Katalog

W Atdfıiı 195» Merakh Resimter TARÎH VE SANAT Eski Aynalara Dair Yazan: Haluk Y. Şehsüvaroglu E«k) d#\irl#rde aynacılık kesimleri, çerçeve ve mahfaza lşçllikleri bakımından ?üiel lanâtlârınuı arasına girmijti. Tiirk kadmlan, «rkekjeri tflrlfl el aynaları kullajıırlar «vleıinl, konak ve saraylarım Köi alıeı iyfl*larla iüslerl#rdl Kanunî Sultan Sül#ym»fı namma Gani isimli bir «anatkâr tafafından yapılan abanoz faplı. arkası fildişi işlemeli el aynası npfis bir janat I eseridir. Ganl, fildişini çiçek resimI lerile bir dantelâ gibi işlemiş bu çiçek demetleri etrafına tek bir ya*ı ile (Ru?en cemalin aynesin ol ianii lemyecel) mısraile baflayan bir mınnımı d# hakketmi» vt «ap t«rafına, (D* eyyam Sultan Süleyman Şah amile Ganl sene 950) ıbaresile imza ve tarih alınrruştır (1). Eviiva Celebi 17. asır İstanbulunAmeıikada yapılan bir snketin neticelerinden anlaşıldığına göre, sinema meraklılsrı arada doksan aynacı dükkâm ve Hümnda en fszla sevilen artist gene Gary Cooper'dir. Gary Cooper, yeni yıldızlardan çok daha fazla rcy sameddin Necefi isimli bir pirleri alarsk ön plâna geçmiştir. olan 105 aynacı oldu«undan bahBöyle ihtiyar bir artistin hâlâ gözde olması. Hollywood çevrelerinde hayret uyandırmıştır. setmekte ve (bunlar da dükkânlanYukartdaki resimde Gary Cooper karısı ile birlikte yemek yerken görülmekterîir. nı nice bin iyinel iıevıun ilt zejTi ederler) demek*edir. 1698 yılında tstanbul Sarayı hazinesinde mevcud aynalar arasmda (iki tarafı Sim sağir ayna), (Seylân, inci ve piruze ile müzeyyen simsa' gif ayna), (altm tab?klı zümrüd ve yakutla murassa billur kapakh ayna), (piruzekâri giillü lâa! ve yakut ve inci ve piruze v« zümrüd ile murassa bir kapâklı altın ayfta), (?ade sltın mtidcvver âyna), (sade altın çar köçe ayna), (ortası bagâ ve etrafı tedefkâf! altın zlncirli »ynâ), (yeşim kabzalı ve arkası yeşim yakut ve zümrild i!e müzeyyen ayna), (zümrüd ve lâal ve Ind ile işleme müdevver ayna), (altın ffüllü, hurda yakut v« zümrüd işleme müdevver ayna), (billur kabzalı sltın güllü yakut ve zümrüd ve renmege ihtiyacım yoktu. Myfon, snziimü tasdik etti: Bu mukaddeme sona erince, pro hurda inci ile tnuratsa ıltın ayna), Her şeyde onu fazlasüe geçtiğimi jemi izaha giriştim. Evet, çok parlak fikir. (ortası ve kenarları yeşim hurda îrtesi gün, bu fikrimi Itâlyaya, derhal anlamıştım. Aramızdaki fsrk Mesele, mümkün mertebe far yakut ve zümrüd İlt murassa müAme:ikan yardımı cemiyeti idare onun bir unvanı bulunduğu halde la para kazanmak İçin bir kitab devver ayna), (kadife üzer» hurda tçüncfl Rellmin Valtle benim bulunmaması idi. ne^retmek tasa\'vurundan ibaret inci İşleme ayna), (sedef üter» yameclisi szalarına »öyledim. aynalann etraiındaki tâhta oyma Nihayet, hazjr olduçuma kanaat degil, dedlm. Para kazanmagı el kut vt piruze ile müzeyyen yeıim Onlara, müstakbel Kral Prens bette lsterim. ama daha zfvade, doj kabzalı ayna), (zerduz üzert altın teıyinat nev'inln güzel örtıekUrinUmberto'yu tanıyan kimselerle mü getirdi. dendir. nasehetim olduğunu anlattım. My Benim hakkımda Krala etraflı ma duSum memleket olan Italyaya pafta güllü yakut ve zümrüd ile Odalan, lalonlafı teri'ln eden lumat vermiştl. Huzura kabul edil yardım etmek arzusundayım. Ço muragsa iki kapaklı kebir ayna) ron Taylor'un da fikrimi tasvib etçeşidli aynalaruı bazan üzerlerüıe cukluk csğlarımı geçirdi&im m mekligime de karar verilmlştl. tipini söyledim. bulunuyordu (2). âyetler, heyitler de yazilırdı. Dediğim doğru idi. Msrki d« Mon Bir kaç eündenberi kiralamı? oi leket. B?banızın büyük bir adam Türk ianatkârlan bu el ve tuva Görmemi| mlratı hulyasında oldugunu dünyaya tanıtmak İBtltebello'yu tanıyordum. Beni onunla dufum rtollsRoyce'a binerak, $elet »ynalannın arkalarım ya türlü l«kenHcr Hahi, taniştıran da E.C.A. nın İtalyadaki hir dışında bulunan villâya gittik. yorum. Babanıîin, hakikatte fasist nakışlarla Ulerler, yahud altm ve • Kıl Hazar suretnemadtr benüeme» Misafirlere mahsui liyarrt defteri rejiminln dilşmani olduğunu Hündlrektörü Domenico Marcello İdi. gümü;, kadife, bağa arkalıkları kârıkâdim Bu işten, cemiyet için bir hisse nl Imzaltdık. General Cârlo Gra yaya »nlntmak istivorum. Ancak, kıymetli taşlarla, sedeflerle süslersırasında Hlmmetl şahanesllt kıldı bu kn«n zianl blzi hunın çıkardı. Mükem Roma üzerine yürüyüs ahrsınız. dedim. Umberto'nun, kenlerdi. bina di hlsspsine düşecek olan parayl, mel lngillıce konuşan, pek şirin bir MuMOİlni'ye boyun İSdifihl afllatBu el aynalarmdan başka bilhss Rubu meükunnn »• dad ananl mak Istiyorum. îtaiyanlan bir kan babasının hâtırasını ihya içln mek* «âtt>. Kraiın tsşrifatçılanndan oderyasına boğulmaktan kurtarmak sa 18. asııdan itibaren evlerimizin Sultan Selim. teb ir.;aaana harcanmadnj Uklif lan proftsSr Aldo Casslanl d» beicin Babanız. Amerikay» harb ilân tezyinlerinde d* ayna mühim bir kıt'ası okunmaktadjr. raberdl. •diyorum. ettigi zaman bile faşizmin düşmanı yer işgal etmiştir. Yabaneı sefirleBazen aynalar husust «ııre»te Krala takdlrfı edillr edlimrt. ıreç idl. O mesul deŞildir. îîer jeyi ya rin Osmanlı Hükümdarlarına getir Harikulâde fikir, dediler. Bunun Uzerlne harekete gtçtlm. mi$ günler zarfında bana ögrctilen pan M\ı.««olini'dir. O, Mussolini'nin dikleri hediyeler arasındâ türlü ın yantırllmış perdelerle örtülürdü (3). Eşyalar arasında geçmiş zamnnBirleşik Amerikanın en büyük seylerin hepsini bir «nda unuttum, dam ve konsol aynalan da bulurıls,irlerinden olan Duell, Sloan ve hflvivetlmi tamamMi buldum. Kr« elinde bir alet olmuştur. Kulis ara nurdu. Nemçe elçisi 1762 de III.lan insana en fazla duyuran aynaPearce rr.üessesesini, Victor EmfKli H, hu«Usf klf "ÜflsnaiB tertibi »un sında felip jreçen tevieii efkân u Mustafaya müteaddid hediyelerle lardır. Sırları yer yer dökülmüş. dum. mumiveye duyurmsk istiyoruı. beraber bir de (sim pervazh kebir üstlerinde rutubetteft lekeler, halnuel'in hâtıratını neşretmeğe ikna Umberto'nun ötedenberi fsşirm bir ayna) takdim etmişti. A>nı de kalar bellrmif eski «ynalarda kaç Mark!, tusmamı, Kralı konujtur•ttlm. Aramızda yaptıjfrmıt mukaagrın Insanları size şülen. yahud vele basit değüdi. Kral Umberto'ya mamı, sual scrmnmamı, !çin izahmı alevhtan oldufunu büiyordum. Bu virlerde Prusya elçisi de Osmanlı ağlayRn gözlerile bakıp Hurur. telif hakkı verilecekti. O da bu pa kendisine. yani Marki de Monte =ekilde konu=tusumu isltmekten Hükümdarına (sim çerçeveli dokTopkapı Sarayında aynalar âdeta bPİlo'ya bırakmamı sıkı sıkı tenbih memnun olacagını düsünüyordum. san parmak kebir endam aynasile) ra ile isterse mekteb yaptıracaktı. ll Kral. «özlerime hararetle mukaHele (çifte sim pervazh tulâni bir ayna) konuşur gibidir. Padişp' >nn ocaklı lsterse başka işler görecekti. Sonra etmlştj. yatak odalarında cilâî / nuklaşmış Bunun lam aksini yaptım. S8ze etti. Canlı bir konusma yaptık. Ba ve müteaddid hediyeler getirmişti. benim hissem geliyordu kl, Marki iki aynada kaç sim? s.. vredersiniz. de Montebeüo ile paylasacaktım. başladım, sövlcnmpsi icab eden r.e na, nerpde dofiduğtımu sordu. o feh I. Abdülhamid de bir Nemçe el Büyük sofada sefir denklerinden mum konacak) En sonra da İtalyaya Amerikan yar varsa «fiyledim, Marki'yi gölgede ri tanıdigını sövledi, dereden tepe çisinden (ikişer dpn devarn ettik. şamdanh on iki asma duvar ayna çıkanîmış, AkJeniz seferlerinden dınıı cemiyetinin hisseji gelivordu. bıraktım. getirilmiş aynalar a5ilıdır. Bayram Umbertn, Amerikadakl faallyet larilt başları vt kenar pervazları günleriııi, eğlence akşamlarını dütıl tamnmen iıahtsn Ve basan Nihayet Lizbona gittim. Orada ayna ve gümüi kaplama, büyük düt Kral Umberto ile buluşacak ve bir kazanmaktan Sclz olHneunü biliyor lerim hakkında bana sualler <or endam aytıaii) almıştı. bavana, oraya kadar olan yol mas dum Hükümdann eötüne Eİrmek du. Ne yaptıftımı. ne vapmak iste1777 \nlmda Leh elçisinin getirdlrafımı ödemesi sartile, yeni bir on icin beni kuilanmağa çalıştığını da di^iml. nasıl vaptıS'mı sordu. biliyordum Hasılı tam manasile bir Orlando ği hediyeler arasında da (Pariskâri dalık ayıracaktım. Haşmetli, dedim. benîm adım feütivali. Bu fwtiva'de. Marki bir bir endam ayna«ı) ile (kehriba per28 ocak 1948 de Lizbona vardım. vazh Lehkârl ayna) bulunuyordu. Yanımda iki kadın vardı Birigi bir Guido Orlando. Size bu ikl bayam aktörden ibaretti. tekmil sahneyi Osmanlı hükümdarlanna devlet takdim etmeme mü.«aade buyurun ben döldunjyordum. gazpteci idi, öteki de Duell, Sloan Kral. daha ilk anda bana karjı adamlan arasında ayna hediye etSonra. iki bavanın yapmıs oldukvt Pearce yayınevinin müdireBİ lan işleri. ne istediklerini filân an sempati BBsterdi Bp«bplH. alâka«ı mek âdeta kaptan paşalara mahidi sustu. Kaptanı deryalar donanma Ftemen, Eomada bulunan Marki lattım. Onlar diz çöktüler. Kralm nı çekrnistim. Kpndinini ikna etmi» elini öptüler. Benim protokola mi Mm. nihayet. baba'inın hatıratı ipin le avdetlerinde padişahlara ikişer, de Monteb?!lo'ya telefon ettim. bir opiiyon almak meselesini ko dörder, kalyonların denize indiriMarki de Montebello Lizbona gel rotokola aldırdıŞım yoktu. lişlerinde üçer ayna takdim edernustuk. Kadinlar aldıklan dersi ivi tatdi, bir kaç gün. bana. bir Kralla lerdi. Kaptan paşaların bu (taçlı, bik edivorlardı, Marki de. benden Beni Duell. Sloan VP Pearce rnOkinuşma hüneri ve usulü hakkınetraflan billur paftalı kebir ayna) ziyade onlardan memnun görünü esspsesine müraraate sevkeden seda ders veıdi. bebleri izah ettim. Bu müe=*e!<e. o larile beraber Cezayir ihramlan da yordu. Bana, reverans yspmağı. ne söyan'anev! hediyeler arasındaydı. Tekrar i8ze başladım. James A. nun merıfsatleHni baska her hanei lenıek, ne söylememek. ne zaman Aynalar her türlü eşyamıza tez» müe?«e?eden daha iyi korurdu Kigtısmak lâzım «eldiği gibi şeyleri Farley tarafitıd^n geldiğimi. kenditabm tevril hakkında, yapılacak yinat olarak girmiş, aynah dolaböâretti, daha bunlara benzer bir sini her halde hatırlıyacağını Krala reklâm hakkında. eserin ikincl bas ar, çekmeceler, aynalı odalâr, aysöyledim. takım şeyler talim etti. kısı hakkında neler düçündüSümfl nah köşkler, aynalı arabalar, ay Jim Farley, dedi, tabii, gayet izah ettim. Bunlara pek fazla dikkat etmenalı dükkânlar devirlerinde itibarlı dim. Pek pek. talim ettiği şeyleri iyi hatırliyorum. ve güzel eşyalar, yerler olarak anılKitabın nesrl sırasında Birleşlk mıştı. f»6renivorrmısum zannını verecek Fakat Marki'nin sabirsızlanmaea ksdar bir dikkat gö«terdim. Bu da başladığını, yerfnde duramadığını Amerikava gelmek istevip istetne18. asnn ikinri yansındâ yâpıitnış ona. büyük adam oldugu intıbaını görünce biraz da orıu methettim. diği. yoksa meselâ Küba eibi. Vl bir çok kasırlann iç tezyinatında yerj adslan gihi bir yeri tereih fni veıivor. hoşuna gidiyordu. ayna mühim bir rol öynamıştır. bizimle ne kadar yakınHan alâkaedeceği meseleleri de bir kaç daHalicde Aynalıkavak Sarayının içi Hakikatte ondan hiç bir şey öğ dar olduğunu filân anlattım. kika bizi meşgul etti. Venedik aycalarile süslfenmişti. Top Arkasından telif hakkı meseleslni kapı Sarayında I. Abdülhamidin ele aldım. İki saat süren konusma yaptırdığı yeni mabeyin odasının mızın neticesinde Kral: pencereleri aynadandı. O. K. dedi, mutabıkız. tşi dojBir Frsnsız seyyah IIÎ. Sellîn zârudan dogruya Marki de Monte manında bueün demiıyolu tarafınbello i'.e ha'ledersiniz Lucifero ile dan işgal edilmiş saha üzerihdeki birlikte toplayanacağı bütün vesi kâsırlardan birinin !çini pek befenkalan size verecektir. Lucifero u diğini yazmakta, köşkün içindeki j zun zaman babamm kâ'iblisini yap büyük salonun sütun resimleri aramıştır. Sizi ilgüendirebilecek şey sma yerleştirilmiş aynalarla süslü | lerin hepsini gayet iyi bilir. olduğunu anlatmaktadır. Arkası var III. Selim îarayınm hareminde (Bu eserin bütün lıaklan Opero Validesi için yaptıi'üığı d?ireyi ayMundi şirketi ve gazeıemize nalarla süsletmişti. Gömme dobboıridir) Iflnn, şöminEİerin iifiünd^ki bu lkaSı Haydud Taaaa: f. OOSOSAtA MA2HAR R.UNT En fazla sevilen arfist FABRİKATÖRÜ Markanjeii'nin öİdürüldügü akşam Domlnik'in «tı da ba»ı'oO| oMuğu halde çiflliğe döndü. Delikanhnın »mcası Brandizio bunu görünce endijeye kapıldı Donıinik'irı kahve ve meyhanelerde Bellakoza'lar aleyhuıde könuştuğunu biliyordu Yeğeftinin Jak Bellakoia ile kavga ettği de meçhulü değildi. Brandizio derhal birkaç komfuıunu •tr«fm« topUyamk Dominik'l »r«m«J» jltti. ^Guido Ortando r ŞÖHRET Italyan Kralı ile kolkola dairmiııde aynab ocâk şünürsünüz, her birinin Ostünde yüzlerc» genc ve güıel kız hayali durtnadan uçu»ur, Çocukluk, genclik, oH« yaşlıhk ve nihayet ihtiyarhk hep aynaUrın akislerinde görülüp kaybolur, (1) Bu kıymetli ayna NewYork ve son defa Paris »ergilerinde teşhir olunmuştur. (2) 1110 tarihli hazuıe dcfterleri. (3) Hafemi hümayunda kubbeli odanın aynalîrına iafıdâldan bir nevi kumat perdelet yaptırılıp Başçuhadar AJayâ teslim, (İ14S jaban tarıhli kayıddatl). Atatürk Bulvanndn bir taşıt kazası Şoför Eyüb, Idare6inde bulunan 11625 plâka 5ayılı Ukil lî» Aksarsyd» AU. türk Bulv»rınd»n feterken «»rhoj bir hslde MfaltU jr«t»n Zly« 11* kanl«fl Süreyyayı çiğniyerek geçmijtlr. Yartlılır Cerrahpaj» hasuneslne naklrtllml» loför yakilsnarak Uhkikata fca|I»nmı| tıf. Adamcağız yeğenıni Aîavi köyünden iki kilometr* mesâfe| de yolun kenannda buldu. Dominik almndan yedlği bir kurruaia yere serilmijti. Demek Anruan SelJakdz* Markânjeli'yi öldO» [rürken kardeşi Jak da lavalb Dojftlnik'ten lntlkamıMl K»dıköy Baharlye Canan snkok S5 nu. mRralı evde oturan Enise Talım«ç I». tnlnd* blr kadın. vapurla Kadıkdyden Köprilye gelirken. ceblnd» bulunan 1010 llra parası yankeslcllitt suretll* çalınmnlır. Pollı, yankesiclyl |idd*tl» tr*. maktadır. Kadıky vapunındH blt yankesicillk Dehşet lçinda kalâft Ceratt allesl oldürülen Markanjeli'Bln |karlsl Jan'ı Kilyanl'd* akrabalanna gdnderml|ti. Bir ak»âm |*nft I dul kadına Antuan Bellakoza'nm bif »dâmı |eldl. Antuan ifla|nıîmıyacak bir teklift» bulunarak Jan'ı yanına çağınyordu. Bu ! derec» ciir'et vt hHyâsııUk karfıtında hayretitrt düıen kadm teklifi reddettL OUMÜMU KAÇIRD İYVAH Jandarma kanun hariei lltn edllen Antuan ve Jak'ı ynkala, mak için durmadan gayret aarfedlyordu. Fakat bütiln tefebbfialeri bo?a çıkıyor ve haydudlari bir tilrlO el» geçbetrilyordtr Ça Iresiı kalan vall T» «»keri kowutwv nihsyrt bif $ün h*ydudl«r». ba« Pol Boheliry» gidertk ftfulİBrllim huiftmM» teilift oj. Imalnn İçln te«slyedt buİünmaâlhi istediler. Vali: «Muhftllette edildikleri u m ı n nasıl elsa onları kurtarmsnin Çgrestftl bülutruı» dlyordu. Fakat ihtiyar baba bü sötlere kanmâdı: »Bvlâdllarımı elimlt eelltda tMİlm tdethem» diyerek tekliİlerl rcddetti. Galatasaray " T 4 ÜNCÜ FEVKALÂDE İKRAMİYE CRIS CRAFT DENİZ MOTÖRÜ 15 Arahk 1953 Urihine kadar S Ü M E R B A N K ' t â açtıracağınii 1S0 Liralık bir h*sabl« yenl yıl» bir C R İ S « C R A F T Hrni» mntrtrü «nbibi rtlank ç!r«h!1irslntt.. 1 Hpı 150 HHM bir i>tiınk hakkı Vrrilir. r j Motörfl BEYKOZda OF.Rİ KUNnilRA SANAYtl MÜES Aüe Gazinosunda Her Akşam MUSTAfA UEMİtl AI.İ KOf AUİMÇ, ÇalüHİaı: SAİM ÜZSOY YOIİGO I1ACANOS KKYZİ ASI.ANGİL MK1İN «LKKY Vl:i).\D Sl NAY TKVMK ÇALGI A l j *iİ>lşi:KYAY mahkemesi her |eye rağmln rtâvâyg bakarâk An= tuan'ı Belediye Reisi Markacci'yi oldürrhSğe teşebbüs'en ve Mar' kanjelıyi katletmekten iki defa idâttla mâhkum etti. Mahkeme kanleşi Jak'ı da «ynı cezaya çarptırılı. Dominik'i kirnin ültliirI dü|U kwln olâtak flnîaşılamadığınJan bll t1âv» sukUt et(l, Artık Jak d kardeşi Antuan gibi hayatının «onuna kadar & dolaşmağa mahkum edilmiş demekti. dağlarda M Fnsıl İ'slad f IJ.AI, TOKSKS SRI.İM OIXiAy Nİ1İAO ÜFLRR H t) L Y A O Z C \ N N ERİM A N A LTIN A Y TuHdytde nrşı» hakkı yalflı? gsir#tifr»ate SÜMERBANK •trmiTMtt 200.000.000 T.L l Riiyiit lıoı'B rafıatl Sr Oörıi'ılltr; feilırılfij J f ç I riı C.rhı saııatkâr Ses sanatkân Se« senstkâtı YMmt lu&ttnetlfc' * DIf İ 1 8 Î t S CSfifU ttitt Ml. Ba»B»rt lîiiiy» fht.ü aeiUaaa Aİtasy Medflia Detnİrbna MuanKner ieaad KOPUZtJÎİ nJhavend makâmında, bÛyül lalriml» Y ah>a Kcu.ti B*ystliiıit. m*fhur «I.EVLÂSINI. büyuk ganatkânnuı ERTENIN Ukdlm tdeceğinl müdirlyet iftiharla arieder. Stvimll ıke« kralı AZİZ BASMACI Ayç» Selika Salih Touın. PAZAR laat 15 ten itibaren İCKİ5İZ AİLE MATİNftSİNOE RADİFE EETENİN yrtiştirip idare ettiği kore ve »oloinr. ' Her akjam Sftal 38,30 da (Turkuazın dinleyiej isleklerl). Yılbâjı gecesi için yerieriniıi ayırtmanız rica olunur. Tel; 4SO37 (BBfc Büyük ve Küçük Arsalar Satışı Hslifte, Süüüçede, rienü kenannda vspur y«nt^ın»giB» nHJ•ald büyük vt kUîiUt ârtala» eatıliktir. Taîiblerin her günM . t İ7 doa »ohrt 4tSM r t y t 831W a » . maralı telefonlnra mflr»r»pıt:»rl.