Katalog

Cıunhuri PfirRA Ut • Arüık S*TMMrt2*£/6 Yaşadığımız Şehir Kâr İngiNere Harine Na7irı Rirhard Butler, Manchcsteı şehıinde sojlediği bir nutukta, halka âdeta yalvarmış. «Allah aşkına tutunden vazgeçmeyin, dijor. ne olıır sigara içmeğe devam edin!> Scbcbini tahmin edersiniz. Çunkü ttitün, ha7İneye sencde 600 milyon lira (İngiliz) gctirijormu'j. Bİ7İm Tckel Bakanı, scvimli Emin Kalafat dostumıız Ingıliz meslpkdasından ibrct almalıdır. Bıından snnraki nutuklarında <ciğrrIrrinİ7İ sigara dumanile Holdıırun >ahurl .midrlerinİ7İ alkolle şisirin. gihi gu7cl tavsiyeleri (benim ihti\acım yok \a. haşkalarına) mutemadi} en tekrarlamalı. 1 ^lt.^. sigara irnın enlerin dovlct hİ7mctinde kullanılnmarağına. veya, akşamlan nlsun kafajı crkmhenlprin ('varlık vcrgisini \apanlar gerUinden) mrhus seçilemijcccklerine dair bir kanun tasarısı da, pckâlâ. duşumılchihr. Malum ja, âr yıh değil, kâr yılı bu! Geçıtıiş oîsunî Yazan: Kâzım Kip ¥ ¥• Bu da Haçlısı komik havadis belki gözünüzden kaçmıştır. MüŞu saadenizle, hiç bir şcy ilâve etmeden (buna ne ilâve edilebilir ki) buyurun, bir defa da beraber okuyalım: Roma. 28 Trenise mahkemesi, kiiçük kızlara ınusallat nlan ve onlarla gayriahlâkî munasehetlerde hulunan bir papazı 2 yıl 5 ay bapis cezasuıa mahkum etmişrir. Otuz alrı yaşlarında olan bu papaz 5 ilâ 11 yas arasındaki jedi kız çocuğunu iğfal ettiği ve suçunun başka. papazlara akFetmemesj ıçm bunlartn «gunahlarınu bızzat çıkardığı, yapılan tahkikattan anlaşılmıştar. * * * .... def*il mi? Uydur, uydur söyle bolluğuna dikkat edijor musunuz? Şiiıyazan yazana. Gazetelerimizin edebfyatMaşallah. sahifeleri şiirlerle dolu. Meselâ. geçen gun Adanada çıkan •Bııgun» arkadaşımızın edebivata ayırdığı tek bir sabifede 25 kadar şiir sajdım. Başım dondu. Pe\ami Safa dostumuzun yeni çıkardığı •Turk Duşunresi. nde de şiir ekseri} ette Peyaminın bütun aramalarına ve titizliğine rağmen 9 makaleje mukahil 11 tane şiir var. Evet. şürden yana. çok şukur. rahahz, zcnginiz. Yalnız bir paıçn vezin ve kafiye, hele bir iki de şairimiz olsa, işte o zaman, keyfîmize pajan olmrvacak. ¥ ¥¥ Taraır edilmekte olan Yenicami minaresi Yenicami minarelerinden bir taneslnin, serefesinin değijtirilmegint baglandığı günden aonra, bilmcm o civardan hiç geçtiniz mi? Iki üç hafta tvvelin* kadar, başımızın ustündeki tchlikedcn haberciz, şerefcnia bulundufu kiimın dibinden feçen v»y» dolaıanlan düşündükç» endişcdcn gözlcrimiz hâla f«lU»ı «Ibi «çüıyor. Kalbimiz helecanla çarpıyor. Minarelerin taslan, bildlğiniz cinı ten değil, âdeta blrrn rabırtafiymış! Dün, tesadflfen l«lttLklcrimizi dinleyin, günltre* b»|nnim oıtundc duran tehllktyi Sftrvnla &%, baktlnn (verilmiı udtkamıı vmrmn) d«mekten kendlnizl alaMl«c«k miHnlzT Efendim, Ytnlcamlla mlnaraltrin deki gerefelerdan blr tarminln d«ğiştıriLmesine başlandıktan «onra, Vakıflar İdarcsi mimarltn, şeref»nin taşlarının oynamif olduğunu v* çok tehlikeli blr durum arzettlgini görmüşler. Her an blr çökme öıtimall mevcud. Altından günda, on binlerce kişiyl tafiyan, binlerc* vasıta gtçiyor. Bir faciaya m&nl olmak için, derhal tedbir almak lâzım. Ne yapsınlar? Civarının boşaltılması, camiin arkaaından dolajan caddenin hemen kapablması sart. Vakıflar Müdürlüğü hemen o gün Belediye Seyrüsefer Müdürlüğüne bir yazı göndererek, vaziyetin riddiyetini ve tehllkesini «nlatıp, yolun derhal kapahlmasırun zarurt bulunduğunu bellrtmif. çalifiyor, minarenin hemen dibinden içinde en azından yetmiş. seksen ki^i bulunan otobusler, sayısız otomobıl geçiyor! Tetkikler sonunda, Seyrüsefer Müdürlüğü kararını veriyor: Bu cıdd* kapatılamaz. lf Valiy* akaedıyor. Vakıflar tdareti mimarlan endişe içinde Taflar Tcrindcn oynamı« durumda Bır müdahale, çok güç, hattâ ımkânsız. Kararsızlık devam edıp gıdıvor. Şerefenin labırlı taşları çokmuyor. tabammül ediyor. V* bizlcr baîlarımızın ustündeki bfiyiUc tehlikeden tamamile htberdz, minarenin dibinden huzur içindt, g«lip geçiyoruz. Tehlikeli durum tesbit ediMığj gundenberi, yalnız iyi tesaduflere güvenen ilgililer, çok jükür ki mah cub olmuyorlar. Çalıjmalar «rasında, Yenicamiin miman kadar kabiliyetli, bir minMruıuz, jrerinden oynamı? teh'ıkeli tajlan çökmeden, indirmeğ» muvaffak oluyor Vt bütün ilgililer farkında olmadan bir (oh ..) çeklyorlar. Hadisenln hlklyesini dlnledikt^n sonra, blz (oh ) çekemedık. Vakıflar Müdürlüğunden ve diğer alâkadarlardsn tehlıkenln tamamilt önlendiğint kanl ohıncfiva kadar izahat ve teminat lstedik. Şimdi, l$in endışe verecek bir tarafı kalmadığına ınanmı» bulunuyoruz. Fakat gene (oh...) diyemiyeceğiz. Vuku bulduktan sonra (kaza) 1»mini vtrdiğimiı binlerce vak'anın ekseriya peîinen tesbit edilebılen »ebebleri var. Ve ekseriyı belli sebtbler »onucu kszalarda, lrade üsrfl hususlar araştırıvoruz. Geçenlerd* Pendık eivannd» iki kamyon |oförünün barbarca in = dı yüzünden meydant gelen ve dört, be» vatandaçımızın ölümile netkelenen facla henüz hatırlardadır Çok lükür ki vuku bulmsdı, fakat Yenioanıi serefesinin ansizuı çökmesilt, hasıl olacak faciaya (görünmeı kaza) demek nasıl mümkün olurdu? Evet, v«rilmi$ »adakamız varmış: Geçmiı olsun! Bir özenti nümunesi I^oylerde sağlık filmlcri gösteriiecekmlş. Boş lâkırdı ^ Ben askerken, Çatalca koylerinde buna benzer biı ıısul. söziim yabana, tatbik olunuyordu. Ko>lerin kahveciklerine, mcydancıklanna, duvareıklanna rengâı enk afişler asılmıştı. Bir tanesinde, Istanbulun en lukş apartımanmda bile zor bulunabilecek mııUclIef hir banyo daireslnde yıkanan bir «dam. Bir başkn.ında evini elekrrîk supürgesıle temizliven bir kadın fîir uçüncüsünde, gene mükemmel bir lavabom< nnunde dişlerini firçahyan bir çocuk. Bunlara bakan köyluler de (sebebi malum!) acı acı gıilerler, ken< aralarında alay edcrlerdi. Siz her vatandaşa sıhhatini kornmak imkânlarını verin, kâfi. Ha zırlanan filmleri de lutfen oturup kendiniz seyredcrsinız! Kadin Demek benıınl* gelmiyorsun; o lıalde otımıubılden \azge<,Um, otobus bekli>ejıın .. Macera arayanlara iş: Kanadada uraniuma hücum! Kanadada uraniuma muazzam bıı akın var. Bu madeni «avlamak> için elinde iyı bır geıger aleti ve kendine bol emniyeti olmak kâfı Bunlar oldu mu arayıcılann arasına katıhrsınız. Heyecanlılann soyledıklerine gore Kanadanın topraklannın altında muazzam bir uranium tabakası bulunmaktadır. Bu tabaka Quebec'den kutup dairesine kadar imtidad etmektedir. Bu mem lekette servet herkesin önünde yatıyormus .. Toplamak zahmetine katlananlar zengin oluyormuş! Saskaçevan'm Kunduziar vadisinde yüz elli^şirket kurulmuş Bunlar durmadan sondaj yapıyorlar Ontario'da üç ay zarrfında tarr otuz yedi şirket doğdu Bu rakamlar Kanadanın yalnız eskı bölgesıne aid. Iki, üç kişiden mürekkel ortakian hesaba katmıyoruz. Maden işletme imtiyazı almanın şartlan her eyalete göre değişmektedır Fakat şartlardan bir tanesı her tarafta aynıdır: İmtiyazı taleb etmeden evvel arazıyi işgal etmeniz lâzım Bu ise şimal bölgesınde oldukça zor bir teşebbüstur Bu yüzdendır ki bazı sondajcılar. kanunlara riayetkâr olan madencılerin pek iyi bir gözle görmediklen bir teknik kullanmaktadırlar. Bu adamlar bir harıta almaktadırlar Bunun üstünde kışın kimsenin blcup bıçmesıne imkân olmıyan bir \er ayırdıktan sonra bunu tapuva tesçil ettırmektedirler Artık işi olmıvan gıdıp o arazınin işgal edilip »dılmedığini tetkik etsin. îlkbahar gelir gelmez tapuyu alan artık mah olan araziye gider ve araştırmalara başlar. Kanada uranium ile zengin olmanın ıhtımalı var mıdır' Hukumet muhendislerıne sorduk De%' let mııhayaa inhısanna sahıb olduKanadanın Toronto şehrinden bir manzara ğundan bır kılo oksid d'uranıumu bulup cevhen çıkardıktan sonra bu Netıcelerin pek parlak olmamabızım paıa ıle 50 lıraya almaktadır nu nakletmck şart. Ya maden bır sma rağmen heyecana düşmemekFıkat bu bır kılojnı elde etmek dağın tepesmde, yahud bır ormanın tedır. Kanadanın dağlan ve ormanıçın 250 kılo cevher çıkarmalı ve ortasında i«e ne yaparsımz? ları sondajcılarla dolu. Bunlann bunu muamele etmeli. Hepsı bu Yapılan hesablara gore zengin çoğu serseri ama 50 liranın ne dekndar da değıl: Uranıumun bu mik olmak şansı bınde bır nısbetınde mek olduğunu biliyorlar. tarlarda mevcud olduğu topraklar dır. Kanada hukumetı on senedır Taranto'dan uranium cevheri aI da bulmak lâzım. Çunku uranium zengin bır damar aradığı halde şım raştırılmalannda kullanılan geiger vâkır her tarafta var ama butun dı ık sadece ıkı madeni ışletmek aletı almak ıstedim Mağazada kalmadenler rentable değıldır Daman ; tedır. mamıştı. Satıcı dedi ki: Bu ay uç keredır bu aletlerden getirtiyonız, gene kalmıyor. Herkes onceden yazılıyor. tki mode limiz var. Biri 150 lira, oteki 600 lira Ucuzlar çok satılıyorHerkesin Manivaki'ye hücum ettıği «öylenivordu. Ottawa'nm 150 kilometre fimalinde bulunan bu kflçuk şehre gittim. Lokantada mü kemmel bir yemeğln fiab 4 lira idl. Sokaklar laklndl. Fakat şehirde için Içm hareket oldugu belll ldi. Bazı kimfleler zengin madenler bulmu;lardı. Hele biri uranium cevherinden bir dağ keşfetmis ve çobuk cengin olmuştu. Bunu duyanlar bölgeye uçöşmOştu. Çiftçller bile topraklannı altüst edlyorlardı. | tçlertnden btr çoklan muvaffak olmuftur. Milyoner olan toprak sahibleri bir hayll kalabalık. Kanadada bir d« Uraniumville (Uranlumş«hri) kurulmuştur. Yer dea biten bu »ehrin 2500 saklnl var. tçlnde bir kaç baraka, nç garaj, bir moda tnağazası, lokantalar, bir irumarhane, bir tiyatro ve bir çamaşırhant bulunan sehirden 10 İdlometr* uzakta Eldorado madenlerinde çahsan 700 kl?l iki katlı gfizel «vlerde oturuyor. Bunlann bflrön konforlan tam Hattâ altı yataklık bir dt hastaneleri mevcud. ¥ ¥¥ Bırakın küflenelim /~"c\ad Nizami ustadımız, Akşam gazetesindcki bir makalcsinde «ünivershevi mcdreseye çevirmiyelim. İliın kuflenmış muhitte inkişaf edenıez» dijor. Kim detniş? Bu, olsa olsa, pek eski ve modası çoktan gcçmiş bir nazaıiyedir. Bugiın eloğlu. asrın binbir derde deva mucize ilâcı penisilini bile kiıften {îkarmadı mi? • •• Hem biliriz, hem yapanz A damın biri bindiği vagonun penceresinden sarkmış. Ters isHkametten ^ ^ gclen bir lokomotif de başını almış, gorürmüş. Bu ha\adisi veren gazetede başlık: Gorunmez kaza. Bir zabıta memuru, vapur yanaşmadan, rıhtıma atlamak ıstemiş. Dcri7p dujnnıs ve \apurla iskele arasında kalarak feci şekilde ezilnsiş. Gene a>nı başlık Gorunmc7 kaza. Acaha hu ~eorunmc7 kaza» klişcsini kendı kendimizi bir nevi teselli için mı kııllanı.ioruz? Zira vatandaş hayatına mal olan bu kazalar gorunme/ dcğil, maalesef aksine, lüzumundan fazla gorunur oldu. YAZİSİZ Seyrüsefer Müdflrlüğfl yanyı almıj, vaziyet hakikaten çok ciddl. Blr kaç gün sehrin trafik durumunu Eösteren harita üzerindt çahjılmış. Yenicamiin arkasından dolaşan cad de kapatılırsa vasıtalar, İstanbul tarafına hangi yoldan geçecek. Harita üzerinde, bir tonuca vanlamamif. Bir de mahallind» trafik vaziyetinin tetkik edilmesi düîünOlmü». Bir ekip bir hafta, veya on gfin Evvalct fakir olan bu bdlgenin kadar Yenicami vt civannda tetçiftçileri çimdi parm yapmışlardır kıkler yapmıj. Bir çokian tarlalannı satmış'ar. Bu arada, şerefenin heybetli taşbazılan da airketlerla ortak olmu? lan aynı tehlikeli durumda. Valardır. kıflar Idaresi mimarlan Indirmeğ» Bunlardan biri akın baslar başlamu 600 imtiyaı •lmiftt. fici yüzunfi 210 bln dolarm aatmağa muvaffak olmuştur. Blr gün bu çiftçtnln karuı gelger aletini yanıns alarak jfennege cıkmıştı. Dönü^te kocasına aletin fazla gürültü ettiğini, h « halde bozuk olmasmı söylemesl üzerlne i=in hakikati derhsl anlaşılmrç Meğer kadmın gezdigi yerler uranium cevherile do'u imiş. Daha bunun Eibi blr çok hikiye dinlemek mümkün. Muhakkak olan blr sey varsa Kanadada yeni bir hummanm hüküm sürmekte olmasıdır. Buna uranium humması denmektedir. Saua kaj kere soiledim: Yemek jerken agzıuj iaplatnıa! VAZIS12 Teırubenıde muvaffak olursam belki de jakında yumurta ji)eceğiz?