Katalog

Gözluk Deposu Her ne«l f«nn1 malzem» çerçeti >a J. SARAGOSSİ l«r H o . 7» • btaab.il umhuriyet 97 nnivıfÇavı • £f IIU JllOtlJI . KURUCUSU:YUNUS NADf T e l g r a f CEP SAATLERÎ İSVİÇRE PAZARINDA MEVCUDDUR BAHÇEKAPI İSTAKBDL ZENITH ve OMEGA . Cumhuriyet, tstanbul Posta Kutusu Istanbul No 246 Telefonlar: Umumî Santral Numarası: 24298. Yan İşleri: 24299, Matbaa: 24290 v e m e k t u b a d r e s i 1950 Kore'de Amerika Bilfiil Harekete Geçti Büyük kaybımızın beşinci yıldönümü Gazetemizin Kurucusu üstadımız Yunus Nadi, beş sene evvel bugün Allahın rahmetine kavuşmuştu Yunus Nadiyi kaybedeli, bugün tara beş yıl oluyor. Bütün bir ömür boyunca harikulâde bir kudretle kullandığı kalemini hak ve hürriyetin, aziz milletinin ve her şeyin üstünde tuttuğu inkılâblanmızın, Cumhuriyetimizın hizmetine vakfeden bu büyük insan canından çok •evdiği memleketinden uzakta, tedavi maksadile gittiği Cenevrede 28 haziran 1945 günü rani hayata gozlerini yumuyordu. Büyük insanlann tek hakikt mazhariyeti ölüm denilen tson perde» nın arkasmda da ayakta bir âbide arametile durabılmesinden başka nedir ki? Işte Yunus Nadi, o mazhariyete eren mümtaz fanılerden biridir; lira, o aa günden bu yana geçen beş yılın gerisinde eşsiz üstadımız, sadece vatanseverlik değıl, aynı zamanda bir fazüet, enerji, ve meslek aşkı âbidesi heybetıle dımdik duruyor. Eminiz, tâ kıyamete kadar, öylece de kalacaktır. Çünkü Yunus Nadi bu memleketın bir kahraman evlâdı, bu mesleğin bir fedakâr pistan, inkılâblanmızın bır yalnız müdafıı olmakla beraber, hattâ bütün bunlann üstünde bir «mükemmel insan» nümunesiydi. Ancak bütün hayatlan boyunca kendıne yol gösterici olarak insanlık aşkı, merhamet, sevgi ve fazilet gıbi hasletleri intihab edenlerdır ki, fani hayata gözlerini yumduklan dakikadan itibaren, hemcınslerininjcalbmde, belki ««kisijv <ien bile daha zıyadeTcuvvetîe yaşa makta devam ederler. Işte bu bakimdandır ki onun kalblerde bıraktığı aziz hatırasının hiç solmıyacağına, unutulmıyacağına emin bu kendimize rehber cdinmek suretıle lunuyor; bu bakımlardandır ki onun ona lâyık evlâdlar olduğumuzu isgıbi olmayı kendimiz için en aziz bat edebıliriz. Ona ve bütün ömbir ideal sayıyoruz. \ e biz, onun runce saadeti, refahı için yılmadan, hakıkî bırer evlâd muhabbetile sev bıkmadan, asla gerilemeden mücadiği çocuklan biliyoruz ki, ancak dele ettiği aziz meraleketimize lâbuyük üstadımızın çizdiği 15de dolu yık evlâdlar... Bugün ölümunun beşind yıldöyoldan zerrece aynlmamak, bütün ömrümüzce her şeyde, her yerde nümünde, onun Aziz hatırasını onun kalbini dolduran hasletleri minnetle anarken, kendisinden uzak, irşadlanndan mahrum geçir Amerikan uçaklan Kvzey Kore tanklanna hiicum ettiler, 4 kızıl nçak düşürüldü Truman Başkomutan sıfatile deniz ve kara kuvvetlerine bir emir yayınladı Pasifikteki kuvvetlere Güney Kore'lilere yardım edilmesi, Formoza'ya karşı yapılacak bfr taarruzun önlenmesi ve Filipiıtlerin müdafaası emredildi. Donanma birfikleri deıtize açdddar NewYork 27 (R.) Başkan Truman bugün Pasifikteki Amerikan hava ve denız kuvvetlerine Guney Korelılere yardım edılmesil ni, Formozaya karşı yapılabilecek bir taarruzun önlenmesıni ve Fılipınlerın müdafaa edılmesini emretmiştir. Boylelikle açıklanmış bulunan yeni «Pasıfik sıyaseti» gereğince yedınci Amerikan donanması Formozaya karşı girişilecek her türlü taarnızu önlemek için harekete geçmiştır. Başkan Truman Hindiçiile Filipinlere Amerikan yardımının da suratlendırileceğıni bıldırmıştır. Arkası Sa. 3, Sü. 2 da Amerika Ruslara nota verdi Washington, Moskovanın Koreli komünistler üzerindeki nüh^zunu kullanmasını istedi NewYork 27 (R ) Bırleşik Amerika hukumetı bu gere S \ 'et« ler Bırlığıne bır nota gonderrrftır. •9** ««iaıla, Sovyet hükumetınıa komünist kızıllar uzenndekı nufu«\mu kullanarak Kore'deki çarpışmalara son verılmesi taleb edılmek tedir. Amerikan notasının metni acıklanmamıştır. Moskova radyosu bu akşamkl yayınlannda GüvenUk Konseyı tarafından Kore hakkında verüen Tecavüzün Ankaradaki akiiieri «< 3et kiprü diğimiz bef sene içinde nasıl, tutuşturduğu nurlu meşalenin aydınlığı altından asla aynlmadıksa, bundan sonra da aynı meşalenin nuru altında ilerlemekte devam edeceğimize tekrar and içıyoruz. »Cumhuriyet» aılesi, kurucusu, babası ve üstadı merhum Yunus Nadinin kendisini her an korunduğuna emin olduğu aziz ruhu huzurunda minnet ve saygı ile eğılir. Truman'ın yayuıladığı emirname Aı^karada çok iyi karşılandı C.H.P. ski iktidar partisinin bu seferki kongresi, son demokratik gelişmeler ışığında hayatî bir ehemmiyet tasıyor. Yirdi yedi yüdanberi Uk defa. Cumhuriyet Halk Partisi, muhalefet safına geçmiş olarak kendi bunyesini ayarlamak durnmile karşı karşıyadır. Alışümış, gelenekleşmiş bir takım usulleri bırakarak memleket realitesinin gerektirdiği şartlara uymak, yahud nyamamak bahis mevzuudur. İki giiıı sonra Izürab, insanlan daha çabuk ve 1901 senesinde Mutlakiyet idatoplanacak kongrede Halk Partisi resini yıkmak üzere kurulan gizli daha iyi dost yaptığı için, tesadükendinden beklenen olgunluğu gös teşküâta mensub 8 vatansever, Bc fen yanyana oturtulan ikl genc, terecek midir? İşte mesele bura şıktaştaki Hasanpaja karakoluna arkadas oluverdiler. Bu vatansedadır. celbedılerek tevkil olunmuşlardı. verlerden biri bugün ölümünün beTarihi gelişmesi bakımrndan kö Bu vatanseverler aynı gaye uğrun şinci yıldönümünü idrak ettığimiz künu tâ Tanzimat devrine kadaı da çahştıklan halde birbirlerini ta Yunus Nadi Abalıoğlu, diğeri de uzatabileceğimiz bu parti, Atatür nımıyorlardı. Arkası Sa. 4, Sü. 1 de kün sibirli dehası sayesinde İttihad ve Terakkinin tanmmıyacak derecede cezrileşmiş bir devamından ibaretti, t k yülarda partiye hâkim olan ideoloji hamuru içinde Âli Paşalan, Reşid Paşalan, Nanuk Keraali, Ziya Gökalpı ile birtikte bütün bir yüzyılın ileri fikir temayullerini bulabilirdiniz. İlerinin yanında geri fikirler partiden koğulmuş değildi. Bunlar sinmlş olarak partinin koynunda bir yere sokulmuş yatıyorlar, baş kaldınnak için fırsat kollujorlardı. Avrupalı manasile bir «parti» bünyesine pek uymıyan bu ileri geri üdzliği zaten Üçüncü Selimdenberi devletimizin yürüyüşüne istikamet veren, daha doğrusn o yürüyüşün edasını cizen bir haldi. Bizde iktidar, bir prensipin veya bir progranun malı hiç bir zaman olamamıştı. İleri, geri. orta ne varsa hepsi birden aynı çatınm altında bannır, devlet getnısi de kaptan deği^mediği haldebu zıd çekişmelerin doğıırduğu ü7İk ortalamaya uyarak yürür, giderdi. Geri fikirleri partl bünyesinden koğmamakla beraber, Atatıuk onlaıı sindirdi ve tarihimizde ilk defa olarak uzun müddet devrimize ken di damgasuıı vurdu. Onun başardığı inkılâblara Halk Partisi içinde bile yürekten inananların sayısı başlangııda bir avuc insandan fazGenel sekreterlık için ılerı surulen üç namzed la değildi. Bir koşe>e sinerek otuCemil Said Barlas Faik Ahmed Baıutçu Mümlaz Ökmen ranlar veya opportunistler. yapılan Ankara, 27 (Telefonla) Önü bir kurultaym da, protokol dışı, fahamlelcrin manasını kavrıyamıj orlardı. Bunlar Atatürkiı maziye duş muzdekı Kurultay çahşmalan, gö kat son derece hararetli ve canlı NADİR NADİ runuşe gore, sadece Halkevı çatısı bır toplantı halinde olduğu sezılı 45 senelik dostunun ağzmdan Yunus Nadi Eski Kocaeli milletvekili İbrahim Sürej^ya Yiğit, hüyvk üstadımıza aid hatıralarını anlatıyor C.H.P. Kurultayı arifesinde Ankarada beliren temayüller Cenel Başkan seçiminde, iki ayrı görüşün çarptşacağı anlaşthyor Ankara 27 (Telefonla) Kore tecavüzünün Ankara siyasî çevrelerinde uyandırdığı merak ve heyecan Arkası Sa. 3. Sü. 3 te henuz devam etmektedir. Amerikanın bu emri vakii kabul edip etmiyeceği günün sorusu halinde idi. Fakat Truman'ın tecavüzü durdurma yolunda emir verdiğine dair akşam radyolanndan alınan haberler umumî bir inşirah uyandırmışbr. Bu emri vâki kabul edildiği Heyet Cnmhnr Başkanı tarafmtakdırde benzeri hâdiselerin başka dan kabul edilecek taraflarda vukua geleceği bazı çevrelerde muhakkak sayılıyordu. Istanbul Unı^ersiteEİ Rektorü Siyas! mahfiller, bu tecavüzün Ord. Prof Dr. Oraer Celâl Sarç, Eşimdiki halde bir sondaj mahiyetini debiyst Fakültesi Dekanı Prof. Dr. taşıdığı kanaatindedir. Hâdisenin Ankara 27 (Telefonla) MuzafAli Tevfik Tanoğlu, Tıb Fakültesi Türkiye resm! çevrelerinde de büfer Kayalıbayın ölümü dolayısile O Dekanı Prof. Kâzım Ismaıl Gürkan yük bir ilgi ile takib edileceği şöpmer İnöny hakkında Büyük Millet ve diğer fakülte'ere mensub yeı^i hesizdir. Dış işleri Bakanı Fuad Meclisinin dünkü toplanbsında ordekanlar dün akşam Ankaraya haKöprülü bu mesele hakkındaki bir taya aülan iddialara dair İsmet reket etmişlerdir. Universıte tedns sualimize sadece 911 cevabı vermekInönü bugün beyanatta bulunmuşheyeti. Ankarada Cumhur Başkanı le iktifa etti: tur. Inönü demiştir ki: Celâl Bayar ile gorusecekür. <t Ahdl olarak teminat altına « 1945 martmda İstanbulda vu Arkası Sa. 3, Sü. 7 dt alınmıyan coğrafî sahalann, ihtirasku bulan bir otomobil hâdisesine lan serbest brrakmak suretüe, teaid Büyük Millet Meclisindeki sözcavüze uğraülabileceğini, bu hâdise lü soruyu okuyucularuuz görmdşbir kere daha göstermiş bulunuyor.» lerdir. Ulus'ta neşrolunan vesikalar Kasnn Güleğin Korelilere mesajı gösteriyor ki hâdise adalet cihazınDün 5 saatten fazla siiren Ankara, 27 (Türk Ajanaı) Birda bütün derecelerden geçerek toplanhda üç mevzu leşmiş Milletler Kore Komisyonu kat't seklini meydana çıkarmıştır. üzerinde münakaşalar oldu eski Başkanı Kasım Gülek, Kore Bütün hâkimlerin kararlanna gömilietine hitaben asağıdakl mesajı re, hâdisede Inönü ailesinin hiç bir Meşhur 152 öğretmenin durumn •ermiştir: Ankara 27 (Telefonla) D. P. istiraki ve tesiri yoktur. Şu halde, da incelenecek tKore Cumnuriyetine yapılan bu Meclis Grupu bugün 5 saatten faz Meclis kürsüsünde ailemiz aleyhine tecavüzü öğrenmekle çok üzüntu la süren bir toplantı yapmıştır. Bu söylenen sözler yeni bir hakikatin Kadrosuzluk yüzunden terfi e« Arkası Sa. 3, Sü. 2 d« toplantıda başlıca üç mevzu üze ve sonı sahibinin dediği gibi elindemiyen öğretmenlerın durumlarinde münakaşalar olmuştur. İlk de bulunan vesikalann icabı ise rile ilgilenmek üzere Öğretmea Ogörüşülen mesele Zonguldak millet ihbar mahiyetinde telâkki olunarak Mecliste hâdise hakkınHa izahat kullannı Bitirenler Cemiyeti adına vekili Sabahaddin Atamamn maz Cumhuriyet savcısının ve Adalet Ankaraya gönderilen heyet, düa Ahmed Gflrkan batasıdır. 14 mayu seçim günü sa Bakanının harekete geçmesi icab aksam şehrimize dönraüştür. Heat 20,30 sıralannda D. P. namzedl eder. Bu muamele yapılmadığı hal disede adı zikrolunanlardan Hal yei, Ankarada Cumhur Başkanı, 6. Maksud Çivinin ölümü üzerine mil de muazzam bir şantaj tertibinin dun Tandoğandan başka erkek, Mfflet Meelisi Başkanı ve Mıllî Arkan Sa. 4, Sü. 3 te devamına meydan bırakılmıs olur. kadın hiç birlni bugüne kadar ta Eğitim Bakanını ziyaret etmişlerŞurasını kat't olarak beyan ederiz mmamıştır. Ömer İnönü hâdisede dır. ki, hâdisede Ömer İnönünün hiç mağdur olanın babasının mektubu Heyet Ankaradan şu netıcelerle bir dahli yoktur. Ömer İnönü, hâ Arkan Sa. 4, Sü. 7 d* Arkası Sa. 3. Sü. 5 te Inönünün Kay alıbayın ölümü hâdisesi hakkındaki demeci Rektör ve Dekanlar Muhalefet lideri, bu iddiaların muazzam bir iftira olduğunu ve oğlumun, hâdise ile hiç bir alâkası bulunmadığım söylüyor Ankaraya gitti DP. Meclis Grupu toDİantısı Oğretmenlerc tcrfi imkânı sağlanıyor Arkası Sa. 3. 5ü. 5 t« altına iuhısar etnuyeceköTj Ikınu l Pakistan generallerinden Türngeneral Nevabzade Ağa MeriTied Raz'a bu geceyansı Pan Amerikan uçağıle şehrimize gelecektir. Generali Yeşilköyde Genelkurmay Başkanlığı adına Kurmay Yarbay Nureddin Alpkartal ile gazeteciler ve Pakistan basın ataşesi M. Dadaşi karşılayacaklar iır. General doğruca Park Otele inecektir. Yarın sabah saat 7 de askerî bir nakliye uçağile Ankaraya gideYazan: Dogan Nadi cek ve hava alanında törenle karşılanacaktır. General doğruca Ar1 Ankara, 27 Haziran Gerçi «dü tatürkün muvakkat kabrine e' "îc şenin dostu olmaz» derler araa, çelenk koyacak, Genelkurmay Başdoğrusu ya, pek dostu olmamakla kanile Millî Savunma Bakanım da beraber buraj'a Halk Partisi ku makamlannda ziyaret edecektir. rultavının ıçtımaını daha yakın Oğleden sonra askerî tatbikatta ve akşam şerefıne verılecek suvareda dan takıb etmek için geldım. «Duşenın» derken akla bır sual hazır bulunacaktır. 4 temmuzda Selıyor: Acaba Halk Partisi haki • Eskişehıre eidecek olan General, katen bu kadar duştu mu? Cevab. 5 temmuzda îstanbula gelerek bır Arkası Sa. 3, Su. i te ka; gün kalacaktır. Arkası Sa. 3. Sü. 8 d* bugün geliyor Pakistanlı general { Yeni "Uludağ^ Vapnrn Dün Geldi Kongre arifesinde notlar Denizyollan İdaresinin İtalyan Ansaldo tezgAhlannda inşa etlirdıgı Marmara tıpı gemıloıdeı. «Uludağ» vapuru dun saat 15^0 da lımanımıza gelmışrır Limanımızda bulunan butun gemüerm duduk ötturerek selâmladıklan yeni «Uludağ» vapuru, esı olan Bandırma vapuru ile birhkte Baiıdirma ve Mudanya hatlarında gaiısacaktır. Gemi, Galata rıhtımına yanaştıktan sonra ba;in mensublanna gezdirilmiş ve süvarisi tarafından etraflı izahat vçrilmıştir. T O yolcu taşıyabilen Uludağ vapuru 3.000 O tonluktur vt suraü saatte 18 21 mil arasındadu, Yukandakı .eoimde «Uludağ» (sağdg) K» manda l k t d j