Katalog

r OYÜLMUŞ umhuri IICI ÛIÖ7 r Feridun Fazıl Tülbentçi ain yüzlerce yerli ve yabancı v«sikanın jşığı altında yazdığı adlı büyük tarihl roman kitab halinde çıkmıştır. Yedi yüz küsur sahife tutan bu eserde, Osmanlı Devletinin kuruluşunu v6 oom bânisi Osman Oazîniıı hayatını, muzaffer savaşları, aşkını, vttırabını merak ve heyecanla OSMANOĞULLAfil Traş bıçaklannın kralıdır. rının sayısı tahminleri astı Yalnız Elâzığdan adaylığını koymak istiyenlerin sayısı 600 ü geçti Devlet dairelerinde yüksek nevkiler işgal eden zevattan adaybğuu koyacakların da •ühim bir yekuna vardığı anlaşdıyor Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, Istanbul Posta Kutusu îstanbul No 246 Telefonlar: Umumî Santral Numarası: 24298. Yaa İjleri: 24299, Matbaa: 24290 Çarşamba 8 Mart 1950 İNKİLÂP KİTABEVÎ Tek ümid vrupa birliği düşüncesi üzerinde kafa yorulurken Balkan milletlerinin hali ibret verici bir manzara gösteriyor. Yunanistan ve Türkiye müstesna, diyebiliriz ki bu milletlerden hiç biri tarihte gerçek bir bağımsızlığa kavuşamamışür. Avrupanın doğu güneyinde olduKça geniş bir yerde oturan insan toplulukları, yakın zamana kadar Osmanlı imparatorluğu çerçevesi içinde, zaman zaman daralıp genışleyen imparatorluk şartlanna dayanarak yaşıyorlardı. Aralanndaki din, dil, ırk ve gelenek ayrılıklan bunlann birleşerek bize karşı bir savaş açmalarına tngeldi. Zaten açsalar da ku\r\etimiz önünde ezilmeğe mahkumdular. İmparatorluk hayatiyetinin azalması ve millî hürriyet duygularının Avrupaya iyice yayılmasuıdan *onra, Balkan milletleri, geçen yüzvıl ortalarına doğru birer ikişer bağımsızlıklarını ilâna başladıkları zaman buna bir aralık kendileri de tnanır gibi oldular. Padişahın fertnam artık oralarda geçmiyorduv Bunlar bize baç veya vergi de vcrmiyorlardı. Her birinin başına birer kral bulunmuştu; parlamentolan. orduları da vardı. Bağunsızlık dediğimiz de bundan başka bir jey miydi? Dış değişikliğin yüreklere snnduğu heyecan arasında. komsularanız, kendi kaderlerinin değişmiyea gidişini farkedemiyorlardı. Evet, Osmanlı imparatorluğumın hâkim disiplinindcn kurrulmuşlanh. Fakat buna karşılık Rusya, Almanya, Avusturya gibi bir takun kuvvetli devletlerin tesiri alhna giriyor, bu devletler arssında bir nevi kukla vaziyetine düşüyorlardı. Sözde bağımsız, gerçekte ise bağlı idıler. Halleri eskisinden beterdi. Osmanlı imparatorluğu devrinde, hiç değilse belli bir nizam çerçevesi içinde yaşıyorlardı; halbuki şimdi sağdan soldan esen çeşidü rüzgârlann ortasında, bir hazan yaprağı katfar fradesiz, oradan oraya sürüklenip duruyorlardı. Nihayet Balkanlı miIIetkrİB büyük çoğunluğu acı gerçeği yakmdan kavradı ve Balkan Ar.tantına dörtelle sanjdı. Saracoğlu Şükrii ile yaptığımız bir Belgrad seyahatinde, tanmmış bir Yugoslav başyazannın şu sözlerinl hiç unutmam: « Balkan Antanh, bir bakrma Osmanlı hnparatoriuğunun îbyası demektir. Fakat öyle bir imparatorluk ki, milletlerin hür iradesile kurubnuştur ve birlik duygusile yürüyecektir.» Acaba Bulgaristan tarafmdan sabotaja uğramasaydı, Antant yaşayıp gelişebilir miydi? Tarihte j e rini almış, bir daha tecrübe edömesine ihtimalbulunmıyan hâdiseler üzerinde şöyle veya böyle faraziyelere kapümak bazan insana tatlı dakikalar yaşatsa da bunlardan pratik bir fayda beklenemeı. Kimbilir, Balkan Antantı Atatürkün Istediği gibi kuvvetlenseydi, 1939 dan sonraki dünya olaylan beUd de bambaşka bir istikamette gelişecekti! Ne ise, bunlan şhndi birer blrer kâfıda geçirmekten ne çıkar? Ikinci Cihan Harbi, Balkan An tantını darmadağın etü ve cografl manasile bütün Balkan mılletlerini Rııs boyunduruğu altına s^ktu. Gerçi bunlar Türklerden kuttU' luş yıldönümlerini bugün her ı » mandan daha şatafatlı merasünlcrle kutluyorlar. Fakat kendUeri de gayet iji biliyorlar ki, onlar tarihin hiç bir devrinde esaret zincirini bu derece ağır şartlar altında bjlekle rine takmamışlardır. Ordularmm komutası Kus generallerinın elindedir. Dış politikalan lâğvedilmiştir. İç politikalan doğrudan doğruya Kremlin'e bağhdır. RfiUî istüısal kaynakhırı Rusya hesabına işler Hukumet kurmak, nazu tayin etmek yetkisi ellerinden tamamile alınmıştır. Umumiyetle çalışkan, kanaatkâr ve iyi insanlardan mürekkeb olan bu milletler, lâyık olmadıkları leci bir akıbetin ta içinde yaşıyorlar. Fakat ne v&parsmız Kİ bu akıbe bir realitedir. Ankara, 7 (Telefonla) Siyasî partilere adaylık için yapüan müracaatlerin sayısj daha şimdiden şaşüacak bir rakamı bulmuştur. Aday namzedleri, ekseriyetle, Parti Genel merkezlerinin yüzdesine girmeyi istemekte, bunu sağlamak ümidile, türlu yollardan teşebbüslerde bulun maktadırlar. Bakanlara dabJ, takdim veya tavassut temin etmek için ricaya gelenler çoğahyor, başkentin otellerile, lokantalarında birdenbire yeni simalar belirdi. Bu misafirlerin, işlerird sağlama bağlamak emelindeki vatandaşlar olduğu anlaşılıyor. Bugün Ankaraya aynı maksadla geldiğinl sandığımız Elânğlı bir vatanda?, yalnız Elâzığdan adayhğını koymak istiyenlerin 600 ü geçtiğini söyledi. Bilindiği gibi, Elâzığdan 5 milletvekili seçilecektir. Bunlardan başka bir çok dairelerde yüksek mevkiler işgal eden zevat arasında da adayhğı bahis konusu olanlar mühim bir yekuna Sa. 3. Sü. 6 da Eskisehirde vukubulan sel felâketine aid ilk resim: Sellerin hücumunuan yıkılan evlcr Eskişehirde yıkılan cvlerin sayısı 2000 i geçti Yıkılması muhtemel olan daha 1500 den fazla ev var Şehirde fevkalâde müşkül bir iskân meselesi başgösterdi. 35 bin vatandaş meskensiz kalmış vaziyette. 6 kiremid, bir cam, bir çeltik fabrikası harab oldu, sular çekilmege bafladı 7 (Telefonla) Eski ( şehiri basan suların arkası kesiltniş bulunmaktadır. Sansudan taşıp da muhtehf yarmalar yaparak şehri basan suyun gedikleri bu yarmalarda il bayındırhk ekipleri tarafından saat 19 da tamamen kapatılmış olup, su sızmaları bu suretle önlenmiştir. Şehirde hayat Şehirde hayat elân normal hale girmemiştir. Felâkete maruz kalan mahallelerden sular tamamen çekıl mediğinden, vatandaşlar evlerınde bıraküklan eşyalannı arayamamaktadırlar. Vılâyet, Belediye, Kızılay, tarafından bütun vatandaşlara kâfi miktarda yiyecek verilmektedir. Açıkta, sokakta yatırılmış vatandaş yok gibidir. Arkası Sa. 3. Sü. 2 de Sel felâketine aid dığer resımleri son sahifemizde bulucaksınız. Ingiliz • Fransız dostlugu Dün Londraya giden Fransız Cumhur Başkam büyük merasimle karşılandı Londra 7 (B B.C.) Fransa Cum hur Başkanı ve lefikası Madam Auriol bugün Londaraya varmışiar ve istasyonda Kral Corc ije Kraliçe Elizabeth, hanedan erkânı, hükumet ba|kanı Mister Attlee ve D i | Bakam Mister Bevin, Mister Chureihll, sefirler vesair zpvat tarafın«ba selâmiânhnşlardır. Kral DeTnr»* likte dört atlı bir arabaya binen M. Auriol, Buchingham'a giden yolun iki tarafını işgal eden büyük kalababk tarafından hararetle alkışlanmıştır. M. Auriol, Meçhul Asker âbidesine bir çelenk koymuş, daha eonra Westminister'de şehir namına yapılan bir resmi kabulde hanr bulunmuş, akşamleyin Kral tara« fından şerefine 150 kişilık bir riyafet verilmiştir. Başvekil, hukumet erkânı, ksrdiplomatik, muhalefet erkânı ziyafette hazır bulunmuşlardır. M. Vincent Auriol'a refakat eden Fransa Dış işleri Bakanı M. Shumann bugun oğleden sonra Mister Bevın'le görüşmüştür. Bu goruşmelerın tevali edeceğı anlaşılıyor. İkı Dış Bakanının Uzak Doğu meselelermi, bılhassa H ndıçınî meselesini, Batı Almanyanın geleceğine aid meseleleri gorüşeceklerı bıldıriliyor. Sovyetler Birlığıle müna Arkast Sa 3, Sü. 4 te Ord. Prof. Frank muharririmizle konuşurken Bir Türk doktoru çaresiz bir hastalığın ilâcını buldu Tamnmış ilim adamı Ord* Prof. Frank, hâdiseyi teyid ederek diyor ki: u Dr. Hasan Darman muhakkak ki insanlığa büyük bir hizmette bulunmuştur,, Gtıreba hastanesi, Üniversite dahibye kliniği asistanlarından Dr. Hasan Darman, kanser ve pmsaii gibi habU tümörler serisinden olup Lenfo Sarkom adı verilen ve yiizde yüz ölümle neticelenen korkunc bir nastalığin kat'î şifasuu bulmuştur. Aynı zamanda Ord. profesör Frankm asistanlarından olan Hasan Darman, dünya tababet âlemi için büyük bir yenilik ve o nisbette de mühim bir başan sayılan bu keşfini bir kaç gün önce Türk Tıb Cemiyetinde tebliğ etmiş, kendisini bu muvaffakıyetli neticeye ulajtıran enteresan vakayı meslektaşlanna bütün teferruatile açıklamıştır. Dünya tababet âlemini yıllardanberi meşgul eden ve şimdiye kadar çaresi bulunamıyan bu hastalığa karşı bir Türk doktorunun elde ettiği bu muvaffakıyet, ilhn mu Arkası Sa. 4, Sü. 7 de Ingiliz seçim hanunu Churcbill Avam Kamarasında kanunun ıslah edilmesi lüzumunu ileri sürdü Londra 7 (B.B.C.) Mr. Clıurchill, Avam Kamarasmın bugünkü toplantısmda hükum«te meydan okuyarak demir ve çelik sanayiinin, yeni bir seçim yapılmadan devletleştirilmestne gidilmemesini istemiş ve memleket ekseriyetinin bunlan devletleştirjae aleyhinde olduğunu söylemiştir. Mr. Churchill, seçim kanununu ıslah etmek lâzım geldiğinden bah setmiş ve 200 mebusun ekseriyet kazanmadan seçümiş olduklannı, yani yalnız hasımlanndan fazla rey Arkast Sa. 3, Sü. 8 de Askerler reylerini kullanırlarken (ordu meneablan MyleriniN sivillerden ayn vermişlerdir) «Cumhuriyet» in büyük röportajı Yurd Ne Diyor? İsmail Habib, Burhan Felek, Nadir Nadi ve Cevad Fehmi ayrı istikametlerde nemleket seyahatine çıkıyorlar Yunan seçiminde Çaldaris başa geçti Solcolar ikinci plâna düştüler, kat'î netice bn akşam anlaşılacak (Arkadafimız Doğan Nadi bfldiriyor) Atina 7 Seçimlerin kat"l neti gelmeğe bagjayan neticeler Muhacesi hâlâ belli olmamıştır. Yann fazakâr Halkçı Partisini basa geakşam yeni parlamentomın alacağı çirmistir. Arkası Sa. 3, Sü. 6 da şeklin aydınlanmasına intizar edilmektedir. Bu gece alman haberlere göre, dün aşın aolcu Sofyanopulos partisinin başına gelenler bugün de mutedil solcu Plastiras partisinin. başına gelmişttr. Muşahidlerin kanaatlerine göre, 400 kadar askerî seçim dairesinden Mr. Auriol Bayar, dün parti merkezinde meşgul oldu Haysiyet divanına verileceği söylenen Esad Çağa .ve arkadaşlanna henüz tebligat yapılmadı \ J, İturbi dtiıTğeİdi ! Koalisyon kabinesi NADİR NADİ Arkast Sa. 3, Sü. S te ismail Habib Burhan Felek Nadir Nadi Cevad Fehmi Yeni kanunlarla yeni bir hava aöylemek mevkünde olan oy sahibi.bible değerli muharrir Burhan Feiçinde seçimleri yenilemeye doğru vatandas acaba ne diyor? Derdleri, lek, Başmuharrlrimiz Nadir Nadi gidiyoruz. şikâyetieri, istekleri, tahminleri ve ve Yazı İşleri Mudürümüz Cevad Basın ve politikacılar netice temennileri. nelerdir? «Cumlmri, Fehmidir. Arkadaşlaranız bir kaç nin ehemmiyeti üzerinde ısrarla yet» işte hunları duyup, gbrÛD ak güne kddar peyderpey yurdun duruyorlar. Hukumet adamları, settirmek üzere dörparkadasını bü muhtelif koşelerine hareket etmemuhalefet mensublan ve bız gaze yük bir memleket Eevahatine çı ye ba^layacaklardır. teciler bir tarafta böyle düsunür karmaya karar verdi. 3u arkadaşBu hususta yarm daha fazla tafken öbur tarafta kalan ve astl sörilarımu kıymetli edib İsmail Ha silât vereceğiz. Başbakan, bu mevzu üzerinde, Celâl Bayarla konuşma Şehrimizde bulunan D.P. Başkayapmadığını söylüyor nı Celâl Bayar, dün öğleden sonra İl merkezine giderek çalısmış, parBir akşam gazetesinin Ankara tili arkadaşlarile hasbıhaller yapmış ve muayyen meselelîr üzerin muhabirine beyanatta bulunan Başde partililerin fikirlerini anlamıştif. bakan Şemseddin Günaltay, hükuCelâl Bayar, dün, yanında Adnan metle D.P. arasında bir koalisyon Menderes olduğu halde, İstanbul kabinesinin kurulması için görüşmeler yapıldığı yolundaki haberlere Cezaevinde bulunan gazeteci a daşımız Mümtaz Faik Feniği d temasla şöyle demiştir: « Celâl Bayarla seçim kanunuziyaret etmiş ve kendisile uzunnun Meclisteki müzakereleri sıraboylu görüşmüştür. Diğer taraftan ,haysiyet divanına smda ve kanunu ilgilendiren mevverileceği söylenen eski il baskanı zular Lzerinde bir iki defa gorüşEsad Çağa ve arkadaşlarma henüz tük. Fakat bu gorüşmelerimız esresmî bir tebligat yapılmamıştır; nasında koalisyon Kabinesi kurul İturbi) dün Arkasx Sa, 3, Sü. G da Arkası Sa, 3, Sü. 4 te hava meydanmda fcendisini karsılıyanlar arasmda (¥ezısı 3 üncü sahifemizd«>.