Katalog

YEIVt DERGt Tektaş Ağaoğlu Baldwin'le Konuşma; Martln Esslin Üç Kuruşluk Opera; Bernard Plngaud Sartre'dan Tana ve Sartrea Karşı. Ayrıca: Edip Cansever Ile Cemal Süreyanın şUrlerl; James Baldwin, Colln Maclnnes, Memdulı Balaban, Doğan Hızlan, Konur Ertop'un yazılan. Bulunduğunuz yerde «De Yayınlam nı satan bır kitapçı yoksa «Yenl Dergi. ye mutlaka abone olunuz. Sayısı 2.5, yıilık abonesl 24 lira De YayıneTİ, Vilâyet Han, Cağaloğlu Yöneten: Memet Fuat KASIM SAYISINDA: JAMES BALDWIN VE ZENCİ SORUNU 41. yıl sayı 14459 u m h u r i yet KÜRUCUSU: YUNUS NADÎ Telgraf ve mektup adresi: Cumhuriyet İstanbul Posta Kutusu: İstanbul No. 246 Telefonlar: 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 Türkiyede Cinsiyet Problemi Bir büyük gazete aracılığiyle halk ve gençlik arasında yapılmış geniş bir anketin sonuçları ile bu sonuçlar üzerinde düşünce ve değerlendirmeleri bir arada sunan bu kitabı Turhan Aytul hazırladı ve Varlık Yayınevi çıkardı. Yurdumuzda yapılan bu ilk cinsiyet soruşturması ve sonuçlan harkesi yakından ilgilendirecek bir değer ve önem taşımaktadır. Fiyatı: 5 Lira. (İlâncılık: 3260 13349) Pozor 1 Kasım 1964 lürk Sovyet görvşmeleri başladı ERKİN «25 yıl önceki karanlık günlerin bir daha gelmesini istemiyoruz. Kötü sonucun sorumlusu biz değildik. Bugün buraya iyi sözlerin fiiliyatla desteklenmesi ümidiyle geldik.» GROMİKO «Kıbrıs konusunda çok şeyler Ruslar ENOSiS'i kabul etmiyoruz dedi Moskova 31 Erkin ve Gromiko bugün Moskovada iyi sözlerin fiiliyatla desteklenmesi kararını aldılar ve bunu Türk Rus dostluğu şerefine kaldırdıkları kadehlerle teyid ettiler. temi içinde Klbrısın bağunsızhğını Rumlar | kontrollarındaki ( yoiları Türklere | açmıyorlar | Makarios Grivas ihtilâfının | amaçta değil, metotta | olduğu öğrenildi | Gromiko Ankara, 31 (Cumhuriyet Bürosu) Lefkoşe • Girne yolu açdır Ş ken Adanın diğer yoUarında Türklerin hareket serbestisini sağlamak = bakımından Birleşnziş Milletler Özel Gözlemcisinin verdiği teminata rağmen, bu yolda herhangi bir gelişme kaydedilememiştir. E Rumlar kendi kontrollan altındaki yollarda Türklerin hareket = serbestisini engellemek için her türlü çareye başvurmaya devam et = mektedirler. Lefkoşenin Türk kesimine dışandan gelen 1055 yaş = Iarı arasında hiç bir Türk girememektedir. Benzin ender olarak bu Şlunmakta, Türklerin yiyecek maddelerini sevkleri ise çeşitli yollar S dan engellenmektedir. Kıbrıs Türk gazeteleri her gün Ramlann bas = kılariyle ilgili haberler yayınlamaktadır. E Bilindiği gibi Lefkose Girne yolunun açılması için yapılan gö E rüşmeler sırasında Türk cemaati Kıbnsın başka yollannda da aynı ~ statünün uygulanmasını istemiş ve Birleşmiş Milletler Türklere gezi hürriyetini sağlamak için teminat vermişti. Bu teminatı, Özel Göz E lemci Bernades Lefkoşe Girne yolunun açıhşım haber verirken tek = rarlamıştır. Lefkoşe • Girne yolunun açıhşından bu yana herhangi = bir olay olmamıştır. Konvoylar Banş Gücünün zırhlı arabalannm E refakatinde yoldan geçmektedir. Türkler şimdiye kadaıki tatbikatta = bir aksaklık görmemişlerdir. Ancak Türklerin endişeleri tamamen ~ (Arkası Sa. 7, Sü. 2 de) = Yunan basınına göre Erkin'in Moskovada başarı kazanması güç olmayacak Beş saat süren bugünkü ilk görüs••" J»ı r ı > meler sonunda Kıbrıs konusunda beO g r e n d l k . E r k i n İ n Or lirli bir anlaşmaya varıldı ve Gromiko "şimdi çok şeyler taya koyduğu gerçek na ihtiyacıraız vardı» öğrendik. Bu demek lüzuler rftlr n n p m l i r l i r v<» munu hiseü. Böylece federasyon sis savunacak Türk Rus Centilmenler Anlaşmasının ilk adımı atıldı. Bu yuzden Erkin'in ziyareti bir gün daha uzatıldı, hatâ Leningrada gidilmesinden de vazgeçilmesi düşünüldu. Ancak, Gromiko Erkin'in tarihî bir şehir olan Leningradı görmesinde ısrar etmesi üzerine çalışmaları tamamlamak üzere program dışına çıkılarak görüşmelere devam şartiyle pazar ve pazartesi günleri Leningrad gezisinin yapılması kararlaştırıldı. Ankara, 31 (Cumhuriyet Bürosu) Erkin ve Türk heyeti geç vakit Yarından itibaren birinci döne trenle Leningrada hareket ettiler. min uçüncü çahşma yıhna baslıyacak olan Cumhuriyet Senatosu ıle Dı.şişleri Bakanlığında Gromiko' Millet Meclisi Başkanlık Divanları içın siyası partilerce aday seçimine nun yemeğinde ve Belediye Sarayında üç grupta yapılan bugünkü baslanmıştır. Bu sabah güçlükle toplanan A.P. toplantılara Türk ve Rus heyetMillet Meclisi Grupu, Başkan Ve leri su kadro ile katıldılar : Türkler : Erkin, Bayülken (Gekılhğine Ferruh Bozbeyli'yi tekrar aday göstermiştir. Saat 10 da top nel Sekreter), Pertev Subaşı (Bilanması gereken A.P. Millet Mecli rinci Daire Genel Müdürü), KâH ! > I . W ' 1 »ffropana jıgteı Mşi 'MlflaMBf için milletvekillerî telefonla evle dınıcısı). rinden çağırılmak zorunda kalınRuslar: Gromiko, Lapin (Ortamıştır. Idareci üyeliğe Zühtü Peh doğu Dairesi Başkanı), Kiktev lıvanlı, kâtipliklere de Nevzat Şe (Turkiye • Iran Dairesi Başkanı). ner ile Sabri Keskin aday göste Spitzen (Şube Başkanı). (Arkası Sa. 7, Sii. 3 de) (Arkası Sa. 7, Sü. 6 da) ıer ÇOK o n bunlar bizie m i ı a ı r ve çok ilgi" lendirmektedir.» Millet Meclisi bugün açılıyor Müzakereler ınun Meclis açılıyor ftlesele şöyle ortaya çıkmıştır: Siirt Cezaevinde hükiimlü yatmakta iken Sivas ! asrî rozacvıne nakledilen Hakim Yılmaz bir kolayını bulup cezaevinden kaçtıktan sonra Irak'a geçmiştir. Bundan bir süre önce Hakim Yümaz yeniden Türkiyeye geçerek soygunculuğa başlamış ve bolgeye dehşet ve korku salmıştır. Çeşitli suçlardan aranmak ta olan kimselerle bir çete kuran ve bölgede «HAKIMO» diye anılan Hakim Yîlmaz en son Salpana köyü zenginlerine haber gondererek para istemiş ve Hakim Yılmaz'dan, rakiplerini ortadan kaldırmak için istifade etmek istiyen Hacı Mehmet Elçiçek kendisine yardım etmıştir. Nitekim işi plânlıyan Elçiçek iki Hacı ile birlikte kendini • kaçırtmıştır». Bir süre dağlarda gezdirilen (!) hacılardan Yusuf Dündar bir ara kaçmak isterken av tüfeğiyie öldürülmüştür. Bütün imkânsızhklarma rağmen Siirt Jandarma orgütü aldığı tedbirle Hakim çe tesinın izini bulmuş ve sıkışan çete iki hacıyı altı gün sonra serbest bırakmak zorunda kalmıştır. Bölge korku içinde | Bdlge korku içindedir. Kimse sorulan volu dahi soyleyemiyecek ka(Arkası Sa. 7, Sü. 5 te) Atina, 31 (Özel muhabirimizden) Bu sabahki gazetelerden «Katimerini (ERE Muhaiazakâr)» Erkin'in Moskova ziyareti hakkında şunları yazmaktadır: «Erkin, 25 yüdanberi Moskovayı ziyaret eden ilk Türk diplomatı ve yeni Sovyet hükümeti ile temas eden NATO üyesi devletlerden birillllllllllllllllllllllllllllllllllltllllllİT nın ilk temsilcisidir. Bu ziyaretin buyük bir önem taşıdığı şüphesizdir. Yunanistanın saf idarecileri bile, bu ziyaretin Kıbrıs meselesi ile ılgili olduğunu ve Moskovayı Türk menfaatlerine zarar vermiyecek bir politika izlemesi için ikna gayesini güttüğünü kabul etmektedirler. Korkanz ki, Erkin Moskovada ba şarı gostermekte güçlük çekmiyeDısisleri Bakanımız Feridun Cemal Erkin (sağda) ve Sovyet Rnsya Dısişleri Bakanı Gromiko (solda) cektir. Çünkü Türk ve Bus görüşleri birbirine yakındır. Ikisi de Edün Kıbrıs konusunda yapılan görüsmelerde nosisi reddetmektedirler. Her iki İstanbul Üniversıtesi Talebe Bir özetle şöyle demektedır : devlet kendi görüşüne göre, Kıbrı liği, dün aldığı karara göre, genç«27 Mayıstan ben hocalarımizla sın bağımsız kalmasını, her iki topler Üniversitenin 511. açılış töreni beraber yaptığımız açılış, bu yıl luluğun eşit haklara sahip olmasım, fakat idarenin tamamen Rumla ni kendi aralarında yapacaktır. İstanbul Üniversitesı Yönetim Kurın elinde bulunmamasını arzu et Yüksek Öğrenim Gençliği Üniver rulunun aldığı kararla yapılmıyamektedir. Turkiye, Kıbnsın Yuna siteler Komitesi de, bu açılı?ı fii ' caktır. Kararın, bize verilen konuşma hakkımızı elimizden almak nistanın bir vilâyeti haline gelme len desteklemektedir. için ahndığı muhakkaktır. Hiçbir smi, Rusya ise NATO'nun Kıbnsa Yarın 9.30 da Marmara Lokalin gerçek sebep olmadan alman bu kadar uzanmasım istemiyor. Şayet Turkiye İkınci Dünya Savaşında Ba de başhyacak olan tören, Üniversi I karar karşısında l.Ü.TBirliği olaSa. T, Sü. S de) H ile AlmanşEya karşı izladigi po te bahçesinde devam edecektir. litikayı bugün tekrarlıyarak «atının Kendileriyle gSrüştüğumüz genç i hasımlarımn ufak çapta Türkiyeye ler, Üniversitenin kapılarına siyah Siirt (Fikret OTYAM bildiriyor) sızmalanna izin vermek karşıhğın kordelâlar bağlıyacaklarım ve Ada iktisadi yardım kabul Siirfin Eruh ilçesine bağlı Salpana köyünden üç hacının dağa kaldırılma ederse, Ankara hem almayı mesele tatürk heykeline siyah bir çelenk Kıbrıs koyacaklarım söylemişlerdir. Bu olayı, bir gerreği ortaya koyraası yönünden de önem kazanmıştır. Bu, Molla Mustafa sinde, hem de ekonomik alanda iki hususta, I.Ü.T.B. Başkanı Osman (Arkası Sa. 7, Sü.6da) Zeki Telci, yaymladığı bildiride Barzani'nin Türkiye'den gasp yoluyla para ve yiyecek yardımı sağlıyabilmesidir! Öğrenciler Üniversitenin açılış törenini kendi aralarında yapacaklar Doğudaki soyguncular bir merkezden idare ediliyor ve şeyhîefin söyğuncuiarî hmfaye~effîklerî söyrenîyör Türkiyeye Yardım Konsorsiyumu çalışmalarını bitirdi BIR FRANSIZ GAZETESİ TARAFINDAN B.MJH. bugün açılıyor. Geçeıı yıldan kalmış tasarılar ve tekliflerle gündemi hayli kabarık olan Meclisin seçim öncesindeki faaliveti herhalde halkoyu tarafından eskisinden daha fazla dikkatle izlenecektir. 1965 yılı, Anayasaya göre seçimlerin yapılması çereken yıl. Ana muhalefet partisi A.P.'nin Genel Merkezi, zamanında seçimlere gidilmesini, ertelenmemesini istiyor. Ancak sansları hayli zayıf olan milletvekillerinden çoğunluğun Genel Merkezin lutumuna uymak istedikleri söylenemez. Zira Senato seçimleri göstermistir ki, acele bir kuruluşla 19tîl seçimlerine giren Adalet Partisi'nin Senato grupundaki isimlerden ancak pek azı yoklamaları kazanıp Ankara"\a gelebilmisler, diğerleri ise teşkilât kadroları karşısında yenilgiye uframışlardır. Bu bakımdan milletvekillerinin, erken, ya da zamanında değil, aksine geç seçim istemeleri pek normaldir. Şu var ki, teşkilâtın tutumu başkadır ve Genel Merkez üzerinde baskısını gün geçtikçe artırmaktadır. ö>le t3hmin edilir ki, kasımın 27 sinde yapılacak büyük kongrede A.P. delegeleri 1965 yıhnda seçimlere gidilmesi kararını alacaklar l e isbaşına gelecek idarecileri bövlece bağlamağa ealısacaklardır. Valnız, büvük konçrenin alabileceği temenni mahiyetindeki bu karar, A.P. Meclis Grupunda tam bir tasıip görecek, \e sansı zayıf milletvekillerinin de Genel Merkeze UMnasını sağlıyacak mıdır? Orası pek belli değildir. Seçimlerin 1965 te vapılması konusunda C.H.P. nin tutumu ise görünüse göre, hayli ihtiyatlıdır. Gerçi Inönü ve Dr. Kemal Satır, soz açıldıkça, «zamanında seçime gidileceği» nden bahsetmektedirler. Ancak bu sözlerde daima bir açık kapı bırakıldığını hissetmemeğe de imkân yoktur. Hele seçim sistemindeki değisiklik teklifleri orta>a atıldıktan u küçük partilerin bu tekliflere cankurtaran simidi gibi japısmağa hazırlandıklarını gördükten sonra. seçimlerin zamanında yapılacağı hakkmdaki sözler oldukca yuvarlak kabul edilmektedir. Fılhakika son zamanlarda C.H.P. Milletvekili Sefik Inan ve arkadasları, 1961 in barajlı Dhont Sistemini değiştiren yeııi bir teklifi Meclise getirmislerdir. «Millî bakiyeler» denilen \e Batı demokrasilerinde küçük partilerin de parlâmentolarda temsil edilmesinde yararlı olan bu usul, pek kansık hesaplara dayanmakta, ama özellikle azmlık fikirlerinin temsilcileri için seçim şansını artırmaktadır. Şimdiki Seçim Kanunu yapıhrken, C.H.P. den gelen ilhamla, Kurucu Mecliste partilerin çoğalmaması egilimi hâkim olmus ve birtakım değisikliklerle Dhont Sistemi bugünkü hale getirilmistı. Ancak sonradan gbrülmüstür ki, iki kampa avrılmıs Türkiyede küciik partiler zamanla erimekte. ve Meclisteki sandalyeler bu erivise paralel olarak büvük partiler tarafına geçmektedir. Kürük partilerin böylesine erimesi, simdiki halde Mecliste, C.H.P. için zararh olmustur denilemez. Su var ki, belirtiler, gelecek seçımlerde bu partiler oylarının daha çok A.P.'ye akacağını, böylece Meclisin vine çift partili 1950 modeline benziyeceğini göstermektedir. Bu bakımdan Halk Partisi simdi küçük partileri kuv\etlendirebilmenin çarelerini düsünüyor ve millî bakiyeler u«ulünün en etkili ku\\et ilâçlarından biri olduğu sanılıyor. Seçim sistemindeki değişiklik teklifi, şüphesiz Mecliste halen oy ağırlığı veren sandalyeye sahip, ufak partiler tarafından benimsenmekte ve bu partiler teklif kanunlasmadan seçime gidilmesıni istememektedirler. Kanunun çıkması oy meselesi olduğuna göre C.H.P. ile Y.T.P., C.K.M.P. ve M.P. nin bu teklifi Millet Meclisinden geçireceklerine süphe yoktur. lalnız, mevcut çift Meclisli sistemde Senatodaki A.P. çoğunluğunu gözönüne alarak, 1965 mayısına kadar bir neticeye gidilmesinin imkânsızlığını kabul etmek hatalı olmaz. Kanaatimizce, seçimlerin ertelenmesi daha çok iste bu imkânsızhğa dayanacak ve küçük partilerin katılmasiyle, hattâ seçim istemiyen A.P.li milletvekillerinin de desteğiyle, büyük oylamanın 1966 \ılına bırakılması zorunluluğu ortaya çıkacaktır. Bittabi bu tahmine bugünkü şartlara göre varıyoruz. Yarın sartlar defisebilir ve belki C.H.P. dogrudan doğruya iktidar yükünden bir an önce kurtulmayı da istiyebilir. bildirilen kadın hayatta Fransada yayınlanan «France Soir» gazetesinin okurlarının öldürülmüs olarak bildikleri çenç bir kadın dün hiç bir şeyden habersiz, Beyoğlunda çalıştığı bir dans dershanesinde arkadaşımız tarafından bulunmuştur. Genç kızın büyük bir fotoğrafını da yayınlayan gazetede «Bu genç dansözün ölümünü saran esrar perdesi henüz tstanbul polisi tarafından kaldırılamadı. Arkadaşları ile evinde Hitler'in rnhunu çağıran Gönül'ün sesi birden kesildi. Işıklar yanınca Gönül'ün ölü olduğu görüldü. Morgda yapılan otopsi sonucunda kızın sırtına saplanan ve üzerinde gamalı haç bulunan bir hançer ortaya çıkarıldı» cümlelerini kapsayan haber bulunmaktaydı. Aynı haberi okuyan İstanbul Emniyet Müdürlüğu ilgilileri de olayı aydınlatmak icin cinayet masası memurlarını görevlendirmis(Arkası Sa. 7, Sü. 5 te) Paris 31, (a.a.) Turkiye'ye Yardım Konsorsiyumu, Türk delegasyonununda katılmasıyla yaptığı toplantılarını bitirmiştir. 1964 programı uygulaması konusunda mevcut açığm kapatılması ile ilgili yardımların nıhai rakamları on gun içinde belli olacaktır. Muteakip 1965 yardımları hakkında ise, Türk delegasyonunun verdiği izahat ve sunduğu vesıkalar üzerinde Konsorsiyum kendi bünyesi içinde, yar dımın bütünü üzerindeki çalışmalal nna başlamıştır. Bunun için iki çahşma grubunun kurulacağı sanılmaktadır. Bu çalışmaların 2 arahkta yapılacak olan Bakanlar ı toplantısmda ve onu takip edecek Konsorsiyum toplantüarında kat'i neticeyi vermesi beklenmektedir. Dığer taraftan Turkiye'ye Avrupa Para Anlasması Fonu tarafından verilmiş olan 50 milyon dolâr kredinin ödeme vâdesinin tecil edildiğıne dair basında çıkan haberlerle ilgili olarak teşkilât nezdinde tavzıh edildiğıne göre. tecil 50 milyon dolârın ilk ödeme taksidini teskil eden 10 milyon dolâr icin bahis konusudur. f ÇERMIK OLAYLARI SONA ERDİ Kaafil polîsin âmirlçrine işten el çektirildi Ankara, 31 (Cumhuriyet Bürosu) Içişleri Bakanı Orhan Oztrak bugün ılgililere emır vererek İzmirde poîis memuru tarafından içinde cmayet işlenen karakolun âmirlerme işten el çektirmiştir. Oztrak bugün yaptığı incelemede, polis memurunun aynı karakola mensup olması izinli bulunmasma rağmen silâhının kendisinde bırakılması ve sarhoş olarak Merkeze geldiğinde de silâhmın alınmamış olması sebebiyle Basmahane Pohs Karakolundaki bütün âmirlere işten el çcktirilmesini İzmir Valisine tebliğ etmiştir. Gece geç vakit bu tebligatm yapılması üzerine İzmir Valisi polis âmirlerı hakkında tahkıkat açmıştır. Ecvet GÜRESİN • •••••••IMIIIIIIIIIIIIIIII» Diyarbakır 31. (Fikret Otyam bildiriyor) Çermik ilçesinin Yaylacık ıMusıkanı köyünde bir toprak Gül e «I1 riiıct Suiı ı ıkaıı resnuııı sosteri\ oc anlasmazlığı yüzünden 48 saattenberi suiegelen sılâhlı çarpışma. jandarma birliklerinin olay yerindekı çahşmalanyla» sona ermiştir. Çarpışma sonunda bir jandarma eri olmüstür. Öldüğü bildirilen bir köylü Siverek hastahanesinde ağır >aralı olarak yatmaktadır. Olayı yerinde görmek için bu sabah Yaylacık köyüne gittiğimde, başlarında Diyarbakır II Jandarma Komutanı olduğu halde jandarma erleri mevzi almışlar köyü kontrol alu tunda tutuyorlardı. Jandarma Kumandanının emri zerine benim de katıldığım bir grup civar köylerde 'araştırmaya» başladı. ' Î.E.T.T. İdaresı 1964 yüının ilk 1 tek bolüm Elektrik İşletmesı olJandaımalar çatışmanm tarafla ayında 12,927,952 lira 85 kuruş za muş, buna mukabil Tramvay, OtoAdana, 31 (Güney Bürosu) Ça ıından olan Haraba Mezrasfna (iki ı rar etmıştir. İdareye bağlı işletme bus, Tunel, Troleybüs ve Havagazı talan bucağında evcılık oynıyan al(Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) 'ler içinde bu defa da kâr sağlıyan (Arkası Sa. 7. Sü. 4 de) tı çocuk, Bucak Mudürluğu bınası ile Bucak Mudürünun evınin yanmasına sebep olmuşlardır. Şükran Keskin, İbrahim Keskin, Şukru Keskın, Nurhan Keskin, Sedat Keskin ve Abdullah Arısoy adlarındaki çocukların evcilık oynarken Bucak Müdürlüğu binasmın du varı dibinde yaktıkları ateş rüzgârın tesiriyle pencerelerı tutuşturmuştur. Yangın neticesinde Bucak Müdür lüğü binası ile Bucak Müdürünün evi tamamen yanmıştır. Bucak Müdürü Ali Çelik'in evinden hiç bir eşya kurtarılamamış, Müdürlük bınasından ise ancak üç dosya kur¥ A ZISI Z tarüabilmiştır. •ItllllllilllllllllllllllllllllllllllâllilllllllllllllllllllllUlllllllllllllllllllllılııııılllllllllllllllliaiillllUllltliaillllllliri Çatalan Nahiye Müdürünün hem evi hem de dairesi tamamen yandı ~ Işçi ücretlerine yapılan zam, akaryakıt fiatlarındaki artış imar hareketlerinin zarara sebep olduğu söyleniyor ZARAR: Tramvay Otobüs Tiinel Ti'oleybüs Havagazı 3.368.831 14.784.263 153.628 5.434.693 2.695.841 I.E.T.T. ilk 6 apda 12 miipon lira zarar etti i Almanya Kıbnsa 500 bin sterlin yardımda bulundu Ankara 31, (Cumhurijet Bürosu) Federal Almanya Hükümeti Kıbnsa 500.00 Sterlin tutannda iktisadî yardım yapmıştır. Bu yardım Kıbrıs tarafından hazırlanan Su projelerinin finansmamnda kullanılmak üzere verilmiştir. Bu yardımın ayrıca Kıbrıs olayları başladıktan sonra verilmesi dikkati çekmiştir. Federal Almanya Hükümeti 6tedenberi Kıbns Cumhuriyeti ile ilgilenmiştir. Bilindiği gibi Batı Almanya Kıbrıs olayları başlamadan önc» de Kıbnsa iktisadî yardunlarda bu1 lunmustu. 'ARSOVA KÂR Elektrik 13.509.304 BORÇ 320.5 milyon lira.