Katalog

İM» cuuıuRfm ı 1 m SANAT BAHİSLERİ liye Nezaretinde, kısa bir zaman da Selânik valiliğinde bulundu. Abdülâzizin hal'ine takaddüm eden günlerde de Şurayi Devlet Reisliğine getirilmişti. dtdir; Tonando israile ilân edilI rılmıştır. Ceridei Havadis'in 19 Memleketimizde tiyatro tarihınBu sıralarda kötü idareye kar* ıî 1 l; ı£ 3 :i i J»t T>.T:..l^ .1 1OCO İ A U L I : »» O  XT~ '• •, Rebiulevvel 1258 tarihli ve 84 No.h kendi ifadesile •yirmi dört den bahsedenler, umumiyetle en miştir; §ı duyulan kırgınlık jön Türkeski tiyatro olarak bugün mevcud gizli marifetten mürekkeb beheri nüshasında ınjşar eden ilânı dilini lerin faaliyetini arttırmıştı. Mem olmıyan Gedikpaşa tiyatrosunu ve iki fasılhk eski Mısır sihirbazlığı» sadeleştirerek alıyoruz: leket münevverleri meşrutî bir bazan da biraz daha geriye giderek dır. Milâddan sonra 580 yılında Birejimin kurulmasını istiyorlar Beyoğlundaki Naum tiyatrosunu Bosko'nun hokkabazlık hüneılcn zans Imparatoru Custinyani'nin seve bu hareketin başarılmasmı, kaydederler. Bosko tiyatrosu bun gösterdiği bu sahnede gene 1S40 raskeri Bilisaryo ile olan vak'alabaşta Mithat Paja olmak üzere larm ikisinden de daha öncedir ve yılında Avrupadan getirilmiş sa nnı gösterip şehrimizde çeşidli süsbazı vükelânın hamiyetinden hemen hemen faaliyeti hakkında e natkârlar çeşidli tiyatro oyumarı ler ve renkli perdelerle ojnanmış bekliyorlardı. saslı bilgiye sahib olduğumuz lik ojTısmağa bajlamışlardır. ilk defa olan Italyan lisanı üzere kitab turk Amerikada köyden şehre akının nisbetini gösterir grafik tiyatrodur. pandomimler oynanmışür; sonra çeye tercüme eHilraiştir; BeyoğlunMithat Paşa, Abdülâzizin hal'i(Her vücud nüfusun yüzde onunu temsil etmektedir) ne meşrutiyetin tahakkuku ü> • Bosko, Italyalı bir hokkabazdır gene 1840 ta komedi ve vodviller da dört yol ağzında, Döbova'nın İçtimaiyatçılar bugünkü devrin akış daha hızlı bir şekil almıştır. midile katüdı. Diğer vükelâTanzimatın ilân edildiği sene temsil edO.miştir. Ticaret Nazın dükkânında tanesi altışar kuruşa geçirmekte olduğu maddî ve ma Köylünün munevverleştikçe lyi nın bu fikirde olmadıkları kısa (1839) kumpanyasile birlikte Is Fethi Paşanın yardımile hükumet satılmaktadır. nevî buhranın sebebini bire indir yasamak için şehre kayması gibi, tanbula gelmişti; ilk zamanlarda ten müsaade alan Filleul isimli bir bir zaman sonra anlaşılmıştı. Devrin gazetesi, kitabın acimı, mek istedikleri takdirde onu köyle zenginleştikçe de büyük işler kurbazı umumî eğlencelerde, şenlik Fransız aktörün idaresindeki kumTahta çıkarılan V. Muradm cinşehir arasındaki mücadele olarak mak üzere gene şehre taşınması da mnharririni ve bestekânnı haber lerde ve konaklarda hünerler gös panya da fransızca temsiller vernet getirmesi üzerine hal' ricali, hulâsa edebilirler. Zira, insan topbu mücadelenin diğer bir cephesivermivorsa da n'evzuunu söyleiEek teriyordu. 1840 ta Ticaret Nazın miştir. 1841 yılı ekim ayı içinde de vaziyetlerinden telâşlı, Mithat luluklannın birer ayrı hayat şek dir. Hulâsa, ister manevî, Lster suretile anlatıyor ki bu eser, meşsanatkârlar tarafmdan Fethi Paşa, Padişah Abdülmecidın Avrupalı lini gösterea bu iki kelime arasın maddî veya iktisadl oLsun, bir çok Paşa Meşrutiyet ilânının gecikhur Italyan bestekân Gaitano Dokızkardeşile eviandiği zaman ya «Bosko'nun tiyatrosunda opera omesinden müteessirdi. Evvelâ, nizetti tarafından bestelenmiş olan daki fark, yirminci asır medeniyeti sebeblerden dolayı insanları şehir, pılan düğüadeki türlü eğlenceleı yunu oynandığını» Ceridei Kaile insanlar arasındaki başlıca ihti köyden çekip kendine doğru almak sadrâzam Rüştü Paşanın muhaBlisario operasıdır. 1257 tarihli ve arasında Bosko'nun oyunları da vadis'in 20 Şev%'al lâfı göstermektedir. lefetine rağmen veliahd Abdültadır. c Blisario, Türk diline çevrilip basvardır. Padişahın kızkardeşinin ev 63 numarılı ıa hasmda okuyohamid Efendile, tahta geçme va Etrafınıza bakınız: Medeniyet e Bu olayın en bariz şeklini Ameürılmış olsn ilk dramatik eserdir. lenmesi münasebetile düzenlenen ruz. kanunu esasiyi ilSn etme müseri namına ne görüyorsanız şehir rikada görüyoruz. Çünkü orada ve günlerce süren düğünde altıncı Bosko tiyatrosundaki opera tcm de vardır. Tam manasile köy diye şehirle köy arasındaki mücadele zakerelerine girişti. Hanedanın Bosko tiyatrosunda verilen dragün çeyiz alayı, yedinci günü de matik temsill;r 1841 yılı kışmda silleri 1812 yılı haziramna kadar bileceğimiz yerde yoktur. Şüphe daha hızlı ohnuş ve köyden şehre hiç bir azasına karşı hususl bir gelin alayı yapıİTmş, damad, o ak ve 1842 yılı baharında devam et sürmüştür; tiyatro yaz münasebe siz, insanlann fikir seviyeleri yük akm bilhassa yakınlığı ve taraftarlığı yoktu. son devirlerde daha şam gerdeğe girmiş, ertesi günü Je miştir. Oynanan piyesler yabaneı tile tatil edilmiş, 1843 senesinde selip his ve ihtiyacları değiştik fazlalaşmıştır. Bütün ideali meşrutiyeti tesis eBu da medeniyetin Topkapı sarayına giderek Padişaha dıldedir ve daha çok italyancadır; çahşmalara devam olunamamıştır. çe medeniyet «serleri birer birer decek bir hükümdarın tahta geteşekkür etmişti. Padişah, o şün sanatkârlar tabiî ecnebidir. Seyir 1844 senesinin sonuna doğru, bina köye girmiştir. Fakat bu hiç bir köylüyü şehirlere nasıl çektiğini çirilmesinden ibaretti. göstermektedir. cuma selâmlığmı Boğaziçinde, A eilerin de çoğu Istanbuldaki ecne Halebli Imprezarjro Mihail Naum yerde ve hiç bir zaman tam olamaII. Abdülhamid, haF ricalinin Son günlerde neşredilen bir istakıntıburnunda Tevfikiyye camiin bilerle Avrupa görmüş, garb sa tarafından satın alınmış ve bu su mıştır; esasen o zaman köy, köyarzusile ve hâdiselerin dehşetile de yaptırmıştır; kızkardeşile Fethi natlarından zevk slan Müslüman retle Naum tiyatrosu kurulmuş lükten çıkacak, tam manasile bir tistiğe göre, 1790 senesinde Amerikan nüfusunun yüzde 95 i köyde, vehme kapılmış olarak tahta oPaşanın oturduklan yah orada idi. ve hıristiyan yerlilerdir. Bosko ti tur. şehir haline girecektir. ancak yüzde 5 i şehirde otururduturdu. Karşısında çahsî saltanaAbdülmecid, akşam yemeğini kız yatrosunda oynanan italyanca opeBosko, Türkiyeden aynldıktan Meselâ, bir köyde elektrik, ha Aradan altmış sene geçtikten sontının en kuvvetli muhalifi olakardeşinin yahsında yemiş, ye r a b r Türkler arasında rağbet gorsonra uzun müddet muhtelif Av vagazi, temiz su gibi zarurî ihtiyac ra köydekilerin ^85 e indiğini, şerak Mithat Paşa vardı. Meşrurnekten sonra Bosko, burada Fadi meğe başlayınca bunlardan biri rupa şehirlerinde dolaşarak hokka ların medenî hal şekillerini bir a hirdekilerin de ol5 e çıktığmı götiyetçl, hattâ II. Abdülhamide şahın huzurunda «iki fasıl garib sa tam olarak dilimize çevrilip kitab bazlık etmiş, 1866 yılında Holanda raya toplayabilirsiniz. O köy hal rüyoruz. göre ve bazı rivayetlere nazaran natlar» göstermiştir. Bosko'nun a halinde bastırılmış ve satışa çıkada ölmüştür. kının evinde radyosu, buz dolabı, cumhuriyetçi sayılan Mithat PaBu yürüyüş on dokuzuncu asrın dının matbuata geçişi ilk defa bu telefonu da olabüir. Fakat ufak bir yarısmdan sonra, yani makine devşa, Osmanlı tahtı için büyük bir vesile iledir. Fethi .'Paşanın izdisineması ve tiyatrosu da olsa bile rinin ve sanayi hayatmuı hissedüir tehlike teşkil ediyordu. vacı ccünasebctiîe Padişah huzusağlı, sollu iki koldan otomobillerin derecede canlanması üzerine daha runda marifet ve meharet gösterDevlet idaresi ya, Sultan Hagidip geldikleri geniş caddeleri, bü büyük bir sürat kazanıyor: Ondan ınek fırsatını bulan Bosko, o sene midin istediği yoldan, yahud yük mağazaları, yüksek binaları kırk sene sonra, 1890 da köylüler Abdülmecide bir dilekçe vermiş, Mithat Paşanın kurmak istediği yoktur. Beyoğlunda bir oyun mahalli yapnüfusun ancak ^ 65 ini, şehirliler yoldan yürütülecekti. Padisahla tırarak içinde ücretle oyunlar gösBu son saydLklarımız belki mede ise % 35 ini teşkil ediyor. vezir arasında yalnız rejim mutermek için Hünkârdan resmî izin Son elli sene zarfında ise bu nisniyetin ancak fazla ileri, hattâ belki halefeti değil, haricl siyaset lstemiftir; müsaade verilmiş, fakat aşırı tezahürleridir, fakat medeni bet tersine yakın bir şekil almışUranlaşamamazlığı da vardı. MitBosko, bir zaman uygun arsa bulyet bir çok kafalarda bu mefhum 1940 ta tesbit edilen son rakamlara o3 e, beygir kuvveti *M e inecek, ohnaktadırlar. Şehir hayatı yeni hat Paşa da, Koca Reşid Paşa. makta güçlük çekmiştir; nihayet larla yerleşmiştir ve onları tanıyan göre .bugün Amerikan milletinin ziraat ve sanayide bütün gücün yeni ihtiyaclar yaratmakta, bun gibi Babıâlinin menfaatini Inşimdiki Galatasaray Lisesi karşısıyeni nesüler, köylerini beğenme ancak Tc42,5 i köyde kalmış, Tc57,5i 96 sını makine kuvveti alacaktır. lara çare bulmak için medeniyet giltere dostluğunda buluyor, pana rasgelei yerde (bugün Beyoğmeye, fırsat bulur bubnaz büyük ise şehirlere yerleşmiştir. Bu su Bu rakamlar makine lehine fark daha büyük bir gayret sarfederek dişah şahsî bir takun vehimlerlu postan«ile yanındaki binalann retle Amerika, nüfusunun ekserisi şehirlere kaçmaya başlamışlardır. lar kaydederken, hemen rıemen ay yeni keşiflere ve icadlara yol aç le İngiltereye el uzatmaktan çe'bulunduğu rr.evki) bir bina yaptırİşte o zaman, şehirle köy arasın köyden ziyade şehirde yaşayan bir nı devirlerde köylerden şehirlere maktadır. kiniyordu. rruş ve içinde oyunlar vermiştir da asırlardanberi devam edegelen memleket olmuştur. II. Abdülhamid, kendisini tahaynı nisbetlerde göçlerin cereyan Bo^ko, bu oyunlar için türkçe bir Fakat, netice insanlar için ister * # * Ingiltere, ihtiyacı olan keres muş olan büyük zelzele dolayı gizli mücadele açığa vurulmuş. bu ettiği göriilüyor. Yukarıda kaydet lehte, ister aleynte olsun, onları ta çıkartan hâdiselerin zorile el ilânı bastırıp dsğıtmıştır. Za teyi badema Kuzey Amerika ye sile NewYork piyasasında iyi Köyden şehre akıntn nisbetlerini tiğimiz gibi 1790 da Amerikan hal köylerden şehirlare akından me bir müddet içın kanunu esasiyi manımtza kalmıs tiyatrodan bahrine Rusyadan ithal etmeğe ka cins kakao fiatları bir miktar da 250.000 dolarlık sipariş al gösteren rakamlarla, umumî hayakının yüzde 95 1 köylerde iken bu netmek kabil olamıyFcakür. Çünkü ilân etmişti. Fakat bütün hareseden ilk türkçe ilân 1840 senesine rar vermiştir. Bu maksadla â artmıştır. Fakat bilâhara kakao mıştır. Bundan başka İsveç, tin makineleşmesi arasında yakın gün ancak 45 i orada kalmış, di kırlarda başlayan hayat köyleri, da ketlerinde karşısında Mithat Pa aid olan bu vesikadır. zelzeleden zarar Türkiye, Filistin v e Norveçten bir ilgi bulunduğunu da bize gene hiren Rusya ile bir anlaşmaya sahalarının ğerleri şehre taşınmışlar, yahııd ha sonra kasaba ve şehirleri vücu şayı buluyordu. Paşa II. Abdülsiparişler alınmıştır. istatistikler gösteriyor. varılmıştır. Bu sene Rusyadan görmediğinin anlaşılması üzeri mühim köylerini şehir haline getirmişler de getirmiştir. Yalnız, köyleri müm hamide (meşrutiyeti vaz' ve ilânBosko'nun gösterdiği hünerkr 200.000.000 kadem yumuşak ke ne, fiatlar tekrar normal sevi Bildirildiğine göre fabrika aynı Meselâ, sanayileşme de\Tİnin ve dan muradımız istibdadı ref va dramatik mahiyette değildir; fakat reste almacaktır. Bu miktarın yeye inmiştir. NewYork piya zamanda röntgen filmi 11e fo makine medeniyetinin başı sayılan dir. Bugün Amerikada nüfusu 100 kün olduğu kadar şehri aratmıyazatı şahanenizi vazifenizde ikaz jçinde bu hünerleri göstermek ü % 75 i Rusya menşeli, müteba sasında Ekvator kakaolannm toğraf kâğıdı da imal etmekte on dokuzuncu asır ortası (1850 se binden yukan olan şehrin sayısı cak hale getirip insanı tabiatle daetmektir. Hükümdarlık vazife80 den fazladır. Bunlardan 8 intn zere yaptırdığı oyun mahalli bir kisi ise Baltık memleketleri ile libresi halen 22 senttir. (kilosu dir. ha yakın münasebette tutmak şüpneleri) kol kuvvetinin yerini birnizi mutlaka bilmelisiniz, çünkü nüfusu 1 milyonun yukarısındadır. tiyatro binasıclır; kendisi de bina Almanya malı olacaktır. Kuzey takriben 145 kuruş). Bu memlehesiz teıcih edilecek bir şeydir. FaÇekoslovakya, saat sanayünde denbire buhara, daha sonra da bencümle hareketlerinizde millet sır.a tiyatro ismini veriyor ve asıl zine ve elektriğe verdiğini görü (NewYork 7,500,00, Chicago 3 mil kat, Amerika gibi bir yerde bile, nazarında mesul olacaksımz) diİsviçre ile rekibet ediyor Amerikadan yapılmakta olan ketten, Birleşik Amerikamn geyon 400,000 nüfusludur.) mühim olanı ılânmda gerek tiyatro gerek köylîrdîki. gerek şehirlerdeBu sene mart ay^ında îsviçre, yoruz. ağaç ve kereste ithalâtı hali çen sene ithal ettiği kakao mikyordu. *** binası, gere'cse tiyatrcda ovun seyki bütün vatandaşlarm her türlü civarındadır. Birleşik Amerikaya*605.630 aded Bunun da en iyi misalini Arnerihazır dolar darlığı dolayısile tarı 10.000 kilo II. Abdülhamid, kısa bir müdretmenin usulü, erkânı, âdabı hakroedeniyet unsurlarından istifadeBütün dünyanm en büyük kakao muhtelif cinsten saat ihrac et kada buluyoruz. Orada 1850 senedurdurulmaktadır. Köyden şehre akından belki madet sonra kolaylıkla ve sessizce kında açıklamnlsrda bulunuyor. Bic lerine henüz imkân yoktur. Yapıithalâtçısı bulunan Birleşik A miçtir. Geçen sene aynı ayda lerinde memleketin ziraat ve sana nevî bakımdan zarar görülmekteİhracat malı İngiliz mensucatı Mithat Paşayı memleket dışma sureti o zaman Istanbulda yayınmerika, esas ithalâtını altm sa ise ihracat 622.400 aded tutmuş yi istihsalâtında kullanılan gücün dir. Zira insanlann, medeniyet va lan bir hesaba göre, bugünkü se çıkararak bertaraf etmenin yosatılarnadı lanmakta olan Ceridei Havadis yir devam ettiği takdirde Amerika istifade İngilterede ihracat için hazır hili ile Brezilyadan yapmakla tu. Halen Avrupa piyasalarında %15 ini insan emeği, ^79 unu bey sıtalanndan daha yakın lunu bulmuştu. Halbuki büyük gazetesinin 1256 11 Cemazilâhâr taberaber en nefis kakaoları da Çekoslovakya da Isviçrenin k a r gir, ^ 6 smı da makine kuvveti teş düşüncesile yapükları bu göç on 1960 senesinde 239 milyar dolarlık idealist, sadaretten azlinin hâdirihli ve 2 numarah nüshasında da lanmış olan muazzam miktarşısına kuvvetli b i r rakib ola kil ediyordu. Yanm asır sonra ların ruh sükunetinden, hattâ vü istihsal ve imalât yapacaktır. 1929 se olacağını, halkın nümayişler neşredilmiş olaı bu ilânda Bosko lardaki yünlü ve pamuklu men Ekvatordan almaktadır. rak çıkmıştır. Çekoslovak fir (1900 de) insan emeği %10 a, bey cud sağlığından uzaklaşmalan gibi daki en büyük bolluk senesinde bu yapacağını, kendisini konağınSlacaristan, fotogTaf filmleri sucat, dış piyasalarda müşteri şu malumatı vermektedir: m'alan tarafından tatbik edilen gi? kuv\eü de Tc 52 ye inmiş, buna bazı zararlar husulc getirmektedir. rakam ancak 127 milyar dolardı. dan alıp (alâyıvâlâ) ile Babıâliihracatına başladı bulunmaması cihetile, iç piyasaYaptırdığı bina yuvarlaktır: saMacaristanda bulunan Forte fiat indirmeleri İsviçre sanayi mukabil makinenin payı ^38 e çık Fakat bundan maddî hayatm sa Bu seferki bolluk onu 110 milyar ye tekrar getireceklerini zanneya tahsis edilmiştir. Âhiren velon beş altı yüz kişi oturabilecek nayiin ve medjniyetin bir derece dolar geçecektir. Öyle olduğu halde, diyordu. rilen resmî malumata göre bun Fotoşimi fabrikası iç piyasa için cilerini endişeye düşürmektedir. mıştır. Ifenişliktedir; güzelce ve yakışıklı bütün vatandaşlarm ihtiyacıru karBunlara göre, Avrupa piyasalaların kıymeti 40 milyon dolaı günde 2.000 aded rulo fotoğraf 1930 da insan emeği "oi, beygir ye kadar istifade ettiği muhakkakJön Türklere ve bir ekalliyete donatılmışhr. Istanbul gibi büyük filmi imal etmektedir. Fabrika rını kazanmak için Çekoslovak kuvveti ^12 ye kadar düşmüş ve tır. Şehirde toplanan İnsanlar bir şılamak gene kabil olmıyacak, bu dayanan Mithat Paşa davasmı tutmaktadır. bir şehirde kendisinden sonra oyun nun için daha 20 milyar dolar lâzım Ekvator zelzelesi kakao fiatlanna ayni zamanda dış piyasalar için lar damping usulü satış y a p makinenin mevkii Tr84 e kadar arada büyük işler kurmaya ve tekkaybetmişti. Memleket dışinda fösterecek kimselere de elverişliyüksekniştir. Aynı r.isfcet devam e '.erin yapamıyacaklan mühim te' gelecektir. de çalışmaktadır. Âhiren Ar maktadırlar. tcsir etti şahsî itibarını kullanarak 93 hardir. Oynanacak oyunlann defteri başarmaya muvaffak (Amerikan basımndan) bini iyi bir sulhle bitirmeğe çaCelâl GÖKTEPE decek olursa 1960 ta insan emeği şebbüsleri Âhiren Ekvator'da vuku bul jantinden 300.000, Holandadan vakit ve zamanile bastırılıp halka lıştı. Fakat sarayın vesvesesi biMirilçcektir. Tiyatroda seyircüepeği satın alıyor, Çinli de paraları yüzünden muvaffak olamadı. Rusyanın meşhur şairlerinden ve rin canları sıkılmaması için oyun cebine atıp gidiyor. Kaçakçı bir iki fasıllan arasında gayet nefis ve bestecilerinden Alexander ScriaMemlekete tekrar döndüğü hafta köpeği kendine alıştırdıktan vakit Suriye, Izmir valiliklerinbine 1915 yılında öldüğü vakit, geâlâ olarak mnsikiye dair ahenk icsonra elmaslarını onun sahte kürkü de bulundu. Bu vilâyetleri de riye bir çok şürler, konçertoiar, ra olunacaktır. içinde dükkândan eve, evden dük kısa bir zamanda imar ve medesenfoniler, etüdler gibi kıymetli eSeyircilerin ohıracaklan yerler serlerle beraber iki de çocuk bıkâna taşıyor. niyete kavuşturdu. II. Abdülhaiki türlü olur: Birisi aşağı tabaka, raktı. Bunların biri erkek, öteki de Nihayet, bir gün köpek dükkân mid artık kuvvet bulan siyaseötekisi üst tabaka. (Buradaki ta kızdı. Erkeğin adı Wjaseslav, kızında iskemlenin üzerine serilmiş mı tinin verdiği cesaretle Mithat baka kelimesinin kat mânasma kuî ki ise Ariane idi. Wjaşeslav kendişıl mışıl uyurken dışarıdan bir ıs Paşanın tamamen bertaraf edilIanıldığı meydandadır; yani parter sine solculuğu gaye edindiği gibi lık sesi işitiliyor. Köpek trlayıp mesini istemiş ve Yıldız mahkeve balkon...) gidiyor. Tabiî kaçâkçmm bütün mesinde diğer muhaliflerile beismini de değiştirdi, Molotov olduvarını yoğunu da beraber götürü raber kendisini de mahkum etj •Seyireilerin yer seçerken birbir Kız, ihtilâlden sonra memleketi yor. Gidiş o gidiş. Ne köpek, ne tirmiş ve idam cezası kalebendlerile kavga etmemeleri içîn» yer terkedip Fransada yerleşti. Paris Çinliden hâlâ eser yok. lere numara konulmustur; seyirei operasmın teknik direktörü Daniel liğe çevrilen Paşa Taifte öldülerin ellerine birer numarah ginne Lazarus ile evlendi. Karı kocanm Sermayenin kediye yükletildiğini rülmüştü. kâğıdı.verilir; herkes bahtma, tali bur.dan yirmi dört yirmi beş sene ötedenberi bilirdik ama, meğer köTanzimat fermanile, Osmanlı hine göre bu namara nereye ras evvel bir kızları dünyaya geldi: peğe de yükletildiği oluyormuş!. İmparatorluğunda ilk anayasa gelirse o iskemleye oturur. başka Miryam. Afrika basuundan iktibas ettiği hareketine Koca Reşid Paşa başŞu sıralarda tam yirmi dört yayere gitmemek lâzundır; bu ginne I kaydile maceranın doğruluğu hakHarb esnasında Lazarus'un karısı şmda, gerçekten on parmağmda on lamıştı. Kendisinden otuz sekiz İnsan bombalan kâğıdları ancak bir geceliktir; başkında teminat veriyor. Toulouse'da bir kaza kurşununa sene sonra bu yolda azimle yiibeş kadar marifet var. Nered« ise İşte. bir bu eksikti. Nihayet o da ka vakitte işe yaramaz. Birinci sıHâdise şu.. Bilindiği gibi güney oldu. İnsan bombalan! İşin garibi, rüyen ve kanunu esasiyi ilân edevirlerinin hanginıf yer yirmi kuruş. ikinci sınıf on kurban gitti. Henüz pek gene olan her yaş başına bir marifet düşecek! liderlerinden biri osinden kaldığı hak Afrika birliği ehnas memleketidir son icadlardan biri de değil!. Al den Mithat Paşa oldu. Miryam, demir kuruştıır. Aşağı katın birinci ikinci kızı kaçarak İsviçreye sığındı, o Lâkin, Miryam hiç birinden mem lan kında münakaşaya Fakat elmas ticareti serbest değil manlar insan bombalarını harb sıra sandalyalan hiikumet adam rada mülteci sıfatile yaşamak im nun değil ve hayatta mesud ve mu perdenin arV:ası için Ağaçh linyitleri deposu dir. Hükumet inhisarındadır. Ama, içinde yapmışlar, fakat kullanmaya tuîujaeaklardır. lan için aynlmıştır. Tiyatroda v« kânını buldu. Miryam, çok zeki bir vaffak o'duğundan da şüpheli. bu fikirde olursa, Ağaçlıdan istihsal edilen linyitlerin kaçakçılık olmuyor mu, oluyor şüp vakit bulamamıslar. İnsan bombaPeki, Miryam ne istiyor? Film yıl başkaları yecek içecekle donanmış çeşidli kızdı. Hangi işe sarılsa onu mutlaDört metre boyunne kac'ar Kuruçeşme deposuna mıkledilmesine dün sofralar da vardır. (Yani büfe) ka başarıyordu. Piyanoya heves et dızı, hem de komik rolleri oynıya kötü düşünseler hakda ve bir hayli ge hesiz. İşte o kaçakçılardan birine, larının içinde, admdan da anlaşıla başlanılmıçtır. istivenler fasıllar arasında burada ti. Az zamanda, milletlerarası bir cak bir film yıldızı olmak arzusun lı değil midirler? nişlikte olan bu sa günün birinde bir Çinli geliyor cağı üzere insan var ve daha bir 72 bin lira dolandıranlar beğendikleıi şeyi parasuıı vererek rr.üsabakada derece kazanacak ka da. Meselâ beyaz perdeye aksedeat, yapılıp bittiği Selâm sabahtan sonra işi lâübaliliğe çok şeyler.Meselâ, silâh, cepane, süyakalandı dar muvaffak oldu. Harb bitince vuruyor: yiyebilirler. Yer beğenmek istiyencek bir eserde aptal Rus hizmetçivarisini iki hafta idare edecek gıda Dolandırıcılıktan sabık mahkumiyett zaman, diğer ben Dostum, diyor, iküniz de aynı hapları, su, verici ve alıcı telsiz, bulunan Aristidi İle arkadası Abdüller her gün jyun zamantndan ev Fransaya döndü. Fiyanodaki kud lerinin tipini yaşatmak. Hakikî bir zerleri gibi saat baş yolun yolcusuyuz. Onun için açık Heidelberg'in vel tiyatroya gelip istediği yerin reti ile hayatını kazanması mümkün Maruşka olarak, başka bir eserde düşman gerisinde çalışacak bir as kadir. kendilerine Uhalât komisyor.cularını, çeyrek saat konuşahm. numarası yazılı giıme kâğıdım seç değildi. Mağaz^lardan birinde sa de son derece kurnaz ve muzib bir kere lüzumlu diğer aleüer ve le su süsü vererek, manifatura ticareti yameşhur saati leri, dakikaları ve pan îbrahim Özenin 72 bin Hrasını dosin. Filân, filân geeeler oyun var tıcılık etmeğe koyuldu. Kimseye gene kızı temsil ederek seyircileri Ha.. Onu söylemeği unuttuk. Çin vazım. Eaniyeleri gösterdik li beraberinde gayet güzel bir Çin landırmışlardır. Manifatura tacirinin dır ve orada tütün içilmiyecektir. muhtac olmadan geçiniyordu. I>â gülmekten katılrmak hulyasında. Heidelberg'in meşBomba istenilen mesafe için ayar Zabıtsya vuku bulan müracaati üzerine ten başka, gün'eri, köpeği de getiriyor Yukanda da söylediğimiz gibi kin, manevî variığmı bu meslek Öyle ya, kimbilir, belki de Şarlo hur saatinden tekrar edilip atılıyor. İçerisinde kauçuk Aristidi ile Abdülkadir yakalanmıçlarayları, yılları, bayBosko'nun tiyatrosı.nda gösterilen tatmin etmiyordu. Bir fırsatmı bul nun, yahud onun ayarmda bir üs ıbahsedilmeğe başNe ise iki meslekdaş birbirlerine tan o şekilde tertibat var ki süva dır. ram, yortu, millî tö açılmakta gecikmiyorlar. Çinli: oyun dram sanatile ilgili değildir; du, gazeteciliğe intisab etti, sanat tadm. dikkatini çeker, sanat basa landı. Neden? Çünrisi ne süratten^ne de yere düştü Buğdayla batan ma\nıa çıkanldı ren günlerini, günefakat bu münasebetle yayınladığı münekkidi oldu. Geceleri serbestti maklarmı bir hamlede atlar ve der kü, Hitler zamanuı Ben, diyor, memleketime gi ğü zaman maruz kaldığı sadmeden Birkaç gün evvel buğday yüklli olilânda Bosko, tiyatıo sanatı ile a Musikideki behresi malum. Sesi de hsl en üst mertebeye yükselir. şin doğma batma zada inşaatı durdurdeceğim. Şu gördüğün köpek bana müteessir olmuyor. Deliklerine fo duğu halde Köprünün bacağma çarfAlâkah sözler kulianmış, ve tiyatro güzeldi. Aynı zamanda kabarelerde manlarını, mevsim çok hizmet etmiştir. Onu yüz İnrak batan mavna. dün akşam, vGüvenı» Mirj'am, Paristeki sulh konferan tulmustu. Şimdi ye Molotov'un Rusyaya döntograf makineleri yerleştirilmiş, şeç maçunasile denizin dibinden çıkartılbimsma giriş, oraâa oturma usul şarkı söylüyor ve hayli alkış topleri vesaireyi de bil giliz lirasmına sana satacağıro. niden faaliyete gemeye yanaşmıyan yeğeni sı toplantılarından birine iştirak tiği yerlerin resmini alıyor. Yere mıstır. leri de ilk defa bu ilânda ortaya luyordu. Bu kadarla kalmadı. Yedi direcek, dakikada bir Adam hayret ediyor ve şu cevabı temas ettiği anda da otomatik olaMirj'am Lazarus konuluyor: Orada yer kavgası ol yaşmda iken, bir müddet bale oku için gel'iği vakit Molotovla görüş çildiT İstanbulsporlulann de çanı vuracaktır. Her on beş veriyor: rak kapağı açılıyor. Saati, bundan elli yıl önce Mimaz, sigara içürnez, gürültü edil luna da devam etmişti. Onun için tü. Dsyısı ona pek iyi muamele etvapur gezisi dakikada bir o saatin ilk, or Maatteessüf köpeğe ihtiyacım miş, çok nazik davranmış: Tanrı korusun. Müstakbel bir sachael admda bir teknisyen yapmaİstanbulspor Kuliibünün tertib ettigl pekâlâ dans ediyordu. Boş zamanta, üçüncü ve son devresini yok. Yabaneı diyarlarda ne sürü ya başlamışü. Bitirmeğe ömrü vefa vaşta, insan bombalarmdan, geçen der.iz gezintisi 2981949 cumartesi jelarında üniversitenin felsefe şube Bak, ihtiyacın var mı, yok mu harbin paraşütçülerinden daha faz cesi yapılacaktır. Gezinti için ayrılan nüyorşun, kalk, hemen Rusyaya etmedi. İşi oğullarına devretti. On işaret etmek üzere meydana bir Bosko, bu ilânında bilet sözü yesine devam etmiş, oradan da diploçocuk, bir gene, orta yaşlı bir adam görürsün? gel'î la faydalanılacak şüphesiz. Fakat, hususl \apur. saat 21 de Galata rıhtırine «dühul kâğıdı» kelimelerini lar da bir müddet çalıştılar, naziler ma almıştı. Hocahğa da başladı. 3;r ve bir ihtiyar heykeli çıkacaktırKöpeğin üstünde meğer bir perük kuüanmıştır; bir ay sonra verdiği insan bombasmın içinde bulunan mından kalkacak. Boğazda ve Adiarda nedense inşaatın devam etmesini Demiş, mümkün olan yardımı aralık film senaryoları yazdı. Yabir cevelân yaptıktan sonra, Kadıköye O saatin son saniyesinde de saatin şeklinde yapılmış sun'î bir kürk başka bir ilânda «bilite denilen düşeylerden birini ayrıea zikretmeği uğrayıp, Köprüye dönecektir. Davetimünasib görmediler. Mütarekedenbancıların verdikleri konferanslar yapacağını da vadetmiş. Fakat. Mirgeçtiğine işaret olmak üzere gökte varroış. Ama, hiç belli olmuyor, hul kâğıdu sözlerini kullanıyor. Bu unuttuk. O da, süvarisinin kendisi yeler, Necmi Rıza mağazasında satılyam böyle bir seyahati göze ala beri evlâdlar da çalışıp duruyorlarbir melek ölüsü görünecek on iki tıpkı kendi postu gibi görünüyor. nî icabmda, yani düşmanla uğraşa maktadır. ikinci ilânda tiyatro kelimesini es da tereümaniık yaptı. Evinde ys mıyor. Mütehassısların söylediRlerine havari onu omuzlarma alıp gömme Onu kaldırıyor. İçinde sıra sıra el mıyacak bir duruma geldiği vakit ki bir tâbir olan ve oyun yeri mâ meğini bizzat pişiriyor, elbiselerir.i İngiliz bahriyelilerile Benim asıl vatanım Fransa ve nazaran bu saat, en aşağı 100 bin ğe götüreceklerdir. maslar saklanmış. Çinli ilâve edi kendini öldürebilmesine yarayacak nasına gelen Lu'betgâh sözile izah kîndi biçiyop, dikiyor ve sayfiyeye bilhassa Paristir, diyor, belM buyüzme musabakası sene, çok rica ederim, rakama dikgittiği zaman bahçe işlerile meşgul ediyor. Bu ikinci ilânda «seyireiçok kuvveüi bir zehir. Bu nokta biraya tekrar dönmeme müsaade et kat buyurulsun, olağanüstü bir Heidelberg saati, her halde dünya yor: Istanbul Yüzme thtııas Kulübü yüzüoluyor, sebze ve yemiş yeüştiriyorlerin geride oturanlara mâni ol Ne eve, ne dükkâna emniyet raz hazin değil mi? cüleri, eylul bidayeünde İstanbul limamezler. Nemelâzım, azıcık aşım hâdiseye kurban gitmediği takdir acibelerinin sekizincisi olacağa benmamak için ayakta durmamaları du. Ahpablarmın ya\TUİarile de kavgasız başım, haşir neşir olup olmaz. Belki polis tarafından baMedeniyet ilerledikçe, keşifler ve nmı ziyaret edecek olan tngiliz Donanziyor. dehiç bozulmadan işleyecektirmeşgul olmaktan hoşlandığı içiı da rica olunuyor. süabilir. Elmanlarını benim gibi bu terakkilerle tirlikte yekdiğerile sa mast yüzüeülerile 2 eylul cuma günü Yani, 101949 yılında muhtelif mil• çDCv:k bakımıs bilgisini öğrenmek gidiyorum. saat 18 de Lidoda yüzme müsabakasj şekilde muhafaza edersen daha iyi vaşa tutuşmus her iki taraf için de ve Bosko'nun bu tiyatroda gösteiDamarlarında Rus kanı dolaşan letlere mensub tarihçiler. belki de, sutopu maçı yapacaklardır. Kulüten de geri kalmadı. Ava giden avlanır! p diği ilk oyun 1840 ağustosu içindeğil mi? feci akibetlerin sunturlusu hazarlav« dayısı Sovyetler memleketinin saatin Ramzes, Atillâ, Sezar, Neron bün tramplen atlama birincUIJİ yarın Viyana gazetelsrinden biri, güney Adam düçünüyor, taşınayor, kö' nıyorl. ; •Mt 4taKulübdt Bundan bir asır evvel türkçeye çevrilen opera Yazan: Refik Ahmed Seveıtgil i . Köylerle m ıııınınıııııııııııııııııııııııııııııııııımıııııııııııııı şehirler arasmdakî mücadele TARIHTE> Mithat Paşaya dair Yazan: Haluk Y. Şehsüvaroglu 19 uncu asrın büyük devlet adamı Mithat Paça 1822 de tstanbulda doğdu. Henuz çocuk iken b'abası Rusçuklu kuzzatdan Hacı Eşref Efendile Vidinde ve Lofçada bulundu. Tahsiline cami derslerile başlamış ve bir müddet de îrfaniye mektebine devam etmişti. Otuz beş yasmdan sonra da fransızca tahsil etti. Bekir Sami Paşanın Konya ve Kastamonu valiliklerinde kitabet hizmetinde bulundu. Kendisindeki istidadı ilk keşfedenlerden Sadık Rıfat Paga tarafından Babıâli Mazbata odasına tayin edildi. Mithat Paşanın, bundan sonra Reşid, Âli, Rüştü. Sadık Rifat Paşaların yanında geçen ilk ne kadar âkilâne ve âdilâne idahizmet seneleri, kendisi için çok re" olunacağının ikinci misalini istifadeli oldude Bağdad vilâyetinde gösterdi. Evvelâ 1861 de vezaretle Niş Bağdadda derhaİ büyük bir imar eyaletine tayin edilen Mithat ve maarif hareketi başladı. Ve Paşa, örnek bir vali olarak ça burada da Tunada olduğu gibi İLşkanlığı, imar ve idaredeki ciddî bir isyânı maharetle basmaharetile burada dikkati çek tırdı. Mahmud Nedim Paşanın sati. Babıâli vilâyetler teşkilâtını yapmağa karar verince ilk ola daretinde memleket işleri karışrak Siliîtire, Vidin ve N:ş eya mış, vazife görmenin müşkülâtı letleri birleştirilip Tuna namile karşısında Mithat Paşa da Bağdad valiliğinden istifa etmişti. bir vilâyet kuruldu. Tuna valisi Mithat Paşanın, İstanbula gelen Mithat Paşa, burada gösterdiği muvaffakıyet Mahmud Nedim Paşanın oyuve muhtelif tebaaya karşı tatbik nuna âlet olmıyarak Abdülâzizettiği âdilâne usuller memleket le doğrudan doğruya konuşmus te, dışarıda büyük bir takdir u ve Edirne valiliğine tayin edilyandırdı. Avrupa seyahatinden mişken bu mülâkattan sonra sadönen Abdülâziz, Tuna vilâye darete getirilmişti. Üç aya yakın sadarette kalan tine girdiği vakit gördüğü intizama, temizliğe ve imara baka Mithat Paşa, ne icraatile ne harak acaba Avrupanın hangi reketlerile padişahın arzularını memleketinde bulunuyorum de ve gururunu tatmin edemedi. Pa dişahm huzurunda nasıl vaziyet mişti. 1868 de kurulan Şurayı Dev iktiza edeceğine mümaresesi ollet Riyasetine Mithat Paşa ge madığından etvar ve güftarı hotirilmiş fakat bir müddet sonra §a gitmemişti.) Daha buna benÂli Paşada kuvvetli bir rakib zer bazı ciddî sebebler (!) dolayı hissi uyandırdığından bir yıl sile sadaretten azlolundu. Artık devletin idaresindeki içinde Bağdad valıliğıne tayin yolsuzluklar önü alınamıyacak olunmustu. Mithat Paşa birer memleket bir hale gelmişti. Mithat Paşa büyüklüğünde olan vilâyetlerin bir müddet Divanı Ahkâm Ad ııniuıuıuuıuıiıUHtıııuııuıııiHiuıuııııuuıuu İKTİSAD DÜNYAStMDA İngiltere? Rusyadan kereste alacak Oluvvl Molotov'un yeğeni büe hürriyeti seçti Toplayan: A, H, R. m