Katalog

20 Şubat 1937 CUMHURtYEl İngiliz teslihat projesi Tayyarecilikte inkılâb Makinalarda ve uçuşlarda inanılmıyacak terakki hamleleri gösterildi Son fen metoduna göre yapılan bir tayyare Saatte vasatî 310 km. sür'atle dünya rökorunu tesis etti Bu tayyareler ucuza mal olmakta ve seri halinde yapılmaktadır Dünya tayyareciliği muhakkak ki dev adımlarile yürüyor. Havacılığın terakkisi evvelâ gaz motörlerde muazzam inkılâblar da yapmış, en az siklet tutup az esans kullanarak fazla kudret iktisab eden yeni yeni makineler icad ve ıslah olundu ğu gibi tayyareciliğin diğer teknik kı sımlannda da hayret edılccek neticeler veren ilerlemeler kaydedılmiştir. Avrupa kıt'asında en çok terakki ham" leleri gösteTenler Alman ve Italyan tayyarecilik sanayiidir. Fakat muhakkak en ileri giden tayyarecilik îtalyan tayyare" ciliğidir; bunu da en ileri götüren Nardi kardeşlerin tayyareleridir. Bu müessese yeni yeni muvaffakiyetler kaydetmektc dir. Gcçen sene temmuzunun 17 nci günü, Nardi F. N 305 îtalyan tayyaresi, pilot yüzbaşı Giovanni Zappetta'nın idaresinde olduğu halde, bir dünya rökoru kırmıştı. Bu rökor, boş olduğu halde 560 kilodan daha az siklette ve müteaddid kişi alan hafif tayyarelere mahsus 1,000 kilometro sürat rökoru idi.Nardi F. N. 305, bu rökoru, saatte vasatî 310,999 kilometro sürat yaparak kazandı. Bir evvelki rökor, 7 temmuz 1935 te Mau rice Arnax ve Madam Becker tarafın" dan 292,825 kilometro ile kınlmıştı. Nardi F. N 305 i imal eden mühendis Nardi biraderler, Mılânoda vücude getirdikleri tayyareyi, fennin en son te" rakkılerine uygun olarak yapmışlar ve her türlü lüzumsuz teferruattan tevakki ederek bir pişdar tayyaresi meydana koymak endişesile hareket etmişler, bunda da muvaffak olmuşlardır. Son yıllarda tayyarecilik sahasında vücude getirilen terakkilerin en canlı nümunelerinden biri olan Nardi biraderlerin F. N 305 tayyaresi, tip itibarile klâsik. tek satıhlı bir tayyaredır. Bu tayyarenin, bugünkü uçuş ihtiyaçlarının en ufak teferruatına vanncıya kadar hesab ve tat" bık edilen yenilıkleri meyanında belli ba§" lılannı sayarken, başta, tayyarenin, ica bına göre tek veya iki kişilik olarak kullanılabilecek tarzda imal edilmiş oldu ğunu, kumanda mevkıinin, ufak bir değişiklıkle, açık veya kapalışekle sokulabıl" diğini saymak icab eder. Nardi F. N 305 tayyaresinde, pilot mahalli daima arka da, yoku mahalli tam merkezdedir. O suretle ki, tayyarede, yalnız pilot bulun" duğu zaman, yolcu mahalline benzin ko" nulmak suretile, azamî seyir mesafesi 3,500 kilometroya çıkmaktadır. Nardi biraderler tayyaresinin yapısı gayet sadedir. Beden, kanadlann mer kezi ve motör merkezi bir noktada top lanmıştır ve bütün bunlar, Chrome " 400 milyonluk tahsisatı meclis kabul etti Baldvin bu muazzam hazırlıklardan maksadınher hangi bir mütecavizi, tecavüz niyetinden vaz geçirebilecek hale gelmek olduğunu söyledi « Gerek biz ve gerek diğer mem leketler, elimizde kendimize aid müstenr Eski Bahriye Nazırı Alexandre de lekeler bulundurdukça, Almanyanın hükumeti, bu projeden dolayı itham ede müstemlekâta aid metalebatta bulunmarek şöyle demiştir: sı Kaklı olacaktır.» « İşçi partisi, yalnız Milletler Ce " Başvekilin izahatt miyeti mukavelenamesinin çerçevesi da Başvekil M. Baldvin hatıblere cevab hilinde bir müşterek emniyet için lâzım veren nutkunda şunları söylemiştir: olan silâhlanma tahsisatını kabul ede « Bir kere daha tekrarlanm ki, hiçcektir. Hükumetin teklif ettiği muazzam bir tecavüz fikrimiz yoktur. İstediğimiz, silâhlanma, bütün dünyayı silâhlanmağa yalnız bir tecavüze mâni olacak bir hale teşvik etmiştir. Baldwin kabinesi de Hitgelmemizdir. Kuvvetlerimizi lâzım gelen ler gibi, müşterek emniyeti temin etmek seviyeye çıkarmazsak, ne kendi emniyeiçin değil, millî siyasetini yürütebilmek timizi, ne imparatorluğun emniyetini muiçin silâhlanmaktadır.» hafaza edebiliriz, ve ne de dünya sulhuLord lnskipp'in cevabı nu temin yolundaki rolümüzü ifa edebiBu sözlere hükumet namına cevab ve liriz. ren Millî Müdafaa komitesi reisi Lord Ordumuz ve donanmamız, bugün Inskipp şunları söylemiştir: 1914 teki halinden daha az kuvvetlidir.» « Masraflanmızın hangi yekuna ba" Hükumet, Lokarno misakının yerine iğ olacağı şimdiden kestirilemez. Membütün eski Lokarnocu devletlerin iştirak leketimizin, düşmanm her türlü taarru " zunu tardedebilecek bir vaziyette bulun edecekleri yeni bir itilâf ikame etmek üması lâzımdır. Taşıdığı isme lâyık olan midini kaybetmemiştir. Avrupada son iki üç sene zarfmda isher hükumetin, vazifesi yabancı bir dü$tikrarsızlığm en büyük sebeblerinden bimanın memlekete galebe etmemesini te min etmektir. Büyük Britanya, müstem risini, Büyük Britanyanın taahhüdleri ve lekelerinin müdafaası için para verecek" mes'uliyetlerile maddî kuvveti arasındatir. Dominyonlar da kendi hisselerine dü ki .»uvazanesizlik teşkil etmiştir. Taah şen müdafaa hazırlıklanm kendi ceble " hüdlerimizin ve mes'uliyetlerimizin, madrinden para vermek suretile yapmakta dî kuvvetimizin bu derece yukarısında dırlar. İşçi partisi, Milletler Cemiyeti olmasından dolayı çok güç olan vazife mukavelenamesi ahkâmı mucibince, mü mizi, kollanmız daha kuvvetli olsaydı dafaa kuvvetlerinin, memleketin mes'uli daha kolay yapabilirdik.» yetile mütenasib olması hakkmda bir kaMillî müdafaa ile kollektif emniyet rar sureti kabul etmiştir. Bu parti, mü " arasında tezad yoktur. dafaa kuvvetlerimizin milletlerin haklanBaldwin, îngiliz ordusunun, îngiltere nı, hürriyetlerini ve demokratik müesse" hükumetinin girişmiş olduğu taahhüdlere seleri koruyacak bir vaziyette olmasını tevfikan, Fransa ve Belçikanın bir taarve beynelmilel kanuna riayet edilmesini ruza uğraması takdirinde, bu memleketistemektedir. Fakat bu memleket, mü leri müdafaa için kullanılacağmı hatır dafaasız kalacak olursa, demokratik nur latmıştır. esseselerimizi, kim müdafaa edecek? Hatib, ilâveten demiştir ki: İngiliz siyasetinin bütün hedeflerini bi« Îngiltere hükumeti, müstakbel her liyorsunuz. Bu hedefleri, M. Eden, açık türlü buhran ihtimaline karşı hazırlan surette tarif etmiştir. Avrupaya aid umumî bir hal sureti bulmak maksadile mü ~ mağa çalışmakta ve Milletler Cemiyetizakerelere girişmek arzusundayız. Mil ni bırakmış olan bir takım büyük devletletler Cemiyetinin nufuzunu takviye et leri, Cenevreye tekrar gerirmeğe uğraşmek istiyoruz. Sıyaset sahasında sükunu maktadır. fBaştaraft 1 inci sahifedel O güne göre bugün! ir ad cedveli yazıyorum. Gerçi orada bugünün çocuklanna takılmağa değer tek bir isim yok. Hepsi Arab ve Acem adıdır ve hepsi farisî kaidesine göre nisbet edatı almışlardır. Fakat garıb bir bereketi ifade ettiği için cedvelin tarih bakımından kıymeti vardır: Edaî, İshak. Çelebi, Eflatun, llhamî. Emirî, Ümidî, Amasî, Enverî, Beligî, Bihiştî, Bidarî, Beyanî, Sübutî, Sinayî, Camî, Celilî, Cenabî, Cevherî, Haletî, Hapsî, Hayretî, Sineçâk, Haverî, Hü dayî, Hayalî, Danışî, Zati, Rahmi, Rehikî, Rızayî, Remzi, Riyazî, gene Rıyazî, Ziynetî, Zeyrekî, Sagarî, Sagirî, Sai, Saatî, Sıhrî, gene Seherî, Süruri, Sifalî, Selikî, Şani, Şahidî, Şükrü, Şemsı, Su birî, Sayfî, Arif, Arifî, Abdi, Saniî, Küçük Abdi, Askerî, Aşkî, Derviş Bektaşî, Ali Çelebi, Gubarî, Derviş Nakşibendî, Gazalî, Firakî, Ferdı, Fasî, Fuzuli, Fenanî, Fikri, Feyzi, Faikî, Kutsi, Kandi, Kıyasî, Kâtibî, gene Kâtibî, Keşfî, Günahî, Lâmiî, Lâyhî, Lâtifî, Lâ'lî, Lem'i, Livayî, Mealî, Mahremî, Mahvî, Müdamî, Merdümî, Mu'tî, Müslimî, Meşrebî, Muidî, Mümm, Meylî, Nizarî, Nişanî, Nazmi, Nimetî, Naimî, bir daha Naımî, Nikabî, Nigâhî, Nuhî, Nuri, Neharî, Nıhanî, Vahidî, Visalî, Hicri, Hüdayî, Helakî, bir daha Helâkî. Yahya, Agehî, İlâhî, Emanî, Beyanî, Tıraşî, Sani, Hacıbey, Celâlî, Cemalî, Cenanî, Hükmî, Hatemî, Hüsrev, Derunî, Derviş Çelebi, Raî, bir daha Raî, Topal Refı', Ruhî, Sırrı, bir daha Sırrı; Şanî, bir daha Şanî, Sadık, Sadi, Molla Âşık, Ayarî, Ubeydî, îzarî, İşretî, îlmî, Ulvi, Ahdî, Fazlı, Fünunî, Fevrî, Mecdi, Mahî, bir daha Mahî, Muhtarî, Meşamî, iki tane Mealî, Nigâri, Küçük Nihanî, Vüsulî, Yetimî!.. Bu adların herhangi bir lugatten gelişigüzel seçilmediği belli. Hatta dikkat olunursa içlerinde kulağımıza çok munis gelenler de var. Demek ki cedvel yaşamış kimselere taalluk ediyor. O halde bunlar kimdir ve bir sıraya dizilmelerindeki münasebet nedir?.. Izah edeyim: Şu iki yüze yakın ismin sahibleri ayni devirde yaşıyan, birer suretle şöhret alan şairlerdir. Bunlann içinde yarım düzine eser bırakan Mecdi, Gül ve Bülbül bediasmı yaratan Fazlı, Ahlâkı Süleymaniye muharriri Fevrî, birer tezkere sahibi olan Molla Âşıkla Lâtifî, mersiyesile ve Yusuf Zeliha manzumesile meşhur Yahya, Selimname muharrirleri İshak ve Şükrü, ölmez şair Füzuli göze çarptığı gibi güzellığile ayn bir şöhret almış olan Celâlî, on sene zindanda kaldığından dolayı garib bir mahlas takınan Hapsî dahi dikkat celbetmekten geri kalmazlar. Etki Bahriye Nazırımn nutku LAPAK ÜÇARKEN Nardi F. N 305 tayyaresi Pek çok akrobasi numaralarından başka tekerleklerini içeri alarak doğrudan doğruya gövdesi üzerine yere inmeğe de muvaffak oldu Molybdene'li çelık tüblerden müteşek küdir. Kanadlarm haricî kısmı ahşabdır ve tekerlekler, uçuş esnasında tayyarenin içine çekilip açıkta kalmıyacak şekilde tertib edilmiş Nardi F. N. 305 tayyaresi, tek satıhlı olarak 1155 litre benzinle uçuş yaptığı zaman, azamî seyir mesafesi 3500 kilometrodur. Çift satıhla seyir mesafesi 1100 kilometrodur. Bu tayyarenin fevkalâde kullanışh olduğu sabit olmuştur. Bunun ilk tecrübe uçuşlarını yapan meşhur tayyareci Arturo " Ferrarin, o tecrübeler esnasında, en güç akrobasi hareketlerini kolayhkla başarmıştır. Ferrarin, bu hareketlerde o derece ileri gitmiş ve o kadar korkusuz davranmıştır ki, tayyarenin metaneti ve kullanıslığı hakkmda kat'î bir fi* kir vermek maksadile, tekerlekleri mey dana çıkarmadan, tayyarenin doğrudan doğruya karnı üzerine yere inmiştir. Bu iniş o kadar muvaffakiyetli ve o kadar ânzasız olmuştur ki, yalnız pervane ka ~ nadlarınm uclan kıvnlmış ve tayyare, bu ilk tecrübeden birkaç dakika sonra ka nadların yerine yenilerinin takılmasını müteakıb derhal ikinci defa olarak ha valanmıştır. Nardi F. N. 305 tayyaresi, îtalyanın on binlik plânı için tatbıkında selâmet görülmeğe başlanan bir tip mevkiini tut " muştur. Yapısı basit, ekonomik ve ken " disi teknik sahada vücud« getirilen en son terakki eserlerile mümeyyiz olan bu tayyarenin âmilleri, hiç te yabana atıl mıyacak bir fikir ileri sürüyorlar ve di yorlar ki: «Elde muayyen bir para mevcud oldukça, 600 kilo ağırlığında bomba yükile saatte 400 kilometroluk uçuş Duçenin buyuk oğhı Vittorto Musolini tayyareyl tetkik ederken yapabilen 1000 beygir kuvvetinde iki üç tayyare yerine, 3000 kilo ağırlığında bomba yükile uçabilen 200 beygir kuvvetinde sekiz on tayyare yaptırmak da" ha münasib değil midir? Kemiyet, key fiyetin zaranna olarak tesir yapmamahdır.» Nardi biraderler, tayyareleri üzerinde mütemadiyen çahşmaktan, ona yenilık ler ilâve etmekten biran hali kalmıyor lar. F. N. 305 tayyaresi, ilk inşa edildi" ği tarihten itibaren, gerek imalât husu " sunda, gerek aerodinamik bahsinde bir" çok yenilik'erle teçhiz edilmiştir. Bun lar, basit ve basit olduğu kadar da tayyareye metanet veren şeylerdir. Nardi F. N. 305 in en büyük meziyetlerînden birisinin, tayyareci Ferrarin tarafından yapılan ilk akrobasi tecrübelerinde tat bik ettiği gibi, icabmda tekerlekler da ~ hilde olduğu halde, 25 30 metroluk bir sahaya inebilmesidir. Bu gibi inişlerde, o ilk tecrübede de sabit olduğu gibi, tayyarenin zaran, pervane kanadlarının ucla nnda kıvrıntılar hâsıl olmasından ibaret kalmaktadır. Nardi F. N. 305, kulla nıhşındaki bütün bu kolaylıklar itibarile, vasat kabiliyetli veya alelâcele yetiştirilmiş pilotlar tarafından dahi sühuletle idare edilebilmesi noktai nazanndan, tayyarecilik sahasında \ücude getirilen en mü" tekâmil makinedir. Bunlardan maada, Nardi kardeşler tayyaresinin bir hususiyeti de, yapısının son derece mukavemetli olması sayesin de, 180 beygirden 450 beygire kadar her kuvvet ve her tipte motör takılabilmesi keyfiyetidir. Nardi fabrikası, İtalyan ordusu hesabına seri halinde imalâta başlamış, bu imalât üç tip F. N. 305 üzerinden yapılmaktadır. Bu tiplerden birincisi ve ikin" cisi 180 ve 200 beygirlık motörlerle mü" cehhezdir. Tayyareye 425 beygirlık bir motör konulduğu takdirde, iki de mitralyöz ilâvesiîe, 4500 metro irtifad saatte 405 kilometro sürat elde edilmektedir. İtalyan hava hücum filosunda bu sı nıf hafif tayyarelerden külliyetli miktarda bulundurulması kararlaştırılmıştır. Memleketimizin, asla taarnız niyeti tesis etmek için bütün milletlerle beraberce çalısmağa ve iktısadî sahada mesai yoktur. Sadece istediğimiz şey, herhangi birliğinde bulunmağa hazırız.» muhtemel bir mütecavizi tecavüz niyetinden vazgeçirebilecek bir hale gelmektir. Almanya, Ingiltere için Bugün istemekte olduğumuz kredilerin tehlike midir? Amele fırkası mensublanndan Albay müsaadesi nisbetinde kuvvetlerimizi ar tırmadıkça, ne kendi emniyetimizi, ne Wedgwood, ezcümle demiştir ki: « Bizim için tehlike, Japonya de imparatorluğun emniyetini temin edebi ğildir. Eğer günün birinde bir tehlikeye lir, ne de cihanda sulh ve emniyeti muFakat benım bu cedveli sütunuma gemaruz kalacaksak, bu tehlike, Alman hafaza işinde herhangi bir rol oynıyabiliriz.» çirmekten maksadım Onaltıncı asrın ilk tehlikesi olacaktır. Hitler'den kurtulmaAmerika da silâhlanacak yarısında yurdumuzun nasıl bir şair salmız için paramızın mümkün olduğu ka dar iyi bir şekilde sarfedilmesini istiyoVaşington 19 (A.A.) Deniz da gınına uğradığını göstermektir. İsimlerini ruz. îngiltere ile Fransanin erkânıharbi iresi direktörü Amiral Willium Leahy, sıraladığım iki yüz şair, o elli yıllık devre yeleri arasında görüşmeler yapılmalıdır. Deniz Bakanlığının M. Roosevelte bir içinde eserlerini okutmağa, adlarını tanıtAlman tehlikesinden korkan diğer dev teklif yaparak Amerika donanmasmın mağa muvaffak olan şahsiyetîerdir. Bu letlerle de umumî bir istişare yapmak im îngiliz donanmasile mutlak surette müsa bahtiyarlığa nail olamıyarak sığındıklan kânı mevcud olup olmadığı hakkında gö vi olmasını istiyeceğini bildirmiştir. Zira, köşede meçhul bir hayat yaşıyan şairlerüşülmek icab eder. Böyle bir istişare ya Îngiltere donanmasını takviye ettiği tak rin yekunu hiç şüphe yok ki daha dol pılnjakta olduğu hakkmda bize teminat dirde, Amerika da takviyeye mecbur o gundur. O halde 16 ncı asrın ilk yarısı verilebilir mi?» lacaktır. Bununla beraber Amerika, İn gerçekten şair salgını içinde geçmiş degiliz yeni inşaatı hakkında resmî malu mektir. Liberallerin tenkidi Nurdı F, N. 305 uçmağa hazırlanvken, cşağıda tekerlekjerini içeri alarak karm uterlne yere indikten sonra Bugünün ayni bakımdan bize ihsas etLiberallerden Mander, ezcümle de mat almadan hiçbir teşebbüste bulunmıyacaktır. tiği kıtlıkla o bereketi karşılaştınnca hanmiştir ki: gisinin daha faydalı olduğunu, ne yalan söyliyeyim, ben kestiremiyorum, herşe yin kıymeti azlığındadır, sözüne bakıhrsa IBastarafı 1 inci sahifedei Vekillerimiz göröştüler bugünün o günden iyi olduğuna inanmak ği tahmin olunmaktadır. Öğleden sonra îktısad Vekili Celâl lâzım amma özsüz azlıkla özlü çokluğun Dahiliye Vekili gidiyor Bayar, Millî Müdafaa Vekili Kâzım kıymetleri gene başka. Dahiliye Vekili ve Halk Partisi Ge Özalp, Ali Çetinkaya ve diğer VekilleM. TURHAN TAN nel Sekreteri Şükrü Kaya, bu akşamki rimiz Dolmabahce sarayına giderek Başvekilimiz İsmet înönüne mülâki olmuş Hamallar cemiyetinin bir trenle Ankaraya dönecektir. lardır. Başvekilimiz Vekillerle iki saat mektubu Celâl Bayarın îzmir seyahati kadar görüşmüş ve beraberce çalışılmış Hamallar cemiyeti reisinden aldığı İktısad Vekili Celâl Bayar bugün sa" mız bir mektubdur: tır. at ikide limanımızdan hareket edecek o" «19/2/937 tarih ve 4588 sayılı gazetelan Ege vapuru ile îzmire gidecektir. Hataym ana yasasınm tanzi nin ikinci sahifesinde sırık hamallığı ve Celâl Bayarın refakatinde îş Bankası minde bulunacak heyet hamallann fıkri başlığı altındaki yazıumum müdürü Muammer Eriş te bulu larda Hamallar cemiyeti reismin mütahareket etti nacaktır. İktısad Vekâleti Deniz Müs leası, henüz tadılât şekli tesbit edilip Ankara 19 (Telefonla) Hatayın bildirümediğı ve markasız hamalların te«an Sadullah ve Devlet Denizyollan Müdürü Sadettinin de îktısad Vekiline ana yasasının tanziminde bulunmak üze" Kaymakamlık ve Belediye idarelerin refakati muhtemeldir. Ziraat Bankası re Cenevreye gidecek olan heyetimiz den ehemmiyetle takib edilmekte ol umum müdürü Kemal Zaime Ankara Haricive Vekâleti kâtibi umumisi Nu " duğu ve esasen sırık hamalhğının çokdan Îzmire hareket etmesi için emir veril man Menemencioğlunun başkanlığında tan tarihe karışmış bulunduğu şeklin dedır.» miştir. Celâl Bayar İzmir limanınm vazi" bu akşam Ankaradan lstanbula hareket etti. yetini ve iktısadî işler hakkmda tetkikatta bulunacak ve belki Nazilliye de gide Ankaradan gelenler cektir. Ankara 19 (Telefonla) Ziraat ! Nafıa ve Gümrük Vekilleri Vekili Muhlis bu akşam îstanbula gıtti. Bavramiarımırın sahici bayram Nafıa Vekili Ali Çetinkaya ile Güm Bu akşam İstanbula hareket eden tren olabilmesi icin bizi yasatan toprak rük ve Inhisarlar Vekili Ali Rana da de Başvekâlet müsteşan Kemal, îktısad ların seîâmetini hatırdan çıkarma ma'ıvız. Gökîerimizin korunma"=ını, Vekâleti müsteşarı Faik Kurdoğlu, emdün sabah şehrimize gelmişlerdir. îki Vefeiâkete usrıvanların vardımına koşkil Haydarpaşa gannda Vali Muhiddin niyet işleri umum müdür muavini lzzet maerı. kimsesiz yavruları ölümden Ustündağla birçok zevat tarafından kar tin ve nüfus umum müdürü Muhtar da kurtarmaeı unutmamalıvız. bulunmaktadır. §ılanmıştır. Vekillerin İstanbul içtimaı r Kurban derilerini veriniz!