Katalog

28 Hazhtra 1950 CÜMHURtYET tlantikte adalar Serginin umumi görünüşü sıın'î İstanbul Sergisinin atlattıgı tehlike Türk çarşısı, serginin en güzel eserlerinden birini teskil etmektedir tstanbul Sergisinin büyük bir te'.sHke atlattığmı bilmem duydunuz mu? Ama bu, Eyübde irifilâk eden bir fabrikanın, başından geçen ve pek çok insanın canına mal olan tehlikeye pek bertzemiyor... Merak ettinizse gelin hâdiseyi size anlatayım: Geçen yıl, İstanbul sergisinin muvaffak olduğunu ve hatırı sayılır bir kâr da bıraktığını gören, Sergi Komiserligine mensub zevat Serginin bu yıl daha geniş ölçüde faaliyete geçirilmesi için, üç dört ay evvelden bir heyet halinde kalkıp Şemseddin Günaltayı makammda ziyarete gidiyor. Fakat, sabık Başbakan müteşebbislerin yaptığı au teklif üzerine münakaşa bile kabul etmeden. İstanbul Sergisine şimdilik lüzum olmadığıru, böyle Dir serçinin İzmirlileri gücendirebileceğini söylüyor.. Hâdiseyi daha açık bir şekılde anlatabilmek icin, sabık Ba?bakanın makamına uğrayalım. ması teşkil etmektedir. Serginin iç salonu Beynelmilçl Bebek Sergisine ayrılmış ve bu arada dışarıdaki paviyonların adedi çoğa'tılmıştır. Serginin şeref kapısı 21 metre yükseklikte olup, Taksim bahçesi köprüsünün biraz ilerisine kunılmuştur. Büyük kapıdan girince, karşıya Ulaştırma Bakanlığının paviyonu gelmektedir. Beş fıskiyali, ve üç kath havuz da büyük avlunun civannda yer almıştır. Ulaştırma paviyonunun sol tarafı da hususi eşhasa ayrılmıştır. Hakikaten başlıbaşına orijinal bü buluşun mahsulü olan Türk çarşısı, Serginin en güzel eserlerinden biridir ve bu eser mimar Cahid GündoŞdu tarafmdan vücude getirilmiştir. Çarşıdan çıkınca, Sergi Sarayına doğru giden yolun sağ tarafı, gıda maddeleri satan paviyonlara tahsis edilmiştir. Sergi Sarayırun arkası, Maçkaya kadar lünapark haline getirilmiştir. İspanyol Esmeralda trupu otuz gece Açıkhava tiyatrosunda faaliyet gösterecektir. Sergide yorulup da dinlenmek ihtiyacını duyanlar için bir de zarif kır kahvesi mevcuddur. Sergi tertib heyeti, halkı memnun etmek uğruna ne lâzımsa yapmıştır. Şimdi eğlenmek halka düşüyor. NECDET EVLİYAÜİL Londra ve Vaşington'da bu iniş adalarınm üç muhtelif büyüklükteki modelleri hazırlandı Lokanfafohnİkamt vtn B A SL A R V Atlantikte kurulacak olan sun'î iniş adalarından birinin modeli Charles Lindbergh"in, uçuşa an uçaklardır. Halbulci arada iniş yercak yetecek kadar benzin, bir kaç leri yapılmca Atlantik seferi İki sandviç ve çikolata ile mücehhez motörlü hususi uçaklara dahi müolarak 6000 kilometrelik bir mesa yesser olabilecektir. Bunlar için inij feyi durmaksızm aştığı tarihtenberi, adalarında yoniden yakıt almak ve eksperler, bu uzun Atlantik yolu icab ettiği takdirde ârızalannı tamir üzerine sun'î adalar kurmak ve ettirmek imkâm her zaman mevcud uçakların buralara inmesi sayesinde olacaktır. mesafeyi dört beş merhaleye bölBu adalar 5ade uçaklara değil, mek meselesile iştigal etmekteydi kazazede gemilere de emniyetli bir ler. Gerçi şimdi de uçaklar yol üze melce olacaktır. Batan gemilerin rindeki tabiî adalara inip, kalkmak tahlisiye sandallan bu adalara, bintadırlar. Fakat tabiî ada bulunmı lerce kilometre uzaktaki sahillerden yan yollarda sun'ilerini kurmak, ar çok daha kolay ulaşabileceklerdir. tık kaçınılmaz bir zaruret halini alAtlantik adalan bunlardan gayri mıştır. Böylece fırtınada veya diğer kötü havalarda, motör bozulmala daha bir çok hıısusata da faydalı nnda, benzin tükenişi halinde veya olabilecektir. Tabiî adalarda dahi yolcuların anl ve ciddî rahatsızlık bulunamıyacak tozsuz ve temiz bir lannda bu adacıklara her zaman deniz kenan buralann mükemmel bir kür yeri olarak kullanılmalaninmek mümkün olacaktır. na imkân verecektir. Aynı zamanLondrada ve Washingtonda bu da adada konfor ve eğlence bakıiniş adalarınm üç muhtelif büyük mından da her türlü tertibat alınalükteki ilk modelleri hazırlanmış cağından sıkılmak, kendini yalnız bulunuyor. Mühendisler şimdiki hissetmek gibi şeyler mevzuu bahis halde işin yalnız teknik cihetile uğolamıyacaktır. Çoğu zaman dokraşıyorlar. Bu adalar üzerine inşa torlar hastalanna uzun bir deniz edilecek mütemmim tesisler daha seyahati tavsiye etmekte fakat sonra tetkik konusu olacaktır. Şimkendilerini deniz tutmasından kordilik inişlerin emniyeti, dalgalann tesirine karşı alınacak tedbirler ve kan hastalann bu tavsiyeyi yerine adanın mukavemet kabiliyeti ön getiremedikleri görülmektedir. Atlantik adalan muazzam ağırhklarile plânda geliyOr. sallantıyı bertaraf etmiş olacaklarAdanın inşasında kullanılacak dır. Adanın batma tehlikesi de malzemenin büyük kısmı elâstik mevcud olamıyacağına göre, gemiçelikten olacaktır. Adanın plâtformu nin bütün mahzurlan ortadan kalkbir modele göre, denizden 20, bir mış oluyor. diğerine göre ise 30 metre yüksekBüyük uçaklar bundan böyle geliktedir. Hemen hemen bir transatlantiğin güvertesi kadar. Bu plât ne orada konmadan uçuşlanna deform, en kuvvetli dalgalara dahi vam . edeceklerdir. Onlar için bu mukavemet edecek kabiliyette yüz adalar hini hacette, bilfarz ânza vulerce dubanın üstSnde duracaktır. kuunda derhal inebilecekleri bir Modellerin tecrübe edildiği lâbora melce teşkil edecek ve kaza rizikotuvarlarda nisbî olarak Atlantikte sunu azaltan bir cankurtaran vazikinden çok daha yüksek sım'î dal fesi görecektir.. Fakat bu, ekspres galar husule getirilmekte olduğu uçaklann yanı sıra adalara kona gözönfinde bulundurulursa bu çetin kona giden küçük uçaklar, oraya imtihanı atlatan adaların denizden müşteri çıkanp, oradan müşteri korkacak taraflan obnadığı kolayca alarak Atlantik sahilleri arasmda bir nevi otobüs seferi ihdas edeanlaşılır. Sade lâboratuvar tecrübelerile de ceklerdir. Meselâ bundan bilistifade iktifa edilmemiştir. Ayrıca 250000 iki yakadaki iş adamlarının, uzun dolara mal olan on metre boyunda bir ada inşa edilerek, çok dalgalı bir mahal clan Baltimore'daki Chesapeake koyunda, hakikî fırtmalarla karşı karşıya bırakılmıştır. Bu adalan inşa gayesile şimdiden muazzam sermayeli bir şirket kurulmuş bulunuyor. Bu şirket, mühendis Heiser'in tasarladığı çelik adayı gerçekleştirmek üzeredir. Mühendisin plânına göre ada 900 metre boyunda olup bir U harfi şeklindedir. U harfinin sağ yanı uçaklarm konacağı bir saha olarak düşünülmüştür. Ortadaki boşluk muazam ve her türlü rüzgâra kapalı bir liman husule getirmektedir. Yük sek tonajlı gemilerden başka buraya deniz uçaklan da rahatça inebileceklerdir. bir seyahatten kaçınmak maksadile yol ortasındaki bu adalarda buluşmalan, konuşup anlaşmalan her bakımdan kârlı olacaktır. Hattâ devletlerarası kongrelerin ilk bitaraf bir bölgede akdedilmesini isteyenler haklı olarak bu adalan ön« sürebileceklerdir. Zira Atlantik sahilleri arasındaki bu sun'î mola mevkileri devletlerarası bir mıntaka olup her devletin hizmetine âmâde olacaklardır. Adalarda aynca bir Oceano graphie enstitüsü kurulması da derpij edibnektedir. (Frankfnrter Dlustrierte'den çeviren H. T.) Teknik Üniversite takbesinin toplantısı Teknik Üniversite Talebe Birligi. dün, Rece geç vakte kadar süren bir toplantt yaparak, tedris mitinğiru hazırlıyan idare heyeti baskanile üyelerinin, fakülteler yönetim lrurulları tarafından sorguya çekitmelerinln yalnış bir hareket olduğuna dair mufassal bir rapor hazırlamışlardır. Bu arada. Üniversit» Rektörünün, Talebe Birliğinin, yeni dekaiîlarla görüşmek ve talebelerin dileklerlni b:ldirmek için tertib ettigl topîantıya izin vennemesi öğrenriler arasır.da teessür uyandırdığı bildirilmektedir. Dün kendisile görüştügümüz Teknik Oniversite Rektörü Hulkl Erem talebelerin toplantısı hakkında şunları söy« Üniversitede bütün fakültelerln Rıüstakil olması hasebile ve Rektör de bir direktor olmadığina göre, her hangi bir profesör veyahud da dekanın her hangi b;r toplantıya gitmesine izln vermemek Rektöriin selâhiyeti dahilinde degildir. Kaldı ki ben şahsen bu tarzda hareket edecek bir insan değilim.» \ 1 Güna'tay, Sergi heyetile karşı j ks/îiya: Heyet ısrar ediyor: « Efendim, Sergi geçen yıl, umduğumuzdan çok muvaffak olmuştur. Eğer bu yıl, daha geniş biı şekilde faaliyete geçebilirsek, kazaneımız o nisbette artacaktır. HazırlH'ğımız raporu tetkik buyurmanjzı ve İstanbul Sergisine alâka göstennçnizi rica erleriz.s Yükselmeden veya muvaffakı güzel neticeler elde etti! Acaba bu Sabık Başbakan: yetten söz açüdığı vakit kendi ken bir nevi haksızlık mı? Sansım mı « Olmaz!.. Sonra İzmirlileri dime daima şu suali soranm: Ayardım etmedi? Yoksa buna sel>eb kızdınrız. Biliyorsunuz Partimız, caba hangi yükselmeden, hangi beceriksizliğim mi? Belki de bu İstanbulda zayıftır, seçimlerde Ismuvaffakıyetten bahsedilmek iste sonuncusudur... tanbulu gözden çıkardık. Durup niyor. Her bahiste olduğu gibi Haksızlık bahsini bir tarafa bıradururken İzrrıirlileri kaybetmek isbunda da her şey izafîdir. Madem kalım. Bu sözü gelişi güzel kullantemem. Eğer muhakkak bir sergi açmak lâzımsa, geçen yılki gibi bir ki bunlardan konuşuyoruz, evvelâ mak doğru değil. Esasen burada kullancağımız kelimeler üzerinde yeri de yok. Fakat muvaffakıyetçey yaparsınız, olur biter...» anlaşalım. sizliğimde bilgisizliğimin, becerikŞimdi, gene Baçbakanlık odasınBir kere muvaffakıyet nedir? Bu sizliğimin veya istidadsızhğımın tedayız. Aynı zevattîn teşekkül eden bir vanilyalı siri olması ihtimali kuvvetlidir. heyet, bu sefer, Üaşbakan Adnan söz iyi yapılmış Küçük veya büyük işler mevzuu krema, güzel dikilmiş bir elbise, Menderesin karşısmda: bir teşebbüs, bir tiyatro piyesi, bir bahsolsun, sadece bir tavuk kızart« Efendim, İstanbul Sergisinin resim sergisi münasebetile pekâlâ maktan muazzam bir fabrika kurratıâliniz tarafından açılmasuıı rikullanılabilir. Hattâ çok daha na mağa kadar her şeyde istidad lâcaya geMik. Hazırlıklarımızı tamam zım. İ3mak üzereyiz. 1 temmuzda lutfen dir olsa da bütün bir hayatı tarif Bu da yetmez. Şans da lâzım; çok ve tavsif için de kullanılır. Bu keİ celebilir misiniz?» limeyi istimal ve suiistimal ede e değil, fakat gene de onsuz olmaz. Menderes: Evet, bu kadarcık olsun şans lâde ona maddenin daha doğrusu « Teşekkür ederim. fakat. bunparanın en mühim rolü oynadığı zım ama asıl elzem olan gayret ve dan evvel, sizlerin benden hükufaaliyettir. Biz uyur ve hayal kumet olarak bir isteğiniz var mı; dar, küçük bir mâna vermiş olduk. rarsak, kendimizi miskin bir tevekBir adam için «muvaffak oldu» yani bir yardımda bulunabilir midediğimiz zaman hayatmda kazan külün kolları arasına bırakırsak yim?.» dığı şeref ve itibarı yahud harekâ şans veya istidad ne yapsın? Bu rki Başbakan arasındaki görüş takdirde muvaffskıyetsizliğimizden favkını bilmem izaha hacet vaı tmın kendisine sağladı&ı hürmet kaderi veya başkalannı mı mesul mı; pek tabiî sergi heyetinin. ikinci ve takdiri değil, elde ettiği serma tutacağız? Ankara seyahatinden sonra, İstan yeyi, serveti düşünüyoruz. Bu a*** bula memnunluk içerisinde nası) dam gıpta ettiğimiz o içtimaî seviistidad, çalışma ve şans: Bir bîyeye erişmek için kullandığı vasıdöndüklerini tasavvur edebilirsitaları hiç gözümüzün önüne getir naya benzeteceğimiz insan hayatıniz... nın desteği, temeli işte bunlardır. mek istemeyiz. Ihatası kıt olan bir çok kimseye Ba?an bu temeîlerden biri muvakSergi Komitesi Sırn Enver Batur: göre yükselmekle muvaffakıyet a kat bir müddet için öbürlerind°n « Ben, diyor, Halk Partiliyim rasmda hiç bir fark yoktur. Bu ze biraz zayıf olur. Fakat kendimize ve ölünceye kadar bu partide ka vata rağmen muvaffakıyetin mana itimad, cesaret ve inancdan doğan lacağım; fakat, memleket mesele sı yükselmeninkinden tamamen ay ışıkla hayatımızı nurlandınr ve yolerinde bir partili olarak hareket ndır: Muvaffakıyet gayretlerimizin lumuza devam edersek bunun hiç edenleri hiç bir zaman affetmem mesud bir neticeye ulaşmasıdır. bir ehemmiyeti olamaz. Bu bakundan, sergi işlerinde parti LHInstre'den yazan: Dalzac Biraz da muvaffakıyetsizliklerimimülâhazalânndan daima uzak kalze bir göz atalım ve böylelikle gemışımdır. Bu bir memleket işidir, rek muvaffakıyet gerek muvaffakımuvaffakıyeti de memlekete jamilyetsizliğin mekanizmasını muayene dir: yoksa herhangi bir partiye deederek sebeblerini araştıralım. | ğil...» Meselâ, neden filân teşebbüsüm * * * muvaffak olmadı? Halbuki ne kadar Sergiye aid hazırlıklara h u ve da dikkat etmiş ve zahmet çekmişrilmiştjr. Serginin bu yılki husu tim! Aynı işe girişen filânca bu husiyetini, paviyonlann iç salonlar susta kendini hiç de üzmeden ne Ankara 27 (a.a) İkitsadî İşbirdr> a'.ınarak Hısanva çksnimış olliği İdaresi Türkiye İcra Komitesi Başkan Muavini Orren R. Mcjunkins bugün basına beyanatta bulunarak Türkiye yollarının inşası için kullanılacak makine ve yedek parçaları temin etmek üzere yeniden 3.041.000 dolarlık tahsisat verilmiş olduğunu bildirmiştir. Bu tahsisatm 2.651.000 dolan malzeme ve yedek aksam. 390.000 dcları da nakliye için ayrılmıştır. Mr. Mcjunkins beyanatına devam ederek bu son tahsisatla şimdiye Jcodar yollar için tahsis edilen Marshall plânı yardım fonu tahsisatının 14 rrilyon dolan bulduğunu açıklarmştır. Bu yekunun 10.201.000 doları makine ve malzeme, 459.000 doları yedek parça. 1.200.000 dolan da nakliye için sarfedilmiştir. Türkiyeye yollar için Marshall plânı yordım fonundan verilen tahsisatta bir artma gözükmektedir. Meselâ Marshall plânının ilk senesi olan 1948 49 senesinde bu iş için 5 milyon dolar ayrılmış, 1949 50 senesinde bu miktara ilâveten 9 milyon dolar Sergide insa edilmekte olan Türk sargısı tahsis edilmiştir. Muvaffakıyetin üç temel şartı Eski Çankaya Köşküne aid resimler ** * İngiltereye yeniden tahsis yapıldı Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı. İngiltereden ithalât için yeniden 70 milyon liralık bir tahsisat ayırmtştır. İstanbul piyasası. bu tahsis karşısında şaş'rıp kalmıştır. İngiltereden ithal edilecek olan bu yenl maddelerin fiatları oldukça ucuzdur ve Türkiyeye geldikleri zaman piyasayı sarsacaktır. milyon dolar tahsisat aldık ı Caıtlı Hesab Makinesi J Balıkesir, (Hususî) Şehrimizin Altıeylul İlkokulu üçüncü sınıf öğrencilerinden 9 yaşlanndaki bir çocuk (Canh hesab makinesi) ismile anılmaktadır Şehrin en kuvvetli riyaziyecilerini ve banka müdürlerini ha\Tetler içinde bırakan bu yavru, fakir bir ailenin 4 çocuğundan ortancasıdır. Büyııkçe kafah, esmer ve zeki bakışhdır. Hicabi, bu sene 4 üncü sınıfa geçmiştir. Eline kâğıd kalem alan ve riyaziyesi kuvvetli olan bir kimse, Hicabiye bir milyonlu sayı söylemekte ve bunu iki veya üç haneli bir rakamla zarb veya taksim etmesini istemektedir. Suali soran kimse bu büyük adedlerin elindeki kalem'ıe daha neticesini almadan Hicabi bunu zihnen hallederek 34 dakika içinde çıkarıvermektedir. Canlı hesab makinesi, okulun tatili münasebetile şimdilik sokaklarda oynamakta ve rastgele sorulan koca koca rakamlann istenilen neticelerini oyun arasında halledivermektedir. Hicabî Kendisile ilgilenen her şahsm hayret ve takdirini toplıyan bu müs sinden yarın için büyük ıstıiadetesna zekârun inkijaf ettirilme ler ümid edilmektedir. Atatiirkün, halkm gezmesise aplan eski Çankaya Köşküne ald resimlerden: Köşkün oturma odalanndan biri (yukanda), l oda« ( t d ) Azor adalan ile Bermudas'lar arasmdaki 2000 deniz millik mahalde inşa edilecek iki iniş adası, bu iş için kâfi görülmektedir. Newyorkla Lizbon arasındaki mesafe böylece Azor ve Bermudas'larla birlikte 5 küçük merhaleye bölünmüş olacaktır. NewYorktan Ingiltereye veya Avnıpaya gidecek tayyarelerin Kanadadaki Gander hava limanına gitmelerine ve kulaklantu kafalarırun arkasından göstermelerine lüzum kalmıyacaktır. Bugün Atlantiği bir hamlede aşan uçaklar, ancak en kuvvetli motörlü ve büyük benzin depolu muazzam