Katalog

CUMHURİYET Zl Haziran 19501 İngiltereele kalacağım zamanın gıt müsaade istedi Yemeğin sonuna tıkçe azaldığını hıssedıyordum. O doğru, yüzüne pek ağır ve cansız nun için, tahta tevarüs meseleleri bir hal gelmişti. İçini bır huzursuznı ve dığer aılevî hususlan konuş luk kaplamış olduğu muhakkaktı. mak uzere, kardeşım Bertıe'yi Şato Kapıya kadar geçırdım. Dışanda İstanbul ve Be.\oğlu trnstlerinin Koşkune çağırdım. gene o, küçuk bir böceğe benziyen dağılması fınncılar arasında Bu goruşmemıze, Sir Edward kara otomobıl duruyordu. rekabeti arttırdı Peacock'u da davet ettım. İngıltere Ondan sonra Mr. Baldwin'i bır Bankası mudurlermden olan ve daha gdrmedım. Fakat üzerinde Ekmeklerın daha ıyı kalitede çıkBarmg Bıraderler müessesesinin Şato Koşkunden a>Tilırken, kendi ması için buyuk bır adım atılmaK «Bu memlekette Türk gazetecilen her inkılâb hizmetinde kendıleeskı ortaklanndan bulunan Sır Ed sine karşı hıç bır igbırar beslemi uzeredır. Halka, senelerce kotu rine düşen vazıfeleri daıma şerefle ward aılemızın malî muşaviri ve yen, yalnız bıraz alaylı bir şekılde ekmek yedırmeğe sebeb olan ekbakan bir kral mtıbaı bıraktıgıma mekçıler trostu, tamamen dağılyakın ahpabı idı. On dokuzuncu asırda ve yirmin dırılmasuu daıma gozonunde bu I rasmdaki tedıyeler ıkı taraflı kle ıhtiyac dujoılacak, aksi takdirde yapmışlardır. Türk gazetecılerine Bertıe'yi çağırdığımı duyunca kü emininı. maktadır. cı asrm Bırıncı Dunya Harbıne te lundurmaktadır. Bu sebeble bıda rmgı andıran anlaşmalara ve bun bejTiehnılel para sandığının başına yuha çekmek, haksızlık etmek ve kadır bılmemektir » çuk kardeşım de bu toplantıda buAna kalbi istanbul ve Beyoğlu trostlerı da kaddum eden yıllarında altın para yette dırekt dolar hıbe ve ıkrazına lara ılâveten Marshall plânından gelen hale Avrupa tediye birliği de lunmakta ısrar ettı. 9 aralık çarşamba, Londra için ğılmış ve bu yuzden şırketlere bag sıstemmın meydana getırdığı mu ınhısar eden yardım bılâhare uıdı doğan tırajlara dayanmaktadır. 3 u Demokrat Partinin kahir bir ekAıle arasmda yapüğımız bu top pek hummalı bır gun oldu Kabıne lı olan fırmlar arasında ekmeklerı said muhıtte tediye bılânçoları bey rekt ve şarta bağlı yardım dıyebı sıstem mubadeleyı hayli genışıet uğrayacak, yanı ışmı tamamıle ba seriyetle işbaşına gelmesinde, matlantı esnasında bir haber aldık: ıki kere toplandı. Domınyon baş daha ıyı imâl etmek hususunda nelmılel sermaye hareketlerı saye leceğımız tırajları da (tıraj hakla mış olmakla beraber (plâna dahıl şaramaz bir duruma duşecektu*. buatın da buyuk yardımı olmuşTediye bırlığınin hesablannı şımMr. Baldwın geliyordu. bakanlanna, Hındistan Umumi va rekabet başlamıştır. Kadıkdy ve sınde adeta otomatık denecek bır nnı ve bunların karşıhğı olan tıraj memleketler arasındakı tur. Bu partije mensub gazeteler tıcaret Başbakanın elınden çektıklerımı lısıne telgraflar yağdı ve kralın Uskudar şırketlerının de dağıla tarzda mu\azene\e gehjordu Bı kabullerını) ıhtıva eden bır sıstera hacmı 1949 nıhayetınde harbden ev dılık beynelmılel tedıyeler bankası gibi tarafsız gazeteler de, seçimtutacaktır. duşununce, onun bu sırada gelışını tahttan feragate karar verdığı bü cağı anlaşılmaktadır. rıncı Dunya Savaşı içınde teme haluıe gelmıştır. velkı sevıyeyı aşmıştır) mekanızAvrupa, daha doğrusu Baü Av lerde Demokrat Partiyi rutmuşlarbıraz yadırgadım ve, doğrusu, hıç dırıldi. lınden sarsılıp yıküan altın stanMarshall yardımından geçen ıkı mayı, serbest tıcaretın esas şartı rupa tediye bırhğıne İngılızler tur dır. Yeni iktidar partisi, matbuatFırıncıların bu meşhur şırketle dardı sulhtan sonra, bu\uk gayde memnunıyetle karşılamadım. Fakat, feragatin kuvveden fi'le yılda muhtelıf memleketlere ode olan çok taraflı mubadeleye kaytan gorduğu yardımı inkâr edeFakat, kabul etmemek de doğru çıkabilmesı ıçın lâzım gelen vesı rinm dağılmasından sonra jenıden ret'ere ve seçıcı r ıvaffakıyetlere nen meblâğlarla on gun sonra baş dıramamıştır. 194950 tırajlaruıın lu yönlerden itıraz etmekte olduk mez. Demokrat Partinin, matbuat lanndan bu işte şımdıye kadar olmıyacaktı. kalar muamelesı uzun ve çapraşık bazı fırmların açılacagı ve b.zzat rağmen \enıden tesıs olunamadı. layacak olan uçuncu yıla aıd tah % 25 ının transfer edılebıhnesı bu hurriyetini demokrasinin esaslı şart Başbakan saat beş buçukta geldi. olduğundan, mesele henuz resmen fırıncıların ekmek ucretlennı du Sıyasî, ıktısadî ve malî huzur ve sısatı, nevılermı belırtmek suretıle, davayı halledecek bır çare mahıye kat'î anlaşmaya vanlamıyordu. İn lanndan ve prensipleıtinden biri gıltere, sterlıng sahasmın hususişurmek zorunda kalacakları anla sukun bır turlu yerleşemedığmden asağıya kavdedıyoruz' Yanında hususî kfitıbi bınbaşı ılân edılemıyordu tıni kazanamamıştır. Çok taraflı tıvetlerinden bahsederek İngılız lıra eaydığı için olduğu kadar, kendisibeyneimıle1 seıtnaye 1 ketlenna Thomas Duşdale de vardı. Diğer taraftan, sanki tabıat de şılmaktadır. sıle Avrupa paralan arasmda kon ne muzaheret gostererek iktidar eskı canlılık ıade olunamadı. SerBu bavul ne? vazıyetın hallını gecıktırmek ıster M A R S H A L PLA N I vertıbilıte tesisine yanaşmıyordu. mevkiine gelmesine yardım eden maye, kârh yatırım arzeden memTaşlıkta karşıladığım zaman bak gıbi, o gun Thames vadısını kesıf 1948/49 ve 1949/50 jıllarına aid Fakat mavıs sonunda İngılizler bu gazetelere karşı beslediği muhableketlerden yuzçevırıp sağlam patım: Başbakanın hususî kâtıbi ka bır sıs kaplamıştı, şehre gıdıp gelyardım >ekunu (1) cıheti prensip itıbarile kabul ettik bet ve hürmeti izhar etmesi tabiîrah ve ıstılâya karşı emmyetlı ulpının yanına bır bavul bırakmıştı. mek guç oluyordu. Bu guçluğe (Milyon $) lennı bıldırdıklerınden anlaşmada dir. Tanmmış bir Demokrat Parkelere sığınmağa başladı. Isvıçreİçimden: «Allah Ahah'» dedım. rağmen Walter Monckton uç, kere buyuk terakki kaydedılmıştır. Bu tilinin soylediği sözler de, bu sevgi Tiraj haklan + nın Bâle şehıınde kurulan ve bevMr. Baldwin geceyi burada geçır Londraya gıdıp geldi. suretle sterbn sahasıle Avrupa ara ve saygının bir ifadesidir. Sehır diinkü Kabul edilen tirajlar mek niyetinde mı yoksa?» Annem de, havanın bozukluğuna soz alanMeclısının Cankat, toplantısında nelmılel transferler ıçın kendisine Murad Beledıyemn buyuk umıdler ba51anan i'Mılletsında sağlam bir kopru kurulmusOirekt yardım (Bakije) (2) Safi yardun Buna mukabil Millet Partisi konBaşbakanı salona alıp Bertie ile aldırmadan, Petıeyi gormeğe, oto Üniversıte ile muştereken idare ettıktur. lerarası Tedıyeler Bankası» da tegresinde, gazeteleri ve gazetecileri beraber bıraktım, ben dışan çıktım. mobılle Wındsor'a gıttı. lerı hastanelerde dalma ıhtılâf bulun. Avusturya 391,100 + 147,275 538,375 Mahsub muamele'erinde meydana topyekun yuhalıyanlar ve penceSir Edward Peacock dışandaydı. Annem beni de gormek istıyordu. duğunu ıleri surmuştür Bunun uzerine sısının akabmde patlayanv dunya 1 462 357,5 BelçıkaLıucem. 104,5 çıkacak borc bakıyyelerı ıçm açıla reden atlamak suretile toplantı saAlçak sesle: «Bavulu gordunüz Ben de tahttan feragat meselesının soz alan Prof Fahreddın Kerım Gokay, iktısad buhranı vuzunden ' »n« ;imdıye kadar, bu hususta kendisine bır ışleri başaramadı. DöViz sıkm^ısına 201 Danımarka + 23,625 224,625 cak kredılerın vadeleri hakkında lonundan aynlmalanna sebeb omu?» diye sordum. takıb ettığı cereyan hakkında ken Sikâjet vaki olmadıgını soylem ştir. ugnyan memleketler tediy" bilânFransa 1693 + 520,5 2213,5 haziran başına kadar henüz anlaş lanlar da, partilerinin mağlubiyetie Mr. Baldwin'ın bavulu mu?» dısıne malumat vermeyi arzu edı Muteakıben, Oniversite öğrencilerınin çolannı denkleştirmek için dış tı Yunanıstan 309,5 503,6 maya varılamamıştı. Başlarında ni kısa bir goruşle de olsa mat+ 194,1 dedL yordum. Geldi. Fakat çok konuşa Bclediye otobuslerınde, eskıden olduğu kleııng ve Belçıka bulunan bazı memleketler buata atfedenlerdir. Millet PartisiIzlanda (3) 18,5 18£ gıbı gene on kuruştan seyahat etmeleri careü kontenjantman c Evet,» dedim. cNeden bavul madık. Çunkü sis gıttıkçe kesıfleşitakas gıbi usullerle tahdid yoluna Irlanda (3) 125,8 125,8 kısa vade, başlarında Ingıltere bu nin, butun adaylan, seçimlerde ka* la beraber gelmış acaba'» „ yordu. Londraya donmesi için ıs hususunda Başkanhk dlv»nına bır tek saptılar; çok taraflı serbest tıcaret lif yapılmıştır Teklıfler alâkalı komtsItalya 1008 4 6,325 1014,325 lunan bazı memleketler ise uzun zansalardı, parti ij&dar mevkiino Sir Edward gulümsedi: rar ettim. yonlara havale edılmiştır. yerine mıktar, rrid ve mahrec Holanda 805.2 + 239,225 1044,425 vade üzerinde ısrar etmekteydıler. gelememekle beraber, bu muvaffa« Gece yatısına geidi galiba » Gıderken, müşfik bir tavırla: «En Bundan sonra, dukkânların saat 19 bakımlanndan türlü kayıdlara tâbi 178 Norveç + 104,85 282,85 Ingıltere altın ödemelerıne karşı da kıyetinden dolayı matbuata guleı Bu bavul hakikaten fazla oluyor uzulduğüm şey ne, büıyor musun? » da değıl, yimude kapatılması için ya bır tıcaret rejimi gelıştı. Portekız 33 + 26,45 59,45 muhtelıf cıhetlerden itırazda bulu yuzle bakacak; «yuha!» yerine tyadu. Zıra, Mr. Baldwin'ın benimle dedi. cUzun müddet kendısını go pılan teklif uzermde göruşulmuştur şa!» çekecektL 0,8 nuyordu. Isveç 95 94,2 Profesor Fahreddın Kenm Gokay, yapüğı muzakere ve münakaşalan remiyeceksin.» Dcmci Dunya Harbı içinde Ameesnafın ve dukkânlarda çalışan perso 32 Triyeste 32 Bu hal, gazeteler ve gazetecller anlatmak üzere bir nutuk hazırlaArtık mesele sona ermiş, yapıla18 haziran tarihli ve Paris mennelin sıhhî durumları bakımından bır nka Burleşık Devletlerının davetıle Turkıye 111,7 160,3 + 48,6 makta olduğunu seziyordum. O ge cak bir şey kalmamışü ya, annem saatln mühim tesırl olacagını söylemiş. Bretton Woods'da toplanan büyuk şeli bu ajans telgrafına nazaran için mukadderdir. Medhettik mi Ingıltere 2177 1631,75 545,25 ceyi Şato Koşkunde geçırmekle de epey müşkülât çekmış olan oğluna ı etıcede teklıf reddedılmıştır uzun muzakerelerden ve Belçıka takdir ve iltifat, tenkid ettik mi, ':onferansta savaştan sonra serbest 862,2 Almanya 122,525 739,675 maksadı aşıkârdı: Kralı fikrınden karşı kalbını butun samımıyetıle nın birlığe gırmemek tarzmdaki itab, hattâ hakaret goruruz; ferdtıcarete avdet yollan araştırıldı ve Ofis yağlannın fiatlannda <~c 10 caydırmak için, son gece sabaha açabüiyordu. tehdidlerinden sonra ödeme anlaş lerden de, partilerden de, hukunıct beynelmılel tediye ışlennı ıdare ettenzilât japıldı (1) Bu tabloda tirajlardakı tadilât dolayısile sonradan bazı masında tam mutabakat hasıl ol lerden de Bir ay sonra 43 yaşına kadar uğraştığını iddıa edecektı. mek uzere ıkı muessese kuruldu. VVallLs'in kararı Halka satılmakta olan Ofıs tıpi yağ Mılletlerarası para sandığı aza mera değışıklıkler meydana geürılmistır. muştur. Aynı telgrafa gore şu nok basacak olan gazetecilik ha.vatımm Mr. Baldwın'den oıkmıştım artık. O gün bana en fazla azab veren ların toptan ve perakende fiatlannda (2) Tıraj haklarıle ( + ) kabul edilen tıraılar () yekunlan talarda uzlaşılmıştır: Belçıka mese uzun tecrubesile oğrendiğim dcrs leketleruı tediye bilânçolarında göHayatundakı rolu sona ermiştı ve şey, Mr. Goddard'ın Walhs'le olan jen'den % 10 nısbette bır tenzilât >aarasında fark bulunmasının sebebi 949/950 de kabul tiraj larının lesi, Avrupa tediye birlığınin de budur. o gece, parmaklannı şaklatarak pılmıştır Bugunden ıtibaren yururluğe rulecek geçıci açıklan kapatmak goruşmelerıne daır aldığım haber transfer dolayısile °i 25 nısbetınde yekuna gırmemesıdır vajnı müddeti, kredıleri tukenecek konuşmasını dinlıyecek halim yokg recek olan yenı tarıfeye gore toptan için kısa ve orta vadelı borc vereYdlarca muddet, yaptıklan isleri oldu. (3) İzlanda ve Irlandanın tıraj hesablan, bu memleketler olan memleketleruı vaziyetlennın kanaatimce iyi buııak medih v» 310, perakende 330 kuruştan satılmakta cek, Mılletlerarası Imar ve Kalkıntu. Mrs Simpson'un kralla evlenmek olan jağlar, 280 ve 300 kuruştan* satı ma Bankası ıse tediye bilânçolatesbiti, birlık faalıyete geçeceğı zasterlın sahasında oldugundan Ingiltereye aıd rakamlar içındeSir Edward'a döndüm: senâ ettiğim nice sijasî ve idarî fıknnden hakikaten vazgeçıp geç lacaktır. man mevcud borclar hususunda alıdurında ıktısadî bünyeden doğan açık « Sızden bır rıcam var,» dedim. şahsijetlerin, gene kanaatimce yanOfıs tıpi yağUrın bazı se>yar <:atı ları karşılamak uzere uzun vadeiı medığıni merak eden Başbakanın nacak tedbirler. Bu noktalarda na«Lutfen, Başbakanı bır kenara çeuş bulduğum bir hareket veya ışibu ışi tahkıkak ıçın alelâcele Fran cı ve perakendecilerın de elıne geçtığini yatınmlara gırişecektı. Haddı zasıl anlaşmaya vanldığı henuz bılkıp \aziyeti anlaür mısınız? Gclen goren Ofis 18 kıloluk tenekeler ıcınde 1950/51 yılı için kabul edüen caretten maksad malı en uygun şart diriîmediğınden vazıyetın aydınlan ni tenkid edınce, onların nazarında saya gonderdığı Mr. Goddard, >ağ tevz ınden \ azgecmiştır. Bundan tmda her iki muessesenın vazıfesı koğulmaz. Fakat, bu iş bana usanc direkt yardımlar koşan pıyasaja satmak ve elde edı ması için bır maddet beklemek kotu kişi olduğumu gordum. BaCannes'a gıdınce, derhal Lon Vıeıverdı artık Soframda başımla be ye koşuyor ve kahvalüda Wallıs'le boyle yalnız kooperatifiere 24 kıloluk Amerıkan sermayesini harice ak(Miljon $) lecek alacakla en elverışlı şart ar ıcab etmektedir. zılan selâmı bile kestiler; bazılan tarmaktan ıbarettı. Bu suretle ayraber. Lâkin, vaktun az, 151ın çok. konuşuyor. O zaman anlıyor kı, kutular içınde tevîiat japılacaktır. zeden pıyasadan ıthalâtta bulunAvusturya 119,1 hiddet ve gazablarını izhar ettiler nı zamanda Amerıkanın ihracat Trak^ ada mahsul bol Hulâsa, ne soylersenız soyleyın, ye Wallıs'ın istıfama mâni olmak armaktır Bu hususu temin için ya 136,7 Ötedenberi açıkla kapanan bir Bunlar arasında tenkide büyuk fazlasının fuıanse edılmesı de lemin Belçıka Luxem Bu sene Trakyada mahsul fevkalâmekten sonra kalmamasmı temin zusu bakanlann arzusundan çok altın para sistemmı ıhya etmek, tediye bılânçosuna sahıb olduğu knmet verdiklerini, fikre hurmet Danımarka 62,3 dedır. Şımdıden yapılan tahminlere olunacaktı. Gerek sandık, gerek Fransa edın.» yahud çok taraflı klerınge benzer muza ve zıraî ıstıhsalunızle maden ettiklcrini soyliyen başvekiller, ve481,3 daha kuvvetlı ve samimidır. gore, bu bolgemızde 45 bın ton hububat banka kendılerınden beklenen hızSon yemek bır tediye anlaşması meydana ge çıkarma ışîenmızı ıhracatımızı mu killer, komutanlar, TBÜ ve belediya 142,4 lstlhsal edılebılecektır Bundan evvel metı turlu muşkulât yuzunden ıs Yunanıstan Beraber otunıp bir çare düsunütırıp yuıutmek ıcab eder. Altın hım nısbette arttıracak kadar he reislerinden başlıyarak kaymakamSır Eduard gıttı. mahsulün en bol nlduğu 1948 senesmde tenıldığı gıbı başaramadılar Harb Izlanda ) d yorlar ve şunu buluyorlar: standardını buşun tekrar kurma nuz gelıştirmış oulunmadığımıza lara, ıımnmî mudurlere, mudurleBıraz sonra geldi. istlhsal 25 30 bın ton marında ıdı '>1 sonrası transfer ışleri bu müesse Irlanda ) ğa pek de ımkân olmadığına gore gore Avrupa tediye bırlığınde bır re, uçuncu, beşinci derecede meWallıs, henüz katiyet kesbetme« Söyledıklenmi anlayışlı bir , 278,2 Ankara vapuru düıı geldi selerın takatının fevkmda gayretlde Italya Baü Avrupa memleketlen arala kaç yü ard arda borc bakıyyesıle murlara, hattâ aziz dostlarım kaptavırla karşıladı,» diyordu. «Ye mij olan boşanma kararını geri aHolanda 184,6 Ankara vapuru dun saat 14 te 326 ıhtıyac gosterıyordu. rında çok taraflı bır tediye bırlıği karşılaşmamız muhtemeldır. Onu tanlara vanncaya kadar, her sınıfmekten sonra beraber gideceğiz.» lacak, bu suretle kendi şahsî hürri yolcu ile Batı Akderuz sefermden lıNorveç 64,2 vucude getırmek zorunda kalmış muzdekı ıkı yıl zarfında bu bakıy tan insanlar vardır. Hattâ muhteHal böyle iken, harbden bitab Portekız Sofrarun hazır olduğu haber ve yetini feda etmek pahasına, benim manımıza donmuştur. 22,5 lardır. Bu tediye anlaşmasmdan yelerın tasfıyesınde Marshall plâ rem okuyucularun arasmda da, aı rılınce yemek salonuna geçtim. karşıma aşümaz bir engel çıkarmış Vapurlc, yolda eş nl kajbeden Mer çıkmış buhman Avruoanm iktısadî Isveç 32,8 beklenen başlıca faydalar şunlar nından yardım gorsek bile sonra dahi olsa, kendi fikirlerine uymıkez Bankası Genel Muduru Sadı Bekter vaziyeti 1947 de pek vahim bir Triyeste Dokuz kişıydik Sağrnda Başbakan, olacak. 9,6 dır: Bırlığe dahıl memleketler a dan gene guçlukle karşılaşmamız yan duşuncelerimden dolayı bana ve eşınin cenazesi, Pasabahçe fabrıkası manzara arzetmeğe başladı. Istihsal Turkıye solumda Sır Edward vardı. Diğer 42,2 Bu karar verildikten sonra, Walrasındakı mubadeleyı genışletmek, dan korkulur Bu Hurum kar^ısında ünzah ve daha ziyade imzasız azat altı kışıyı de ıkı kardeşımle Tom lis, Mr. Goddard'ın yanından bana Muduru Zı\a A>gun. Merkez Bankası ve ihracat kudretleri çok zayıfla Ingıltere 657,9 istanbul Muduru Fahreddln Ulaş, Madolar kıtlığını gidererek bu memborclann, kısmen de olsa dolar ve mektublan yazanlar çıkmıştu ve my Dugdale, Walter Monckton, telefon edıyor, «mademki sız kalıye Bakanlığı Butçe Muduru Ekrem mış olan Avrupa devletlerinin, it Almanya 529,3 leketleri yenı ve fevkalâde bır ha ya altınla tedıyesı Turkıye içın çıkmaktadır. halât fazlasını ödeyecek altın ve George Allen ve Ulick AIexander rannızdan 1950/51 yılı yardımı için kabul vazgeçmiyorsunuz, o Şahenk gelmışlerdır. Aynı vapurla Avrupada yabanc. fuarları tetkıkten do doviz mevcudlan da tükenmışti. edilen meblâğlar gaynsafîdır. Oyle rıcî yardıma muhtac bulunmamak, musaıd bır hal tarzı olmasa gerekteşkü ediyordu. halde ben vazgeçeceğım ve derhal Hcrkes, fikre ve tenkide taraftar Yemek, umumiyet itibarüe, lyi Fransadan aynlarak başka bır ner fabrıkator Nazım Sadıkoğlu da Gorunmez ihracat da çok daraldı tahmın ediyoruz kı Avrupalılar altın ve dovız stoklan tukenmış ve tır. Borclann bıdayette kısa vadeli ve hürmetkâr olduğunu sriyler; faşunları soylemlştırya pek zayıflamış olan memleketle kredılerle sonradan bunlann uzun ğından (ticaret fılolannın buyuk geçtı. Muhavere bir an olsun sek memlekete gıdeceğım.B dıyor. « Ingıltere, Fransa Belçıka, Isvıç kısmı batmış, dışarıdaki muhacır arası mubadelenın inkişafı için ge ri serbest tıcarete ahştırarak ınti vadeli istıkrazlara çevrılmesi yolile kat bu tenkidin kendisine veya teye uğramıyordu ve uğramamasıçen yıllarda olduğu gıbi, bazı mem re, Italya, Almanyada tıcaret ve sana>ı GELECEK YAZI: «Nereye gider fuarlarını gezdim En fevkaladesı Al lerm ana vatanlanna irsalâtı azal leketler (meselâ Ingıltere, Belçıka, kal devresindeki sarsmtılan onle ödenmesi bizım için en makul hal partisine, yahud da mensub olduğu na ben şahsan çok çalışıyordum. meslek erbabına tevcih edilmemesi manya fuarlarıdır En son terakkılerı mış, ticarî ve malî hizmet satışı Almanya, İtalya) gorecekleri yar mek, Marshall plânı sona erdıkten tarzı gıbı gorunüyor. Başbakan saat dokuz buçukta sen peşmden geleceğım!» şartile. Bilhassa dostlarımız, kendisonra Avrupalılar arası tıcaretın en ucuz ve en ıyl şekilde imal »tmege duşmuş, turizm durmuş bulunuNot: Bu yazuun hazarlanmasında lerinin, en haklı şekilde dahi olmuvaffak olan Aünanlara hayran ol yordu.) Avrupanın tediye bılânço dundan bir kısmınm mal tutarını devamını sağlamak. TEŞEKKÜR başka memleketlere (meselâ Yunave tablolardakı rakamlann hesab «a, tenkid edihnelerine hiç tahamdum. Emırum kı ıkı sene sonra butun Merhum Dr. Mıralay Halıl beyln re dünya tekrar Almanyanın onunde hem su açığı 1947 de 7 milyar dolara nıstan, Turkiye) devredeceklerdır Dfuüle bizleri derın teessurler ıçlnde Çok taraflı tediye anlaşmasının lanmasında Avrupa ıktısadî îşbu miıl edemezler; hemen küserler; varmıştı Bu muazzam açığı kapatfıkası, merhum Dr. Hıkmetın, Nerime ticarette hem de sanajıde dız çokebırakan sevgtll aile buyuğumuz ilk şarb bırlığe dahıl memleketle hğı teşkılâtının turlü nâşrıyatından aleyhimizde soylemediklerini bımak ıçın ıki yol vardı: Ihracatı bir Ancak bu devir muamelesınin geAteşın, Fuad Okenın annelert, Dogan cektır » SABİTE FERAN'ın çen yıllardaki gıbi tirajlarla mı, rın paralannm bırbirlerme tahvıl başka bilhassa şu kaynaklardan is rakmazlar. Tabiatile pek çok dosGurlerın anneannesı mısli arttırmak, ithalâü yanya inBelediye paviyonunda açılacak dirmek. Birinci hal çaresinin ta yoksa kurulması yaklaşmış bulu edılebıbnesi keyfiyetidir. Ancak tıfade olunmuştur: gerek cenazesıne bızzat gelmek nezaketu olan benim gibî eski gazetecileBESIME HANIMEFENDfnin bu sayededır kı bır piyasadaki alatır.de bulunanlar mektub telgrai ve vefatının kırkıncı gunune rastlıyan resim sergisi O E C E, programme de Releve rin ne kadar guç vaziyette kaldıkhakkuku pek güç olduktan başka nan Avrupa Tediye Bırlıği yolile telefonla büyük acımızı paylaşan ak 23/6/950 cuma gunu ogle namazından tstanbul paviyonunda uzun zamana mütevakkıfta. Ikinci mi yapılacağı hususunda henüz bıl cak başka pıyasalardakı borcların ment Europeen, second rapport. lannı takdir edersiniz. raba ve dostlarımıza ve gerek tedavısı sonra Bağdad caddesı, Erenkoy Tram <Bes yüzuncu Beledıyesl oaenmesme tahsıs edılebilir. Tedi Paris, şubat 1950. yıla hazırlık» adı ile bır esnasında gece gunduz amansız hasta vay durağında Galib paja camıinde resım ve heykel sergısl de açılmakta hal tarzı ise Avrupayı yeni bir fe gi edınmiş bulunmuyoruz. Hulâsa gazeteci, medhettiği zaMarshall plânının ıhzan esnasm ye bırlığme dahil memleketler diO. E. C. E., Accord de Paiements lıgmın ızdırabını tahfıf İçin candan okunacak Mevlıde muhterem dost, akj dır. Sergı sadece Istanbulun bedil ve lâkete sürukleyecek kadar tehliIhtımamh bır alâka ile çalışan kıymetli raoa ve arzu edenlerın teşnflerinı rıc» taribi manzaralarından ıbarettir. Bu keü idL Fılhakıka ithalât kısıldvgı da Amerıkan yardımının dort yıl ğer aza memleketler için şimdiye et de compensations pour 1948/49. man sevilen ve tenkid ettiği vakit sevilmiyen bir insandır. Ben, şimkadar oidugu gıbı teker teker tedidoktorumuz Übeyıd Ulgene ve hemşire ederiz O E. C E, Accord de Paiements Et'tddları ış ıçjı şehlrde 33 mevzu tesbit edil takdırde, halkın, zaten duşuk bu da 17 ilâ 20 milyara varacağı tah ye bılânçosu tanzımıle uğraşmıyaLeman Tankuta sonsuz minnet ve şuket de compensations pour 1949/50. diye kadar meslek ve vazifemiz mi^ir Bu 33 tablo ile 2 Fatıh heykelı lunan hayat seviyesı tahammulsüz min olunuyordu. Fakat plânın ilk ranlarımızın ayn ayrı iblâgına teessüicabı tenkid edip de, teveccuh ve için 20 000 lıra a>rılmıstır. Aralarında bur dereceye inecek, meydana gele tatbik yılından sonra gerek Avru caklar, tek bilânço meydana getınp Internatıönal Monetany Fund, MİÇAM NEDİR? rumuz mani oldugundan muhterem gamuhabbetini kaj betmediğim, hattâ Çallı Ibrahım Fejhaman Duran, Ellf cek huzursuzluk komünizmin ya pada süratli bir kalkınmaya şahid tek açık veya fazlahkla karşılaşazetemzın tavassutunu rıca ederlz. İnternatıonal Fuıancıal Statıstıcs, duşmanlığmı kazanm?dığun pek az, Danyarun en saf ve en meşhur caklardır Bu suretle meselâ TurkıNacı, Bedri Rahmı, Şeref Akdik, Zekı Uemşvesi, evl&dlan Faik Cemal Tollu. Arıf Kaptan, Fethı yılmasmı kolaylaştıracakü. Böyle olunması, gerek Amerikan Kongre ye içın aynı zamanda sterlıng kıth Mayıs 1950. Nane Esana MIÇAM ' dır. parmakla sajılacak kadar, az insan ve torunları Karakaş gibı her nesılden, her gruptan bır vazıyet Amerıkanın da işıne sinin tahsısat kabulünde hesabh ğı ve frank bolluğu bahıs mevzuu Lloyd's Bank (İngiltere) ve S o gordum. Gazeteciliğin çok kolay R A DY O L1 N gelmezdı; bütün Avrupa Rusyantn hareket etmesi neticesinde dort yıl33 ressam ıştirak eUr.ektedir. ci^te de Banque Suisse (Isvıçre) gibi gorunen, fakat en guç tarafı olamıyacaktır. nufuzu altuıa girince Amerikanın lık yardunm 14 milyan geçmiyeD i ş M a c u n u bultenlerı. Dr. Şemsi Mutver budur; tenkiddır ama, ne japalm; müdafaa masraflarmı pek ziyade cegi anlaşılmaktadır. Amenka 1950/ ÖLÜM Bu esansla yapılmaktadır. Bu çeşid bir ödeme anlaşmasının Çocuk hastalıkları mutehassısı Dr. arttırması gerek ecekti. Bundan baş vazifemiz icabı devam edijoruz ve 51 yardımını plâna dahil mem halledıhnesi en muşkul tarafı, devŞemsı Mutver yapmış olduğu tetklk seMehmed Alı Ozernıanın babası Ahje edeceğiz. ka Amerıkan ıhracatuıın azalması leketlerin ekserisi için geçen yı re nihayetınde mahsublardan sonyahaünı tamamlıyarak donmüj ve hasÖzemıaııın kayınpeden, Erol Özermabu memlekette tatbik edilen tam lın 2/3 si ve 1951/52 yardımuu da ra aza memleketler için ortaya çıtalarını kabule başlamıştır. nın buyukbabası, Şması, Nljazı ve Seistıhdam (Full employment) siya 1/2 si olarak şimdiden götürü bir kacak bakiyye borc veya alacakvım Vefalnın amcaları Makbule Şeh. •tt İstanbul enternasyonal tenis rıyarı, Huseyuı Vefaının, Pakıze Vefaısetıni baltalayabdirdi. şekilde tesbit etmiş bulunmakta lann ne suretle tediye ve tahsil müsabakalan nln, Ferdace Ozernıanın ağabeylen, Yerli ve yabancı edileceği meselesidir. Bunun hallı dır. Turk ant ka tuccarlarından tstanbul Tenis . Dağcılık . Eskrim Odünc verme ve kiralama kanuİçin Avrupa tediye birliği içinde mevsimlik kumaşlann kulubu tarafından tertiblenen tstanbul Avrupa memleketleri arasmdaki Altın fiatında son aylarda büjuk RIZA ÖZERMAN enternasyonal tenis müsabakalanmn bu nunu durdurmak suretde Avrupa ticaretın kalkınmasında tiraj hak başvurulan usul şudur: Bırlık borclulara kredi açacak, alacakhlar da bir sukut goruldu. Bu duşuş pısene, her seneklnden daha güzel bır ya yardımı kesmiş bulunan AmeriDevlet Tiyatrosu Opera bö19/6/950 pczartesı gunu aK^m saat şekilde yapılması için çalışılmaktadır. ka bu vaziyet karşısmda Marshall lan sistemının faydah neticeler birlığe ikrazda bulunacaklardır. yasarruza munhasır değıldır. Altm 11 30 da Hakkın rahmetıne kmuşmuslümu ve Cumhur Başkanlığı Memnuniyetle haber aldığımıza gore plânı adı albnda yardıma tekrar verdiğı aşikâr olmakla beraber Fakat meselenin bu kadar basit fiatı dışanda duşmuş, Turkıyedekı hır Cenazesı 21 6 950 çarşamba gunü ?Xı. Fılârmonık orkestrası reSpor Oyunları Federasyonu, bu sene bu başladı. Harb başındanberi türlü yardımuı kesilmesinden sonra ba bir şekilde hallolunamıyacagı tabi muameleler de bu sukutu Kadıkoy Osiıanîğa camıinde oğle natakıb fakatile opera temsılleri guzel tumuvayı desteklemeyl üzerlne yollardan 70 milyar dolara yakın his mevzuu ticaretin inkişafa devam en güzel çeşidlerini mazını muteakıb kaldırılarak Karacaidir. Kredilerin vadesini ve ne tarz etmıştır. Bu ciheti belırtmek ıçın almıştır. edeceği, hattâ bugünkü sevıyede da odeneceği cihetini de tesbit etai^red mszjrlığında aıle kabnstamna yardımda bulunmuş olan Amerika, 1950 basından itıbaren Paris ve Is25 te 1 ihb'«ı»lle o'efnedüecektır. beş on milyan sakınıp yeni bir ba tutunacağı iddia olunamaz. Tirajlar mek lâzun gelmiştir. Borclu mem tanbulda kaydolunan altın fıatlaKfiçük Haberler direye sürüklenmek istemezdi. Ne Marshall plânına dayandığına gore leketlerin bu vaziyeti istismar edip nnı aşağıya dercedıyoruz. ticede Bretton Woods müesseseleri bugünkü gıdiş, taşıma su ile donen aleddevam borclanmamalan ve alaPariste ve İstanbulda altın fiatı Çunking Buyuk Ekılıgı sabık raiıs. • MADEN Tetkik Arama Enstıtusu nin yapamadığı işi Amerika dev değırmeni andırmaktadır. Aralann cakblann matlublannın donmamaa B A Ş L A D I (Gram başına) teşarı eskı vuzsradan Ismet paşa, mahtarafından memleketmıizdeki maden dakı ticareti sağlam temeller üze için kredilerin kosa vadeli obnası alrniş olursunuz. Çintfıraıu ve Şevket paşanın torunu Şevket tesislerıni tetkik etmek uzere çagırılan leti halkın tasarnıfunun bir kısParis İstanbul |Bu gece Cavallerıa Rusticana Erbayın bıraderı Hussjın Sarıcamın Hamılton ile Catt adında ikl mutehas mını vergi yolu ile toplayıp kısmen rinde geliştırmek arzusunda bulu ve ban hallerde orta vadeye kadar kü ayda 1 gün parasız ve Paljaço Operalan frank kuruş emştesi Atına . Pje Konsolosu Aifan sıs bugun geleceklerdir. hibe, kısmen borc şeklinde Avru nan Avrupa devletleri Amerikanın ıiTaniTi|isi düşünülmüştür. Bundan Yerlerinızi her gun saat 9 Akca ve Lahey E c l p ı Başkâtıbi Rasım it TRABZON vapuru, dun 150 yolcu paya aktarmak suretıle başarmağa müdahalesıle evvelâ 4 temmuz, başka elde edılecek kredileria mukumaş vermeğe devam 580 620 dan ıtıbaren 19,45 e kadar Fcnmenın kayırbaboları ile Dr Raıfe ile Doğuguney Akderuz seferınden donbilâhare 2 kasım 1949 da bilcümle ayyen nisbette altın veya dolarla Ocak (başında) muvaffak oldu. Eıbay ve Ismet Erbajın amcaları muştur. 550 613 | Şehir Tiyatrosu Dram gışeleetmekteyiz. ithalât tahdidlerini 1951 e kadar ödemeye tâbi tutulması da derpış Ocak (sonunda) 1r BIR muddettenberi şehrimlzde isŞubat (ortasında) 520 578 Marshall yardımı, plâna dahıl nnden lenun edebüırsınız KUDRET ERBAY ^t etmekte olan C. H. P. Ge~ 1 Avrupa devletlerinin bir bütün ha karşılıklı kaldırmağı prensip iti olunmuştur. Bu suretla Avrupalı Mart (sonunda) 480 585 Saat 20 den ıtıbaren de Açık barile kabul etmişler ve ilk mer lararası ticaretten elde edılecek Tedavi edılmekte olduğu Alman has. Baskan VekıU Hılmı Uran, C. H. P. Nısan (ortasuıda) 470 573 Hava Tiyatrosu gışelerinde satanesınde 20/6/950 tarıhınde Hakkın Dıvan toplantısında bulunmak uzere linde kalkınmalarını istihdaf et hale olarak tayin ettıkleri 15 aralık ral.metıne kavuşmuştur Merhumun ce474 560 tilır Fıatlar 5, 3, 2, 1 lıradır. dun aksam Ankaraya hareket etmıştır mektedir. Plânın dört yılda tahak 1949 da tahdidlerin yansını lâğvet dolar ve altınlar ileride Marshall Nısan (sonunda) nazesi 21/6/950 çarşamba gunu oğle Hilmi Uranla beraber Ekrem Amaç ta kuk edeceği hesablanmış 194849 meği karara bağlamışlardır. Şımdi plânından sonra Avrupa dışında ve Mayıs (ortasında) 460 510 namazı Teşvıkıye camıinde kılınarak Ankara) a gıtmiştir. (Eski KULA) başlangıç, 195152 de kapanış vılı ye kadar her memleket büyük itha bilhassa Amerika piyasasında kul Mayıs (sonunda) 432 430 Rumelıhisarındaki aıle kabrıstanına deflanüabilecek ve Avrupa otarşiye 17 haziranda * BIRINCI sınıf Malıye mufett.şle olarak kabul edılmiştır. Yardım Bahçekapı 32. 444 476 nedılecektir. rlııtien A Fazıl Ağanoğlu Malıye Bas yıllan, Amerıkan malî senesıne lât gruplarının hepsinde tahdidleri kaymaktan kurtulacaktır. Altın fiatının beş ay içinde % 25 bu nısbette indirememişse de bazı mufettışliğne terfi eünıstır •*• 9/7,950 PAZAR saat 10 da Kadıko> muvazı olarak temmuz basından memleketler bir takım gruplarda Filmciler ve Sinemacılar Cemiyetinden Tediye birlığine karşı borclu va nisbetınde duşmesmın sebeblerım Nushası 10 kuruştuı Yoğurtcu parkı karşısındakı spor ala haziran nıhayetine kadar devam tesbit olunan nisbeti aşmışlardır. ziyette kalacak memleketlenn ö gelecek yazımızda tahlıl edeceğız nında Kanadlı'ar Bırlığının Beş nci etmektedir Yardım, yeni bir plân Tebliğ Olunmuştur: Hs rtlrkıye nümüzdekı iki yıl zarfında büyük Abone seraiti Moael Uçak musabakası yapılacaktır tanzım edılmedığı takdirde 30 ha 31 ocak 1950 tarihınde Avrupa 2X00 • *4İH Senehk iktisadî işbırlıği teşküâtı konseyi guçlukle karşılaşacaklannı zannet300 Kj. Bıt ayllk 80< Cemiyetimız mufettişı taraf'ndan mahallınde yapılan tetkizıran 1952 de sona erecektır. Marshall yardımından RAMAZAN 5 ÇARŞAMBA i nin aldığı bir karara gore Avrupa miyoruz. S00 . 160U Uç ayhk kat netıcesınde bır çok sınemaların kaçak 'ı'm geçtık'erı tesblt Marshall plânı Avrupalı istihsa tediye bırlıği faalıyete geçince her aynlarak birlığe tahsıs olunacak 1500 • 2900 Altı aylık edıimıjtır Kaçak fılm veren ve aianlara fılm senlmemesı hak2800 • lın ahenkli bır tarzda artmasını, memleket ticareti engelleyen ^dı dolarlarla açıklann bır kısmı kapa5400 b Senehk kındakı kard; 'ann tatbık'na oaşîarunıgtır. | 3 ıhracatın çoğalmasını ve dolar a didlerın % 30 blabılecektir. Asıl guçluk 1952 den «t ! Mecmuasının 40 ncı sayısını D I K K A T « e çığının tedrıcen kapanmasını hedef haziran 195060 ını lâğvedecek, bır sonra ortaya çıkacaktır. Aza memKaçak fılm verenler ha) k'nda aynca emnıyeti suııstıırrlden >• 0 den sonra munasıb (Muhasebe ve Malıye Uzmandolayı Savcılığa muracaat olunacaktır. Keyfıyetı suıemacılara bır Gazetemıze çonuerUen evrak vt yazıla V 5 27 13 16 17 16 20 44 22 48 3 03 tuttuğundan Avrupa memleketlerı zamanda almacak dığer bir kararla leketler o tarıhe kadar tediye bıüğı) davas'na tahsis etmıştir defa daha tebhğ ederır IDARE HEYETI arasındakı mubadelenın genişleme bu nısbet % 75 e çıkarılacaktır. lânçolarmı muvazeneye getıremezneşrediltın, edılmetin iadt otunmoi Sayısı 75 ^rş PJC 657 İst. E , 844 4 31 8 32 12 00 204 623 sini ve bu sahadaki engellerin kal Bugun Avrupa memleketleri a lerse yenı bu Amerikan yardımına Uanlardan mesuliyet kabul odilmez, ATIRALARI Gece misafirliğine gelen Başbakan nasıl geri gönderildi Ekmekler daha iyi çıkacak NDSOR DUKİP =haberleri Cumhuriyet IHEM NALINA MIHINA Gazeteciliğin en güç tarafı illet Partisi kongresinde ekseriyet, gazeteleri ve gazetecileri yuhalaması hâdisesinin akisleri devam ediyor. Dunku gazetelerin bazılarıuda, Millet, Cumhnriyet Halk ve Demokrat Partiler adına konuşan, fakat her nedense isimlerimn neşredilmesinden kaçınan uç yetkili veja tanınmış zat, bu yuhacdığı takbih ettiler. Demokrat Partiden tanınmış bir zatm sozleri arasında şu cümle var: Avrupa Tediye Birliği çalışmağa başlıyor Yazan: Prof. Dr. Refii Şükrü Suvla Şehir Meelisinin diinkü toplantısı MEVLİD KOŞUNUZ Altın fiatı DİKKAT BELKLM BEDAVA... ACIKHAVA Kumaş ve İthalât T, A. Ş. CUMHURİYET MUHASEBE ve M A L İ Y E