Katalog

Bende fazla bir teşebbüs görüldise bu, benim degil, milletin muhassaUtından çık&n bir teşebbüstür. K.ATATÜRK umhuriyet i r 5216 Telgraf ve mektub adresi: Cumhurlyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbuL No. 248 0111113 18 ' IKIIICIiBŞrîll 1 9 u ö «. Telefon: Başmuharrir ve evi: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı 24299 24290 Bu millet evlâdUrımn fedakârlıkİ&rı, kahramanlıkları içfn vahidi kıyasi bulunamaz. ATATÜRK Onun son istirahatgâhı olan salon, dün de hıçkırıklarla sarsıldı Asıl ideali ç gündenberi Onun onünJen geçıyoruz. Ardı arkan lcesilmîyen sonsuz kafileler halinde, ağır adımlarla ona yaklaşıyor, cığerlerimizin bütün kudretile son defa olarak onun havasını teneffüs ediyor ve gene ağır ağır uzaklaşıyoruz. Geniş ve loş salonda, tüyler ürpertici bir heybet var. Mazisile, istıkbalile, hatıraları ve emellerile koca vatan burada, Onun etrafında toplanmıştır. Elinde kılıcı parlıyan General, omzundaki tüfeğile dimdık duran çavuş, zannedersiniz ki dıinkıi ve yarınki sayısız ordularımızı devrılmez kalıblannın içine sığdırmışlar; Onun yanında, Onun yakınmda o kadar biz, o kadar Türktürler. Bu aslanlara bakarak görüyoruz ve anlıyoruz: Onun geçici ve maddî tatafına bıle bir dakika olsun nöbetçilık etmek, bir ferde hududsuz hayat kaynakları aşılamaya kâfi geliyor işte. Ağır ağır ılerliyoruz. Sonsuz kafileler halinde Onun onünden geçiyoruz. Ömrümüzde son defa Ona yaklaşıyor ve Onun havasmı teneffüs ediyoruz. Durmak bilmiyen hıçkmklara rağmen ortalıkta çıt yok gibi. Katafalkm etrafında yanan meş'aleler, bütün acı sesleri emiyor ve alevleştiriyor sanki. Başımı önümden ayıramıyorum. GözIerim, lâciverd başörtülü, zayıf bir kadının ensesine takılı. Başını iğmrş, elindeki beyaz mendılıle gözlerini siliyor. Sırtma bol gelen koyu renkli mantosunun alhnda sıska omuzlannın sarsıldığını, titrediğini görüyorum. İsmini bilmediğim, sesin! duymadığım bu kadma karşı içimde, tavsif edemiyeceğim bir yakınhk hissediyorum. Onun kollarmdan tutmak, onunla beraber ağlamak ihtiyacmdayım. Sessizce önümden giden, yüzünü bile görmediğim kadın şu dakıkada bana hayatımda tanıdığım bütün insanlardan daha yakın geliyor. Ve onun için de, ayni sevgile yaşamanm heyecanını duyuyorum. Yanıma bakamıyorum, arkama dönemiyorum. Fakat hududsuz bir sevgi alevinın beni ve etrafımdakileri yaktığıru duyuyorum. Meş'alelerin ortasmdakî ay yıldızh sandıkta sihirli bir ateş var. Bizi sarıyor ve damarlarımızdan sızarak kalbimize akıyor. Istırab içinde güzelleşiyoruz, yükseliyoruz; ancak mükemmeliyete yaklaşan insanların gösterebileceği bir kudretle sevişiyoruz. Meş'alelerin ortasmda yatan Atamız, bir haftadanberi yeni bir ideal peşindedir. Bu ideal sayesinde bizi ulaştıracağı tekâmül seviyesini her havsala alamaz. NAD1R NAD1 Ebedî Şefe son veda Evvelki gün Ankarada Ulus meydanında yapılan muazzam mitinğden iki canlı intıba Reisicumhurumuzun orduya taziyeti îsmet Inönü Mareşala bir mektub gönderdi «Türk ordusuna, asalet ve heybetin timsali olarak gurur ve güvenle balayorum» Ankara, 17 (a.a.) Reiticumhur Îsmet Inönü ile Genel Kurmay Baçkanı Mare^al Fevzi Çakmak arasmda aşağıdaki mektublar teati olunmuştur: Mareşal Fevzi Çakmak Genel Kurmayın Sayın Başkam Atatürkün ebedî hayata intikalini, onun hazarda ve seferde yakın arkadası olan size ve onun zaferlere sevkettiği ve gözü gibi sevdiği şanlı ordusuna taziyet ederim. Sevgili Başbuğ Atatürkün hâtırası karşısında acımız teselli bulmaz derecede derin vte duygularımız samimî sükran ve tazimle mesbudur. Emekli bir mensubu olmakla iftihar ettiğim Türk ordusunun Başkumandanhğım temsil etmekle, yüksek vazife hisleri içinde bulunuyorum. Azimkâr ve tecrübeli kumandanlar, şefkatli ve fedakâr zabitler ve Türk milletinin vazifeseverlerden vücud bulan Türk ordusuna, asalet ve heybetin timsali olarak, gurur ve güvenle bakıyorum. Türk ordusu, Cumhuriyetin ve vatan müdafaasının yenilmez âbidesi olarak gözlerimizin önünden bir an uzak bulunmıyacaktır. Saym Mareşal, siz muzaffer kumandanlarla muharebe meydanlarmda geçirdiğim yakın arkadaslığın hatıraları zihnimde canlıdır. Bu sözlerimi, aynî zamanda, kara, deniz ve hava ordumuzs selâm ve muhabbetimin ve sizin yüksek sevk ve idarenize hâlis itimadımın ifadesi olarak kabul buyurmanızı rica ederim. Reisicumhur îsmet 1NÖNO lÂrkast Sa. 7 sütun S tel Teessür, îztirab ve heyecan dün de bütün şiddetile hüküm süruyordü Bütüh konsoloslar da tazim resmi ifa ettiler I Son yirmi dört saat zarfında Büyük Şefin manevî huzurunda eğilenlerin ~ sayısı iki yüz bini geçmiştir **;/ Atatürkün manevî huzurunda, evvelki sabahtan itibaren başlıyan görülmemiş geçid resmi, dün de, ayni hız ve ayni hararetle, saat ondan, geceyansına kadar, fasılasız surette devam etmiştir. Atalarını son uykusunda ziyaret etmeğe vakit bulamıyan küçük mektebliler, dün sabah, gene erkenden, yollara dökülmüşlerdi. Karaköyle, Dolmabahçe sarayı arasm daki tramvay yolu, müthiş bir insan selînin rşgali altmdaydı. Halkın gösterdıği büyük intizam, hertürlü takdırin fevkindedir. Bu görülmemiş kalabalık; sanki gaibden gelen bir emre itaat eder gibi; kimseden bir işaret beklemeden kesif saflar halinde, ziyaret nöbetinin kendilerine gelmesîne întîzar etmişlerdir. Ebedî Şefin son istirahatgâhı olan, Muayede salonu, geceyarısma kadar, hıçkırık seslerile sarsılmıştır. Kadın ve çocuklar arasmda, baygınhk geçirenler dün, daha çok görülmüştür. Ipekli al bayrağa sarılan mukaddes tabutun önünde, dün bir ihtiyar kadın, kendini kaybederek; taş gibi kaskatı kesilmiştir. Kadıncağız, kollanndan tutularak güçlükle dışarı çıkanlmış, bu arada ayılması için kendısine su verilmek istenmişse de, biraz sonra, titriyerek kendine gelen ihtiyar nine: «Aman evlâdım.. OfArkast Sa 7 sütun ı de] Cenaze merasimi Programın şehrimize aid kısmını bildiriyoruz Pün de sayısız kafileler halinde on binlerce minimini önünden son defa geç.erek 1 Ebedî Şefımiz Ataturkun cenaze törenıne aıd esas programın Istanbula aid ikıncı kısmı bağlıdır. 2 Bu program mucıbmce, torend« yer alacak zevat ve teşekkuller sabah saat 8 (sekız) de Dolmabahçe sarayının dış kapı sından Beşıktaşa doğru olan sahada protokol memurları tarafından gosterüecek yerlerıni almıs bulunacaklardır. 3 Esas programın 121) ıncı maddesine kadar torende yer alacak zevattan mulkî erkân, sılındır şapka, frak, (sıyah yelek, bejaz kravat) ve askeri erkân buyuk unıîorma gıyecekler ve Istıklâl madalyası takacaUardır. Konsoloslar ve maiyetleri buyuk ünıforma gıyeceklerdır. Unıforma gıynujenl«r frak gıyeceklerdır. Yalnız 17 ncı maddedekı Unıversite ve yuksek okullar talebesi bu kayıddan. mustesnadır. Bu kıyafeti lâbıs olmıyanlar programın 24 uncu maddesuıdekı halk arasında yer alırlar. 4 Programın 16 ncı maddesindeki İs tanbul Vılâyetının teşrılata dahil mulki erkânı, Cumhurıjet bayramlarnıdaki ter tıb ve sıra uzeredır. 5 Çelenkler saat (7,30) yedi buçuğa kadar muntazam ve koyu renkte kıyafetll ve çelengı cesametıne gore taşıyacak a damlarıle blrlıkle tsaraym dış kapısınm Tophane tarafındaki trotuar uzerınde bulundurulacaktır. Bu çelenklerden hangıle rının Unıversıte genclığı ve hangılerının getarenler tarafmdan taşınacağı protokolca mahallınde tesbıt olunacaktu:. 6 Cenazenın Sarayburnuna muvasa latında, çelenklerden bir kısmı derhal is tıab edebıldıği kadar «Zafer» torpıtosunt. nakledılecek; gerıye kalanlar, oraya ya naşacak olan «Denızbank» ın su gemisme taşmacaktır. Çelenkler bu gemılere nak ledildıkten aonra, çelenklerı taşıyanlar karaya doneceklerdır. 7 Guzergâhta toplanmış olan halk ve mektebliler, yaya kaldırımlarını kat'ıyyen aşmıyacaklar ve mutlak bir sukut içinde mevkılerıni muhafaza edeoeklerdır. Ebedî Şefin cenaze merasiminde bulunmak üzere gelecek 8 Maarıf muduru, hangi mekteblerin olan Emden kruvazörii nerelerde yer alacaklarmı Beşiktaş, Beyoğlu ve Eminonu kaymakamlanle temas edeEdirne, 17 (Hususî muhabirimizden akfam saat 9 da Kususî; bîr trenle bura* r«k tesbit edecektir. telefonla) Ebedî Ş Şefin cenaze mera ya geldi ve biraz tevakkuftan sonra îstan) lArkası Sa. 7 sütun 5 te] L&rlcası Sa, 2 sutun 4 tel, l k l lulaaç heyeti feu ,J h t i fe bttlunaçak elan l l Genaze merasimine gelecek heyetler Dün Sovyet ve Arnavudluk heyetleri geldiler Almaniar da ayrıca Emden Harb gemfsini merasime gönderiyorlar Bulgar heyeti bu sabah 6,50 de şehrimize geliyor