Katalog

İKİ CUMHURİYET 31 Temmuz 1964 IIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIlllLUll Kim bu saf kişiler? Bir Amerikah dost, Egede geziye çıkmışb. Dört bir yandan yeşilliğin nasıl doludizçin fıskırdığım gördükçe : Batı Anadolu bütün Türkiyeyi besler.,. düşüncesiyle doldu ve döndü. tri kıvım bir lâf gerçi bu!.. Besler, beslemez, bir ayrı konu. Ama Batı Anadolnnnn nasıl bir zenginlik kaynağı oldugn sayın Hacıağalanmızın altlanna çektikleri çifter çifte Cadillac'lardan belli . tzmir barlarındaki dnvarlar dile gelseler de bir konuşsalar, neler söylerler acep? Bnrsayı, tzmiti, Adapazarını bilen bilir, söyleyen göyler. Adapazan ovası neredeyse Türkiyenin en verimli ovası. Ama Adapazan ovasını kocaklıyan Sakarya ilinin 1963 yılında verdiği tarım vergisini biliyor musunuz? Yalnız 33 çiftçi topyekun 27.619 lira ödemis! 27.619 lira bir köy oknla yapmağa yetmez. Koskoca Konya ilinde ki Avrupa ölçüsü ile bir devlet bfiyflklüğündedir 490 çiftçinin vergileri toplamı 136 bin lira... Bereket diyan Antalyada geçen yıl ancak 825 vatandaş vergi vermiş. Koskoca Erznrumda yalnız ve yalnız bir vatandaş tanm vergisi venniş... O Erznrnm ki, daha birkaç bafta Snce gericiler, illerine misafir gelen Prof. Bahri Savcı'nın konferansını çarşaflı kadınlarla donatmıslar, hâdise çıkannak istemişlerdi. O Erznrum ki, devletin resmî ilâniyle bir sürii gazete çıkar Bn gazetelerden birinde Allahın «sağcı» olduğu iddia edilmiş ve bn konuda ciddiyetle basmakale yazılmtştır. Şimdi profesör konferansını çarsaflı kadınlarla basmak isteyen, Tanrının sağcı oldugn propagandastnı vapan Erznrum basını niçin vergi islerine bir parçacık ilgi dnymaz? Koskoca Erzurumda 1963 yılında yalnız bir vatandaş ziraî çelir vergim ödiiyor. Şn isin aslını astarını araştırmak gazetecinin ödevi deçil mi? Bn ödevi bir yana bırakıp da hnrafelerin desteŞinde vatanseverlik gösterisine kalkısmak earip de$il midir? Yalnız o kadar mı? Geçen yıl Erzincanda yalnız bir vatandaş ziraî eelir vergisi ödemis Koskoca Ispartada 7 vatandaş, Kntabyada 15 vatandaş, Tokatta 8 vatandaş... Bn illerin siyasi parti merkezlerinde politika yaptıfını iddia edenler, bn illerden milletvekili çıkıp parlâmentoda sandalye işgal edenler niçin snsnp otururlar? Araştırmalı, bnlmalı, cıkarmalı, vatandaslara ve seçmenlere bn konuda hesap vermelidir. Doğrusunn isterseniz bendeniz çok •nerak edivorum. Şn koskoca Erzurumda ziraî gelir vergisini ödeven tek vatandaşı? Ve hem o vatandasın, hem de sizlerin aflarınıza sığınarak sornyornm : Kim bn enayi? Çok özür dilerim, ama ya Erzincandaki enayi kim? Ya o Ispartidaki enayiler kimler? Bnnları bnlmalı, cıkarmalı, heykellerini o şehirlerin meydantarına dikmeli! 27 Mayıg sabahı bn memleket yalnız bir ibtilâlle nyanmadı. Aynı zamanda 20 milyar 756 milyon lira borçla nyandı. Nasıl ödeyeceğiz bn borçları? Her vilâyetten birkaç enayinin ödedikleriyle mi? Eğitim Konuları EKONOMİK KONULARJ IIIIIIIIIİIIMIIIIIIIIIIIIIİIIII riilı\lırılııııy,iiiilı Bazı minibiislerin ruhsat almadan kaçak olarak çalıştıkları tesbit edilmiştir. Bu durumu önlemek için Belediye Meclisi, bütün minibüslerin 1 eylül tarihine kadar ruhsat almaları mecburiyetini koymuştur. Minibüs sahipleri, 1 eylül'e kadar Belediyeye müracaat ederek, aylık 175 lira üzerinden 5 aylık ruhsat harcını yatıracaklardır. Gelecek yıl, ruhsat harcı, 2500 lira olarak peşin alınacaktır. Ruhsat verilmeden önce minibüsler sıkı bir trafik kontrolünden geçi rilecektir. Trafik Şubesinee yapılan kontrolda, yola çıkması sakucalı gö rülen minibüslere ruhsat verilmiyecektir. Şehir Hattı vapurlannda yolcu miktarı azaldı Haziran ayı içinde Şehir Hatları Işletmesi gemileriyle Marmara. Boğazici, Haliç ve Izmit hatlannda 6 milyon 144 bin 141 yolcu, araba vapurlarıyla 233 bin 513 araç taşınmıstır. Geçen yılki haziran ayına nazaran bu yılki haziranda araç miktannda 14 bin fazlahk, yolcu miktarında ise 192 bin azalma olmuştur. Zeytinburnu ve Osmaniye'nin su sıkıntısı önleniyor Sular Idaresi, Zeytinburnu ve Os maniye bölgesinln su ihtiyacını karşılaraak için su tesislerinin inşaasına başlamıştır. Hazırlanan plâna göre, Zeytlnburnunda 400 metreküplük görame su deposu, iki kum çökertme havuzu, bir manevra odası. Osmanlye'de de 1500 metreküpiük su deposu ile 150 metreküplük su kulesi inşa edilecektir. duhsalsız nıinibiisler Yuıi dışıncs öğrenci gönderme meselesi Temmuz, yurt dı şma öğrenime gitmek isteyen gençlerimizin, ögrencilere tanınan hak lardan faydalan İktisadi Devlel Teşelikiilleri Yazan: M, Yahya İSLÂMCİOĞLU Maliye Baş Müfettişi me yoluna gitmeleri; Merkeı İktisadi Devlet TeşekkülleriyBankasının. «para plyasasını ve le Müesseseleri ve tştirâklerinin teda\Tİlünü sağlam ve istikrarlı ulusal ekonomimizc faydalı olabir şekilde» düzenleme fonksiobilmesi için, özerk bir tarzda, nunu da engellemiştir. karma ekonominin kurallarına Yukandaki açıklamalarla, bahve iktisadi gereklere uygun bir se konu teşeküHerin (borçlarınm şekilde yönetilmelerini; kârhlık tasfiyesi) zorunluluğun nasıl ve verımlilik anlayışı içinde çadoğduğu ve filizlendiği kolayca lışmak ve sermaye birikimine vc kendiliğinden anlaşümaktayardım etmek suretiyle, daha dır. fazla yatırım kaynağı yaratmalannı ve denetlenmelerini sağlan mak amacıyla. 440 sayılı (tktisadî 6^12/1960 Urih ve (154) sayılı Devlet Teşekkülleriyle MüesseKanunun sevkindeki maksad, seleri ve İştirâkler Hakkında KaHükumet Gerekçesinde de bellrnun), Türkiye Büyük Millet tildiği gibi; bir taraftan Merkez Meclisi tarafından kabul ve Res Bankasının, «para piyasasmı ve mî Gazetede neşredilmis buluntedavülünü sağlam ve istikrarlı maktadır. bir şekilde düzenlemesini» sağBahse konu .teşekkül». «müeslamak; diğer yönden, İktisadî sese» ve iştirâklerin» borçlarıDevlet Teşebbüsleri ve benzeri nın «tahkim ve tasfiyesil ve müesseselerin. imkânlannın kat (bünyelerınin ıslâhı) çabalanna, kat üstünde yaptıklan borç lar27 Mayıstan sonra, Devrim Hükudan donmuş olanlannın (Hazinemetlerı zamanuıda baslandığuıce yüklenilmesi) suretiyle; bu dan. 6 '12 '1960 tarihinde kabul tesekküllerin faiz yükünden kuredilen '154) sayılı Kanunun tedtarılarak, rantabl bir şekilde çavin sebepleri üzerinde kısaca lışmalanna alan hazırlamaktır. durmak. lüzumlu ve faydalıdır. Kanunda. esaslı iki âmir hükme yer verilmiştir: 27'Mayıs/196fl dan önceki du1 Denizcilik Bankası, T.H.Y., rumu söyle özetlemek mümkünD.D.Y^ P.T.T., Tekel Genel Müdür : dürlüğü, Zıraat Bankası, Toprak Mahsulleri Ofisi, Sümerbank, Memleket ekonomisinde önemli Etibank, İller Bankası, Türkiye \azifeler almış olan amme sekEmlâk Kredi Bankası... »J. Rİbi törüne dahil tesebbüs ve mües(22) adet İktisadî Devlet Teşebseselerin mali bünyeleri: kurubüsünün; (Merkez Bankasına), luş maksadlarmı ^erçekleştirecek (Amortisman ve Kredi Sandığıseviyeye ulaştırılmamıştı. na). (Emekli Sandığına) ve (İsFaaliyetleri ile orantılı sermaçi Sigortaları Kunımuna) olaa ye ve işletme akçesi sağlanaborçlannın miktaruıın tayin ve mamış: ayrıca. finansman imkântesbiti: ları iyice düşünülmeden, büyük 2 «Bahse konu 22 teşekkülün yatınmlara girişmeleri; bunlann. bünyelerinde yapılması gereken takatlannın üstünde borçlanmaıslâhatı kararlaştırmak» üzere; larma ve «gayn iktisadi» birer yerü ve yabancı nzmanlardan işletme hâline gelmelerine sebeseçilmiş bir heyet kuruunası. biyet vermisti. 154 sayılı Kanunun, yukanda Sermaye yetersizliğine ek olayazılı âmir hükümleri zamanmrak; bu müesseseler, sıhhatli ve da yerine getirilmis; iki maddede ucuz yatırım kaynakları yerine: gösterilen inceleme konulan kısa ve orta vadeli kredilere mühakkında duzenlenen (20/2/1961 racaat etmişler ve ağir bir faiz ve 2 5/1961) tarihli raporlar ilyükii altına çirmişlcrdi gili mercilere verilmiştir (1). Plânsız ve proçramsız bir halllâl böyle iken; aradan tam 3 de yapılan bu yatınmlann malisene geçmesine rağmen; iktisadî yetieri. öngörülen mlktarlann devlet teşekküllerinde yapılacak kat kat üzerine fırlamış ve yükLslâhat el'an gerçekleştirilememiş; selmlşti. 440 sayılı Kanun da, tam mânaNormal yatınm kaynakları yesıyla ve bütün hükümleriyle uyrinc. özellikle, Merkez Bankası gulanamamıştır. rezervelerinin zorlanması; emisSon çıkanlan Kanunun Geçici yonu ve neticede, enflasyonu 1. maddesi ile «iktisadî devlet teteşvik eyliyen ve hızlandıran şekküllerinl yenlden Düzenleme amillerin başlıcasmı teşkil etKomisyonu» kurulması ve bu misti. Muvakkat Komisyona, iki sene Bunun sonucu olarak: durmasürecek bir faaliyet plânı hazırdan artan fiyatlar karşısında. lanması; reorganizasyon işlerinin yeni imkânların bulunamaman, daha yıllarca sürüp gideceği kamevrut borçlaruı da ödenemiyenısını uyandırmaktadır. rek. daima ertelenmesi ve yatıBu Komisyona; teşekkül leri nmlarla lljrili tesislerin; tesbit kuruluş kanununa intibak ettiredilen süreler içinde faaliyete mek için yapılacak çalışmalan geçirilememesi; bu müesseselekoordine etmek mevcut teşekkül. rin. paraya ihtiyaçlannı, daha da kunınj, müessese ve ortaklıkları rtrnıister. y * t < . ; ; ayff âytt mceleyerek, bunlara Ote yandan; bir kısun te^ek • v«rilmeşl gereken hukukV'iünye küllerin, maliyetlerin altında hakkında tekllfte butunmak... satışa zorlanmalan. bunlann mav.s.» gibi sürekli ve (istikbâle li durumlarını çok ağırlaştırmuzaf) göre v ler yüklenmesi: mıştı. hem, «kanun yapma tekniğine» O derecede ki: bir çok teşebuygun ve mutabık düşmemekte; büsler, günlük ödemelerini vahem de. bu tesekküllerin durumpamıyacak hâle düşmüş ve birlarının senelerce kararsız ve bebirleri arasındaki, «hizmet ve lirsiz bırakılmasma yol açmaktamal tesliminden doğan borçlarıdır. nı» dahi tasfiye edemiyecek bir 440 sayılı Kanun hükümlerinin seviyeye inmis ve eelmislerdl tekrar gözden çeçirilmesinde, Böylece: amme müesseseleriMemleket Ekonomisi bakunmnin, yıllaı yılı, «hazine kefâletidan, sayısız faydalar vardır. ni haİ2 bonolar» «iskonto ettirdikleri senetler». ya da, «tahvil (1) 20/2/1961 tarihli Basit Raterhini» karsılığinda almış olpor. 6 Uzman ve 6 Müfettişten duklan kredileri vadelerinde kurulu bir Heyet Marifetiyle haödeyememeleri ve onlan ertelezırlanmısrır 1 sayılıdır Yazan: r İsmet Kür dalı olan dailan seçmış olanlar vardır: Petrol mühendisliği, yabancı dil. yabancı edebiyat okumak isteyenler gibi.. Bir de üniversite üstü öğrenım yapmak isteyenler var ki, yurt dışına gönderilmesi gerçekten faydalı olanlar asıl bu grupta bulunanlardır. Bunlar. yaşları, kültür seviyeleri bakımmdan yabancı bir dıyardan nelerin alınacak, nelerin almamıyacak olduğunu anlayabile cek olgunluktadırlar. Üstelik onla n, erişmek istedikleri bilim seviyesine götürecek müesseseyi de memleketimizde bulmak mümkün değildir. Gençleri, yurt dışında okumağa zorlayan sebepleri böyle kısaca gözden geçirdikten sonra, meselenin diğer ve çok önemli yönlerine geçebiliriz. Yabancı bir diyarda okuma olaymm en önemli tarafı, gençlerimi zin dışarda geçirdıkleri zaman, bu zamanı kullanış şekilleri ve bunun sonuçlarıdır. Gençlerin yurt dışındaki tutumlarıyla, ailelerinin «yurt dışında çocuk okutma» anlayışı arasında, çoğu zaman tam ve açık bir benzerlik göze çarpar. Yani, uzun, şuurlu bir inceleme ve tartmanm sonunda gönderilmiş öğrencilerle, ge lişigüzel .gönderilmiş olanlann başarıları. yaşayışları arasındaki fark dikkati çekecek kadar büyüktür. Bununla beraber, gençlerimizin oradaki başarılarını, bulunduklan yere intibak etme ya da etmeme hallerini sadece bu sebeple izah etmek imkânsızdır. Çocuklarımızın. etkisini, hemen hemen bir ömür boyunca taşıyacakları bu yılları, başarılı veya başarısız kılan belli başlı faktörleri söyle sıralayabiliriz: a) Yaş. b) Aile, c) Kültür. Yurt dışındaki öğrenci müfettişliklerinde bulunan dosyaları inceleyince: a) Çok genç yaşta gelmiş olan, b) Geliı'eri ve görgüleri kıt ailelerden gelen c) Aile problemleri bulunan (anababa geçimsizliği. aynhğı, ilgısizliği gibiı d> Özellikle kendi tarihini, mılli kültürünü tanımayan çocukların vurt dışında okumalarmm, çoğu zrman. kendilerine de, memlekete de fayda yerine zarar getirmiş oldujunu gorürüz. Çünkü. iradeleıi çok kuvvetli olan bir kaçını katmazsak, böyle gençleri bekleyen iki son vardır: 1) Birdenbire içine düştükleri büyiUt <e yabancı şehrin havasına bir türlü ayak uyduramadıklart için, hattâ bazan tımerhaneye. intihar teşehbüslerine intihara kadar götüren s;nir krizlerine tutulmak. 2' Ahşageldiklerinden tamamiyle farklı bir hayatın içinde kayboluvermek.. Bu. 'kayboluvenne. nin en kötüsü sersçri olmak; en iyisi, o yabancı toplııınun içinde eriyip onlardan hir p,TÇT haline gelmektir Bir zaman önce. istanbul Üniver TEKLIF ISTEME İLÂNI 20 Ton Binder veya Muadili Alınacaktır 1 Izmir Basma Sanayii Müessesemiz için dahilî 20 ton binder veya muadili ahnacaktır. piyasadan 2 Teklifler 12.8.1964 günü akşamma kadar müessesemiz veya İstanbul Galata ŞubemLz holündeki alım teklif kutusuna atılrruş olacaktır. 3 Teklifle birlikte birer kıloluk 2 adet nümune verilmesi 4 Teklifler arasında şartlarımızla ıhtiyacınuza en uygun olanı tercih edilecektir. o;,4642/64 Kuzeydoğuda yağış bekleniyor Artvin ve Kars çevreleri parçalı bulutlu bir ara mevzi sağnak yağışlı, diğer bölgeler az bulutlu vc açık geçecek, rüzgârlar genel olarak Kuzey ve Doğu vönlerden hafif, Orta Anadolu'da zaman zaman orta kuvvctte esecektir. Hava sıcaklıklannda dune nazaran önemli değişiklik olmıvacak tır. Temmuz 31 • Rebiülevve] 21 tklndl Yatııı 4ı orr ' SÜMERBANK ALIM VE SATIM MÜESSESESİ (Basın 14092'8772) a V. E. O •13 1 5.53 20 17.15 20.26 22.15 3.48 J 9.26 4.53 848 12 00 1.49 7 21 \ıııi(iıııT,i\ıın 3.8.1964 gününden itibaren Galata Şubemiz hizmet binasının üst katlarına nakledilecek clan İdare Meclisi Reisliği, Jmum Müdürlük ile bu binada çalışacak Umum Müdürlük seksiyonlannın telefon numaralanndaki aşağıda ışaretli değişiklikler ılgılilerin bilgilerine sunu! |r. Imtafc • > zı a I< İdare Meclisi Reisliği I m u m Müdür Krediler Müdürü Personel Müdürü Santral P. K. Numarası 49 41 22 49 27 65 44 79 15 44 45 64 49 18 83, 49 18 84, 49 36 77 49 52 82 ; 926 Galata 49 45 67, Reklâmcılık 2703/87761 mak için. Milli Eğitim Bakaniığına başvurdukları aydır. Hâlen yurt dışında okumakta olan öğrencilerin sayısı yedi bin civarındadır. Her yıl, bu konuyla ilgili olarak, Bakanlığa başvuran öğrencilerin sayısı ise iki bini bulur. Bun lardan ancak 400 kadarı «dövizli» öğrenci, pek az bir kısmı da «dövizsiz» öğrenci olarak gidebilecek nitelikte görülür Bakanhkca.. Axta kalanını bazısı da, her tehlikeyi göze alarak, turist pasaportuyla çıkar yurt dışına .. Ve gittiği yerde, kaçak olarak çalışmak, ya da gene kaçak olarak ailesinden para getirtmek yoluyla okumayı dener. «Her tehlikeyi göze alarak» dedik.. Bu söz, aç kalmak, serseri olmak, izinsiz çalıştığı için hapsedilmek gibi, her yaş, özellikle 18 ve civarı yaşlar için çok kötü sonuçlar verebilecek gerçek tehlikeleri içine almaktadır. «Yurt dışına öğrenci gönderme» işi, üstünde durulmağa değer pek çok yönü bulunan ve «gelisigüzel» liğe hiç tahammülü olmayan belli başlı konularımızdan biridir. Bu konuyu, hiç dağıtmadan, gayet derli toplu bir şekilde incelemeğe niyet etsek, gene de üç ayrı yönü üstünde durmak zorunda kalınz: 1 Aileleri, çocuklarmı yurt dışmda okutmağa zorlıyan sebepler. 2 Yurt dışında okuyan gençlerin durumu ve tutumları. 3 Ve bu hikâyenin sonuçları. Çocuklarını yurt dışında okutmak, aileler için kimi zaman fan tezi. kimi zaman yanlış bir düşünüş ve inanışın zorlaması. kimi za man zaruret, bazan da çocuğıın seçtiği dal ve özellikle öğretim se viyesi bakunmdan gerçek biı ihtiyaçtır. «Kimi zaman fantezidir» dedik. Parası olan aite, çocuğunu, yaban cı bir okulda okutmağı, sonra da enine boyuna düşünmeden bir ya b.incı ülkeye göndermeyi zenginliğin icabı sayar Kimi zaman yanlış bir tutumun sonu olur gençlerin dışarı gönderilme^i. Bazı aileler, bizim yüksek okullan küçümsedikleri için çocuklarmı yahancı bir üniversite ye göndenneyi isterler Oysa. bu kisüer. bizim yüksek okullaıla diğerlerini mukayese etmek imkâ nına sahip olabilselerdi, bizimkiie rin yönetmeliklerinden gelen ba7i idari aksaklıklar dışında pek fazla kusurlan olmadığını: ilmi seviyeleri bakımmdan. bir kaç çok kuvvetlisini saymazsak. başkalarınınkinden çok daha üstün olduklarını görcceklerdir Özeüikle. Amerikalıların «Undergraduate» dedikleri ünıvers:te seviye^indekı öçretim iHn. vabaTcı memleketlerin birçoş^'nda. bizim yüksek okullar avarında müesseseler bulmak gerçekten zor bir istir. Bir kısım aileler için ise. çocuk larını memleket dışında bir ünner, sitede okutmak zaruret halinı alıyor Her yıl lise'eriınızden dipioma alan gençlerden kaçta kaçtnm yüksek okullanmıza girebildıği malumdur Gazeteıerrieki haberlpre göre. bu yıl üniversıteye bişvuranların sayısı 33 bindir. buna karşılık. yüksek okullarımız. kendilrini. eüçlerinin de üstünde zor layarak. ancak 9 bin civarında oğ renci alabileceklerdir Ya ötesı.. Yani, geri kalan 24 bin ne olacak? Bunların içinde üniversite okuma gücüne. kafa gücüne vânı, ^ahip olmayanlar bulur.duğunıi ka bul etsek bile. tümü ıçın böyle bir karara varmak. insafsızlıktan da fazla birşey oiur. O halde, bu 24 bin ailenin bir kısmı için çocuğunun öğrenimini memleket dışında tamamlatmak üzere harekete geçmek, zarurettir. Bunlardan başka, dısarda okuması içerde okumasından daha fay sitesı Psikiyatrı Klinığınin Ergoterapi Iâboratuv3 rının çahşmalannı gösterir bir sergi gezmistim. Akıl hastalarının sanat eserlerini toplayan bu sergide tanıştığım genç bir doktor: «Taşradan gelen öğrenciler» demisti. «birden İstanbul'a intibak edemiyorlar. Bu büyük ve karışık şehir onları sarsıyor. Ya hasta olarak bize geliyor, tedavi görüp kurtuluyorlar; ya da hasta oldukiarının farkına varmadan, ba şarısız, hattâ bazan serseri bir insan olarak toplum içinde eriyip gi diyor, daha doğrusu toplumun başına belâ oluyorlar.» Hal böyleyken biz, 18 yaşındaki Mse mezununu hiç bir hazırlık süresinden geçirmeden. Anadolu'nun filânca kasabasından alıp, Londra'nın, Paris'in, New York'un ortasına bırakıveriyoruz.. Her türlü tesiri almağa hazır bir yaşta bulunan insanın, üstelik ilk gördüğü büyük şehir; insanları. âdetleri, şartları bakımmdan, alışageldiklerinden büsbütün ayn bir yabancı diyarsa, bu çocuğun bocalaması, sendelemesi. bazan da diişmesi yadırganacak bir olay değildir sanıyorum. Muhtelif vilâyet ve kasaba liselerinden. en çalışkan öğrencilerin sadece bir bilgi testine tâbi tutulup «devlet talebesi» olarak dıs memleketlere gönderildikleri malumdur . Küçük şehirlerin, kız kadın konusundaki sıkı taassubun dan çıkıp; insanlann, istedikleri yerde, istedikleri kadar. rahatça flört edebildiği bir memlekete gelmek. en tehlikeli çağlarmı yaşıyan bu çocuklarımızda, çoğu zaman, pek kuvvetli ve tehlikeli tesirler yaratmaktadır. Yurda dönmek istemeyen gençlerin de, büyük sinir krizleri geçi renlerin de daha çok böyle öğrenciler arasından çıkmış olması. üstünde durulacak bir haldir. New York'ta, Öğrenci Müfettişliğinde çalıştığım sıralarda. bunlardan bazılarını. akıl hastanesinde kaldıkla rı sürece her gün görmüş, incelemiştim.. Bunlar ve diğer inceleme ler sonunda, çocuklarımızı, «intibaksızlık» m ve «küçüklük duygusu. nun tedirgin ettiği kanısına vardım. Küçüklük duygusunu yaratan; parasızlık. görgüsüzlük. dil yetersizliği ve kendi tarihini. özellikle kendi medeniyet ve sanat tarihini bilememezlik gibi genel sebeplerle. bazı kisisel sebeplerdır. Milli Eğitm Bakanlığındaki ilgililer. dosyalannı karıştınrlarsa. ora da. yurt dısradaki «ğrenci müfettisliklerinden gelrais. gençlerimizin durumlarını uzun uzun inceleyen. kayboluşlannın nedenlerini açıkhyan. alınması gereken tedbirler hakkında etraflı bilgiler veren, sahırlı bir çalışma sonunda hazorlanmış dikkate değer raporlar bulacaklardır. Kaybetmişlerse istesinler, örneklerıni gönderelim.. Ye ı ter ki. şu «yurt dışına öğrenci gön I derme işi. bir macera olmaktan çıksın artık.. Suur ve tecrübenin ışığında ele alınsın!... J lliihiıiiiliin Lınotype. Intertype ve çeşıtb mücellıt makinalan ile pedallar. Müracaat. 22 42 90 C u m h u r i y e t 8763 V EFA T Merhum Izmir eşrafmdan Şerif Paşanın kızı merhum Orgeneral Ali Fuat Erden'in eşi Şerii Remzi Peyent ve merhum Süreyya Peyentin kardeşi Aylâ Ökmen'in annesi Lâçin Ökmen'in kayınvalidesi A D R t S İ M İ Z E D J K R A I Vcn! CTEL BO&AZİÇİ Adliye bitisigi I Boğazm şahane manzarasına hâkim Otel temiz servisı, nefîs yemekleriyle Ağustos tatili otelidir. Yemekli ve\a yemeksiz rezerve kabul TELEFON : 62 40 01/38 E N İ K O ! ve Restoranxmız, için yegâne aile edilir. BEDİA ERDEN 29.7J364 çarşamba günü Zurihte vefat etmiştir. Cumhuriyet 8778 Cumhuriyet 8764 6 CL'MHURIYET'in Tefrikası: BAY OSCAR: Bir acı şarkı 16 BİR ACI ŞARKI Ahali babama karşı nasıl davranırsa davransın, buna pek aldırraıyordum; babam da onlan n davranışını defistirmeye çalısmaktan çok, tersine, kışkırtmaktan hoşlanıyordn. Beni tek üzen herkesin bana sanki acayip bir yaratıkmısım çıbi acıyarak bakmalarıydı. Okala gitme.ci göze aldıfım o pazartesi sabalıı telâşa kapılmamda bnnnn da payı vsrdı. Anr.em bana son olarak Dir çekıdfizen daha \crlikten sonra. Masgie sıkı sıkı elitnd«n tnttu, köye doşru yola koynldnk. \k!ır\ı karmakarışıktı. Nalbant dükkânında keskin bir tırnâk yanığı kokan duman içinde hir atı nallı.oriardı ama, ben pek farkında olmadım. Baska giinler köyıin bakkal dükkânıııın önünden peçerken bnrnnmn cama dayar, «ekeılemelere, nane sekerlerine, elmalı pastalara bakar da t>akardım; o gün gözüm bunları bile gormedi. Acı bir yoiculnktu bu. Hele Magşne'nin alçak sesle söyledikleri içimi büsbütün paralıyordu: Rankin dedikleri ötretmen çocnklara öyle korkunç cezalar verirmis ki! M3;gie ona «lfne» adını takmıştı. Başını acı acı sallayarak: «Adatn sakat» diyordu. «Sonra, papaz olmak istemi;, olamamış. ö y l e biri işte! Ama, çocnklar için bir basbeiâsı!» Okul kırmızı tuğladan, eski, ufak bir yapıydı. önünde taşh bir toprağın basıîmasıvla meydana gelmiş bir avlu vardı. Maggie olmasa ben bnradan kaçardım. Avlnda bir kavgadövüştür gidiyordu: Oğlan çocuklar ok gibi fırlıyorlar, birbirleriyle boğnşnyorlar, bağırışıyorlsr, tekme atıyorlar, dövüşüyorlardı; kız çocuklar da ip atlıyorlar, kaydırak oynıyorlar, çığlık çığlığa haykırıyor Yaıan: A. J. Cronin BİB ACI ŞARKI 17 18 Bîlî ACI ŞARKI PROF. NİMBÜS'UN MACERALARI: lardı. Başlardan sapkalar kapılıyor, bavalara tırlatıhyor, altı kabaralı ayakkabılar yerde kayıp sürttükçe taşlardan kıvılcımlar. kulakları sağır eden bir gürültü. Derken, «kötü» çocukların en îrisi beni s;ördü, canavar gibi çirkin çirkin bir haykırdı: « Bakın, bakın kim geldi! Minnacık pa;ıa Seldi!» Birdenbire Vatikan tahtına yükseltilisım, beni desteklemek şöyle dursun, içime daha bü yük bir korkn saldı, yüreğim erir gibi oldu. Şimdi büyük bir kalabahk beni saracak, ağzımdan benden çok mezhebime dair bilgi almaya çalısacaklardı. Bereket versin, Maggie, o sivn dirseklerini, önüne gelene vuracakmıs gibi, iki yana acıp beni bu teblikeden de, daha başka tehlikelerden de korudu. Derken, birdenbire bir bajırma duyuldu, gürültü kesildi, öğretmen, elinıle çan, kapının basamaklarında göründa. Maggie'nin Igne dediği buydn besbelli. Sag ayağı sakattı: ötekinden daha kısavdı, ulacık acayip bir pabucun altında, demir bir çemberlr. tutturulmuş, bir bnçnk karış kadar uzunlukta bir değnek vardı, bnnnn ucuna da kançuktan bir tepelik geçirilmişti. Şaşılacak şey, bn adam bana hiç üe korkunç görünmedi. Birdenbire parlıynrdu, kendinden geçip parmaklannın boğuralarıyla kürsü\e vuruyordu ama, yumuşak görünüşlii, ağır yapılı feleğin sillesini yemiş, afaktefek. elli >aşlarında bir adamcağızdı. Çelik «erçeveli gözlüğü, kısa, sivri bir sakalı vardı. Arkasındn eskilıkten parlsmış bir kuyruklu ceket. hoynuııd.ı ba gadan dik bir yakalık, siyab boyunb.aı » Beni >na vernıediler. [Meçfrie, o kajnasan kalabalifiııı aravından zorl;» yol aça «.(a. beni cn nnıında birinci sınıftnki öi;re'nıen yarılımctsına çötiirdü onıın eline bıraktı. Orada yirmi çocuk kadar daha vardı. ço^ıı benden kiiçüktü. Beııını elinie bir tastalıta verdiler en öndeki sır^lardan birine otıırttıılar. Oalia şimdiden dü7elmistim. ogretnıeninıizin kim oldugıınu görmüstüm cıinkü: Köyün bakkalı B Archibeld Grant'ın iki kızından biri.vdi Sıcak vıizlii bir kızdı bu; tatlı kalıverengi go/.leri karşısmdakfne cesaret vericı bir giil'inıseyişi vardı Kızkardosi PJI1> de anneın'n ısmarİHdı?;! bir şeyi al'iıak iızere ne zaman diikk^na çitsem bana şeker verirdi. Miss («raııt: «E çocuklar. tatil bitti. sizi veniden burada görmekle Neviıifîiyim yeni çelenlere de hos seldiniz derim» diye söze başladı. ben 'le titremeye, çünkii gülümscrkcn gözlerini uzerinıe dikmiş gibi geliyordıı bana «Lady Aic'kle bu .«abah, okuluıı açılması dolayısiyle, tıer . U ulduğu gibi gene geleceğine göre, unıarıın !u hepiııiz çok uslu durursunu/. Şimdi lıen joktanıa yapacagım, adı okuııan «burda» desin.» Sahlbl NAZİME NADt ECVET GÜRESİN * Yazı Işlertnl flllen idare edeo Soramlu MOdür: Genel Yayın MüdOrO CumhuriYet Sayısı 25 Kuruş TOrklye LUm Kr. Hartd Ura Ki. 150i» 80.00 44.00 ANRARA BORtlSU: AtatOrb Bulvan Yeneı Ap. YENtŞEEOB Telefon: 13 M 44. 13 09 20 12 09 88, 17 57 39 DOGü tLLERl B O R O S D : Fatlb Pasa Mahallesi Sett»Ugeçldl Sokagı No 5 Dlyarbatat relefon: 10A1 KOçOksaai Meydanı Edlrne Hanı ADANA relefon «SSC * Bo gazpte BASIN AHı \K VA. 4 SAS1MA uymayi Udhhut etnılşUr. İ tLLEKl BCROSU: GazPtemlzp gönderüen yazılar kooulsun. konulmasiD lade edllmez * tlânlardao mefaıllyet kabul olunmaz Abnn«" ve Uân islfrl tçln tarfm nsiiln»» tAhonp» veya «llftn Spnlsti kaydiniD knnmaaı lâıımdır vTîCUİ KIZILDEMtR * Senellk 8 ayük t «ylık T5.00 40.00 32.00 Basan ve Yayan CUMHURİYET Matbaacıllk ve GazetedUk T. A. Ş. Cagaloglu Balkevı Sokak No S941