar Kurulu, Kıbrıs konusunda Dışışleri Bakanı Hasan Işık'ın izahlarını dinlemefe, meseleleri enine boyuna görüşmeğe devam etti. Ancak bir tür lü Meclise tasvip için getirilecek kararlann ne olduğu. araştırmalara ragmen öğrenilemedi? Hükümet bu defa ne istiyecekti? Savaş açılmasını mı istiyecekti? Yoksa Patrikhanenin durumu yeniden ele mi alınacaktı? Lozan anlasması yeniden gözden mi geçirilecekti? Bütün bunlar, Başbakanın yaptığı bu dikkate deger konuşmaya rağmen bir türlü öğrenilemedi. IJIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIII »»'« SANDALYELERİN D AGIL Meclis 172 192 19 14 22 18 13 450 = E = E E E E E = Partiler A.P. C.H.P. C.K.M.P. M.P. Y.T.P. S.D.P. Bağımsız Açık T opIa m Senato 79 46 4 2 8 Toplı 251 238 23 16 31 1 59 15 634 «ŞİZOFRENI» KORÎDOR Fikrct OTYAM TRT HAKKINDAKİ RAPOR oktor adaşım Fikret Ürgüp, son çıkardığı •ŞizofrenU adlı kltabından bana da göndermis. Okudura. Şimdi, bu güzel kitaptan bazı ciinleleri aynen akUracağım. Böylelikle teshise siıler dc katılmif olacaksinız: •• «MADEM kl benl kıskanıyor ve dtisman oluyorlar, ben küçttk ve de* ğersiz bir adam değilim» dıışüncesini geliştirerek kendine bir pâye vernıpsini sağlarlar. . *• Ataöv'ün verdiği TRT öner•k HASTA, korkunç bir telâşa düşer ve keodini derhal bir «ey yapmakzorunda hisseder. N'e yapacağını bilemez. çılgm bir şekilde etrafa sal gesi şimdilik «uyutulma» safhasındırır, vurur. kırar. haykırır. Dağılıp yok olmaktan korunmak için dö da. Önergenin Ana\asaya aykınlıS. DEMİREL viişmesi. didinmesi. ne olduğunu bilemedigi esaslı ve cok tesirli bir Hüruma uğrayan partinin lideri şey yapntası lazım gibidir. Bazı vakalarda bu yüzden cinaypt ve inti *ı iddiası ortaya konulunca mesele Anayasa Komisyonuna gitti. KoKoalisyon hükümeti bu hükümet harlara ra.stiaııır...» içindeki muhalif» ortaktan artık bez •k ... ^lESELÂ. realist bir şekilde baskalarıyla münasebete ginşecek yer misyon, Kurban Bayramı dolayısiyginlik geürmeğe başlamıştı. de, esaslı olmayan şeylere takılıp. enerjisini o yolda haroamak. Yahut le toplanamadı. Geçen cuma günü Anadoiu Ajansının yeni yönetim kendini tutamayıp aklına geleni yapmak... toplanacaktı, bu defa araya 23 Nikurulu seçiliyordu. MP nin gösterdı ği aday kabul edilmiyordu. Bölük*• BEN istemedikçe hiç bir sey var »lamaz... hissi içlndedir.» san «Ulusal Egemenlik ve Çocuk başı bunu bir büyük mesele yapıyor * BAZAN, hiç beklenmedik bir anda. psikolojik durumunun şiiphe ettir Bayramı» girdi. Belki önümüzdeki ve Başbakana telgraf çekiliyordu mediği intihar reaksiyonları olur. • Başbakan, telgrafın Bölükbaşından günlerde toplanacak.. Komisyonun geldiğini söylüyordu. Bölükbaşı, bu •• «PARANOtD tip Kendi iç tepkilerini ve kötü duygularını başkala kararı ise bağımsız Burhan Apay* nu da bir mesele yapıyor ve telgra rının üzerine aktarır ve herkesin kendisine düsman olduğuna inanır. dının oyuna bağlı görünüyor. Çünfı kendisinin değil, MP Grup BaşAynı zamanda büyiiklük hezeyanı da vardır . > kauının çektiğini. dolayısiyle Baş•k MANİ nöbetinde hasta. gerçekteki kaybını inkâr ettiği için, sanki ha kü koalisyon ortakları ile CHP'libakanın gerçeği söylemediğini ileri şarı kazanmı; gibi bir psikolojik durumdadır.> lerin oyları başabaş gidiyor. Apaysüıüyordu. Pek tabii, koskoca bir •k PSİKOPAT tip Psikopat da çok zeki, »evlmli fakat hayatında. ana dm bangi yöne oy veıirae, «aergeparti lideri Başbakana telgraf çeke Hemal AYDAR E. ALlCAN babam dahil kimseye duygnul bir bağla bağlanmamı;. bütün yaptık nin kaderi o yönde gelişecek. bilir miydi? Çekmemesi gerekirdi. Koalisyon yaşayacak mı? larından sorumsuz, kendinin ve yakınlaruın yarınlarını düsünemlyfiı bir sahsivettir ve değiftirilemez bir intibaksızlığı vardır. • Geçen hafta içinde Avrupa Konseyi Istişari Meclisi îktisadi Komisyonu Ankarada Mecliste toplandı. Ancak pek acele karar alındığı için olsa gerek, toplantının yaBütçe Komisyonunun dünkü toplantısında raporyıntarına değineıek >Şu tanıtam müziğine son vernkara bağımsız milletvekili Burhan Apaydın'ın dört ayrı konuyu pılacağı Anayasa Komisyonundaki lar okunmustur. AP li milletvekili Nihat Kürşat tamell. Kafamız şişiyor demiştir. İskendere Cenap Ege kapsayan gensoru önergesi salı gfinü Millet Medisinin birleşi masanın tozunun alınması unutulminde görflsülecek ve önergenin gündeme alınıp alınmaması rafından hazırlanan ve komisyonun tasvibi ile kar '.AP) ise, daha çok turizm konularına değinmiş ve muştu. Odayı aydınlatan lâmbalartartışüacaktır: şılanan TRT bütçe raporunda, radyo yöneüminde bazı özetle şunları söylemiştir: tian birisi ise yanmıyordu. Burhan Apaydın. Hükümet hakkında şu noktalarda frnnoru acıleksiklikler ve yanlışlıklar olmakla bu konuda alına«Bakan geldiğinden beri. ne iş yapmıştır? Geldik * Bütçe Komisyonunun çalışmasını istemekteydi. cak tedbirin «TRT Kanunu değiştirmek ya da Genel lerinde bir TRT konusu karşılarına çıkmıştır. Bu koSalı cünkü birleşimde önerjf sahibinin konuşmısından sonra si maları ivedilikle ilerliyor. Kimi zaMüdürü görevinden uzaklaştırmak» olmadığı beliıtilııunun turizmle ne ilgisi vardır. Bu Bakanlığın aslınyasi parti frupları adına birer konuşma rapılacak ve muhiemelen man gerçek çoğunluk olmadan Komektedir. da sadece turizmle uğrasması lâzımdır. Başbakan Suat Hayri Ürcüplii hükümetin görüşünü açıklıyacaktır. Konya milletvekili Rüştü Özal <CHP) Bakanının Görüşmeler sııasında Anadolu Ajansının yönetim Meclis Rfnsoru önergesini ya reddedecek ya da kabul edecektir. Ka misyon toplantısı açılıveriyor. Buişe başladığı günden bu yana TRT den kendi Bakurulunda yapılan değişikiik ve yeni seçim, Turhan bul edilmeıi halinde, en erken iki. en geç. yedi gün içinde önergenin nun pratik bir yolunu bulmuşlar. r kanhğının işlerine bakmağa vakit bulamadığını ileFe\ zioğlu (CHPı tarafından bahis konusu olmuştur. kapeamına giren konolarda gensoru müzakerelerine geçilecektir. Bu Gelen üyelere birkaç günlük yokri sürmüş, TRT nin zararlı cereyanlara âlet olup olFeyzioğlu sunlaıı sormuştur: müzakerelerde ise, üyelerin rerecekleri gerekçeli güvensizlik önerfre lama kâğıdı bırden imzalatıhyor. madığını sormuştur. leri ya da hökümetin güven isteği. bir tam jün geçtikten sonra oyla•Yönetim kurulunda niçin değişikiik gerekli göHüsnü Dikeçügil (AP) ise TBT nin tarafsız olrülmüştür? Bu değişiklikte ölçü ne olmuştur?. Ka nacaktır. Oylama sonucunda üye tamsarısının salt çogunluğu güven Boylece her zaman çoğunluk kâğıt sizlik göıterirse hükümet diisecektir. üzerinde sağlanıyor. mağa gayret edeceğini söylemiş, radyonun müzik yabine içindeki tâyin komitesinde anlasma ne idi?» ; D MECLİS GÜNLUĞU 1 41 2 184 Â.IIIIIIIIIIIMIMIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIMIIHIIIIIIIMIIIMIIIIIIIIIIIIMIIMIIIIIII Hükümet içindeki muhalif VEFAT SÖZLÜK Ö Ü GENSORU A Merhum Dr. Vasıf Gürses ile Kâmile Gürses'in oğlu, merAnkara, (Cumhuriyet Bürosu hum Mevluthan Hafız Kemal Türkiye tşçi Sendikalan FederasGürses ile merhum P. Alb. yonu (Türk îş) Genel Sekreteri Selâhattin Gürses ve MürüvHalil Tunç'un tzmirde bir toplantı vet Gürses'in yeğenleri, Muda yaptığı açıklama üzerine Izmir kadder Gürses'in sevgili eşi, Savcılığmca T.Î.P. Genel Sekıeteri Kemal Gürses. Seniha Gür j Rıza Kuas hakkında tahkikat açılses"in kardeşleri, Neriman Ardığından Ankara Savcılığı da ilgılican'ın ağabeyisi. Şehir Tiyatlerin ifadesini bugün alacaktır. rolan kıdemli artistlerinden 1. İzmir Savcılıjınca dunım AnGalip Arcan'ın kaymbiraderi, kara Savcılığına bir talimatla Pendik Lisesi Edebiyat öğretbiidirilmiş ve iddiayı ilfri süren meni Necdet Eıuygur ile eşi Türk İs Genel Sekreteri Haöğretmjen Suna Eruygur'un dalil Tunç ile tanık olarak bahsetyıları, Vedia Gürses'in kaymtiği Türk • İş Genel Başkanı Sey biraderi, Denizcilik Bankası fi Dembirsoy ve Genel İdare Ku Eminönü Şubesi Müdür Muarulu üyelerinin ifadelerinin almvini Vejice Bilge ve eşi Şeref jBjasını Biige ile P. Alb. Şemsi Küiey ve eşi Melike Küley'in. Şükrü ve Yıldız Demirel, Rahmi ve Müeyyet Güney ile Suat ve Ayten Güney'in kuzenleri, Cemal ve Sıdıka Çizerin damadı, Eski maliyecilerden merhum Ceylâ ve Cânâ Gürses'in sevRifat Tiner'in eşi, Perihan gili babaları. Petrol Kimya ve Güneralp ve Hayrullah TiAtom Işçileri Sendikası Genel ner'in anneleri, Lütfullah GüSekreteri ve Pendik Belediyeneralp'ın kayınvalidesi, Esin si A. P. Genel İdare Kurulu Batmaz. Özcan Batmaz ve Erüyesi sin Güneralp'ın anneanneleri, Evin Tiner'in babaannesi, Muİ. SEFA GÜRSES hiddin. Bahaeddin ve Sa'âtutulmuş olduğu Enfarktüs haddin Polat'ın halaları; hasUlığından kurtulamıyarak Müzeyyen TİNER genç yasında. 25 Nisan 1965 bir kalb krizi neticesinde 25/ Pazar günü Tanrının rahmeti4'1965 günü Hakkın Rahmetine kavuşmuştur. Cenazesi 26. ne kavuşmuştur. Cenazesi 26/ Nisan. 1965 Pazartesi günü 4/1965 Pazartesi günü. Öğle naikindi namazını müteakip Pen mazmı müteakip Şişli camiindik Camiinden kaldırılacaktır. den alınarak Sanyerdeki aile Akraba ve dostlara duyurukabristanına defnedilecektir. lur. Mevlâ Rahmet eyliye. AİLES! Cumhuriyet 4537 Ailesi Tiirklş yöneticileri bugün ifade verecek VEFAT Akaryakıtınızı çevrenizdeki en iyi satıcıdan alınız 60 yiîdanberi size en mükemmel servisi sağlayan çok iyi tanıdığınız MOBtL satıcınız: YÜKSEK OKTANLI BENZİN EN ÜSTÜN KALİTELİ MOBİL YAĞLARI DÜNYACA MEŞHUR MOBİL SERVİSİ ile her.zamanki gibi^HİZMETÎNİZDE. Evet.^Türk ham petrolünden üretilen akaryakıtın en çoğunu satan MOBİL Satıcıları size hizmet etnıekle şeref duyar. ^60 Yddsnberi Türk Halkının ve Ekonomist'nîn" hizmrfinrfe 2UU4,4514