Katalog

fiııııııımıııııııııitmmfiHiitiıııtııııınıtıııtiHiıtnıuıımııııu Atatürk ve iktisat politikası (Baştarafı 5 inci Sahflede) scl radkalizmı olduğundt hl, iktisadi bağımtızlığının tamam yoktur. Aneak, bu t«m»l lanma tarihi sayıyordu. Ve Lozan yapıyı besliytn siytıî f»l«ef« anlaşmaıı dolayısiyle, bayraklar ça belirlenmiı değildi. Hükümet, göndere biraz da bu bağırosızhği n« sosyalizm, ne de liberalizm dlkutlamak ıçin çekiliyordu. Kırk, yordu. Yaratılan kollaktiviıt t«yıl sonra, bayraklar gene göndere { mel fosyalizmde olduğu gibi, i*nçekiliyor, bu defa gümrük lil&h, dikacıhktan, isçi »ınıfı hareketinsızlanmasım yani Ortak Pazara den doğmuyordu. Sadece hızlı WT katılma anlaşmasını kutlamak i1 sanayileşme ırıusundan değuyorçin... Eğer bu arada, Ortak Pazar j du. İ930 larda kadro hareketi, bu ülkelerinin sanayilerine duman kollektivizme doğru kayan bünyapmaya attıracak kabiliyette bır sanayi yenin siyast felsefesini leşme başarılmıs olsaydı, bu olay çalıştı. Bu, az gelişmis bir ülkede , gerçekten bir basarı olarak kutla sanayilesme arzusu ile sınıfsız bİT j nabilırdi. Ama, o zaman bizi Or toplum olma özleminin bir bileşitak Pazara ahrlar mıydı? Bunun midir. Ancak haik kitlelerin» pek cevabı Ingilterenin Ortak Pazara az dayanmıs d a n her karma «koalmmamaMndan oe'.M değıl midir? nomide olduğu gibi. Türk devletII Hızlı sanayileşme ar çiiiğinin de, özel çıkarlara kolsyzusu ve devletçilik: cat âlet edebilme. d'olayısiyle, k«pitaizme, rUvlet kapitaliztnine ı Cumhuriyetin ilk yıllannda; Çcşitli yönleriyle Yaz olsun... kıs olsun YİYECEKLERİNİZİ DAİMA TAZE MUHAFAZA EDEBİLMEK ülllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll Devrimleri minde kuvvetlenen Trupillisme Z\' onun başaracağmı uman bir policereyanları, devletçiliği ividen i~ tika güdülmüştür. Ancak «lınan yiye özel çıkarlara ilet etmiştir. E bütün teşvik edıci tedbirlere rağSonraki gelişmeler ne olursa ol E,men elde edılen sonuçlar, sanayisun, devletçilik, az gelişmis bir E leşme dâvamız için ümit verici olülkede apayrı bir sanayileşme haE madı. Ayrıca 1929 yıhnda, dıs tireketi olarak ilk defa ^ c a r e t açığının artması, paramız » • uyo'jlanmıştır. Bugün aynı leyhine spekülâsyon yapılması, «VJ,lne spekuUsyon yapılması ^ S dunya Duhranınır başlaması, ^ \ H i n d i s t a n ı M ; s l r , Cezayir), bu . y), .. letı daha mudahalecı olmaya sev <•""'" • • . .. . kettı. Inonü'nun Sivas nutkundan W ^ » e eı h r k tm be.l.î« « «Bir heyeti içtinıaiyenuı tejekkülü dahilisi ne kadar = >"asI S°™*™ sosyalızm oldugunu kuvvetli. metin olursa, siyaseH hariciyesi de o nisbette ka^. i = litıkası olarak açıkça vurütulmbelırtmekted.rler. ; ye bafladı. Atatürk, devletçiliği ^<* vc rasîn olur.p s şu şekilde tanımlıyor ve lavunu ffl Ortaçag kalmtlM kU1 ATATÜRK, 23 Mart 1923 E riimlara karşi tut«m: vor: «Türkiyenin tatbik ettigiiÇaS tipi kurumları daha çok hu, Atatürk, Türk toplumunda ortaAfatürk'ün çeşitli zamanlards dış politıka alanında ortaya atmış olduğu ilkeler, zaman ve şart = ' devletçilik. . Türkiyenin ih düzeninde yaptığı ve bıçım ların farklılıklarına rağmen, birbirlerine en mükernmel manıık süsilesi içinde bağlanmıştır Bunun Zl tğ devletçilik. . Türkiyenin ih k k d ü i d tiyaçlarından do|muş, Tür de kalan reformlarla temızleme[ içindır ki, aradan bunca yılın geçmesine rağmen, ner alanda olduğu gibi, dış politika ve milletlera z: 1 kiyeye bâs bir sistemdir. ye çahsmıştır. Türk köylüsünu; rası münasebetler alanında da bu ilkeler. bugün de bizim için yanılmaz ve kudretli bir önderlik ZZ Mânası şudnr: Fertlerin hu toprak ırgatlığ'.ndan, kulluğundan yapacak sağlam bir fikir sistemini meydana geTİr m e ktedir. Atatürk'ün dış politika ile ılgili oîarak = susî teşebbüslerini esas tut kurtarmak. onun en çok arzuladıvazetmiş oîduğu ilkeier, bugünün milietlerarası münasebetlerinde karşılaşmış olduğumuz birçok 3 mak, fakat büyük bir mil Sı şeylerden biriydı. Toprak re, önemli meselelere, inanılmaz bir uzak görüslülük ile parmak basm:ştır. Bu da, bu ilkelerin, bize ZZ letin ve geniş bir memleke formunun şart olduğunu «ık sıit ışık tutma, yolumuzu aydınlatma gucünü büsbütün artınnaktadır. E tin bütün ihtiyaclarını ve tekrarlamış hattâ toprak mülkibir çok sev vapılmadıfını yetinin bu uğurda «ımrlanmasını Atatürk'ün butün Milli Mücaanlayışmı belirtmeden geçeme «miitearrıza, taarruzun yanına E gözönünde tutarak memle bne tavsiye etmişti: | dele boyunca, yenı Türkiye Devyiz. Çünkü bu anlayış, en yük kâr kalmıyaca|ını açıkça anla E «Bir defa, memlekette topletınin milietlerarası plândaki ket iktisadivatım devletin tacak» bir milletlerarası kuvvet Zl sek insanlık idealinin gerçekten raksız çiftçi bırakılmamalıyenni çizmede daima ve kuvvetkurulmasmı ongormüş, lâkin bu ZZ eline almak . Devlet... Hukudretli ve o nispette de içten li bir inançla belirttiği ilkeler, gün bu, kâğıt ü^tünde kalmış ve E , dır. Bundan daha önemli • susi teşebbüsler tarafından gelen bir ifadesidır. Atatürk dı«istik.la.li milli» ve «istiklâli tam> I yor ki: «Insan ınensnp oldutu ^erçekleşme alanına sokulama E lan ise. bir çiftçi ailesini çeyapılmamış olan seyleri bir dır. Milli Mücadelenin bütün a I milletin varlı|ını ve saadetini mıstır E çindirebilen toprağın, hie an evvel yapmak istedi ve.. macı bu iki deyımde toplanmak düsündüîii kadar, bütün cihaıı bir sebep ve hiç bir suretle mavaffak oldu. Bizim takip tadır. »Milletin dahili ve harici milletlerinin hozur ve refabını bölünraez bir mahiyet al#ıa ettifimiz bu yol .. liberaistıklâa», dört yıllık çetin mü düşünmeli ve kendi milletinin 5i . Büyük çiftçi ve çiftlik. lizmden başka bir sistemAtatuık'ün bugün bizi ışığa E cadelenin «şartı esrasi» sı olmuç.saadetine ne kadar kıymet vesahiplerinin işletebilecekle dir.ı. (1935, lzmir Fuarını akavusturacak dış politika ilke = tur. «Hududu milli» dahilinde rivorsa, bütün düııya milletleriri arazi çenişliği, »razinin çış nutku.) kurulacak yeni Türkiyenin, içer nin saadetine bâdim olmağa elin lerinden biri de, yabancı serma bnlunduğu memleket bölge Şüphesız bu tarif ve daha yapılde ve dışarda, her türlü müdaden çeldiği kadar çalışmalıdır». ye ve dıs borçlanma konusunda E lerinin nüfus kesafetine ve i .öyledıkleridır. Hemen belirte ZZ mış diğer bir çok tarifler belirhale ve sınırlamalardan uzak o'.Bu derece temiz inançlı bir lı> toprak verim dereceslne {S lim kı, Atatürk kapitulâsyonUı ~ Mzdir. 1 3 larda devletçilik hü9C : maMnı savunmak suretiyle, Ata san'm milietlerarası plânda da re sınırlamak lâzımdır.» ; turk, en mükemmel ve en olum harışı hararetle arzu etmemesı dan nefret etmiştir. Kapitü!a« E kümetın resmî politikası olduğun Kasım 1937, Meclis açıs natyonlardan kurtulmayı, «istiklâli E dan kimse aleyhinde konuşmuyor Atatürk • lu devlet egemenliği fikrini be ne ımkân var midir? knndan. > • nimşemiştir. Bununla beraber, bencil değildir. Türkiyenin ba tam» ın en başta gelen şartı say Zl(2) siya.=et adamları ve aydınlar, Atatürk'ün hemen her MeelU ; Ata'urk'ün «istiklâli milliı, «is rışçı politikası için nasıl «Türki mıştır. «Bu topraklar dahilinde E bu kavramı kendi iktisadi eğilimtamamiyle müstakil, yani kapi E lerine çekmeye çalısıyorlar. Dev açış konuşmasmda toprak refor; tiklâli tam» ilkeleri, basit şove yenin emniyeti» ni şart koşmuş tülâsyonsuz bir Türkiye yaşama Z\ letin yaptığı işleri, iktisadi haya munun gerekliliği üzerinde durise. milletletarası barış için de : ni7mden ve fanatik rnilliyetçıliksını istivoruı» demış ve Lozan ta en az karısandan en çok karı , masma rağmen (3). hükümet y»y milietlerarası guvenliği zorunlu ; ten uzaktır. Türk milletini mılKonferansmda kapıtulâsyonlann E şana doğru şu şekilde sırahyabi' gm bir reformu bir türlü uyguhj görmüştür. «L'mnmi bir sulhu ; let'.erarası câmiadan izole etmek temin» için. «emnü selimet bü bahis konusu ve müzakere edii E liriz: 1 Kollektif hizmetler ar, yamamıştır. Bu dönemde büt, ! ve bu câmia dışında tutma fıkri tün milletlere teşmil» edilmelı mesini bile «izzeti nefsi millimi Zl zı (savunma, adlıye gibt mahiyet Halk Partisi içinde geniş toprak : Ataturk'de mevcut olmamıştır. dir. Işte burada Atatürk, mil:et ze teveih olunmuş bir hakaret» E len icabı vergılerle karşılanan sahiplerinin büyük bir gücü rarS O'nun butun istedıği. Türk millerarası bari"iin bır zorunlu çar olarak gormüştür. Bununla be E hizmetler.) 2 Yurdun temel ser dı. Kadastronun olmaması, önce ; irtine milietlerarası eâmiada eraber, Atatüris yabancı sermaye Zl tını daha ortaya koymaktadır : » .«ıt bir statü sağlamaktır. Buna nin Turkiyeye gelmesine ve dış mayesinin yapımı, (karayollan.de dışarıdan gelen göçmenlerin yerSi'.âhsızlanma. Fakat bu, genel fibi 1 karşılık, bütün miîletlerin de e bır borçlanmaya karşı değıldir. 24 E miryolları, limanlar v s.) 3 Tabii leştirilmesi ile uğrasılması silâhsi7İanma olacaktır. icabı bahanelerle reform hep geri bıra; «rlijini kabul etmektedir. «Biz, «Reynelmilel esliha ticaretinin Xisan 1920 günü, yani Milli Mü Z\ tekeller, yani mahiyetleri tekel oiarak yürutülen uretim faa kılmıştır. 1946 da denener. reıorm Ş Avrupanın diğer milletlerindeıı bir kısım nıilletlerin tahtı mu cadelenin daha başlarında, T.B. Zl Z psirçenmiven, hnkukamuza te rakabrsinde tutulınası, milletler M.M. nde yaptığı konuşmada, ye E liyetleri, (maden çıkarma, beledi ise, o sırada büsbütün güçlenen Z cavüz edilmemesini istivoruz» ai arası barışa bir ençeldir. Ku si nı Türkiye Devletinin kurulu'E ye nrzme.lerr'v.s.) 4 Doğrudan toprak ağaliğı taraıırîdan balrtUn ; 'or Atatürk Aynı jjeki'.de, «Si lâh raonopolü bertaraf edilme ^ndan sonra karşıiaşılması mulı Z doğruya piyasa için üretim. Daha mıstır. Atatürk'ün iktisadt politiZ vaseti haricivemizde âhar bir dikçe, yani şenel bir silâhsız temel olan önemli ekonomik E çok liberai eğilimli olanlar, dev kası içinde hiç gerçekleştirilemeZ devletin hnkukuna tecavüz yok lanma gerçeklesmrdikçe, çrrçek kalkmma meselelerine de değin E letin sadece ılk ikı işi görmesini «nis olanı. toprak reformu üzerin; tur». «Mütekabilen huknka ria nıilletlcrarası ban« kurnlamaz.» miş ve ekonomik kaynakların Zl devletçilık olarak kabul ediyorlar, deki görüşleridir. O zamandanbe\ ytt ve huknka tarıı riayette müaz olduğuna işaretle, dış yardı ~ buna karşıhk daha sol eğilımli o "i »rtan nüfus, k ö l ü i i toprak üf = köylü için t k : tekabiliyct hattı hareketimizdir». ına olan ıhtiyacı belırtmiş ve E lanlar, tekel alanlannı ve hatta sa meselesini bir ölum kahm me«e Z Cr.utmıyalım kı, bu ilkeler, bu«kemali sıhhatle hareket ede = E rayileşme içm gerekli olan ağır sa l«*i haline getirmiştir. » cun dahi hem modern Devletler cek, yani harici müzaherete ve = E Bugün bağımsızhğına yeni kiAtatürk'urı miiletlerarası bu muavenete tamaraen muvafakat E nayiin' ve özel tesebbü=ün rlzıkoZ Hukukunda. hem de Birleşmiî = ya girmekten çekindiji ya da ser vuşan pek çok ülke, iktisadi geZ Milletler Antlaşmasında yer al rıs için zorunlu ve bngördugu edecegiz» demiştir. 1922 de de, E l e ...iyi bir butdolabına, yani BİR ARÇELİK j~ mış ve bütün milletler arasında şartlardan bir baskası da, mil «hükümetimizin, her medenı E m a y e s i olmadığı içir." yapmadıgı Ü™ yörüngesine girmek için. A= j diğer sanayi tesi=lerir.i de devle tatürk'ün bir zamanlar öncülük ietlerarası ekonoraik dengesiz de\let îihi harici istikrazlar akŞ kı münasebetlerde gerçekleştiril BUZDOLABINA her mevsim ihtiyaç varettiği yollarda ilk adımlarını ıtZ mesi amaç edinilmis ilkelerdır. liklerin yokedılmesidir. Atatürk detmesine lüzum vardır» demış ~ tin kurmasını öneriyorlardı. dır. Çünkü evin içi kışm da sıcak olur. özel teşebbüse geniş kazanç a maktadırlar. Atatürk, az gelis^ Bu eşitlik ilkesinden sonra, şuyle işaret ediyor : «Suna da tir. Lâkin, bütun bu zorunluluk '• kaniim ki, eğer devamlı barıs is laıa idğmen. Ataturk için bu : jlanlar.n, bâkir tutrnava taraftar mi ?> ortaçağ iktisadi düzeninde Z Atatürk'ün bütün orarti boyunca Ancak buzdolabınızı aiırken şunu asla unutteniyorsa, kiitlelerin vaziyetlerisömürgeleşmıs bır konuda gelişigüzel hareket ba ; I olanlar. hükümet içinde Celâl Ba yaşıyan yarı mayınız: ARÇELİK fabrikası geniş teknik >avunduğu bir dığer ilke de, b? ııi i\ilestirecek beynelmilel tedhis konusu değildir. Bu yoldakı • yar etrafında kümelenmişti. dev toplumun bu yaman radıkalı. yap Z rısçıhk olmuştur. îstilâcılara kar hirler alınmahdır». O/el!ıklc. imkânlara sahip olduğundan kalite bakıpontikanın olçüsu «kemali sıb : letin hızlı bir sanayilesme için »'İ1 reformlarla. muhafazakârlı*ın Z fi yürüttuğü mücadelenin en çe « lnsanlı^ın heyeti umumiyesihatle hareket* tir. Çunku, «Biı : . fabrika kurmaktan çç'kinmemesini ördüğü kadercilik çemberlerini mından en üstün buzdolabını imal eder. Z lin günlerinde bile Atatürk ba nin refahı. açlık \e tazyikın yemenılekette mamuriyeti, istibsa : savunanlar da înönü'der. destek kırışı ile. bugun aynı durumda o rısın ve barışçı vasıtalann sa rine geçmelidir». Görülüyor kı, li ve refahı halkı temin edecek, ; üstelik çok buzdolabı imal ettiği için ] j lan bir çok topluma. kendi toplu jj vunucusu oimuş ve istilâcıların. Atatürk, derin bir nüfuz kudrc menabii \aridatımızı inkişaf et ; a r ] v o r a r ( ) tıcuza maleder ve daha uygun fiatla satar. Atatürk i e hızlı bir sanajileşme m u n » üerleme yollarını gösterŞ Türk milletinin haklarmı barıs ti ile, milietlerarası munasetıet tirecek müsmir istikrazlara ta \ için devletin, plânh bir şekilde, mektedır. ~ (' yollarla kabul etmemelerme ,1 ierın temel unsurlarından birine raitarız». «Türkiyenin istiklâli I fabrika kurmaktan çekinmemesi 5 Teessüf etmiştir. Atatürk, Sakar ı?aret ederek, daha 1935 yıhı; her sahada tamamen ve kâmilen ; görü>!jnü daha çok desteklemis (1) Bu yazıda zikredilen parcal&rın Ş ya zaferinin hemen ertesinde, dan, günümüze ışık tutmus ve tasdik olunmak şartiyle, kapıla • ö ayak peşin 2.500 lira veya ayda 155 liradan 20 ay vadeli 3.100 Ifra ~ «Biz cenkçi drjiliz. Snlhperve bizi ikaz etmiştir. Bugun, Bn rımız bütün ecnebilere genişçe ! tir. Öyle ki, devletçilik uygulan büyük bir kısmı s u iki esrrden alm~ riz. Ve biran evvel sulhün ters leşmiş Milletler Teşkilâtı da da açık kalacaktır». Nıhayet, 17 Şu : masmm. avnı devlet fabrikalan «"»««• K o r k n t Bor*Uv. Türkiyede ' '0,2 ayak peşin 2.900 lira veya ayda 180 liradan 20 ay vadeli 3.600 lira Z süsünfi görraek ve ona yardıtn .' . , Derletçilik. 19231950: Bilsav Karuç. hil, bütün insanhğın, barışı ko hat 1923 günü Izmir İktisat Kon ; t NOT: Ambalâj, nakliye ve sigorta masraflan alıcıya aiitir. Z\ ve hizınet etmek isteriz» demişen ^ ^ P o l i t l k a s l m n R f s m i B,lgeleri, rumak için, milletlerarası eko ^resini açış konuşm&sında, ya \ nın yurt ıçınde yapılmar.n.n S f ır A t a t ü r k ' ü n bu barışseverl'ğı Bayar T Ü J . k Arastırm» nomik meseleler iizerinde ne ka bancı sermaye konusunda. bu : fazla hızlandıgı donemde l k t i s a d i Gelişmesi 2, Milli Mücadelenin basit b i r dıs dar ısrarla durdugu gozonünt İktisat Bakpnı olmakla beraber. projesi serisi. sayı 1« Te 1". Siyssal uun de bize önderlik etmesi geS politika taktiği olmamıs, Cum alınırsa, Atatürk'ün bundan yılbu politikanm vürütücüsü olmuş Bil;iler Fakultesi. Ankar». 196?İ9«3. reken su sozleri söylemiştir : tur. Atatürk rlevletçiliğin halka (2) Kurulusundan kapanışın» kadmr iarca önce vermiş olduğu yargı «Çok sây ve sermayeye ihti\a huriyet'in k u r u l u ş u n d a n sonra yatkm bir politika olduğunu şu Serbest Fırka deMetçilisin aleyhindf E rta bu ilkeyi aynı inanç ve kuv nın ne derece isabetli olduğunıı cımız vardır. Binaenaleyh, kabnlunmuştur. Ancak de.let para». il« Ş vetle savunmuştur. Cumhuriye kabul etmemek mümkün değil nunlarımıza riayetkâr olmak şar : iözlerivle belirtmiştir: küçuk bir zümrenin zcnsıtı edilmedir. tin ilânından birkaç ay sonra tiyle ecnebi sermayelerine lâ; «Fırkamızın takip etti^i s i n e jaradıgını soylemekle, ıtinzlan~ T.B.M.M. ni açış konuşmasmda. zımçelen teminalı vermiye ber Milletlerarası barışı koruma; proüram, bir istikametten m halkçı bir de\l«tçiliğe değil. dah» 5 «Cumhurivetin siyaseti hariciyezaman bazırız \r şayaııı arzudur i tamami İe halkçı demokrA cok «deTİet kapitalizmine» yonrttti nın bir diğer vasıtasını da Ata de vrçhesi, müstakimane ve haki, ecnebi sermayesi bizim sâyıtürk, bir milletlerarası teşkilâl: tik olmakla beraber, iktisa »«rbest Kırkanın kapat.lmas.nd.n ~ lisane olarak sulhiin ve muahemize ve serteti sâbitemize inzıta gormüş ve bunun için de Miii di noktai nazard,n dev.et ^ ^ ^ T n S T ^ l , datın muhafazasına müteveccihraam etsin. Bizim için ve onlar letler Cemiyeti fikrini dairr.H ; çidir. Halkımız tab an dev k o n d H k t a n s o n r a b i r mUıetTekili »u ^ tir» demek suretiyle, barış konuiçin faydalı neticeler versin. FaAİLENİN HER ^ME.VSİM ARADIĞI B U Z D O L A B I D I R benimsemiş ve savunmuştu:. • letçidir ki. her türlü ihtiya ^.nıy,, 5Ormuştur: «Liberai bir ratan H E R Z\ sundaki samimi dileğini devam kat eskisi gibi değil». Atatürk Atatürk. Şüpbe yoktur ki, halis : cı devletten talep etmek i dıj propafandaya başlarsa. jckli d«r.Genel Salıcıları: \\ ottirmiştir. Fakat O'nun barışçıTürkiyenin, Osmanlı împaratorbir Cemiyeti Akvam mefkuresi İi çin kendisinde bir bak görü leti tebdil cüraııinc tasaddi etmiş di5 lîğı kör bir idealizme değil, bir luğunda olduğu gibi, yabancı BEKO TİCARET A. Ş. BURLA BİRADERLER ve Şsı. milletler için mucibi selâmet adi: vor. Bu itibarla milletimi r« «"» P«Us yakalayıp nııhkemeye = serçekçiliğe dayanmaktadır. Yesermayeye sadece «jandarmalık» k milSir? dolunacak mahiyettedir» diyor• zin tabavii ile fırkamızın ™™« t f Gunaltayın « « b . : İjöklâ^Caddesi 349, Beyoğlu.Uel.: 49 35'CO Hezaren Caddesi 6163, Gaiata, Tel.: 44 47 20 ~ ni Türkiye Devletinin barış poyapmasını hiçbir zaman istemedu. Burada «halis bir mefkure» , ı... .o o «Tejkilâtı Esasiye Kanununa mnhalıf Ş htıkasını savunurken sebepsiz miştir. deyimine dikkat etmeliyiz. O, ; programmda tamamiyle bır b l r h a r e k e t n i s l l b i r c ü r ü m i s , „ „ . ZZ bir ilke ortaya atmış değildir : bir milletlerarası teşkilâtın ha: mutahakat vardır.» 1931, 0 l t e t e l u ğ e mahalefet de «ynı («kilde jE «Esaslı ıslahat ve inkişafat içinsis milîi menfaatlere âlet edilAtaıürk'ün, dış politıka ile ii | cak, tzmirde söylediği nn cürum sayılacaktır.» Peker'in c«Tabı: = de bulunan bir memleketin bem mesine karşı gelmektedir. O. ^ili olarak belirtilmesi gereken İ tuktan. «Devletçiliğin nakııı olan libcralUk ZZ kendisinde, bem muhitlerinde railletlerarası tesküâta, küçük bir diğer ilkesi de, Batılılaşmak !: Devletçilik yürütülenler tarafın lehine hiç bir faaliyet yapılamıyacak [ E »alh \e huzorn cidden arzu etE : dan liberalizmayrı sosyalizm tartış,*".» Bereket Tersin. bu «»rtts ması dışında bir sistem büyük bütün miîletlerin tenv.z \e dolayısiyle Batı ile vakınlaş^ mesinden daha koiay izab olnbir inanç ve tam bir iyi niyetmaktır. Atatürk, Türkiyenin ba E rak gösterilmek i=tenmiştir. Ikti uygulamaya konmamıştır. Buaıgiınız taktırde memleketımize yabansek sidelım kalkınmamızı t s j (Baştarafı 5 inci Sabitede) •Ş nabilecek bir keyfiyet olamaz». kadar, hiç kimse, liberai le inanmalarını istemektedir. A tılılaşmada gecikmesınin önemcı sermaye »kımının artacağı lıyamayız Kaldı ki, tutu'an ZZ Fîj sözlerde bir çıkarcıhk endiTnnduğu için mahkemcye eötflrttlme tatürk'ün bu dileği, bu ılkesi. li sebeplerinden birini de, Türk yıllık ihracat gelirimiım üçte ~ «esi aranmamalıdır. Çünkü O, ümididir. yolun döğruluSunrlan ?aten adi sistem olarak, devletçiliğin, ^ ^ j , dün olduğu kadar bugün de ger milletinin çabasızlığında değıl, biri civanndadır. Ayrıca ekoHâlen görebildiğimiz kadar şüphe ediliyorsa ki mçraleu kapitalizme değil kollektivizme (3) özeUikl* l»z», 19M, 1»SJ *** nomimiz o h«le getirilmiştir 2 ^ sözlerin arkasından hemen çek bir değer ifade etmektedir. Batımn Türk milletine karşı kubu politika, kendi mantığı iketimizdeki durum böyledır doğru bir kayma olduğunda, bir konaımaları. 1924 te söylediği su sozleri bu çümsiyen davranışında bulmakZZ ılâve eaiyor: «Bn samimi arzuki, bugünkü seviyesinde işleçinde bile, başarı sağlamış de hıziî EHmek sevki de kalgün de tekrarlamalıyız: «Biz, tâdır. Onun içındir ki, Batımn E dan mülhem olan siyasetimizde yebilmesi için her yıl ihrağildir. Memleketımize gelmiş maz. Meselâ plâncıiığımı/ın, W memlekeJin masnniyetini, emni Cemiyeti Akvamın (bugün de yenı Türkiyeyi ıyice anlamasmı cat gelirimizin yarı?ı kadar olan yabancı sermaye miktabutün gayretlere rağmen, bır Birleşraiş Miîletlerin), kavilere Ş vetini. vatandaşların baklsrını ;srarla ıstemistir. Buna karşıhk borçlannnk zarureti vardır. n henüz pek azdır. Kaldı ki, türlü ciddive alınamaması, ve tahakküm olmıyarak. ~ lıerbanci bir tecavfize karşı biz vasııai kendisi de Batıya yaklaşmayı, Böyleee her yıl ödediğimizden bdyle bir yolun basarılı olmagene n~e«elâ: Müşterek Pa?ar milletler arasında ahenk ve mu 3atıya bağlanmayı bir slke haz\ zat nıüdafaa edebilmek kndreti fazla borçlanmakta olduğumuz sını temenni etmeye de immemîeketlerıyle ysptiEimız E de bühassa ^özde tuttnğnmuz \aneseti temin, ihtilifatı hak ve line getırmistır. Atatürk'e göre dan, bu durumdan ne zaman kân yoktur. Çünkü, bir memandlaşmanm, gürültülu ve saZl noktadır». 1931 de de. «Türkive adil dairesinde tetkik ve halle «memleketler muhteliftir, fakat Tokvim Uokunun v« Kartonunun Uıtrinde kurtuUeağımız da b«lll değilleketteki yabancı sermaye yaşaalı imza merasımine r?ez\ nin emniyetini gaye tutan, biç medar olacak bir müessese ha medeniyet birdir» ve bunu da dir. linde tecelli ve inkişaf etmesi tırımları belli bir miktarı amen. bir türlü nukte ve mı\\ bir milletin aleyhinde olmıyan Batıda görmekteydi. «Biz daima Diğer taraftan, kalkmma \ E bir sulh istikameti bizim daima ni temenni ediyoruz». Fakat ara şıp ekonomiye hâkim oimaya zah konusu olmaktan riteve sarplan sarka yüriidük» ve «vümız Cumhuriyetin ilk yılla~ düsturumuz olacaktır» demiştir. dan onbir yıl geçtikten sonra darutlanmız sarkta ise, fikirleribaşlayınca, artık bunlar kalbenim^enmeme.sı bunun delılnnda olduğu gibi, gene özel ~ Su halde, Atatürk'ün banşçılığı, hi, Atatürk Milletler Cemiyetın miz garba müteveccih kalmıştır» kınma için yardımcı ve itici leridır. adı olmıyan v« h«f gün» qit yoproğın.n altinda sektörün gayretlerine terkedil ~ nsr ne pahasma olursa olsun iz den hosnut değildir. 1935 te, bu diyen Büyük Atatürk. Cumhubir kuvvet olma niteliklerini milletlerarası teîkilâtın, «henüı miş, fakat gene aynı başansız ^ lenen bir gaye olmayıp, bu barıriyetin ilân edildiği gun bir yakaybederler ve bir istismar ~ fin ?artı «Tiirkiyenin emniyeli», katî ve müessir bir vasıta oldu lığa uğranılmış ve memleket Gerçi büyük Ataturkü kavbancı yazara, tarihin hiçbir zavasıtası olurlar. Tarihte de ~ «memlekflin masnniyeti» dir. ğunu ispat ememis» bulunduğu man yalanlıyamıyacağı şu yargıve dünya şartlarmm bu yoll» betticimizden beri çok zaman bugünkü dünyamızda da buŞ Türkiyenin güttüğü barış polı nu söylüyor, lâkin «bütün mil sını açıklaroaktaydı: «Osmanlı kalkınmamız» imkân Ttrmegeçmiş. çok şeyler değişmısnun çok bol T« çesitli örnekibarmi bolunmıyoıı TokvimUr sahtvdir. ZZ tikası, bu hayatî gayelere hizmet letlerin, müsterek gayenin ta tmparatorlofnnun sukutu, garJiği bir kere daha anlaşılmıstir. Fakat iktisadi bagımsızlık leri »ardır. ZZ eden bir politika olmahdır. Ba hakkuku için çalışabilecekleri be karşı elde etti$i muıafferiyet tır. Ancak, bu defa, 1930 larda ve diğer milletlerle eşit olma E '!?. J urkiyenin güvenliği ile be yeçâııe teşkilât» olduğunu da lerden çok magrur olarak, kerıKalkmma ve Değişmeolduğu gibi deyletçiliğe dönül dâvamiz ve bunları çözümleilâve ediyordu. Atatürk'ün Mıl disini Avrupa milletleriııe ba|memis, aksine yerli özel ser raber yürüdüğü takdirde gerçek mek için O'nun gösterdiği yoyen Yol letler Cemiyetinde bulduğu en layan rabıtaları kestiği gün başS bir barış olacaktır. mayenin yabancı özel sermalun doğruluğu değiçmemiştir. Bugünkü bocalayışlarımızın büyük kusur, saldırganın cesalamıstır. Ba bir hata idi, bnnu yeyle desteklenmesi yolu ter O haide yapılacak şev. tek çıgerçek nedeni, memleketimiret ve niyetini kıracak kuvvet tekrar etmiyeceğiz». cih edilmiştir. Gerçekten, 1947 kış yolu, millî kurtuluş harezin ve dünyanın ge^çeklerine ve müessiriyette olmamafiydı ^ kHİnm y*gâM Tept^ncm. Mö«M««ınixclir. j den beri yabancı sermayeye ya ketimİ7İn derin ve çok taraflı ve şartlarına uygun bir kalÖlümünün 25. yıhnda Ataturk' z\ Atatürk'ün banşçılığı, sadece O'na göre, «en seri ve en müestınmlarını teşvik için devamlı ve buaün de geçerli olan ruh kınma modeli (yolu) seçemeıın büyükiüğünü bır kere daha ZZ T ü r k i y e n i n d ı ş p o l i t i k a s ı i l e i l sir tedbir, muhtemel bir mütearIstanbul Maarif Kitaphanesi bir gayret gösterilmektedir. ve mânasını berjimseyerek, miş olmamızdır. Nasıl ki yanrıza, taarruznn yanına kâr kal anhyoruz. Onun ilkeleri, ReceZZ gili bir ilke degil, bütün milletMüşterek Pazara girmek için millî iktisat siya.^etine tekrar mıyacağını açıkca anlatacak bry lış yol tutturmuş olan bir rnize nur, günümüze güneş olz\ lerarası münasebetlerde egemen Cagaloğlu Yokuçu: No. 38 . son aylarda yapılmış olan teöVinmek ve onu, tecrübelerikimse, ne kadar dikkatli. heŞ olmasını ve gerçekleşmesini sa nelmilel teşkilâtın kurnlmasıdır» mah ve i=tikbale giden yolumuzî S T A N BU L Birle^miş Milletler Antlaşmacı, ıla bir elden bir ele bir bayrak şebbüs de bu şayretler cümlemizin ışıSında bıııünıın ş^rtsaplı ve hızlı giderse gitsin , vunduğu bir noktadır. Btırada özlemini duyduiu, gıbi ebediyete kadar tasmmalısindendir. Gerçekten. MÜ«'Plr<rı ile işleverek biı+ün icapz\ Atatürk'ün milletlerarası müna Atatürk'ün hedefine varamazsa, biz de bu dır. Yürekten dileSimız bud'ir. rek Pazara îrirmemizi ^tor^^> l.n i ile bırlıkte yururlüğe «ebetler ve milietlerarası câmıa jünkü volumurda ne ksH3r rin en önemli eerekceleri. bu İlânrılık: BO71/16545 Dİânlı. sayretli ve hızlı aıder Yazon: Prof. Dr. Fahir Armaoğlu Yabancı Sermaye | Ekonomik Dengesizlik 2£^ Devletçitih ve millî iktisat siyaseti DİKKAT! Saatli Moarif Takvimi SAATLİ MAARİF TAKVİMİ SAATLİ MAARİF DUVAR TAKVİM parışveSilâhsızlanma