Katalog

Cumhuriyet DÜNYA OLAYLARI I ^ * İsrael'in 33 yaşmdaki alaydan yetişme Genel Kurmay Başkanı Rusyanın gizli Cebeiitarık boğazı Avlonya limanırun karşıamda, denızden dık bir kava şeklinde yuk «elen küçük bir ada vardır: Sasan adası. En jKiksek tepesi üç yüz met re ırtifaında olan bu adanm biîtün mesahası altı kilometre murabbaı kadardır ve adayı teşkil eden kayalann arasında bır takım mağaralar vardır. 1920 denberi İUlyanın olan Sasan adası. harbden tonra Amavudluğa geçmiştır. Muahedeve bu maddeyl Husva koydurmuştur. Zıra daha o zamandanberi ılerısı için harbd gavelorle plânlar bazırlamağa başlamı? olan Rusya. Sasan adasının Akdenızde bir diger Cebelitank kıvmetınd» olduğunu arlamıs ve burssını Akderıizde kendisinin bir üssü haline getirmeğe karar vermisti. Adava pelen muteba«sif re mflhendi.tler heveti orarım cografl vazıvetını tetkık etmiş ve mükernmel bir üs olabıleceğıne dair hükmünü vermıştır. Hakiksten, adaya denizden kuvvet çıkarmak imkânsız olduğu pıbi, uçaksavar bataryalan kurulduöu takdirde havadan yapılacak bir müdahaleyi de önlemek gavet kolaydır Bunlan tesbit eHen Sovyet müt*hassıs heyeti, Avlonya limanuun da Rusva ıçın jfüzel bir denizaltı üssü olabıleceğini gönruşrür. Bundan sonra Sasan adasının uçar bombalar için kullanılan bir üs haline aetirilmesı, Avlonya lirnanında da bır denızaltı üssü inşası kararlastınlmıstır. O gündenberl, Demir Perdenin Akdenızle en yakından temast» bulunan bu köşesinde hummalı bir faalıyet sarfedılmıstir ve bugun •i 4 Gencral Yigacl Yadın, karuu v* (ocuğu U« birlikt* cvuıde Blr trviçrt gazeteci fu haberi Gayrlk»nunt blr miliı teskilStınveriyor: l*rael'in 3S ya?ındakı bel dan baska bir ıey olmıyan T I kı dt dünyanın en genc generali Haganah adım taşıyan bu üniforGenelkurmay Baskaru General maııı orduda Yıgael Yadın gıtgıde Yigael Yadin memleketımizd» bu dıkkati çeken bır fahsiyet olmaya lunmasından faydalanarak bır kon ve etrafında grupun nüfuz.u ınferan* vermış ve bu konferansında sanlannı toplamağa başladı. Nıteİsrsel Arab devletleri harbindt kim bu ordu 1936 da Arablarla Isİsrael ordusunun Arab kuvvetle rael arasında vukua gelen ilk çarrini nasıl mağlub ettığtnl, Mııır pışrnad» kuvvetll blr tejekkül oi hnva filosunu nasıl ımha cyledıgıni dııfunu pek güzel isbat etti. •nlatmıjtır. Konferansçının •özlerı Ylgael Yadln, Haıranah'nın Ulira arasmd» bıllıassa dıkkate değer ci •e tatbıkat t«crüb«lerinde askerlihrt General Yadın'ın bızzat komu gm unelt kısımlanru Sgrendigi git?smı üzerine almış oidugu ordu bi nazart bahislcrini dc kendi zekl nun çolde Mmrlılarca malum ol •e merakı layeslnd* etfid etmeg* BHvan, Romalılar devrindm kaimar muvarfak oldu. önc» Haganah kogızli bır geçıdden geçerek Mısır or muUnının yaverliği vazifesine gedu=unu perişan etmesı v« büyük tirildi, n n n da hareklt §ubesl rievletler araya gırmemiı olıaydı fefllgine tayio olundu. Fakat HaKahıreye kadar yürüyebileceği me ganah, hlll gizll •• gayrikanun! le psi etraf'nda verdifi tafsüattır. bir ordu, bir teşeJkkül olnukta deIsvıçre gazetesının yazdıklan bı vtun •dlyordo. 1M5 t» Yadln tekraz mubalâSalı olmskla beraber r»r t»h»llm« droun etmek niyeti az çpk cerçtse yakındır ve i?ın ga 11* flnlvarsit^r* döndö. Fakat 1947 nbi Yakın Doğudaki o acayıb »a d* t a a mezuniyat imtihanlannı vaMa İ^rael ordusuna epeyct ba vermek ftzar* Ik«a yenideo ordudakl razlı«ln« «rdat etti. Artık saniar kazandıran General Yadin'ın bu «efar Haganah resm! blr sıfat a=keriı*i kendme ötedenberı mesiktisab etmi» v* Yadin de onun lek ıtt'.hsz etmış ve askerl mekteb ıslah v» tensiklne memur edılmisve akademılerde esash tıhsil görti. Aynı lamanda kendisinden Amuş bir kimse oİTianasır'ır. rab devletlerile vuku bulacak »aYaln'z onun Kurius Ünıversite vasta tatbık edilecek strateji plîfîip'e öğrencı ıken hazrladığı yan nını da hizır.sması ıstenmışti Yaaskerî. yan tarıhî savılabılecek bir ni vazifesi aşağı yukarı genelkurt°zı. b:r etüdü vardır: Pe\gamber may başkanlığı idi. O sırada B^şler devrindekı Yahudi ordusu teş komutan Dori'nin de sıhht sebebkı'stı hrkkmda denemeler . ler dolavısıle çekılmesı üzerine General Yigael Yadın bir antıka Başkomutanlık da Yadın'e tevcıh e^prler mut»hassı«;ının, Kudüs Ü olundu. nıversıtesınde arkeoloji profesörYışael Yadin, orduda mpşfful olhıeü eden bır zat:n oğiudur duğu zamanların d'şında tıpkı baD'ireun b:r askeri tahsıi görme bası gıbi antıka eşv a ve Kitablara d'emden vukar;da bahsetmışt k. ] a;d merakıle kendısıni avutur Ivı Vszıyet boyle olmakla beraber ta bır aıle babasıdır. Bır kız çocusu hh ve kader kendısinı çoenVni. ın vardır Kansı Almanvm'n tan'idan itıbaren bılfııl orduda çalışma mış ekonomi mnteha^^ıs ırınHan ya sevketmış ve 14 \aşmda pos , Arthur Ruppın'ın k:7idır. Ka r d°ştaeılk vazıfesile pizh Haganah or ' lermden bırı Arab Isra^l "ıaıhındusuna dahıl olmustur. Gündüz'er de hava subayı ol^rak çalışnken her çocuk g.bi mektebe jıder. ge ölmustür. Oteki kardeşı Yu«uf Yaceleri ve tatıl eunlerı de ordu hız | dTn r'o K,' oloukça tanınmış metınde çalışırdı. bır fılm artvstıdir. NESIL FARKI... hemen hemen hersey tamamlanmışür. Onun için. Rusyarun Yu» goslavya ile çıkan ihtilâf netıcesın» de kavbetti^i Polı deniz üssü yerine, Arnavudluk sahillerinde aynı derecede mühün bir üs elde etraif olduğtınu löyliyebiliriz. Avlonya civarında üç büyök hava alanı yapıldığı gibi, limanın en içerlek noktan da denizalü «jssü haline getirilmiş ve buraya bir k •mı Schnörkel, bir kısmı da Walte» tipinden denizaltı gemileri yerie}tirilmiştiı. Üs bu son tlptea 5060 denizalü slabiltr ki bu da harb esnasında Akdenizdekl bütüa ticarl aeyrüseferi felc» uğratmag» kâfidir. GorülüyoT ki bugün, Akdenizia blr parçajı olan Adrlystik denızınd« Huayarun biı Cebelitarıkı l~ulunduğunu »öylemek hlç de mübalağa olmaz. (İtalyan faaaınından) Haftamn Şakaları: • Beyefendi' Ben *iz« gözurrı se •yiriyor dedimdı ya! İ?te çıktı.. • N« oldu Lapfin? : Ne olacak beyefendi! Birisi :bendenıza gönul vermıj. : Ne vermis? nlm böyU şey başıma gelmıs değıl. j Götıül.. : Vahvah.. < ... Havatımda Kİzl ilk çbrdüj Vahvah klme be^'efend.' • Her ikiniz« de. Ayol sen olsa ğıim (ründenberi altı aydır gözüme uvku girmivor. Yirmi kilo kayhsttim. Insanivet namına sizi bir kere Bormek Uthorum. Aynca *!7İn bir «nefes orağı» sülâlesinden geldiğinİ7İ de oğrendik. llalam, ustiınu/e âfi\et ma>asıldan çok | çeki^or. Ona da bir nefes ermeni/i ıinsani\et, \irdan, namus. «eref ve demokrasi namına istirham ve sa>gllarımı sunarım. Bu dilekçem kabul edilirse si/in 7ahmetinİ7İn hedi^esi verileceği gibi aj rı^a nıomnun da edile•olsa nSLsıhat verılecek b'r Bdam«ın. cck«iniz. Adre«imİ7 diğsr kâğıddaSizi seven: FetUn» j Affedersıniz be"eLei<li, siz dır. •benim cevhenmi ne oıl ynrsu.T'Z? Öteki kâğıd nerede? | O da \ar ya! Ş'mJı ne o'acik? Burada beyefendi.. Süleyma• (Içinı çekerek) gideceğız. nıye Fmdık sokağı numara ... Nuj Nereve'' ma'ası okunmuvor. ] Gonül \pıenın verdiğı rande Ayol seninle alay etmişler .. Öyle değıl beyefendi. Ik'dır • vuya.. telefon aldım Rıca rica listune.. • Gule eule . E senın bovle nefes ettığin • G ı!e çJİe ıle is bi*.se . falan \ar mıdır? ( n Vardır ama beyefendi, es drst • . Onunla iş bitrniv r b ^e° arasında. Pısarna vurursak ufu• Tu Onun ıçın si?e ^eldın. • Tahkık mı edecefi'/.? ; Kımı ' : Sana gonül v»ren hat'nu.. • Yok efendım, tahkıkj hsc«t •yok. Adıesı falan malum • Ayol, şunu muammi gıbı soy•'ejeceğıne anlatıve'spne ; Musaade etmedınİ7 ki.. • Aaa' Sen de v<"'?~ı soylçfeye 1 •başladın Lâpçın • Edtağfurullah beyefendi, biz Ihaddımizi biliriz. • Aman Lâpçın uzatma, işim var. rükçü diye yakalarlar malurnu •Ne diyeceksen de! âliniz. şimdi demokrasi var. : Işte bejefendi.. ben ;imdi sa Şımdi ne yapmayı düşünüyor• şırırım. sun?. • Neden? Gideceğim beyefendi. Evvelg ; Siz celaüandınız mı, ben af insaniyet. Sonra da belkı bir helâl •fedeısınız htapı yutu orum. süt emmiş... • Yok canım, Cela^anmai dpğil Ayol. Sen budala mısmî Böy•ama lâlı ağzınca gevenyorsun da! le... İ Peki beyefendi. Ne diyordura. Beyefendi, ben kirada oturu;Evet.. ha'.. Nereden başlayım.. per yorum. Mınare ofısınden tasfiyeye I^embe günu.. yok, pe^şenıDp mı îdi. uğradun. Mezarlıklar Müdürluğu: Hayır hayır.. sah günu.. bendeha ne müsavir alacaklardı.. başkası jnenızde birisi gelip ^u mekiubu daha çabuk davrandı. Hamalbasılık | (cebinde mektub arır) getırmiş .. için istida verdim., Elli kilo kaldır;Nere\e koydum?. Hdy aozu korolası mak lâzjmmış. Bendenız bes kdo •^eytrn... Ha . buyjıuıi. kaldıramam. Malumu zarafetiniz • Nedir bu1* Dur bakayım. A kasığım çıkıktır.. • ;ol alaturka >azı. Ne bilevim ben... • Oyle beyefendi. Benim alaYani söz temsıli beyefendi. • franga vazıyı pek seçenıediğimi her Bueünlerde iş arıvorum. Belki Al• halde bıliyorlar.. MutPİea buyu lah bir sebebini halketmıştır Go;run.. züm de seyıriyor. Hangi gözün? • Ayul bu şiir mi neî • «Ciğerimin kiişesi: Sol gozümun üst kapağı Da• «Sfnin a.vkınla divane oldum» ima seviniıım. • «Bir IM>« kaflt'hlim, me>hane Haydi hayuluı.. Mademkl ka: oldum» rsr vermışsın... • cGerekondudan kâsane oldum» Ama iş o kadarla kalcrıvor : cGel kaçma benden canım beyefendi. Sızin himırıetiniz lâzım. | ttendim» Ne gıbı? : Bu satırlan sana en derin yurek Kuçuk bir himmetiniz lâzun.. : enginliffinin diblnden gelen bir s ev N e gıbi? Dedık ya.. [da ate«inin kıvılcımlan arasında Hıddet buyurmayın! Bende• jazıyorum. nizle beraber geleceksıniz. • (Gahba mangalı bakarken yaz Nereye? : mn Lâpçın?) Oraya? Lâpçının aşkı Jfazan: Burhan Fslek Zannetmem be\ efendı Şimdıye kadar *bana aptal dıyenler oldu ama delı dıyen olmadı. Sen sovleyene bakma' Soyletene bak' Sen deh^ın! Olabilir beyefendi. Herkes k'ndıni akıllı sanır. Ama pek ricı ederım.. Yapamam.. Canm beyefendi B\ında vapılmıyacak ne var. Yaı.n akşam saat yedı buçukta ora> a gıdeceğız. Orası neresı? Bızım Fettanm evi. Sen adresı bilıyor musun? Bekleyecekler. Yaa? Demek sen kararını verdir' Verdim beyefendi. Eh, gule gule oyleyse. Hiç bana bakma; Sırasına göre cesaretten bahsedersınız de. Bunda cesaret etm.vecek bir şey yok Yalnız benim vaktım yjk. Yprın ak^am vızıtanız mı var? Hayır.. akşamları yoıuluyoıum.. da üstelık.. 3unda yorulacak bır taraf yok Beyazıdda tramvaydan ınıp, Dokmecılcre gıdeceğız Beş dakıkalık yol ama siz korkuyorsanız.. Pekı. gelırım . ama ters Lır şey olursa, ehmden kurtulamazsın. O akşam, gazetede buluştuk. Yedıye doğru Turbeden tramvaya bindık. Beyazıdda indık. Unıversiteyı dolaştık. Hava da yağmurlu ve soğuk.. Mahud netamelı Mercan arsasının yanından eeçtık. Dokmeciler hamamı.. onunden ılprledık. Dar sokaklara geldık. koşede bır karartı ustumüze doğru geldi. Ha"=ta için mı gelıj orsunuz? dive sordu. Lâpçın • Evet birader. Bu bey kım? dive benl gösterdi Lâpçın da: Bey doktordur Ben de şeysiyım .. Derken öteki: Gelm arkamdan. diye ilerlemeye başladı. Ben eğ'lıp Lâpçının kuiaeına: Bu ne biçim sevda dolabı Lâpçın' dedım. Sonu lyı gelır inşailah... dedi.. sustuk .. Karanlık sokaklarda, tokezleye tokezleye yuruduk. Nıhayet bır ahşab evın onune geldık. Kapıda ırivarı, saçları perişan, goğsu bağrı açık bır adam bıze bağırdı: Nerede kaldmız be! Hay sızın gibi doktorun bojnu aitında kalsın. Ben Lâpçım dürttüm. Hiç ses vermedı. Kapıya geldık. Doktor hangınız deyince, yanımızdakı benı gosterdi Bu kıranta doktor. Otekı cılız da muavını. Buyurun bakahm. Eğer geç kaldmızsa, elımcen... diye one duşen kapıdaki adam. sendehyordu. Lâkırdısından da sarhoj olduğu anlasıldı. Ben sordum: Nereye gıdiyoruz kuzum?.. Henf arkasına donup cevab verdı: Kâhtaneye doktor bey nereye giderız. (dedıkten sonra) ulan alü saattır kan can çekışıyor Bır turlü çocuk doğmuyor . bunlar da gelmış.. nereje gıdıyoruz? Cehenneme.. haydi duşun onume. de bakalım.. ne olacak . Merdivpne geldiğımiz zaman yukarıdan bir kadının Aman Allaaaah . diye feryad ettıği ışıtıliyordu. Başka kadınlar da. Siz burada tav^nı kavbetuıtğe jalı^ırken kapıda kvbolda. üstadi otuınubilinis kitabım ufaktefek ra sebeb oluyor.» Can kurtaran yok rauT Yahu: burada.. • Hüseyin hemen: : Gellvonım.. geliyorum.. «lan; mahallede gene a>nasızıar türedı.; Diye fırladı.. Lâpçına göz ettim..; Bağır kızım bağır.. hep bağıra bis de: bağıra doğurdnk, diye cesaret ve Durun y«hu! fie olır ' riyorlardı. Bızım yanımızda heni dıy» ssağı ınaiıv. .ti ' bağırdı . çıktığınuz zaman bır adamın üsrun Hekim geHl.. hekim... Bir kadm sesı: Hay gelemez olaydı. Ve biz çıktık.. Lâpçın dut yemlı bülbul gıbi su'uyordu. Bir oda kapısı açıldı. Bir kadıncağıı yer vatağında etrafında başka kadınUr.. bır de leğen.. ibrik . eltası.. su bu. Ben hastavı gorünce hemen ken dımı to',>arladım. Bızi kapıda karşılayana: Azızım, biz yanlıj gelmisiı. Çünku. | Yooo! Hekim bey.. kalleslik basını düzelterek: : etme. suradan şuraya.. Pe^alet.. yahu buras: da§ba»ı: Müsaade edm, rıca ederım. mı?. Belediye doktorunu dovüyor: Ben nısa'yeci değılım. lar da kimsenin kanştığl yok.. arJ Yanı ne derpek istıyorsunî kadan da ikı bekçi, ıki pohı ve ikij j Yani ebe değılim... de bıçkın... : Ya nesm? Doktor devam edivor: ; Ben boğaz, kulak, burun mÜ Huseyının evıni anyordum.ç tehassısıyım. Fındık sokağında Hüseyın. ne bek: Yahu! Ne farkı var? Hepsi blr çi var? Ne bakkal var.. hasta ıçınc vücudan... mi gelıvorsur.uz, dediler. evet de: ı Mesul oluruz.. biz sonra . meme kalmadı, üstume çullandı.ar.; Çunkü .. Bizım Husevın hemen atıldı: : Bu esnada kadm basıvor fenadı.. • Hekim bey affedersmız O a; radığınız Husevın benim Bayanım; hamıle de . onun için, lâkin bizdej de bir yanlışlık oldu.. bu nakjn; bevi çevirdık.. o da saniyeci değil; mış. : O doktorla görüşürken . bekçi; nin yanındakı herıflerden birisi. • seslendı: • Lâpçın: • Buyurun!, • Ulan Lâpçın.. gene dört ayak; üstüne düştün.. • Ne gıbı?. : Herif bunu işitince: Seni Huseyin Efendi çevirme: Bana bak hekim bey.. Ben •| damm dı» kapağmı çıksnnm. Za seydı.. Aaa.. sen misin Mıstık? | ten beş sene yattım, af kanunu çı Benim ya?. \ kardı.. yani ya.. buradan .. Utanmıyor musun . bu ne hal?.: Lâpçın hemen kollarını sıvama Sen utanmıyor musun gacolaj ya başladı. Bana da: rın peşıne düsmeğe? Nasıl. fettan: Doktor bey, zaran yok.. naa: îpalım.. bu da ha?ta değı] mi? Siz hoşuna gıdiyor mu?. Lrpçın .. j jbıraz sıcak su. sabun getırın.. Vayyy, yezidler vay diye mı; Ben de sormaya başladım. nldartdıktan sonra. bana : Kaç aylık.. vakti geldi miT Haydi g'delım bevefendi. Siz; Kadınlar: Kasımdan bir hafta evvel . çok akılh adam^T'z azkalsın.. be: Uzum zamanı, kiıaz zamanı. di\e nı teoıze havale edeceklerdı .. • Kım bunUr? • her kafadan bir lâf ederken.. hacta. Doğrusunu Hüseyın bi'.ir, diye Bınlar çarşı içinde koîtuk^useslendı. çıraklpr'öır. Een de bir ara cradaj Huseyin Efendı.. Hüseyın E dukkân acmıştım da ; fendi. Spn^'en ne iytıyorlar* ; Buyurun. diye sarhoş tckrar Hıc Ho\ ef°:idı ben^VTizs taj ;geldı. zplpr brksriar da . şimdi de fettani; Kuzum refıkanızın vaz ı ha kısksnnısUr ; mil m:adı geldi mı? n»nek fani pu"u k Oyle bir şey tar.ımıycr.um Ne O'lp olarak hp\ pfe^dı. Sizı de; demek istıyorsunuz? belâva sokaraktım. Ne ıse gcçmiş; Canım doğum vaktı geldi mı? olsun. ara bevıt eizel değil mi; Deli mısin hekim bey.. kadın beyefend.? Mektuba cevab olarak; sancıdan oluyor. «en de vaktı gel y '''>cas n : : }dı mı.. diye benı ıstıntak fiıyoı«Ben fettansız nlamam» ; «Karanlıkta kalamam» • Evet ama vaktıni hesa'olamak «Gonliım sevda^la doldu» • lâzım «Çaresini bulamam» ; Doğru^u şimdi kafam tütsıılü.. Nedir o bıl"" deE'l f1! Lâpçın.: Ppk topaılavrmıyacağım ama.. ye Ne olacak bevefendi Biz fa; dı av kadar oldu. kir adamlarız Sevca'arınıız da öoy: O\le daha .. le babayani olur. Rabbıye emanet: De^en sokaktan bir takım fer olun bevefendi. Ben buradan tram; •yadıar... ! vaya atlayayım.. dedı ve seyırtti. ; lllllll«lillt(lltillllltlMlllttMIIIII||igi 4 ••••{••••••••••••••••••••••••"•••••••••< ataaB