Katalog

27 Eylul 1943 CUMHURÎYET Almanlar niçin geriliyorlar D talyanın teslim olmasından gün. II lerce evvel, gosteris barbi yapa. U rak mütarekenin ilanını beklemesi, vt bu sıralarda dahi harbe devam ettiğine dair Alraanyayı kandırmağa muvaf. fak olması. Sovyet . Alman harbinin ciddiliğine dair de bir takım şüphelerin uyanmasına sebeb olduğu göze çarpıyor. «Acaba şark cephesinde de bir gösteriş harbi mi yapılıyor?» sualini soranlar günden giine artmakta ve Almanlann durmadan, bilhassa zayiat vermeden ge rilemeleri, bu ric'atin çeşid çeşid suret. lerle tefsir edilmesine sebeb oluyor. Şark cephesindeki harbin ciddiliğini kaybetmekte olduğuna zahib olanlar. 1939 da imzalandığı zaman bütün dün. yayı hayrete düşüren Sovyet Alman andlaşmasına benziyen anî bir anlaşma ile karşılaşmayı bekliyecek kadar ileri gidiyor ve şlmdiki çekilme ve gerileme. leri bu anlaşmayı hazırhyan bir başlan. gıç sayıyorlar. Kızılordu bir kaç kesimde Dinyeper nehrine ulastı (Baştarafa 1 Inci sablfede) mışlardır. Gomel istikamutinde kıt'alan. mız muvaifakıyetli taarruziarını geliştirmişier ve 12 ilâ 15 kilometre llerli. yeıek 300 den fazla meskun mahjJı iş. gal etmişlerdir. Bu işgal edllen meskun mahaller arasmda Surazh şehri bulunmaktadır. Vitebsk istikametinde kuvvetlerlmiz 200 den fazla meskun mahalli İşgal etmişlerdir. selkae kesiminde düşman tabur k u v . vetlerüe 3 mevziden taaxruza geçmiştir. Lâkin her taraftan piiskürtülmüştür. Kttçükler ve yükier (Başmakaleden devam) yukanda gördüğümüz gibi kaybedilen vatan topraklavmı ele geçirmek, hakkmı aramak gayesile silâha sarıldığım ve Anglo . Saksonlarla değil, Kuslarla götülecefc bir hesabı olduğuna söyledi, Ge. çen harb sonunda Amerikaya bütün borelannı ödiyen Finlandiya, buşün Bir. leşik Devletlerle iyi münasebetler güt. mekte ve ora halknıın sempatisini k a . zanmış bulunmakladır. Böyle bir rlev. leti Anglo . Saksonlar herhalde ce7.ıUn. d.rmak istemiyeceklerdir. Kumanyanın vaziyeti de aşağı yukaıı Finlandiyanınkine ljenzetilebüir. 939 soııbaharında harb patlak verdiği sıralarda Rumanya İngilteve ile Fıansanın garantisiîii taşıyordu. Almanya ile imza. ladıklan meşhur pakta güvonerek Kus. lar bu devletin iki vilâyetini işgal t'ttik. leri zanıaıı, henı İngiltere, hem de Fran. sa, hâdiseyi kuru sözleıie protesto e t . nıekten başka bir şey yapaınadılar. Her nekadar Kuslar işgal ettikleıi iki vilâyetiıı vaktile kondileriııe aul olduğıınu iddia ediyor ioiyseler de. bu vluyetlerin. Trianon muahedesile 1913 da İngilizler ve Fıansızlar tarafmdan Kıınıeulcre ve. rildiği de bir hakikatti. 1941 dc Alman. larla boraber Sovyetlcre kaışı haıbe çiren Rumanya, işte hak tanıdığı bu esaslara giivcndiğini açıkça söylemiştiHfrhangi bir sulh masasında Rumanya. nın vaziyeti görü^üldüğü zaman, bu dcvlcte ceza vermck istesoler bile, Müttefiklerin bir hayli sık'ntı çekeceği meydandadrr. Kalıyor Bulsaristanla Macaristan. Macaristan, Reren harbdo Ahnanya ile bcraber mağlub olmuş, topraklanndaıı biiyük kısmııu komşulanna bıvakınak zorunda kalmıştı. Macaristan haklı olaTak kcndini bedbaht sayıynr ve devlet merkezinin en biiyiik meydanmda, ma. tem işareti olarak yan çekilmiş bir bay. rak buiundurııyordu. Almanya Ver. sailles muahedesini paıçaladıktaıı sonra Macaristan için yapacak iki sey kalıyor. du: Ya bütün millî ve meşru emellerin. den vazgcçerek kendini Alınanyaya boşn boşuna ©zdirmek, yahnd da Almanya iıe işbirliği yaparak o emelleri tahakkuk ettirmeğe çalışmak. Birinci ihtimal d e . lilik olurdu. Macaristan ikinci yolu seç. ti. Pil Bayraıtıı yurduıı her tarafmda kutlandı (Başlarafı 1 inci fahifede) tiklâl marşile bajlandıktan sonra, dil İbrahim Necmi Di2men. Türk Dll Ku. mevzulu kcnferanslar verilmiştir. Konrıunuımn ve Dil bayramının mânasuu feransları eski ve yeni dilden mukayebclirten bir konuşma yapmış ve Kuru. seli şiirler okunması, bundan başka rnun muhasib üyesi Besim Atalay d ı cz temsiller ve konserler takib etmiştir. Eminönü Halkevinde saat yirmı bir lürkça ile yazmı^ olduğu iki şiirinl osu. de açılan tcplantıda; Tahir Nejad Gennıuştur. Belıçet Kemal Çağlar, genclerin mL can «Tarih boyunca Türk dili» mevzu.nileri çok giizel okudukları bir dil kü. unda söz söylemiştir. Eski ve yeni dil nuşması japtıktan sonra Mithat ,Akal. leri belirten birçok şiir okunmuş, arataıım piyanoda iştirakile Saadet İçesas daki fark, mukayese imkânı verebileve Süleyman Tamer tarafmdan armo. cek örneklerle ortaya konulmuştur. nilenmiş halk'şürleri söylenmiş ve tör'e. genclerin temsil ettikleri «Vatan ve silistire> piyesi ve «Okumuş adam, kor.e son verilmiştir. medisi ile tören sona ermiştir. Atatürkün manevî huzurunda Beyoğlu Halkevinde yapılan ıop!anAnkara 26 (a.a.) Türk Dil Kurumu tıda Reis Ahmed Halid Yaşaroğlu, Genel merkez kumlu üyeleri, merkezie Kadıköy Halkevindekinde ede'oiçalışan veya çahşmıyan bir çok dilsevsr. yat öğretmeni Behçet Yazar, Csküdsrler, bugünkü Dil bayramı dolayısile. sadakinde tsmaii Hakkı Baltacıoflu, dil at 10,30 da Atatürkün muvakkat kabrini mevzuunu ve bu hususta yapılanlan zıyaret ederek bir çelenk koymuşlar ve anlatmışlardır. Büyii> Kurucu ve Kurtancının manevl Sarıyer, .Şişli, Beşiktaş, Bakırkoy. huzurunda eğilmişlerdir. Şehremini, Fatih, Eyübsultan HaikevŞehrimizde yapılan kutlama lerinde de, diğerlerinde olduğu gibi. törenleri hep umumi alâka ile karşılanan başanlı Dil bayramı dün, istanbulun bü'.ün törenler yapılarak, dil bayramının eKaikevlerinde kutlanmıştır. Törene Is hemmiyeti üzerinde durulmuştur. Dün yapılan iik ntaclartnda Beşiktaş Istanbulspor takımını 121 yendi (Yansı 2 nci sahifemizde) Beyaz siyahlılann hücum tarafj bu kadar sağlam görülmesir.e rağmen arka hatları herkesi tatmin edecek halde değildir. Bu İtibarla Beşiktaşın bayramln birinci günü Galatssarayla yapacağı maç muavin ve müdafaanın klfayetl hakkında bjzlere daha iyi bir fikir ver. miş olacaktır. İstanbulspora gelince, Beşiktaş cnünde bilhassa msçm sonlarmı dnğru nefessizlik bakımından da birinci küme ayarmda bir takım manzarası gostennedi. Temenni edelim kl bu geçici bir sar«mtı olsun.. Beşiktaş . İstanbulspor maçmın llk on beş dakikasl golsüz fakat beyaz siyahlıiarın mutlak hakimiyetleri altında geçti. Kendi nısıfşshalanna toplanmış olan tstanbulsporluların kesif müdafaalannl on beş tiakika kadar at'.ayıp gol ç'karamıyan Beşiktaşlılar gol siftahını sağ İg Kemalin şütile yaptüar. Bu ilk goiden sonra sayıîar kısa fasılalarla devam etti. Bsşiktaşlıiar birinci devrede 5 gol ve İkinci devrede 7 gol attnek suretile maçı 12 golle kEzar.dılar. İstanbulsporlular bu on İki gole ancak penaltıdan attıklarl bir gol kazanabildiler. Müsabakayı on iki golle kazanan Beşiktaş takımınm bu sayılan bilhassa hücum hattlmn gayretile kazandığım yazımızın başında kaydetmişük. Muavinler hücum hattnı oyunun kolay taraflarından besliyeır.edikleri gibi, seri hücumlar karşısında da isabetli yer tutarr.lyor gibi çalıştılar. Müdafaanın sejyal ve çabuk bir hücum hattı karşumda ne kadar muvaffak olabileceğinl İlerida ğöreceğiz. Herhalde Beşiktaşın hücum hattile arka hstlarının kifayeti denk görünmüyor. Hücum hattının sağ açlğı da henüz idman kıvaminı bulamaTnıştır. Beşiktaş İstanbul rr.açmdan evvel oynenan Elektrik . Taksim maçı Tr.kfimin 52 galibiyetile neticelendi. Vefaülar da Davudpaşayı 61 yendi'er. Davudpaşalılar da Vefanm önünde çok bozuk oynadı. Ruslar paraşütçü indiriyorlar Londra 26 (a.a.) Alman rady'osunun haber verdiğine göve Rus paraşütçüleri Dnieperde Alman betlarının gerllerine İnmişlerdir. Çok büyük bir muharebe cereyan etmekte ve' Ruslar muharebe meydanma ordu'ar sürmekteAlman tebliği Führer'in umıırrâ kaxargâhı 25 (T.P.) dirler. Smolensk şehrinin hali Alman <wduları. Başkumandaahğınjn Moskova 26 (aa.) Bugünkü Kızıl tebUği: Azak denizi sahillerinde bir Sovyet Yıldız gazetesi şunlan yazıyor: karaya ihraç tecrübesi yapılmış ise de, «Smolensk şehri sanki blr ksslrga t a karaya çıkmağa muvaöak olan bu 800 rafından silinip süpürülmüş gibi ıssız bir yüksel. kâşilik kuvvet tamamen imha edilmiştir. halde ldi, her tarafta alevler Bn derece müvesvis olnuyan ve iki Kuban köprübaşının her iki tarafmda mekte ve kesif duman tabakası şehri taraf arasındaki muharebenin ancak yapılan düsman hücumları neticesiz kal İhata etmekte idi. Mucize Işabiiinden sskeri bir zaferle neticelenebileceğine i mışür. Dinyeper'in orta kesiminde Sov kalmş ancak bir kaç ev bu harabe İçin. rananlar, Almanyanm garbda ve ce. yetlerin Alman köprübaşılarım tutmak de görünüyordu.» lıubda daha müsaid şartlar içinde dö. maksadiyle yaptıkları taarruz'.ar boşa vüşmek üzere cepheyi yarı yanya kı. gitmiştir. Bazı ağır düşman grupları saltmak luzumunu hissettiklerini iddia nehrin beri yanına geçmeğe muvaffak ediyorlar. Alman radyoları bu iddiayı olduktan sonra tekrar geri atılmışlardır. (Baştaralı I inci sahifede) kuvvetlendirmek içiri geniş ölçude neşri. Cephenin orta kesiminde ve demiryoLKezalik Arnavudluk. Yunanistan ve yat yapmaktadır. Fakat cephe kısalt. ları şebekesinin TJneça adlı kesiminin Şimal Afrika mağ'.ubiyetlerlnden ds mak ve kuvvet tasarnıf etmek esasına cenub batısında ve Smolensk muhareo nıes'uldUr. Badoglio'nun düşman. dayanan bu iddia da bir takım münaka. be meydanmda düşman kuvvetli teşkillela gizli anlaşmalar yaptığıru Chrr. ralara ynl açmaktadır. rini ileri sürmektedir. Havanuı muha chill nutkunda belirtmlştlr. Halbuki bu Meselâ Sovyet radyosu, 22 eyluf günü lefeti ve yolların bozukluguna rağmen esnada daha İtalyan askerleri harbedL şu mütaleayı yürütmüştü: «Almanlann taarruzlar geri atılmıştır, Bazı mevzi yordu. Kral da firar etmiş olmakla kendi isieklerile gerilediklerine dair ileri lerde henüz muharebeler devam etmek krallığının andını bozmuştur Harb îta sürdükleri deliller ne kadar gülüncdür! tedir. çakları ne rütbede olursa olsunlar, her Çünkü Almanlar, gerilemek sayesinde Hava teşkillerimiz bilhassa Azak deni. ttlrlü hukuk, mevki ve rütbelerini kay. cephe hattmı kısaltacaklarsa, Kızılor. zinin şimalinde ve Sojepr'in doğusunda bederler. O sebebden bu Krala karçı dunıın cephesi de ayni derecede kısala. düşman kıt'alarile temas edilmekte ve ttalyan askerlnln içtiği and hükiunsiia caktır.» kendilerine büyük zayiat verdirilmekts. kalmıştır.> Sovyet radyosu, bu (arzdaki neşriyat dir. 24 ve 25 eylul günlerinde bütün Şark Bundan sonra Mareşal Graziani, mille. la Almanlarm cephe kısaltmayı bir ba. cephesinde 105 Sovyet tayyaresi yck tm istiklâU ve kurtanlması içln işb'.rliğ; hane olarak ileri sürdüklerini. hakikatte edilmiştir. Almanlarm 5 uçağı üssüne yapmasuu taleb etmiştir. Vatanın yeni. grrilemek zorunda kaldıklannı anlatmak avdet etmemiştir. den kurtanlacağını bildirerek, milleti istiyor. Duçe'nin emrln« girmelerinl hatırlat. Fin tebliği Fakat tngiliz kaynakları bu fikirde Helsinki 26 (T.P.) Fin resmî teb mı^tır. drğildirler. Bunlara göre Almanlarm liği: Kareli berzahmda mutaddan biraz cephe kısaltmaktan maksadlan, cephe daha canh keşif kolları hareketi kayVarhk vergisi gerisinde, garba doğru iyi ve üstün ol. dedilrniştir. Aunus berzahmm garb İzmir 26 (Telefonla) Varhk vergl. duğu halde. şarka doğru fena muvasa. kesiminde küçük bir grupun Sîfir'i geçmiktar lalı olan bir hatta çekilmektir. Onun i . me teşebbıisü akamete uğratılmıştır. Ma sinden şehrimizde affedilecek 3,5 . 4 milyon lira kadardır. çin bazı mahfiller Almanlann Königs. berg'e yakın bir noktadan Odesa'ya k a . dar uzanan bir hatta kadar çekilecekle. rine inanıyor. Çünkü ancak burada cep. he gcrisindeki muvasalaları, Ruslarınkl. ne Ustün olur ve o zaman Almanlar cephe hatlannı kısaltmaktan istifade t . dcrler. Yani Almanlar. cephelerini şöyle boyle yarı yanya kısaltmak yüzünden Deniz Gd. Okulu Tarih Öğretmeni şarkta da, garbda da harbi şiddetlendl. rebileceklerdir. Graziani'nin tavsiyeleri Maarif Vekili İzmirde İzmir 26 (Telefonla) Maarif Vekili lefakatinde Orta Tedrisat Umum Müdürü ve umumî müfettişlerden biri olduğu halde buraya geldi. Dil bayramı nın baçladığı saatte Halkevine eelerek sonuna kadar törenl takib etti. Yann mektebleri gezecektir. Amerikanın Yakınşarkta açtığı iktısadî ofis NewYork 26 (a.a.) Harvard Üniversitesi en kıdemli profesörîerinden M. James, M. Landis önümüzdeki hefta Ortaşark Amerikan iktısadî ofis direktörlüğü vazifesine başhyacaktır. M. James'in bu yeni vazifesi nazırlığa muadildir. M. James Avrtıpada İşgalden İktısad Vekili İspartada kurtarılan bölgelerde r.ormal hayatın isparta 26 (a.a.) iktisad Vekili geri getirilmesi için iaşe işlerile r/'eşgul Fuad Sirrnen, beraberlerinde Sümer olscaktır. Bank umum rr.üdürü ve diğer zevatla Bu ofisin merkezi Kn'nirede bulunabirlikte bugün saat 14 de şehrimize gel cak ve Bağdad, Ankara, Tahran ye Beyrr.iştir. ruita şubeleri olacaktır. Vekil, Vilâyet, Belediye ve Parıido Kadın yüzünden cînayet ziyaretler yapmış, müteakıben iplik ve İzmir 26 (Telefonla) Kemalpa.şa ka. gülyağı fabrikalariyle diğer faorikaları zaanda Haül Şahin isminde blrisi bir gezerek rr.emleketin halıcıhk ve diğer kadın meselesi yüzünden Mustafa Üs. endüstrisi üzerinde tetkikler yapm?ş, tündağı bir ba^ kulübesinde öldürmjiş. alâkalılardan gerekli malumat almıştır. tiir. A R B A R O S D F S I V\ I BAYAR Tarafsız kaynaklara göre Almanyayı gtrilemeğe zorlıyan âmil daha başkadır. Journal de Geneve bir iki gün önce, yazdıjn bir yazıda Almanyanm insan kuvveti bakımından buhran içinde yüz. düğünü ve bunun içln cephesinl kısaltmak zorunda kaldığım anlatıyor. tsvlç. re gazrtesine Röre Almanyada topyekun sefrrberlik yapıldığı ve bu sayede İki milyon adam daha toplandığı . halde, Almanyanm askerî kaynakları. dört yıl süren savaştan sonra harbin arzet. tiği büyük ihtiyaclan tatmin ede. miyeck hale gelmiştir. Gerçi geniş ara. zinin işgali. milli topraklan harab ol. maktan korumağâ yarar, fakat cephenin de son derece uznn olması, stratejik ma. hiyette olan bir çok güçlüklere sebeb o luyor. İsviçre gazetesinin vardığı netice şndur: «En uzak kesimde dahi herhan. gi bir çözülme. umnmî bir felâkete se. beb olabiieceği için, Almanya, cepheyi kısaltmakla. milletln knvvetini korumak ve iyi kullanmak istiyor. Geçen Büyük Harbde Selânik cephesinin yıkılması yüzünden, Almanya ile müttefiklerinin kafî mağlubiyete uğramı; oldnklannı hatırlamak icab eder.» Almanlann cephelerini kısaltmak içln gerilemelerlnin sebeblerini anlatan bu mütaleaların hepsl de bir nokta üzerin. de birleşiyor: Şark cephesinde harb ciddiyet ve şiddetini mnhafaıa edecektir. Fakat ne zamana kadar? Bunu Alman gerilemesinin nasıl ve nerede duracagı. durduktan sonra yeni cephenin dayanıp dayanmıyscağı, ve bn yeni cephenin, geçen harbde olduğu ç i . bi bir Selânik kesimi bnlunup bulun. mıyacafı gösterecektir. METHİ Yepyeni Türk ve Avrupa Uaynaklarlndan faydalanarık vazdığl Hayreddin Paşanm HAYATI Tam 405 yll önce bugün, içvendler Prevezede bu marşı söylüyordu : Deniı mründe yüriirüı Düşmam arar, buluruı Ocümüz komaz, alınz Bize Hayreddinli derler!.. Seyyıd All Reis. Bıılgaristana selince. 1m devtot, Miit. tefiklerin ııazarında en suçlu sayılan küçük devletlerden biridir. Çünkü geçen Cihan Havbinc oldıığu gibî bu scfcıki harbe de lüzunısuz ycre sirmiş, aşın is. tcklerile hem komşularını, hem de büyük devlctleri yıllarca rahatsız etmiştir. Balkan sulhunun en büyük cngellerin. den biıi bir çoklan nazarında Bıılgaristandır. Eğer bu devlet ülçülü bir politi. ka gütmesini bilseydi, belki İtalyanıo Balkanlara atlamasını önlemek r.ıümkün olacak, belki de Avrııpanın bu böl. gesi şimdiye kadar düzen içinde yaşıyabilctekti. Yugoslavyanın ve Yunanista. nın Mahvolmasma ve cvnub Avrupanın harbe bulaşmasma sebob olduğu için MütUfikler Bulgaristana bir ceza vermcyi düşüncbilirler. Fakat bu ılevlet de Rusya ile iyi münasebetler güden bir dcviettir. Nasıl Finler AmeTİkada sempati toplamağa muvaffak olmuşsa, Eul. çarlar da Rusya nazarında ayni mevkii İjelki daha biiyiik iilçiide. kazanmağa şrayret harcamaktadırlar. Bu şartlar altında küçük Mihver or. faklarmın vaziyeti, umumî Avrupa mu. \T17enesinin yarın alacaŞı şekle bağlı kalıyor demektir ki bu da olsa olsa büyük devletler arasındaki kombinezonlar. dan doğabilecektir. VİTAMİN KREMİ H A SA N E.Ş Fener bahçe stadında ; Fener stadmda ilk rr.aç Kasımpaşa İle, Süleymaniye arasında yapıldl. Hırçın çarpışmalarla devam eden maç Kasımpaşanın 42 galibiyetile bitti. İkinci oyun; Galatasarayla, AnadohıhisErı takımları araslnda idi. Bu nrevsim birinci like terfi eden A. Hisarı tskımı dün Galatasaray karşısmda güzel bir imtihan geçirdi. Sağlam ve enerjik bir takm olarak Galatasaraya karşl Lüyük bir mukavemet ve zaman zaman da te8İrll hücumlar yapan Anadoluhisan dünkü büyük maçtan 21 mağlub çıktı. Galatasaray takımı da büyük 'takaaılarm iüzumsuz gurarunu taşıyan bir bal içinde bocalarken oyun, 11 olduğu zaman £z daha çileden çlkacaktı. Son maç; Fenerbahçe İle Beykoz arasında yapıldı. Demirspordan Şevketle rr.üdafsa hattının sol tarafını takviye eden Fenerbahçe, oyuna büyük bir sür'atîe başladı. Ve birbiri üzerine üç go1. yaparak devreyi 30 bitirdi. İkinci devre Fenerbehçe için ralıat bir oyun olarak geçti. 10 kişile ümidsiz bir oyun içinde bocalayan Beykoz taklml dünkü maçını 50 kaybetti. D ü n yapılan tenis m a ç l a n İstanbul Dağcılık kulübünün sonbahar kupssı tenis maçlan dün Taksim kortlarında güzide bir kalabalık karşısında yapılmıştır. Tek erkek maçında. Krisuncu, Melih Kutayı mağlub etmiştir. Çift erkek n:açmda (Suad Nerrlî. Melih Kutay) çifti fSuad Subay, Vedad) çiftini yenmişlerdir. Muhtelit maçlnda Muallâ, Suad Nem11) çifti (Kris , Rene) çîftini nosğlub etmişlerdir. Müsabakalardan sonra ga, liblere Suad Subay tarafmdan kupalar verilmiştir. Son zamanlsrdf Avrupa ve Amerikanın ıtriyat ve güzellik enstitüleri vitaminli kremi istimal etmeğe başlamışlar ve güzel neticeler elde etmiş. lerdir. Cıldlerini beslemek ve gayritabiiliklerini ve enfeksyonlarını gider. mek yolundaki gayretlerinin tahakkuku üzerine bilhassa kadlnlar arasmda müthş bir heyecan tevlid eden bu kremler Hasan vitamin kremleri namile piyasaya çıkmıçtır. SIEMENS f ÇIĞIR KİTABEVÎ KAUÇUKLANMie BEZDEN RL4MUL HAVA VANTÜP İMAL ETTİRİLECEK BORUSI) NADİR NADİ Almanlar Norveçfe fahkimal yapıyorlar (Baştarafı 1 İnci sahifede) geslnde büyük bir hava mej'dam İrşa etmektedirler. Ereğli Kömürleri İşletme Umum Müdiirlüğünden: İşletmemizce 16/9/943 te ihalçsl Uân edllen vantüp işinin görülen lüzum üzerine müddeti temdid edilmiştir. İşletmemiz İçin 42 santimetre kutrunda (15000); (30) santimetre kutîunda 5000 metre vantüp imal ettlrilecektir. Talib olanların şartnameyi görmek üzere: EREĞLİ KÖMÜRLERİ İŞLETMESİ ZONGULDAK ETİBANK UMUM MÜDİİRLÜĞÜ ANKARA ETİBANK İSTANBUL BÜROSU İSTANBUL adreslerine müracaatleri ve birer metre nümune İle fîat ve diğer hususata ald teklifleri, kapah zarf içinde olarak 5 birinciteşrin 943 tarihınde saat 14 e kadar Zonguldakta Ereğli Kömürleri İsletmesi Başsekreterliğine teslim etmiş bulunmalan lâzlmdlr. Posta İle bu adrese gönderilecek olan teklifler, tesbit edilen saate kadar gelmediği takdirde, nazarl itibara ahnmlyacaktlr. Talibler tekliflerine % 7,5 muvakkat teminat mektubu bağlıyacaklardlr. İşletme İhaleyi icrada serbesttir. (9641) Norveçteki Alman kıt'alan arttınlıyor Omer Rıza DOĞRUL Fakat her zaman pek çabuk kor. kuyor, çekiniyor, yumuşıyarak yap. macıklan terkediyordu ve şen3 pek çabuk İstanbullu olduğumı, Samsun. daki liseyi bitirdiğini, babasır.dsn. enneshıden, nihayet kitablardan öğren. diği şeyleri unuruveriyordu. Nasıl bu kadar çabuk »ınutabiliyor, bütün öğrendiklerire, annesinin tesirlerine rağmen nasıl çabucak İstanbullu bir küçük hanım olmakten çıiabiliyordu? Buna en çok hayret eden annesi Melek Hanimdı. Zeiıraya gelince bunun sebebini hiç düşünmemişti. Çünkü o hiç bir şey düşünmek İstemiyordu. Rüyaları beyaz rüyalardı. Günler İse durgun, btrrak bir su gibi yavaş ve tath akıp gidiyordu. Zehranm babası Yusuf Bey ve annesi Melek Hanım İstanbullu idiler. <ıB» de doğup büyümüş olmaslna rağmen ona da tSen İstanbullusun» diyorlardı. Bu, Zehraya hem biraz gurur veriyor, hem de tuhafına gidiyordu. Çünkü annesinin gözleri dalarak anlattığı İstanbul onun için uzak, meçhul bir memleketti. Annesi Melek Hanım bir paşa kıaydı. Usküdarlıydl. Zehraya durmadan Üsküâsn, o karanlık ahşab evleri, camilerl, küçük dar sokakları anlalıyordu. Babası Yusuf Beye gelince, küçük yaşında kimsesiz kalmış, kendi kendisina yetişmiş ve genc yaşlnda evlenip Anado'.uya çıkaııştı. Basit ve mütevekkil, yumuşak bir ıdsmdı. O da klzına unutulrauş, hayal tıaline gelmiş hatıralarian, Kâğıdhanefien, Boğaza, yaptığı gezintilerden, mahallesi olan Fatih taraflarından silik, İyl canlandırılamamış manzaralar göstermişti. Fakat Zehrayı alâkadar eden bunlar değildi. Onu süslü, güzel, İstanbul hanımları, gazetelerde resimlerini gördüğü kalaballk caddeler, yeşü Bo^ 1 ğaziçi, zümrüd Adalar, onu gazetelerde bu tabirlerle isimleri geçen yerler cezbediyordu. Bunlar ona bir peri masalı gibi yalan, ROMAN : 2 gayri haküd şeyler hissini venyordu, Hayali btr şehirden, yeryüzünde mev. riyetini vermiş, senelerce orada kalmış, cud olmıyan kimselerden bahsediliyor. bir ev, şehrin dışındaki elma bahçelerinmuş gibd hayran kalıyordu. Evet, kasaba. den toprak edinmişti. Tekaüi cîduktan ya İstanbullular gelmiyor değildi. Fakat sonra da yerleşmiş olmasma rağmen abunlar ekseri Anadoluda geze geze anne. rada sırada şikâyet etmekien, İstanbulu si gibi yajı Anadolula^mış basit insanlar. aramaktan geri kalmamıştl. Zehraya ge. dı. Kadınlar, kitablarda okuduğu nazlı, lince bu memlekette, yerlilerden birinin zarif, sinirli kadınkr değildi. Erkekleıe kucağmda dünyaya gelmişti. «Sıdıka gelince yaştnı, başını alnuş, önürleri teyzes dediği bu kadın sonradan sütankahvelerde geçen bezgin, zavallı kimse nesi olmuştu. «B» yi Samsuna bağlıyan Ierdi. şosenin üzerinde çocuklaria beraber topZehra, İstanbulu anasından, babasın raklar içinde oynıyarak büyümüştü. dan ziyade birkaç kötü kitabdan ve ga Sonra mekteb hayatı başlamlştı. Arzetelerden öğrenmişti. Fakat tmun her kadaşları hep yerli kızlardı. Kız, kendişeyi güzelleştiren bir muhayyilesi vardı. ni beğenmiş ukalâ memur çocuklannm Böylece okuduklarını süslemiş, zengln yanında yabancl kaldığtnı hissederdi. leştirmiş ve Imkânsız bir şehir, insanlar O da öbür yerliler gibi mektebe gideryaratmıştl. Bazan oraya gitmek arzusu ken başına bir atkı örter, defterierini İçinde bir an çırpınıp öliirdii. O sakln annesinin ördüğy yün torbacıkta taşırbir tabiatti. İyi bir ruhu, henüz uyan dı. Klşın helva sohbetleri, kma gecelemsmış, parlamağa. açılmağa hazır bir ri olurdu. Annesi evde kalmayı, kîtab zekâsı vardl. Herşeyden evvel mütevek. okumayı sevdiği İçin o sütannesinln, küdi. Fakat babası gibi hem mütevekkil nereden bulup getlrdiğini bilmediği hem mustarib, gayrimemnun değildi. sırmah kadife bin dallılari (*) giyip Yusuf Bey memleket memleket gez{*) Bin dallı düğün elbisesi dikten sonxa nihayet (B) de son memu'•,*,; Londra 26 (a.a.) Londradaki Nor. veç makfilleri, İsveçten Almanlann transit suretile gecmelerine nihayet ve. rildiği zamandanberi Almanlann yakmda Norveçi boşaltacaklarına dair ortada do^aşan haberleri teyid edici inanılır bir kaynaktan hiç bir haber ahnamadığim bildirmektedir. Bu şayiaya Alman kıt'alarmın günden güne fazlalf.şan faaliyeti olmuştur. Fakat, bununla beraber işgal kuvvetlerinin azaltılmış olduğuna dair hiç bir delil yoktur. Satı$ Merkezi ELEKTRON T.A.Ş. Voyvoda Cad. 58/62 Tet.:41460 Galatasaay, Beşiktaş kupa final maçı Geçen sene yapılamıyan İstanbul kupası finali şeker bayramının birinci cuma günü G. Sarayla, Beşiktaş arasmda oynsnacaktır. Müsabaka saat 16 da Şeref stadında yspılacak, oyunu hakem Samih idare edecektir. OGUŞU Yazan: PERİDE 'CELÂL ariyet alınmış altınlannı takarak düğünlere gitmeğe bayllrdı. Bilhassa kırta gecelerine.. Kız bütün güzel şeyleri se. verdi. Yalnız, g£rib, ürkek bir ruhu vardı. Fazla çağıldıyaraic akan su sesinden, şimşekten, gök gürültüsünden şiddetli yağmurdan, yüksek sesle konuşmalardan korkuyordu. Durgun sular, kurumuş toprağm bağnna hafif hafif dökülerek oradan buram, burax, mis kokulu dumanlar çıkaran yağmur, lekesiz, bulutsuz mavi gökyüzü, renkli, narin böcekler, klvrıla kıvrıla uzanan ince, beyaz dağ yolları, yazın, renk bolluğu içinde kaynaşan serin, gölgeli yeşil elma bahçeleri, keskin kokularile tütün tarlalan.. Bunlan seviyordu. Güriiltiilü eğiencelerden, öbür kızlar gibi hoşlanmaz, kma gecelerinin o biraz, ksranhk, biraz hazin fakat şiirli havası içinde mes'ud 'olduğunu hîssederdi. Boyle gecelerde kızlar renk renk sırmalı elblselerini giyer, oyalı yemenilerini uzun örgülerinin üzerine atarîardı. Ocakta yanan odunların alevleri duvarlarda pembe göjgeler halinde titreşridi. Yerde, dallı basma minderlerde nur yüzlü yorgun bakışlı İhtiyarlar oturur, kızlar nazlı, alçak bir sesle maniler söylemeğe başlar ve bir tefin haîif şlngırulan bu biraz ürkek, tath, sakin seslere karışırdı. Gecenin sonuna kadar bütün kızlarla taze gelinler sıra İle oyuna kalkar, kimisi utancdan pembeleşmiş, başı yana doğru düşmüş yavaş yavaş döner, kimisı çapkuı bükülüşler, manall bakışlar, gülümsemeler İçinde etrafı coşturur, o zaman sesler yükselir, gözler ateşlenir ve türküler manalanırdı. Zehra bu kına gecelerini, yaz geceleri elnia bahçe'erinde, ağacların altında yapılan topalntlları ve köy gezmelerini severdi. Daha doğrusu o bu toprağı, bu ucsuz bucaksız blnbir bolluk ve güzellik içinde yapılan, elinin altında canll bir kalb gibi attığını hissettiği bu toprağı, seviyordu. Şimdi gözlerini kapamıştı. KirpikîeriIILT araslndan binblr renk dalgası halinde zij'a hüzmeleri sızıyor, Zehra bu acayib renkleri yakalamağa, onları birbirinden ayırmağa gayret ederek eğleniyordu. Bu uğraşmadan tath blr yorgunluk duyarak gözlerini açtı. Etrafma bakır.dl ve yavaşça dlrseğinln üzerinde doğruldu. Ahmed kâlâ eski vaziyetini muhafaza ederek öyle hareketsiz duruyor, kıza bakıyordu. Yüzünde birşey sormak, blr şey söylemek lstiyen bir insanın tereddüdü, sıkıntısı vardl. Fakat bu Zehrayı şaşırtmıyordu. Onun bu haline alışmlştL Ahmed kasabanın esrafından Hacl Yusufların küçük oğlu i d i «B» deki or ta mektebi bitirmiş, fakat Samsana, Dağa kaldırılan kad;n hatta İstanbula giderek tahsillerini tamamhyan ve ekserisi kasabanın tahirile İzmir 26 (Telefonla) İnciraltından büyük şehirde, yani İstanbulda kalan otoır.obille İzmire gelmekte olan Hatioe öbür eşraf oğuüarl gibi tahsiline devam i?minde bir kadın, yolda, ayni otomobiL etrcemiş, daha doğrusu babası birden de bulunan 4 kişi taraiıncan zorla otobire ölünce buna imkân bulamamıştı. mobilöcn jndirilerek cagu kaidmlnuştır. Ağabeyisi tütün satmak, çiftliğe nezaret Vak'a faillerinden birisi yakalanmış. Ği etmek mecburiyetlerüe kasabadan sık ğerleri aranmaktadır. Kadın da bulunsık uzaklaştığı için Ahmedi yardımcı o muştur. larak yanında alakoymuş, tBİze bu kadar okuma çok bile.. Ulema olacak deMumhane değirmeni hak. ğ;.l ya. Tülünden anlasın kâfi, bizim ekkmda bir mektub meğimiz oradan..> diyerek kesip atmıştı. llumhane değirmeni müdürlüğündcn Ahmet ağabeyisinöen ayn anresıle birlikte oturuyordu. Bu oldu'tça garib şu mektubu aldık: bir çocuktu. Fazla konuşmaz, heriesle «4 eylul tarihli nüshanızm 2 inci saarkadaş olmaz. uysal görünür, fakat kız. hifesinde şehir haberlsri sütununda dığı zaman müthiş bir hal alıriı. Bu. «Un içlerine dair verilen kararlar, başnunla beraber büyük oğlunun şiddetin. lığı altında rnüessesemi alâkadar eden den yılmış olan annesi onun için (melek bir haber okudum: gibidir) derdi. Tütünde iyi ekspsrdi. Ata Bu yanlış haberi, 30 senedir dürüstlüğü binmesi ye nişancılığı meşhurdu. Bunlar ile tanınmış bir Türk müessesesinin efbütün kasaba ger.çlerinde az Çı>i bulu. xârı umomiye nezdindeki haysiyetini nan meziyetlerdi. Fakat Ahır.ed Lasaba kıracak mahiyette gördüğüm için aşagenclerine benz«miyoTd'a. Onlar gibi ğıdaki noktaları tebsrüz ettirmeni7İ kahveye gitmez. dügünlerde ka^ga ci rica ederim: karmaz. \alayetten gelen orospıılann 1 Ofis müdürlüğüne müracaatımda peşinde koşmazdı. Arkadaşı yo': g'bij böyle bir kararm mevcut olmîdığı cevadi. Ekseri ömrü evde. bahçelerde. t a r . bmı aldım. lalarda. kırda geçerdi. Az konuş^r, c'oür 2 Değirrr.enim altı sene evvel Miag dellkanlılar gibi. vilâyetten gelen moda. Alman firması taraf:ndan en son sıstem lan, degişiklikleri kabullenmea. Bilhassa alâtlarla techiz edilmiş olduğundan Ofit şehri, İstanbullulan sevmezdl. Evet bu hesabına çalıştığı müddetçe mukavele öbürlerine benzemiyen garib bir çocuk şartnamesine uygun evsaftaki unu kotu. Uylıkla imal etmis ve fena un çıkarma(Arfcaa w ) mıjtır.»