Katalog

LCKS KİTAPLAB *KUMSALDA» Romanının yazan NEVİL SHUTE'nin En Son Eserinl Sunar UZAK 310 ÜLKE Sayfa Lüks Ciltli BUGÜN ÇIKTI Fiatı: 12,5 Liradır. Odemeli Gonderilir. Posta Kurusn 1183 İstanbul Reklâmcılık 4173 12694 umhuriyet 42. yıl sayı 1480B KURUCITS'D TUNTJS NADÎ ve m e k r u p adresi: C u m h u r ı y e t T e l e f o n l a r : 22 42 90 2 2 4 2 9 6 Ist>nbu! Posîa K u t u s u : îstanbul N o 248 2 2 4 2 9 7 22 42 98 2 2 4 2 9 9 .s Öğjfjteüere okulda ^taşarı ^İağlayaeak eser^ HSMCLOPEDI TÜRKÇE SÖZLÜ Kemal DemVay t&sen Alaylıoğr Ortalama 25StöO kefefıe ve deyim. Nefis\iltli 15 lira İNKILÂP ve KİTABJSVUERİ ıcıbWîV8932f;i2711 Perşembe 21 Ekim 1965 CHP GENEL MERKEZİNİN TEŞKİLATA TAMİMİ: Harp İş Kongresinde konuşan Demirscfy "Sendikalara siyasel sokmıyacağız,, dedi SEÇİMDE PARTIYE IHANET EDENLERCEZA GORECEK İSTIFADAN VAZGEÇTİ MEHMET BARLAS Ankaradan Bildiriyor Ankara (Cumhuriyet Bürosu) Millet Partisi çerrelerinden haber ahndıgına göre dünkü MP Ortak Grup tqplantısında yapılan ısrarlardan sonra Bölükbaşı istifa etmek kararından vazgeçmiştir. MP jrrupu saat 14 de Bölükbaşısız toplanmış ve bir süre istifa konusunu görüştükten sonra, yen: mılletvekilierinden kurulu bir «ricacılar heyeti» ni MP Genel Başkanmm evtne yollarruştır. Aradan bir süre geçtikten sonra ricacılar yanlarmda Bölükbaşı olduğu halde Meclise gelmişler ve gnıp odaBina çıkmışlardîr. Bölükbaşı grup odasına girerken alkışlarla kar îilanmıştır. Toplantıda Hüseyin Ataman bir konuşnıa yaparak grupun Bölükbaşımn kendi aralarında kalmasında ısrar ettiğini Bölükbaşıya bildirmiştir. Bundan sonra toplantı odaşmdan koridorlara taşan şu sözler işitilmiştir: «Allah aşkına.. peygamber aşkına... Ahi ne olursun yapma? Allah LiUâh aşkına . Allah başıtnızdan seni eksik etmesin Bizi kırıyorsun, bari Hüseyin Paşayı kırnıa... Biı de istifa ederiz. » Bir grup üyesinin belirttiğine göre bu sevgi ve bafihhk gösterisi karşısında Bölükbaş;, «MP Gruponun arasında kalmaya» razı olmuşrur. MP Grupunun ayrıca bu konuda bugün bir bildiri yayınlayacağı öğrenilmistir. Türkİş Başkanı seçim sonrası ANKARA. (Cumhuriyet Bürosu) ürkiye Harbİş Federasyonu genel kurul toplantısmda bir konuşma yapan Türkîş Başkanı Seyfi Demirsoy, «Türkİş'in toprak reformu. vergi reformu ve dış ticaretin devletleştirilmesi konusunda benimsediği görüşü savunmaya devam edeceğini» söylemiştir. Demirsoy konuşmasında özetle şunlan söylemiştir: «1965 seçimlerinden sonra ilk sendika kongresini yapıyoruz. Sendikalar prensip müesseseleridir, sendikacılar, prensipleri savunurlar. Evvelce ne söyledikse, ne prensipler koyduksa onlan savunacağız.» partiye ihanet edenlerin tesbit edilmesinb istemiştir. Tamime göre «ihanet edenler, ihanet delilleriyle birlikte Haysiyet Divanlarma sevkedüecektir.» Genel CHP derdiği Merkezi Teşkilâta gönbir tamimle «seçimlerde T C eçimh'rde partınm aldığı oy sayısındaki düşme~ nın sebepleri yetkililere göre ikı noktada toplanmaktadır : Kfl Partiye kayıtlı oldukları halde CHP aleyhine " faaliyet gosterenlcrin sonuç üzerindeki tesirleri. Göndenlen tamim. özellikle bu grupun durumunu cle almaktadır. Tamime göre. seçimdeki hareketleri «ihanet etmiş olarak» nitelendirip cezalandırılacak partililer üç grupta toplanmaktadır: 0 Partıye zararh çalışmalarda bulunanlar, Q Ba.şka parîiler için çalışanlar, Q Bağımsızlar için çalışanlar. n Ikinci nokta ise; bazı partihlerin oy kullanma•" malarıdır ki, tamim bunlarla ilgıli değiidır. SEBEPLER İHTAR Ker.disiyle konuştuğumuz CHP Gene! Sekreterı Kemal Satır, seçimlerden önce de ihtar mahiyetinde diğer bir tamimin gönderilmiş olduğunu açıklanv.ştır. Satır, son tamim için «Tamimi 1 miz hiçbir partilinin sebepsiz yerr cezalsndınlmasına yol açmıyaraktır. Toplanan delillcr parti prrnsipleri açısından de^erlendirilrcek ve sonuçlara göre terriyeye tidilecektir» riemistır. «Hür sendikacılık. diyorduk, gene diyoruz, diyeceğiz, gre» diyorduk. Diyecegiz. Toprak refor mu ve vergi reformunu istiyorduk. hâlâ istiyor ve destekliyonız. Toprak reformu olmadan memlefcete hazur gelmiyecçğini biliyo ruz. Toprak Mahsulleri OTisine yılda 500 bin liralık buğday satıp, bir kuruş vergi vermiyenin yanında, kazandığı ayda 500 liranın vergisini seve seve veren isçi arkadaşımın hakkının korunma«ını, istedik. istiyeceğiz. 500 bin lira kazanıp. bir kurus vergi verraiyeni vatandaş olarak kabul etmiyonız. O. bu memleketin. bu milletin bir ferdi drğildir Biz söyledik, vetkililer açıkladı: On vıUık devre içinde. dış ticaretten dolayı yurt dışına 13 milvar lira (Arkası Sa. 7. Sü. 4 de) Hükümetin grevleri erteleme kararı kanuna aykırıdır» Ankara, (Cumhuriyet Bürosu) Lıkatİş grevı ıie ılgilı olarat bir bildiri yayınhyan Türkİj Konfederasyonu, grevın bir kısım yerlerd^ hükümet tarafın • dan ertelenmesinı yermış, bunu «hakkını arıyan işçiye engel olmakla» türıimlamıjtır Bılriınde, ışveren Denizcilılı Bankasının, toplu sdilesme sırasında ışçinin bütün haklarını geri almak ıstediğı. yılhk tutarı 7 milyon lira olan zammı vermiyon Denızcilik Bankasının 10 günde grev yüzünden 8 müyon lira zarara uŞnyacağı beürtilerek şöyle denilmektedir: « Izmir limanında grevin ertelenmesi ise, kelimenin tam mânasiylr. kanunlara aykırı bulunmaktadır. Toplu söıleşmc ve Grev Kanunu, grevleri (milli güvenliği bozncn) nitelikte olması halinde ertelenmesini öngörür. Oysa, bagiine kadar alınan bütün erteteme kararları, bu bahanenin arkasında. hakkını arıyan işçiye engel olmaktan öteye gitmeraiştir. Bu defa da, millî güvenlifi bozuco paravanasının arkasında. bir takım i'nracatçı ve ithalâtçılann üç be« kurus fazla kazanmaları için isçinin en tabii hakkı elinden alınmak istenilmistir. Sendika ve grevci îşçiler, grev kararı alırken. askeri malzemenin yüklenip bosaltılmasını se • ve seve yapacaklannı belirtmi*lerdi. Millî güvenliği boıucıı ni. teliğinin bn durumda varît olmıyacağı açıkça ortadadır. Hükümetin, grevieri erteleme yerine, grevleri dognran sebepleri giderme tedbirleri alması gerekmektedir. Bu, sosyal devlet anlayışını getiren Anayasamızın da emridir.» İKİ GÜNLÜK MİLLETVEKİLLERİ ŞAŞKINA DÖNDÜ Kıbrıslı Rumlann tecavüzlerini Birleşmis Milletlere K endi seçim çevrelerinde törenle ufurlandılar» Herkes kendilerini tebrik ediyordu.. Kvleri dolup boşahyor, akraba, eş dost. yakınlarının başansuu kutlarnak için birbiriyle yarış ediyordu. Sonra uçaklara. trenlere (Orhan Durıı .\nkaradan bildiriyor) binip Ankaraya Reldiler... Ankarada bir sürpriz bekliyordu onları. Bir de baktılsr ki milletvekili olamamışlar . Yüksefc Seçim Kurulu bir itiraz üzerine hesaplan yeniden yap (Arkası Sa. 7. Sii. 4 de| unün Yeni Mitinç meydanlarında. radyolardaki nutnklar ve seçinıden sonraki günlerde iyimserliğin ya da kötümserliğin ifadesi olan konuşmalar artık bitti. Tann açılacak Mecliste her parti marifetini gösterecek ve Türkiye, düzenin kurallarına göre, iktidariyle, mnhalefetiyle yasama dönemine girecek. Bu dönem ne, daha çok rejim meselelerine yönelen çift partili çatısmaların sürttp gittiği 1950 1960 arasına. ne de dalgalanma ve çalkalanmalarla geçen son dört yıla benatemektedir. Partiler aşalt yukarı belirli noktaları tutmnsUrdır. tktidarın anlavışı. seçim bildirilerinde, konuşmalarda ve özellikle Başbakan adayı Saym Dereirel'in son demeçlerinde ortaya konrauştur. Bunların içinde. dojrndaıı doğTuya defilse bilc dolayısiyle rejime Hiskin konular, ya da rejim'le iliskin olup olmadı?ı bakkmda tartısUabilecek konular vsrdır. Fakat asıl önemlisi herhalde sosyal ve ekonomik meselelerdir. Özellikle yasama dönerai basladıktan bir av sonra 1966 biitcesi Meclise verilerek ve Komisyonda müzakeresine baslanacaktır. Bu arada secimlrre kadar çıkarılamadıgı için kadük olmus tasarıların bir kısmı yeniden hazırlanıp getirilecektir. Aynca Saym Demirpl'in son demeçlerinde üzerinde dordnğn Af Kanunu vardır ki. böyle hir tasarının tartışmasız ve elbirliçiyle bemen kanunlasabileceçi tatımin edilcmez. Yeni Meclisin şüphesiz asıl merak edilen tarafı, tek iktidar A.P. karşısında muhalefet partilerinin davranıslarıdır. Seçim kampanyası sırasmda bütün hesaplarını A.P. ile koalisyona göre yaptnış olan Millet Partisi, Saym BiilükhaM nın istifasından sonra kalacak 30 kisi'sivle nasıl bir tutum gösterecektîr. bi)inmez. Tek parti iktidannm tehlikelerinden israrla bahsedip çekilme kararı alan Saym Bölükbaşı. anlasılıyor ki. Grupnnu dısardan yönetecek. Anfak bu yönetme partinin Mecliste kendi ifade«ine göre «derli toplu bir prensip partisi» olmasına yetecek midir? C.K.M.P. son zamanlarda politika deeiştirmiş sibidir. Seçim kampanyasının baslangicind3 tmlı bir devrim partisi taüviyetinde nrtaya çıkan C.K.M.P.. sola karşı girişilen baskı arttıkça çelişmelere dü^miiş. muhalefetten çok iktidarın yoluna girmiştir. Eski partililpri tasfiye etmekte olan Alpaslan Türkeç'le arkadaşlarının önümüzdcki dönemin hiç değiise ilk aylarında A.P. Grupnna sempatik geiccfk bir politika izliyecekleri ve yeni sandalye kazanmak için fırsatlardan faydalanmağa calısacakları tahmin edilebilir. 1 üncü parti Y.T.P.'nin. teçen dönemde olduğu çibi, partiyi büshütün ufalanmaya doğru eütürecek renksiz ve kokosuz bir politikaya devam edceeği ihtimali üzerinde durmak yanlış olmıyacaktır. Gerri T.T.P.. çoğu millî bakiyede.n eirmis yeni plemanlajla takviye almıştır. Xe var ki. parti bir türlii ySrüngesine oturamamıstır. Bu yüzden ufalanmanjn devamı belki de yeni dönem içinde bile normal sonuç olacaktır. Açılan Meclisin ilçi çekccek iki partisi. şimdilik, C.H.P. ve T.t.P. olarak çöriinüyor. 131 sandalye kazanan C.H.P., sosyal devlet snlavışmda direnmekte. ve bir sosyal demokrat parti hüviyetini kazanabilmek için snn yenilgiyi fırsat kabnl etmektedir. tktidar partisi karşısında hiç şüphesiz CH.P.'nin hu politikaya göre göstereccçi tutum. gerek Mecliste ve gerekse kamu oyunda bu bakımdan ohımlu ya da olumsuz etkiler yapacaktır. önce C.H.P.. partiler yelpazesinde bir yıl içinde oturduğu noktadan daha sağa, ya da «ola gitmemek icin dikkalli bir politika izliyecek. ve aynı zamanda rtrafındakileri de krndi bulandnğu noktaya yaklaştırmamağa herhalde çalışacaktır. Özellikle yenilgiden sonra Halk Partisinin, kendisini yıpratan faktörleri tözöniinde tuttuğn anlaşılmaktadır. C.H.P.' nin yeni dönemde getirilecek tasarıların rejimle ve Anayasa ile aykırıhkları üzerinde hassasiyetle durması ve politibasını bu esasa göre düzenlemesi şaşırtıcı olmamalıdır. Işçi Partisine gelince; Bu partinin Mecliste göstereceği tntumun, şimdilik. programına. seçim bildirisine paralel olacağını tahmin edebiliriz. Partinin milletvekilleri ilk defa Meclise giriyorlar. Çoeunu tanımıyoruz. Talnız snnu söyleyebliriz ki. T.Î.P.'nin davranışlarını herhalde prngramı ı s bildirisi kadar iktidarın ve öteki partilerin ona karşı tntnmu ve davranışları da etkiliyecektir. Ankara. (Cumhuriyet Büroso) Başbakan Suat Hayrt Ürgüplü. dün garetecilerle yaptığı konuşmada, yann sabah Cumhurbaşkamm ziyaret ederek, kendisine dördüncü koalisyon hüküme tinin istifasım vereceğini açıklamıstır. Öte yandan. Cumhurbaşkanı Cemal Gürserin, Meclisin toplantısından sonra, cuma akşamı A. P. Genel Başkanı Snleyman Demirel'i Cankayaya dâvet ederek, yeni hükümeti kurma görevini vermesi beklenmektedir. Ürgüplü, yarın istifa edecek şikâyel ettik Liman Tahmil Tahliye işçüerinin grevi hâdisesiz deram etrnek katıldıgı grcv için. Türktş temsilcüeri maddl ve mânevî yardımda bulunmaktadjrlar. Grevci işçiler dün hazırladıklan pankartlarla dövizlerl Bankanın Mudürlük binas: kapısına bırakmışlardır. İşçiler dövizlerl toplu halde aîaralc, Tophaneden Müdüriyet bınası önüne gelmiş ve kapmın önüne bıraktıktan sonra hiçbir hâdiseye mahal vermeden dağılrruşlardır. Bu arada gTevciler vapurlar,1a gelen yolcuların karşılayıcüannı rıhtım» sokmamaktadırlar. Potofrafta Tophane rıhtımı dı, şmda bekleşen karşılayıcılar görünüyor. t Yağ Semineri geçti İZMİR Türkiye Yağ Sanayii Semınerinin uçüncü sün çalışmaları esnasında «Ithal ve yerli yağ münasebetleri» konusundaki teblığin müzakeresi çok sert tartışmalara yol açmıştır. Amerikan Soya Birligi Müdürü tarafından hazırlanan teb • liğde son zamanlarda bazı basın organlarında soya yolsuzluğu, soya emperyalizmi gibi baslıklar altında çıkan yazıların Türk yag ekonomisini ve Türk • A merikaıı dostluğunu bulandırma amacı güttüğü ileri siirülmüs ve Türk Amerikan yağ anlaşraası konusunda da şu satırların yer aldıgı görülmüştür. « Bu anlaşma Türkıyenın dem;r perde gerisi memleketlerine yağ ihracını ta?vip etmemekfArkası Sa. 7. Sii ? de) , SAYIM GÜNÜNÜN HAZIRUKLARI llleri degişen milletvekilleri dün açıkiandı Ankara, (Cnmhuriyrt Bürosu) TİP in milli bakiye oylarının hfsaplarına yaptığı itiraz üzerine AP. CHP; MP ve CKMP nin ba?ı milli bakiye milletvekülerinin illerinde değişiklikler olnıuştur. Yüksek Seçim Kurulunun ho konuda yaptığı açıklamaya sörr. AP tsparta milletvekili Önifr Eken Elâzığa. AP tstanbul milletvekili Arif Hikmet Güııer Kırklareline, CHP Kastamonu milletvekili Cihat Kahan Ca nakkaleye, CHP Ağn milletvekili Nazmi Oğuz Mardine. >1P Ada na milletvekili Ahmet Bilçin K dirneye. MP Yozşat milletvekili Kemal Ataman lçele, CKMP Mardin milletvekili Vuzafler Özdağ Afyona nakledilmişlerdir. Öte yandan bu riuruıtM z,6:e boşalan l?par*ava YTP den Irfan Aksu. İstanbuîa TİP ter. Sa(iun Aren. Ka«tamonuya CKMP c:*.n Ismail Hakkı YıianlıoŞi,, Açrıya CKMP den Abdülbakı Aydoâan. Adanaya TİP ten A'.i Karcı. Yozgata TÎP ten Yusuf Ziya Bahadınlı milletvekili se • cilmislerdir. ' YTP Genel îdare Kurulu dün Ekrem Alicanın başkanîığmds toplanarak. boşalan üçfe bir nerkez kontenjanı için son deîisiklikle mazbatası iptal edi\"',i Arif Emre'yi söstermeyi ka•iırlaştırmıstır. Emrç'nin .iiı bu s;ür Y. S. K. na bildirilecektir. Halkın ihtiyaçları için her türlü tedbir alındı O l ekim pazar günü yapılacak "^Kenel nüfus sayımı ile Hgili çalışmalara devam edilmektedir. Sayımın bir günde bitirilmesi ve sokağa çıkma yasağırun erken kal dınlması için gcrekli tedbirler alınmaktadır. Sayım günü sabah saat 7 den sayım bitinceye ve sayımın bittiği radyoda ilân pdilineeye kadar sokağa çıkma yasağı konulmuştur. Bu süre içinde bütün dükkânlar, işyer'.eri ve buna benzer yerler kapalı olacaktır. Birlesmi? Milletlcr, (AP) rkiye dün Bırleşmiş Milietler nel Sekreteri U Thant'dan Kıb rısta «Rumlann en son yaptıkları çok tehlikeli tecavüzleri durdurmak üzere tedbirler almasını istemiştir. Türkiyenin Birleşmiş Milietler Bastemfilcisi Orhan Eralp aynı zamanda «Kıbrısta son günler içersinde artmış bulunan çok teblikeli ve patlamaya müsait durnm dan» Güvenlik Kurulunun da haberdar edilmesini istemiş bulunmaktadır. Eralp. Ekim ayının başından beri •Kıbrıslı Rum hükümetinin silâhlı personelinin» Türk cemastına karşı ötedenberi giriîmi} bulunduklan «Tecavüzler ve yıldırma hareketlerini» arttırmış olduklannı Birleşmiş Milietler Genel Sekreterine şikâyet etmiştir. Ihtiyaçlar birgün önce U alk pazar günü sokağa çıkma ' yasağı olduğundan ihtiyaçlarını .bir gün önce temin edecektir. t'umartcsi akşamı geç vakitlere kadar dükkânlar açık bulundurulacak ve fınnlar devamlı olarak «•kmck cıkaracaklardır. Halk bu(Arka«ı Sa. 7. Sd. 1 deı Ecdadının mezartaşından ayrılmak FIKRET OTYAM İFTİR* ırat otomobil lâstiğiyle salla 300 F şımıznehrindeOtyamm röportajmı yapılmışsayfamızdakilometreyi aşan arkadaFikret 4 üncü bulacaksınız. ^ 1 (Yazısı 4 üncü sahifede) fçitiKEF AT/MK 4 Kasım gecesi İstanbul'da kararima var Gelecekteki tehlikelere karşı vurdumuzun korunması re vatandaşların uj'anlmas) amacıyla düzenlenen sivil savunma tatbika tı, 4 ve 5 Kasım tarihlerinde, şeh rimiz Belediye smırlan içinde ya oılacaktır. 4 Kasım günü akşamı. saat 17 de emir beklemeksizin sehirde ı ^ıkların söndürülmesi ve karar tılmasma başlanacak ve bu. bütün gece devsrn edecektir KapRİı ver lerde ışıklar anrak ctısnnva sı^ (Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) Amerikanın pamukla ilgili kararını protesto edeceğiz İZMIK Birleşik Amerikanın pnmuk mevzuunda aldığı fiat düşürme kararı bazı Güney Amerika memleketlerı ile b.rlikte Türkiye tarafından da protes'o edilecektir. Bu maksatla yarın Ankarada ÎGEME (thracatı Geliştirme Merkezi) Teşkilâtında tzmir ihracatcı temsilcilerinin de katıiacakları bir tODİantı yapîlması kararlaştırılmıştır. Bildirildiğine göre Amerika, elindeki 13 milyon balya pomuk stokunu değerlendirmek için iç piyasadaki alım fiatlarını libre başına 30 sentten 21 sente indirmiş, pamuk ekmiyen müstahsile de denüm basına 9 sent prim verme yoluna gitmistir. Böylece dif piyasalardski pamuk fiatlarında öncmli düşmeler olmuş ve alıcı firmalar alımlarını kısmışlardır. Nisan avından itibaren tatbikine başlanacağı bildirilen bu kararın diğer pamuk yetiştirici ülkeler için büyük bir darbe olduğu ve etkilerinin şimdiden dış satışlarda hissedilmeye başla dığı habcr verijrnektedir. ^g^j, Geleceği varsa... Yunan basmı «Krral Ronstantin, zaınanı geldi, yürü İstanbu la:» diye yeni bir kampanyaya başlamış. Komşularımız KıraUarını, hemen hemen, hiç scvmezler. Daha düne kadar, yüz binlerce Yunanlı Atina sokaklarında, Kırala karşı «Ekso: Ekso!» (Dışan! Dışarı!) nâralariyle haykırıp duruvordu. Orasını anladık ya, onların sevmediği Kıralı. bizim pek istediğimizi kendilerine kim söyledi? Adamı mutlaka yurt riısı edeceklerse. bir başka münasip memleket bulsunlar. Biz dâvetsiz misafir kabul etmiyonır! D. N. YAIHN Ecvet GÜRESLN ORTANIN SAĞI ORTAMN SOLÜ Ankara, (Cumhuriyet Bürosu) Dışişlerl Bakanı Hflsan isık. dün, gazetecllere, Türklye'nln Kıbrıs sorurnınu roüzaKere yoluyla çösümle. meye korarlı olduğunu. ancak bu. ntın. «çerektlği 7aman. ferfkcn ka. rarları slmava da engel olmadığını» Eoylemiştlr. «Kıbrıs için gerektijçi zaman gerekli kararlar alınacak» M