Katalog

CUMHUKIYET 26 Mayıs 1950 İNDSOR IATIRALARI •\S' «Times» in seçtiğim kadma hücumlan Tahta geçtiğimi ilân eden merasımi Sarayın bır odasmdan seyretmiş, çıkıyorduk. Wall;s: «Çok heyecanh oldu,» dedi. «Fakat, hayatınızm bundan sonra ne kadar değişeceğini dc o anda gayet iyi anladım.» Ondan sonra ayrıldık ve bir kaç gün gorüşmedik. Bu müddet benim içıiı çok kederli vo üzüntülü bir devre oldu. Sandringham'a döndüğüm zaman doğru küçük kiliseye gittım. Babamın sandukası burada, bekçilerin, bahçıvanların ve daha bazı sadık müstahdemlerin muhafazaları altında bekliyordu. Babamın cenazesı başında nöbet tutan bu sadık insanlar hem bu Krala, hem de kendileri için pek tanıdıkları bir gahsa kargı son hurmet vazifelerini yerine getirdıklerıne kâni bulunuyorlardı. Ertesi sabah, sandukayı bır top arabasına koyarak Wolferton istasyonuna indrdık. Arabanın arkasından, biz de yürüyerek gidiyorduk. Ben baştaydım, arkamda da üç kardeşımle eniştet mız Lord Harevvood geliyordu. Annemle kızkardeşim başka bir arabaya binmişlerdi. Ondan sonra da babamın avda bindıği beyaz atı «Jock» geliyordu. Alay malikânenin hademeleri, rençberleri, ışçileri ve civardaki komgulardan, ahpablardan mürekkeb kadın, erkek yüzlerce kişilik bir kalabalıkla tamamlanıyordu. O sabah hava açık, fakat ayazdı. Şimal denizinden esen soğuk bir rüzgâr insanm yüzünü kavuruyordu. İstasyonun üzerindeki tepeye geldiğimiz zaman, ortahktaki sessizliği korkunç bit çığlık yırttı. Bu ses bize hiç de yabancı gelmemişti. Erkek süğlünlerin böyle öttüğünü bilirdik. Başımızı tam zamanında havays kaldırıp baktık: Yolun karşı tarafından gelmiş, başımızuı üzerinde uçuyordu. İçinde bulunduğumuz kederli hal bir an için aydınlanmış gıbij'di. Kusun bu hareketinde temsilî bir mana buluyorduk: Babam en fazla süğlün avını severdi. Cenazesinin Sandringhanv dan uzaklaşmak üzere olduğu biı 6irada tam başımn üzerinde bir süğlünün uçup bağırması hakıkaten hoş bir tesadüf eseriydi. Prenslik hürrfyeti sona erdi Tren tepede bekliyordu. Bind k, Wındsor'a. geldik. Dinî âdetler icabı yapılması lâzım geler son merasim de burada St. Georg kilısesınde Dizbağı Nişanı Şovalyelerinin sancakları altında icra edıldi. Sanduka lahde indirilirken Canterbury Başpıskoposu gömme merasımı esnasında söylenmes; âdet olan «Toprak toprağa, kül küle, toz toza döner...» duasını okumağa başladı. Ben de, babamın Başvekılı ve eski ahpabı Sir Derek Keppel'ın uzattığı gümüş tepsıyı alıp içindeki toprağı serptim. Şimdi St. James Sarayının saat kulesinde dalgalanan «Kral sancağı» bana artık Prenslığımdeki hürrıyetımın sona erdığini ihtar ediyordu. Bunun üzerine, ben de oturdum, «Krallık vazifesi» denen işe başlayarak, heı günii ve saati dolu oian takvımi gözden geçirmeğe koyuldum. Eskidenberi sürüp gelen biı âdete göre, eski hükümdarın memur ve müstahdemin kadrosu altı ay müddetle aynen muhafaza edılırdi. Gene âdet icabı, «tac ve tahtın vakarmı ve şerefinj korumak üzere» parlamento tarafmdan hükümdara verilen tahsisat da aynı müddet için olduğu gibi kalırdı. Yeni Hükümdann saltanat dev ri başladığı günlerde eski vaziyetin aynen devamım temin eden bu usul sayesindedır ki İngilterenin muhazafakâr hayatı her zamanki seyrini takib etmek imkânını buluyordu. Bu sayede ben de üzerime düşen vazifeleri daha iyi kavramak imkânmı elde edıyordum. Şark odası ve «Billur saray» Bununla beraber, Saray kâtibliğile daha yakından temas edebilmek için, çalışma pdamı Saray a naklettim. Saray kâtiblıği babamın hususî kâtibi Lord Wigram'm uhdesinde bulunuyoı ve onun tecrübesi sayesinde gayet pürüzsüz bir şekilde işliyordu. Sarayda kendime çalışma odası olarak bırinci kattakı küçuk bir bekleme salonunu seçmiştim. Burası Şark üslubunda dayanıp döşenm'ş güzel bir yerdi. İki penceresi büyük avluya bakıyordu. Güneşlı günler müstesna, diğer günlerde masamın üzerinde daima bır lâmba yakıyordum. Her sabah babamın Daimler marka otomobillerinden birile buraya geliyor ve işe koyuluyordum. Bana kalsaydı, kardeşlerimle beraber «Billur Saray» adını verdiğimiz bu muhteşem arabayı garajda bırakır, bir çok kımseler gibi ben de işime yürüye yürüye gider gelirdim. Fakat, bulunduğum mevki itıbarile bunu yapamıvacağımı bılıyordum. «Times» in roliı Bununla beraber, saltanat devrimın başlangıcında bana ümid ve cesaret veren bazı şeyler de yok değildi. Burada bilhassa şunu ışaret etmek isterım: Bana başlangıcda en fazla cesaret ve şevk veren sözler öyle iki kaynaktan gelmiştir ki aynı kaynaklar on bir ay sonra tacı ve tahtı terketmemle neticelenen hâdiselerde en fazla müessir olmuşlardır. Bunlardan biri «Times» gazetesidır. Bu gazete evvelâ, bende bol bol Krallık mezıyetlerı buluyor ve bunları birer birer sayıp döküyordu. Bu arada, yenı Kralın bekâr oluşuna da işaret edıyor ve şöyle diyordu: «Bundan son»a bütün günleri ağır mesulıyetlerin yükü ıle doiu olacak olan Kral, bir hayat arkadaşının yardım ve tavsıyelerıne ıhtiyaç duyacak ve bu mahrumiyeti hissedecektir.» Sonradan, tekrar «yıldırım» kesilen aynı gazete, seçtiğim kadına karşı hücuma geçtiği zaman, başlangıcdakı bu sözleri kulaklarımda çınlıyordu. Başbakanm sözleri Beni evvelâ teşvık ve teşci eden ikinci kaynak da, Başbakan Baldwin de tahta çıkışım esnasında medih ve senam hususunda söylenecek pek çok şeyler bulmuştu. Bu arada millet işlerinde geniş tecrübe sahibi olduğumu, seyahatlerim esnasında bütün dünyada kendime sevgi ve yakınlık topladığımı, . yalnız İngilterede değil, bütün İmparatorluktaki tebaamın hayat şartlarını gayet iyi bild:ğimi parlamentoya bilhassa hatırlatmıştı. Mr. Baldwin bunları söylerken neşeli bir halle: «Onda genc lığin tılsımı var!» diyordu. Bu «gencliğin tılsımı» denilen ve Başbakanın bende bulduğu şey neydi bilmiyordum; fakat gencliğin canlılığma ve muhite uyma hassasına en fazla kıymet veren bir devirde tahta çıkan bir Kralın buna ihtiyacı olduğunu kabul ediyordum. GELECEK YAZI: olmak istiyordum. Asrî bir Kral 3 eroinci yakalandı Rebeka, Huseyın ve Zehra adlarında uç şahsın uzerinde 364 paket erom bulurmuş ve samk'ar adlıyeye venlerçk tevkıt olunnvjşlardır. T4RİH ÖÜNYASI Yann bir şaheser olarak CIKIYOR Gerek baskı nefaseti ve gerek yazı olgunluğu TARİH DÜNYASrnın en mütekâmil bir mecmua olduğunu isbat etmektedir. Bu sayıda: Tepedelenli Ali Paşanm ölümü ve aşkları (ilk defa neşredilen vesikalarla) + Sultan İbrahimin İftariye köşkü, (yeni tablolarla) ^ Hazreti Yahyanm Ayios Yuanis eli (Hıristiyanlık âleminin kıymeti milyonlarla ölçülemiyecek olan bu mukaddes emaneti Türkiyededir, ilk defa neşredilen resimleri ve yeni vesikaları bulacaksınız) •£• Kanunî Sultan Süleymanın Szigetvardaki türbesi (Türkiyede ilk defa neşredilen resim ve malumat) + Eyüb Sultan (Mis Pardoe'nun ilk defa türkçeye çevrilmiş makalesi ve tarihî tablolar) + 2 nci Muradın vesiyetnamesi (ilk defa neşredilen resmî ve yeni vesikalar) jfc İngütere Kraliçesine yapılan suikasdler Jr Atatürk ve Lâtife Hanım •£• Şehzadebaşı türbeleri (Şehzade Kasım tanassur etmiş miydi?) Şah İsmailin tahtı (Tahtın resmi ve şimdiye kadar bilinmiyen çok meraklı malumat) fc Osmanlı Türk hattatları je Donanma Komutanlığı Silâh Şubesi Müdürü Albay Tevfik İncinin (Fetihte Osmanlı donanması) adlı çok kıymetli bir makalesi, resimler ve r HAZRETI MUHÂMNEDIN HAYATINA ÂİT RESINLER Topkapı Sarayında bir siyer kitabım sü 1 ,en bu resimler ilk defa TARİH DÜNYASI mecmuasında neşredilmektedir. (Bu resimler ortasında Hz. Peygamber ölüm döşeğinde, harbe giderken, Hz. Hasan v« Hüseyin ile beraber) ve gene ilk defa bu siyer kitabı hakkmda geniş malumat verilmektedir. DÎKKAT: 44 sahifelik TARİH DÜNYASI'na ayrıca 16 sahife olarak ilâve edilmiş olan (Resimli Osmanlı Tarihi) nin bu defaki formasında da görülmemiş resîmler bulacaksınız. Tarih Dünyası ilâvesi ile beraber 50 kuruştur. Borsacılar 30 senedenberi böyle Türk milletinin nurlu bir infilâk bir sukuta tesadüf etmediklerini halinde gösterdiği son büyük hamle günlerdenberi dünya çapında söylüyorlar engin inikâslar yapıp dunıyor. Borsa işlerinde vukuf sahibi olan Yaptığımız işten böyle bir netice kimseler 30 senedenberi altın fiat çıkmış olması bile yaptığımız işin arında böyle bir sukuta tesadüf heybetini göstermeğe kifayet eder. hur Başkamna, Ingilterede Başba yıs ^eçimıle iktidara karşı usanc etmediklerini söylemektedirler. Al Dünya devletlerinin resmî çevrele kana fazla salâhiyetler ayrıbnası duymaktan daha çok iktidan kendi tın fiatları dün yeniden süratle rile dünya milletlerinin matbuatm bundandır. Fransada kabine buh eline almak gibi müsbet bir ruh düşmüştür. Bu düşme hemen her dan aksedip gelen mülâhazalan ranlannın sıklığı bütün kuvvetin haletile hareket ettiğini ispat etti. türlü altında 11.5 lira kadar ol başlıca şu esaslarda toplayabiliriz: mecliste toplanmasından mı ileri Bu bahiste madalyayı tek tarafmmuştur. Külçe altını da dün 20 Daha ilk gün için ve tabiatile geliyor? Fakat biz millî hüviyeti dan değil, hiç olmazsa iki tarafınkuruş gibi bir farkla 430 kuruşa daha neticelerin belli olmadığı ilk, miz itibarile realist bir varhğızdır. dsn görmeliyiz düşmüştür. Her savaşta aV 'ş yenene göstehaber Washington'dan A. P. ajan Elbette bünyemize en uygun olaBundan takriben iki, üç ay ev Eİle ve resmî çevrelerin mütaleası nı bulacağız. rilip yenilene «veyl> denir. Fakat veline kadar mağazalarındaki ser olarak 15 mayısta geldi. Bu haber kıdemli Dünya basını demokrasi zaferi bizim körpe muhalefetle vetleri meselâ 100200 bin lira olan secimlerrîeki dürüstlüğü övüp: «Se mizin sebebleri üzerinde de ehem iktidarın seçim savasında yenilen sarraf ve kuyumcuların, mevcud alçimin bu tarzda cereyanı demok mıyetle durdu. 18 mayıs tarıhli iktidar dahi bütün bir alın akile ünlannın kıymeti şîmdi 60140 bin rasinin Yakınşarkta sıhhatli geliş Glascow Herald «zelzelelere alışık yükseldi. Bu noktayı Demokrat liraya düşmüştür. mesinin bir nişanesi olarak mülâ bir memlekette seçım heyelânı ol Parti zaf^den sonra neşrettiği beyannamede nıerdce zikrettiği gibi haza edümiştir» diyordu. Ertesi du» diye bu tarihî hâdisemizin de cografyamıza uygunluğunu soyle bunu dunya barmı da aps"k meyİdman şenli'deri yarın yapılacak Rün neticenin mahiveti anlaşıhnca dana koydular. Daha 16 mayısta Idman şenhkleri yarın saat 16 da NewYork Times «Türkiye demok dikten; «seçimlerin neticesi bütün NewYork Tirres «Bu seçimlerde demokrasi âleminp cesaret verİnönu ve Fener stadlarında yapılacak rasiye oy veriyor. baş'ıkh yazısıtır. Şenlıklerm son provaları bugun nın «Cumhuriyst Halk Partisinın miştir» diye zaferimizin yalnız Ken en büyük şeref Ismet İnönüye düşaynı stadlarda tam kadro ıle yapılaeak dimize münhasır olmıyan şümullü mektedir. Zira memleketine demok ve yarın ıçın hazırhk Ikmal edüecek seçimlerde uğradiğı hayret verici lüğüne işaret ettikten; «Türkiyedeki rasi yolunda büyük terakkiler sağmağluhivet, yalnız Türkiyenin detır. lamanın yolunu açan odur» dedi. ğil, butün Batı demokrasisinin de dıktatörlüğe hiç bir vakit fena bir Şenliklere katılacak kulüblere dıktatöılük denilemezdi» diye göErtesi gun 17 mayısta Amerikaövünmesi lâzım gelen bir neticeBeden Terbiyesı Bolge Başkanlığın dir» dedi. Yani o büyük Amerikan rülüp de söylenmiyen bir hakikati n:n A.P. ajansı resmî çevrelerin dan: açıkladıktan sonra «Fakat bu se kanaatini anlatırken yenenle yeni27 mayıs cumartesi gLnu yapılacak gazetesi bizim Demokrat Partinin ferki seçim modern insanın dikta lenin haklarını vererek bir tarai19 Mayıs toren ve gosterılerıne katıla zaferini dünya demokrasisinin za törlüğün hiç bir şekline taraftar ol tan «muhalif partinin ezici mucak kulublerm toren ıç.n son talımatı feri diye ilân etmiş oluyor. Neticeve kendıleri ıçın ayrılan davetiyelen ler katilesince resmî \merika 19 madığını ispat etmiştir.» diyor. vafrakiyeti bütun demckrasi âlenıi almak uzere bugun saat 15 ten ıtıbaren mayısta Dış İşleri Bakan muavini Biz de doğru söze ne denir diyo için ibret ahnscak bir zafer oldu» 18 e kadar Bolge Saha ve Tesısler serdediği gibi İnönü için de şunu söyJames Webb'in ağzile şu methiye ruz. v.slne müracaatleri tebliğ olunur. zaferimizin ledi: «İsmet İnönün'i vatandaşlade bulundu: «Türk milletinin oy Gone dünya basını rmı m u t ı k fcir sükunet ve hürriPakistanh gazetecinin basın verme tarzı, demokratik anane ve en p j psikolojik sırrını uzun süren yet havası içinde çok partili rejitoplantısı müesseseleri çok daha uzun bir iktidariara karşı gösterilen tepkide me rötürebilmiş olması kendine Pakistanın büyuk gazetesi Dawn'ın müddet zarfında gelişmiş olan her gorüyorlar. İngilizlerin 16 mayıs Başyazarı Hüseyin Eltaf dun Park Otel hançi batılı bir demokrasinin hak tarihli Daily Telegraph gazetesi bütün dünyanın demokratik milletleri nezdinde pek büyük bir şede Turk basım ıle tanışmıştır. Bu toplantıda Pakıstan Basın Ataşes; M. Da kile övünebilecaği bir şekilde ce «Demokrat Partinin kendilerini bi ref kazandırmıştır.> le şaşırtan çok yüksek nisbetteki daşı ile ilk defa dinl mecmua sahib reyan etmiştir.» Hindistan basını da öyle. Bir talerı de hazır bulunmuşlardır. Fransız gazetelerinin 16 mayısta muvaffakıyeti bir siyaset değişik raftan Yeni Delhide çıkan HindisHuseyın Eltaf şunları soylemiştir: hemen ittifakla •tam bir serbestlik liği olmayıp uzun zaman devam tan Times gazetesi 21 mayısta «Tür « Ataturku Pakıstan s zln kadar eden tek parti sistemine bir teptakdir eder ve sever. Onun ınkılâbları içinde cereyan eden seçimler Türk kidir» dediği gibi Brezilyanın 19 kiyedeki hükumet değişikliği, Türmilletindeki siyasî olgunluğun tam Pakistanın inkılâblarım haz;rh>acakkiyenin stratejik ehemmiyeti dolatır. Pakıstan sulh istıyor. Sulh teessus bir delüidir» dcdikleri bildirildik mayıs tarıhli Correida Manka ga yısile, yalnız mahallî değil, dünya zetesi de «Mağlub olan parti yirmi ederse Pakıstan Asyadakı nazım rolün ten sonra Le Matin gazetesinin şu için de çok ehemmiyet taşımaktade muvaffak olacaktır.» fıkrasım da ajans eynen nakletti: yedi yıldır iktidarda idi. Hukumet Huseyın Eltaf mutekabilen Pak stanın «Dünyadaki en tehlike'.i yolun de misafir gibidir, fazla kalırsa sı dır» diye yenenlerin zaferindeki heybeti anlattığ: gibi Bombayda çıdin anlayışı ve devlet mekanlzmasında bekçisi olan Türk milletinin dört kar» diye aynı kanaate daha esprili kan Times of Hinc"'a gazetesi de dıne verilen yerı behrtmiftır. yılda dört asırhk bır hamle yaptı bir kesafet vsrdi. • İnönünün ^irmi yedi yıllık iktiLokantacılar tarifeleri indi.mek ğını kabul etmek lâzım gelir.» Fakat uzun süren iktidc larm dara rağmen muhalif partinin geliistemiyorlar Fransız matb latı Demokrat Par bıktırış payı uzun ömürlü de şine fırsat vererek seçimlerin tam Lokantacılarla Beledıye Iktisad M(l tinin zaferini kansız bir ihtilâî gibi mokrasılcrde daha kuvvetli olmak bir dürütiükle yapılmasına imkân dı.rluğu arasında tarıfslenn ındınlmes. gorüyorlar. Fiaaro gazetesi 19 ma la beraber bizdeki zaferi yahııs o bahşetmesi her türlü tikdirde dehakkında %apılan mıızakereler netıcelenn j^ ve netice Beledıve Ba§kanhjî!na yıs nushasında. «Türkiyede %"ukua menfi ruh haletint istinad ettirmek ğer» dedi. Madrasta çıkan Hindu doğru olamaz. Türk milleti 14 mablldırılm ştır. Buna nazaran Lokanıa gelen hâdise îüâh^ız bir ihlilâ!dir.> cılar 1944 senesnde yapılan tarıfelerde dedi. Fakat İngiliz gazetelerinden incirme yapabılecek kadar bır ucuzluk Manchester Guardi&n 18 mayıs vaki olmadığı iddiasında bulunrrak nushasında. bu kansız ihtilâlin BİR HAFTALJK HADYO PROGRAMİLE BERABER bu tar.felerı indırmcğe yar.aşmamışTÜRKİYEDE İLK DEFA lardır. Halbuki o zamana nazaran et. Fransa tarihindeki kanlı ihtilâllere yağ sebze fıatlarında pek çok ucuzhık bir ders ve o ihtilâllerden çıkan vardır. Beledıye Bajkanı Artkara se kaideye bir tekzib olduğunu ilân yahatinde bu neticeyı hukumete bildi ediyor: «Uzun zaman iktidarda rerek karar alınmasını ıstı\ecekt:r. kalmış olan tek partili diktoral reEn' nasyonal Bebek sergisine jimlerinin ancak kanlı bir ihtilâlle düşurülebileceği kaidesinin yaniış iştirak eden memleketler Bir temmuzda Istanbul sergisınde o'.duğunu Türk seçimleri pek güzel YARIN ÇIKIYOR kapalı Spor Sarayının buyuk salonunda ispat etmiştir.» acılacak olan Enternasyonal Bebek Her evin radŞosu üstünde bir serg sine Amerika, Avustraiya, AvusFransız büvük ihtilâlindeki kanhif(a saklanacak olan mecmua turya. Belçika Bım.anya, Burma, Da !ı safhaların birbirini takib ettiğini $0 4 renkli nefis bir kapak için nımarka. Ekuator, Fılipin. Franaa, Hindistan, Hollanda, Ingıltere, Irak, İran: dü^ünen İngiliz ^azetesi Türkiveılo cok bol resimkrle, 52 sahife, Ispanya; Israıl. Isveç, İs\'içre. İtalya. deki kansız ihtilâlin devamlı bir 30 kuruş. + Genc kızların sevJaponya, Kanada. Kııba, Macar stan, ömre sahib olup olamıvacağı hakgilisi Ahmed Üstüne gelen aşk Monako' Nor\eç; Panama; Polonya; kmda endişeli bir şüphesini açıkmektubları j^ Perihan AltınSıyam, Şılı, Urugıııy, Veneruella. Vu lıyor: «Şimdiden sonra Türkiye goslavyd; Yunanistan devletleri Kızıl. dağ kocası ile nasıl sevişerek ay teşkilâtına iştirak edeceklerlru bil demokrat usulden ebediyen istifaevlendiler? jr 5 vakit namazını de edecek m i ' Bu sualin cevabı d tmışlerdir. kılan Hamiyet Yüceses ıspanak şüphelidir.. Fakat İngiliz gazetesi Alkol kullanan şoförlcr azaldı bu şüpheyi ortadan kaldıracak pişiriyor jr Manisa radyoyu nasıl dinliyor? ^ Hayranı olEvvelce otomobil şoforlerinden fazla tılsımlı devayı da söylüyor: «Meka?.a yapanların en az haftada uç tane ğer ki müsamahalı ve anayasa uduğunuz sanatkârların imzah sinin sarhoş olarak bu kazâyı yaptıkresimlerini almak ister misiniz? sullerine tamamen uygun bir idare ları tesbit edılmekte idi. Sarhoş şoforff Büyük müsabaka vesaire... lerle yapılan mucadele net.cesi olarak devam ede.» Zaten gerek Halk dort ay /arfında kaza yapan şoforler Partisi. gerek Demokrat Parti. daden yalr.ız bir tanesınin alkol lcullan ha doğrusu bütün millet tek mutâ dığı gdrulmuş Sağlık Muayene komisyonu başkanı bu durumdan dolayı kudret olarak anavasayı kabul etValıye bir teşekkur mektubu gondtr. tiği içindir ki bu işler böyle olaf Ankara ve İstanbul radyolarının bir haftalık programları ile bildi. İstikbaÜmizin ebedî emniyeti rr.Utir. bol ve büyük resimler, radyoda seskrini dinlediklerinizin buradan geliyor. oTarsus» Amerikada alâka ile en güzel resimleri. Yalnız gene 18 mayıstaki İngiliz karşılandı + RADYO HAFTASI RADYO HAFTASI + * NewYorkta.ti Turk Haberler Buro gazetelerinden Daily Mail çok müsundan Denizyollarına gelen haberlere him bir noktaya acı bir dille temas gure, Tarsus vapurunun boyle bır sefer etmektedir. Diyor ki: «Fakat Türyapması ılgi ile karşılanmıştır. Donuş kiyede, bizim anladığımız mana ıle, T îçır geminin h^rrpn hemen biıtiın ye tam bir âemokrat hükfımeti olamıleri satılmıjtır .Tarsus» un 500 kadar yacaktır. Çünkü bütün salâhiyetleri yc.cu geîıreceğı îahmin ed lmektedır Ayrıca, T"sus gemısinın NewYork nefsinde toplamış bir meclis vasılimanma gıdsı Amcrikan basnında tasile hükumet yapılacak.» Yazımn dostane tezph'irata ves Ie olmuştur. (Yenipostane karşısmda) tamamı malum olmadığı için gazeSadık Aldoğan hakkmda son te tarafmdan bu esas fikrin izahında hangi esaslara dayanıldığını biltahkikat açılmadı Eski Afyon mıUetvekili General Sa miyoruz. Bütün demokrasilerde dık Aldoğan hakkında. veklllerınin devlet kuvvetinin tek makamda scn tahkikat scılarr.ıj acağına dair iti toplanılmamasına dikkat edilir. razı Ikînci Aslıye Ceza mahkemesince Meclislere karşı Amerikada CuraGelecek çekiliş 15 HAZİRAN 1950 dedir. vârid gorulmuş ve mahkeme Meclis zabıtlarını incelemeğe karar vermıştır En geç 5 HAZİRAN 1950 ye kadar Tekkikten sonra bu hususta bir karar ver.locektır. lyatırılan her 100 lira çekilişe iştirak eder Giilsüm Kocabıyık ~ ile Küçük Haberler ^ Ali Tokgöz Evlendiler. •• MUALLIMLER Bırhğine mensub * 70 kışılık bır heyet Fransaya tetkik YeşilkÖy 25 5 95Ö gez sine çıkmaktadır. Heyet Ankara İki yeni film birden vapuru ile gidecektır. + SIVAS ve Kocaeli tankerleri, Abadan'dan yukledikleri akaryakıt hamusile dun limanımıza gelmişlerdir. Kumaş alacaksana Milletin başına geçmek için yapılan kanlı çarpışmalar. * DENIZYOLLARI Idaresl, turistik acele ediniz... seferlerın rağbet görmesi üzerine yenı Rakibini balta ile idam ettirmek. seferler tahsis etmek için imkânlar araştırmaktadır. * BIRKAÇ gündenberi şehrimizde Her ailenin mutlaka görmesi gereken bir hayat sahnesi. bulunan Fransız Radyosu muharrtrlerınden Michel Droıt ıle Alain Conevet tLÂVETEN: 9 uncu Büyük Millet Meclisinin ilk toplantısı. dun Air France ucagı ile Parise dönCumhur Başkanı seçimleri. Bütün teferrüatile CEL BAYAR rruslerd.r. Muhabırler radyo röportajmeşhur Cip arabasında Miletvekillerinin yemin edişleri Meclarını yakında neşredeceklerdir. !is Başkanımn seçilmesi Celâl Bayarın Cumhur Başkanı olarak ir ANKARA vapuru yarın saat 12 de Batı Akdenız, Trabzon vapuru da Pazar yemini İSMET INÖNÜ'nün CELÂL BAYAR'ı tebriki v^. guru saat 14 te Doğuguney Akdeniz seferine cıkacaklardır. it BEYOĞLU Halkevinde bugün saat 18 de Dr. Mumtaz Turhan tarafından »Kultur ve terbiye» konulu bir konferans verilecektir. 1 İdaremiz ihtiyacı için şartname ve mukavelesine bağlı özel * 28 MAYIS 950 tarihine tesadüf eden şartname^ine göre kapalı zarf usulile 8461 kilo sicim almacaktır. pazar gunu saat 10 da Karaguiı.rul: Gencük Kulubünün senelık kirg2 Bu işe aid eksiltme 12/6/950 pazartesi günü saat on beşte BaşKaragümnık Aysu sinemasında yapılacaktır. müdürlük Alım, Satım Komisyonunda yapılacakbr. 3 Muhammen bedel (54996) lira 50 kurutj, geçici teminatı 4124 ŞABAN 9 CUMA lira 75 kuruştur. 4 Alâkahlar mukavele ve şartnamesine bağh özel şartnamesini Çekiliş 1 Haziran saat 11 görmek ve geçici teminatmı yatırmak üzere çalışma saatlerinde Baş1 R 5 | dedir. Herkes gelebilir. müdürlük Levazım Şefliğine, belli gün ve saatten bir saat evveline kao > â Kumaş ve İthalâfc T.A.Ş. dar da 2490 sayılı kanun gereğince hazırhyacakları teklif mektub'armı 4.34 13 11 17.10 20.30 22.25 3 22 1 v Eski (KULA) Bahçekapı 32 ] makbuz mukabilinde Komisyon Başkanlığuıa tevdi eylemeleri ilân E. 9 05 4.41 8.39 12.00 1.56 6 53 | olunur. ' (6639> Sehir G Ü NÜ N ME V Z U L A R I | =haberleri Büyük hamlemiz ve Altııı fiatı düştü dünyanın söyledikleri İsmaii Yazan Habib Sevük HEM NALINA MIHINA Savarona yatmı ne yapalım ? eni iktidarın tasarruf maksadile bazı tedbirîer almağa başladığı haber veriliyor. Bu haberlere göre, makam otomobillerinden bir kısmı kaldınlmıştır ve Cumhur Başkan lığının beyaz trenile Savarona yatı hakkmda da bazı kararlar verilecektir. Beyaz tren, hakikaten lüzumundan fazla büyüktür; birkaç vagona indirilebilir ve diğer vagonlan da, yolcu vagonu haline konulabilir. Savarona yatına gelince, bir Amerikalı milyarder kadının. kinıbilir, hangi heves ve kaprisi için yaptırdığı fakat çok büyük masrafına dayanamıyarak satıhğa çıkardığı bu muhteşem ve muazzam yatın vaktile satın alınması bir iıata ohnuştur. Şimdi kaç yıldır bu hatayı tamire çalışıyoruz. Bir zaman yatın satıhğa çıkarıldığı, fakat alıcı bulunamadığı söylenmişti. Durduğu yerde senede 56 yüz bin lira masrafı olduğu rivayet edilon bir yatı, milyarder ferdler şöyle dursun, dünyanın en zengin devleti olan Amerika bile satın almak istemez. Savaronanın ağır masrafından şikâyet edilmeğe başlandığı zaman yazdığun bir yazıda, bütün devlet reislerinin yatlan hakkında tafsilât vermiş; bunun kadar büyük ve muhteşem bir yat bulunmadığını göstermiştim. Bu arada Amerika Cumhur Başkanımn bindiği Potnınac yatının da, Amerikan sahil muhafaza teşkilâtmuı karakol gemilerinden Electra'dan tadilen yapılmış 370 tonluk, 16.5 mil süratli küçük bir gemi olduğunu söylemiştiın. Amerikan Cumhur Başkanlarının, senelerce bindikleri bu mütevazı yatm yerine şimdi 5710 tonluk ve 21 mil süratli, çok lüks bir yat olan Savaronayı ikame etmeğe Amerikahlann razı olmıyacaklan meydandadır. Satın almak değil, bir kruvazörle mübadele etmek istesek, hattâ hediye etmeğe kalkışsak dahi, kabul etmiyeceklerine şüphe yoktur. O halde Savaronayı ne yapalım? Bu sütunda bir defa daha teklif etmiştim. Gemide Atatürkün kullandığı eşyayı Deniz Müzesine vermek, kalan lüks eşya ile Fransa krallarına aid olduğu söylenen antika mobilyayı satmak; bu suretle elde edilecek paraya bir miktar daha zammederek gemiyi tadil ettirerek yolcu vapuru haline koymak en akla yakuı gelen bir çaredir. Savarona yatı, Devlet Denizyollarmın yolcu vapurlanndan İstanbul, Adana, Ege, İzmirden büyüktür ve 6210 tonluk Ankaraya yakın bir tonajdadır; tadil edilince mükemmel bir yolcu vapuru olur; BaAkdeniz veya Amerika seferlerine tahüis cdilebilir. Yatın tadili kaça mal olur? Bn husıı«ta bir fıkrim yok. Fakat bu için sarfedilecck para, müstehik vaziyette bulunan bir gcmiji müstahsil hem de döviz sağlıyan bir mü'stahsil vaziyetine getirecek:ir ve Savarona yolcu vapuru olaak çalı<!mağa ba^ladıktan nihayet bir kaç yıl sonra, bu tadil masrafarıru tamamile amorti edecekür. Genc ve enerjik bir şahsiyet oldu çu söylenilen yeni Ulaşhrma Bakani sayın Tevfik İlerinin makul sandığım bu n iz teklifiml mütehassıslara tetkik ettireceğini imid ederim. | gazetesi de işin mahiyetine daha açık bir ifade vererek, adeta Halk Partisi Türk milletindeki olgunluk meydana çıksın diye kendini yendirdi der gibi, bir lisan kullandı «Türkiyedeki iktidar, muhalif partinin kurulmasını sağlıyarak, yaptığı serbest seçim netictsindeki mağ lubiyetile Türkiyenin olgunluğunu bütün dünyaya isbat etmiştir.> Evet, yenenin zaferi kadar yenilenin şerefi de parlak oldu. Eğer iktidar kazanaydı o şeref hiç de böyle yüksek görünmiyecekti. Çünkü o zaman dünya, alenen söylemese bile için için, bizde diktatorluk eisteminin şekil ve nam değiştirerek devam etmekte olduğuna kanaat getirip duracaktı. Dunya basını 14 mayısla bizim diktatörluğe de son verdiğimizi ehemmiyetle açığa vurdular. 17 mayısta NewYork Herald Tribune zaferinıizi diktatörlüğü yıkış diye anlattı: «Açıkça belirdiği veçhile Türkiye Başkan diktatörlüğü rejimınden demokrasiye geçtiğini meydana koymuştur.» Gene o gün Paristen gelen Marshall plânınm Türkiyedeki basın temsilcisi Hochteter 18 tarihli gazeteierimizde çıkan beyanatında bir yandan «bu seçim Türkiyenin haricdeki kredisini yüzde bin nisbetinde yükseltmiştir> dediği gibi diğer yandan ince bir ifade tabiyesile de şunu söyledi: •Türkiyenin diktatörlükle idare edılen bir polis devleti olduğunu iddia etmekte fayda gören düşmanlan bu neticeden sonra muhakkak ki "hayal sukutuna ugramıs olacaklardır.» Düşmanları ,yâni en büyük düşmanımızı hayal sukutuna uğratan zaferimiz, dostları, yani bütün dünya demokrasi âlemini de hayal yükselişine nail etti. um İfAFlASI İşte 14 mayısm en hayırlı neticesi bu oldu: Bizim üzerimizden diktatörlüğün büti'"nahım silerek Türk milletini hakikî demokrasinin nurlu çehresile dünyanın huzuruna çıkarmış olması. Eğer Halk Partisi iktidarda kalaydı bu en büyük hayır böyle kat'i bir beşaret haline gelmiyecekti. İşin garibi bu hakikatin Yu<5aslav komünist partisinin resmî organı, yani diktatör Tıto'nun gazetesi olan Borba tarafından 21 mayısta apaçık söylenmesidir: «Halk Partisi muzaifer çıkaydı bu. diktatörlük siyasetinin devamı manasını ifade edecekti., İşte gerek İnönü, gerek Halk Partisi yenilşeye ı amskla Türk demokrasisinin bir şehrâyin beşaretiie görünmenne hizmet etmiş oldular. İktidarda kalmış olmanın fanî zevki bu idi, şerefm heybeti yanında nedir ki. Son söz olarak Demokrat P?rtinin zaferile Halk Partisinin şerefini tebrik ederken, sanki bü'.un vaanda manevî bir seyyale dolaşmış ;ibi, yekpare bir fikir aydınlığı ve man birliği içinde büyük bir çoğunlukla en hayırlı kararı vermiş olan Türk mılletini de kalbimizin bütün vecdile alkışlıyoruz. Türs milleti ne cevl erli bir varlık olduğunu yalnız kendimize değil, bütün dünyaya da ta.= riik ettirdi. Bu dünya çaplı medenî zaferimiz hepimize kutlu olsun. T Alî I H «RESIMLI TARİH 6 ncı sayı rA nı H Yarın her tarafta araymız. c TÜRKİYE KREDİ BANKASI A. 0. İKRAMİYEÜ TASARRUF HESABURI HER 2 AYDA BİR KEŞİOE VA'KIH Eundan sonra erken cıkacaktır. îlâvanıiz * parasızdır * İlâvemiz tarih meraklılarile öğretmen ve öğrencilere bulunmaz bir nimettir Posta kutusu 18 İstanbul Bu \\ n Çı k t ı . TARİH Bugün TÂKSİM Sinemasında' LONDSA KALESİ Âyda 1 Gün BEDAYA KUMAŞ PİYANGCSUNUN SON GEKİLİŞİNE PORTSAİD FAGİASI " ^ » SİMEMACILARIN İstanbul P.T.T. Bölge Başmüdürlüğünden: NAZARI DİKKATİNE GÜN KALDI 9 uncu Millet Meclisinin ilk toplantısı, Vekillerin yeminleri, Meclis Başkanı ve Cumhur Başkanı seçimleri, İnönünün Celâl Bayarı tebriki ve diğer tebrikler, gazetelerde okuduğunuz, radyolarda dinlediğiniz merasimin bütün teferrüatını gösteren yegâne fılm yalnız Müessesemize aiddir. Arzu edenlere derhal kopya sönderilir. Türkiyede 20 sinemada birden oynanacak olan bu filmi yarın göstermeğe başhyan sinemalann bazıları şunlardır: Beyoğlunda Sümer Taksim, Ankarada Yeni Park Sus Adapazarı, Saray 1 1 ERMAN KARDEŞLER Aktüalite servisi Telgraf adresi: ERMANLAR . Beyoğlu Tel: 43202. J