Katalog

İÇ SAHİFELERDE 3 fincüde: tspanyadaki kanlı harb 4 üncüde: Hikâye 5 incide : Tayyarecilikte inkılâb 6 ncıda : Spor haberleri 7 ncide : Çocuk Sahifesi V. .QQ t S3]fl! 4üO3 umhuri Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366. Tahrlr heyeti: 24298. tdare İSTANBUE CAĞALOĞLU Telgraf ve metfEub adresi: Cumhnrlyet, tstanbul > Posta kutusu: îstanbll, No 248 ve matbaa frısraı 24299 » 24290 p . UülHdnBS] Avrupanm Gozu onunde Yangın ve cinayet Eğer bütün Avrupa, bir gün îspanyadan azacak umumi bir harble şimdiki Avrapa haline gelmek istemiyorta vakit kaybedilmeden îspanyol dahili harbi durdurulmalı ve bn memleket rejimini tayin edecek serbest bir intihaba sevkedilmelidir. spanyadaki dahilî harb, tarihin pek az kaydettiği birfacia halini çoktan bulmuştur. Bu, medeniyetin gözü ö'nünde tahrib eden bir yangın ve mütemadiyen öldüren bir cinayet haline gelmiştir. Şaşılacak şeyse yangından ve cinayetten zryade bu yangmla bu cinayeti durdurmıyan insanlığm zayıflığında ve perişanhğındadır. Bütün tarihte insanlığın bu kadar sukut ettiği hiç göriilmemiştir sanınz. B BugünHatay meselesinin Atatürk dün Floryaya gittiler ve müzakeresi muhtemel civarda bir tenezzüh yaptılar Başvekilimiz dün Vekilleri kabul ederek uzun müddet görüştüler. Izmir seyahati için bugün karar vermeleri muhtemel Büyük Şefin gezintileri Vekillerin îstanbul içtimaı D Foto <Cumhurıyet> Ulu önder dün Floryada Deniz koşkünün tar açastnda Başvekihmiz Ismet Inonü ve Nafıa Vekili Ali Çetinkaya Koprüde, Millî Müdafaa Vekili Kâzım Özıüp Dolma'bahçeye gelirken Eğer bu kavga hakikaten îspanyanm dahilî bir işi ise, yani hakikaten sağ ve sol kavgası ise onun neticesini silâhların zaferinden değil, milletin reylerinden beklemek doğru olur. Eğer Avrupa istemek ve yapmak kudretini haiz olsa lspanyada boğuşanlan harb meydanlanndan çekerek rey sahnesine gönderebilirdi. Anlaşıhyor ki lspanyada adına dahilî harb denilen kanlı haile hakikatte haricî bir harbin küçülmüş şeklinden başka birşey değildir. Eğer hakikat böyleyse, ki görünüşte böyledir, Avrupaya belâlar mubareki.. Bugün bir boğa döğüşü gibi îspanyada cereyan eden vukuat, yann Avrupanın saçaklannı saracak bir yangın başlangıcıdır. Devletler, dahilî harbinden dolayı îspanyaya müdahale etmemek siyasetini tesis etmek için nafıle yere uğraşıp duruyorlar. Hakikatte bu müdahale etmemek siyaseti müdahalenin paravanı hükmünde bir riyakârlık ve bir hilekârlık manzarası göstermektedir. Ispanya işleri bir hadde varmıştır ki Avrupa için ve ciddî, insanca bir Avrupa siyaseti için bundan sonra oraya müdahale etmemek değil, bilâkis müdahale etmek çaresi bulunmak gerektir, ve bir an önce. Çünkü her geçen zaman Avrupamn ve insanlığm zararınadır, ve bu gidışle bir gün gelebilir ki o zaman müdahale dahi pek geç kalmış olabılır. Büyük önder Atatürk dün öğleden sonra Floryayı teşrif etmişler ve Floryada Deniz köşkünde bir müddet istirahattan sonra etrafta bir gezinti yapmışlardır. Atatürk saat on yedide Dolmabahçe Sarayına dönmüşlerdir. Ve IktlSad gldİyOrlar Başvekilimiz îsmet înönünün Izmir seyahati henüz kat'iyetle takarrür etmemiştir. Kendilerinin bugün şehrimize gelecek olan Hariciye Vekili Dr. Rüştü Aras, IIIII.IIIIM.M.IIIMIMM,,,,,,,,,,,,,,,!!,. lllllın,, MMIIIII, Başvekilimizin tetkikleri Başvekil Ismet Inönü, evvelki aksam sehir dısında yaptığı otomobil seyahatinde civar köyleri de ziyaret etmiş ve Silivriye doğru gezintisine devam etmiştir. Ismet Inönü Selimiye köyünün üç kilometro ilerisine kadar gittikten sonra şehre Küçük Vlkü Büyük önderin yakaladönmüstür. lartna çiçek takarken ve Hatay teşkilâü esasiyesini konuşmak üzere Cenevreye gidecek Hariciye Ve " kâleti Umumî Kâtibi Numan Rifatla görüşüp icab eden direktifleri verdikten sonra bir karar almalan muhtemeldir. Bugünkü içtimada Hatay teşkilâtı esasi" yesi hakkında mukarrerat ittihaz edilece[Arkası Sa. 5 sütun 4 te] „„„„„, „„„„„ , ,„ ,,,„„ ,,„„ „„„„„„„» Hariciye Vekili bugün Atinadan avdet edecek Yunan Başvekili «Balkan Birliği, bu defaki konseyden daha ziyade kuvvetli olarak çıkmış ve sarsılması imkânsız bir şekil almıştır» diyor Büyük önderin şeref verdiği bir bahar levhan İngiliz teslihat projesi 400 milyonluk tahsisatı meclis kabul etti Baldvîn bu muazzam hazırlıklardan maksadınher hangi bir mütecavizi, tecavüz niyetinden vaz geçirebilecek hale gelmek olduğunu söyledi Mudanyada Mütarekeevi dün açıldı Müze haline konan binada büyük merasim yapıldı Bursa 19 (Telefonla) Mudanya mütarekesinin imzalandığı ev bir müze haline konmuş ve bugün merasimle açılmıştır. Merasimde başta Bursa valisi Şe~ fik olmak üzere bütün yüksek hükurnet memurlan, askerî erkân, Bursa ve Mu danya halkı hazır bulunmuştur. Bu vesile ile Mudanya baştanbaşa donatılmış ve lArkası Sa. 6 sütun 6 da] Rumen Nazırları 15 marffa Türkiyeye gelecekler Atina 19 (Hususî) E>ün geç vakit gazetecileri kabul eden Başvekil Metaksas Balkan Antantı Konseyinin müzakereleri neticesi hakkında beyanatta bulunarak Yunanistanm, diğer üç müt" tefiki gibi istihsal edilen neticeden ta" mamile memnun kaldığını söyledıkten sonra : « Balkan Birliği, bu defaki Konseyden daha ziyade General Metaksas, Stoyadmovıç ve Ru§tu Arasla birlıkte kuvvetli olarak çık " mıştır. Bunu Yunan milletine söylemek daima sarsılmasına imkân bulunmıyan le bahtiyarım. Sulhun istikrar ve intiza bir teşekkül olarak kalacaktır» demiştir. mmm bir teşekkülü olan Balkan ittifakı lArkası Sa. 6 sütun 1 de] IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIinilflllllllllllllllMIIIIMIIIinillllllllinillllllllllllillllllllllinillllllillllinilllllllllltllllllMlllllllllflllllllllllllllHllllllllltilflllllllll İ Bu mümkün müdür? Biraz zor olmakla beraber bunun mümkün olduğuna hüküm verebiliriz. Bunun için teşebbüs aîacak devletler şunu söyliyeceklerdir: « îspanyanm dahilî harbi dursun ve bu memleket halkı bitaraflığı ciddiyetle temin olunacak bir intihaba sevkedilsin. Bu maksadla icab ederse Ispanya abluka altma almarak her iki taraf silâh1 lannı terketmeğe icbar olunmalıdır.» Müdahalenin şekli şu olacaktır: Dahilî harbi durdurmak, îspanyanm başına Avrupanın nezaret ve murakabesıle müeyyed tam bitaraf muvakkat bir hükumet geçırmek, ve Ispanyol milletine büLondra 19 (Hususî) İngilterenin tün serbestlıkle bir intıhab yaptırmak. yeni silâhlanma projesi hakkında Avam Bu ıntıhabın neticesi îspanyanm normal Kamarasmda ıkı gündenberi devam eden hükumetinı tayin etmiş olur. İspanyaya karşı böyle bir müdahaîe müzakereler bugün bıtmiştir. Avam Kamaraîi, hükumete dört yüz milyon îngi" caiz olur mu? Yerden göke kadar. Çünliz lirasına kadar istikraz akdedebilme kü orada cereyan etmekte olan macerada sine salâhiyet veren kanunu 145 reye dahilî prensip kavgalan çoktan geçilerek karşı 329 reyle kabul etmiştir. tahrıbkârlıkta yırtıcı hayvanlan gölgede bırakan merhalelere atlanmış ve en fe Avam Kamarasınm dün geceki celse" nası mesele açıktan açığa enternasyonal sinde İşçi partisi lideri binbaşı M. Atlee, bir kavga yolunu tutmuştur. Sosya Başvekil M. Baldvvin, İşçi partisine mensub mab'uslardan eski Bahriye Na listler nekadar enternasyonalistseler zırı Alexandre, İşçi partisi mensublarınGeneral Franco tarafi onlardaaı dadan miralay Wedgword, Liberallerden ha fazla enternasyonal olmuştur. Mander'le Lord İnskipp heyecanlı nu Franco kıt'alannda Ispanyoldan zituklar irad etmişlerdir. yade yafeancı var: Faslılardan başlıişçi partisi lideri binbaşı Atlee ezcüm İngılız Başvekilı Baldvın resmî elbısesıle yarak Almanlara varıncıya kadar. le demiştir ki: siyaseti yoktur. Bugün bize yapmakta olEskiden bir enternasyonal biliyor« Silâhlanma hakkmdaki Beyaz ki" duğu teklifler, altı senelik millî hükumeduk: Komünist. Ispanya dahilî hartabın her cümlesi harbi uzak bir ihtimal tın vâsıl olduğu korkunç neticedir. binin General Franco safları bize yeolarak değil, fakat yakın bir hakikat olaîngiltere hükumeti, çok ağır bir mesni bir enternasyonal öğretti: Faşist. rak göstermektedir. Bugün, harb esası ü" uliyet altındadır. Baldwin kabinesinin siİki enternasyonalin ve bu iki enternas zerine bir teşkilâta malik bulunuyoruz ve lâhlanma programı, doğruca harbe gö " yonal saflarında bütün milletlere men kat'iyyen hiçbir sulh siyasetimiz yoktur. türecek olan bir yoldur.» sub muhariblerin çarpıştığı bir harbe daFilvaki îngiltere hükumetinin bir sulh [Arkast Sa. 5 sütun 4 te] hilî harb denilir mi hiç? IIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIII1IIIIIIIIII1MIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIII1I1II1IIMIIIIIIIIIIIIIIIMMIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1II Buna nazaran ıspanya işlerine Avru unarak yeni, serbest ve tam bitaraf bir Birşey hesab haricidir: Serbest intihab paca müdahale yalnız caiz değil, belki intihab yapılmadıkça îspanyanm hiçbir neticesinde İspanyada komünist bir hüçoktan vacib olmuştur bile. Şimdiye ka hükumeti tanınmıyacaktır. kumet vücud bulamaz. Buna îspanyadar taraf tutarak yapılan müdahaleleri, Bu işi Milletler Cemiyeti bir karar al nm şimdiki tekâmül derecesi bizatihi bütün İspanyaya şamil tek müdahale ha ına alabilir, ve o karara iştirak edecek mânidir. Bunu bazı memleketlerin çok line sokmak lâzımdır. devletler onun tatbikatmı dahi deruhde ileri giden bir iddialanna nazaran korkuedebilirler. Şimdiden biliniyor ki Avrupa devletlerinden bazılan İspanyada taraf tutmuş bulunuyorlar. Hatta onlardan Franco hükumetini tanıyanlar bile vardır. Bu gizli kapakh birşey değildir. Fakat bu devletler dahi şimdiki tercihlerini serbest bir intihabın neticesine talik etmeke büyük bir fedakârhk yapmış olmazlar. Eğer onların dediği doğru ise zaten inAblukaya rağmen silâhlannı terket tihabın neticesi kendi maksadlannı daha Inemek istiyecekler bulunabilir. Onlara kısa ve daha tehlikesiz bir yoldan temin Su hakikat anlablacaktır ki silâhlar terko etmiş olur. Fransada sosyalist ve komünistler birleşecekler mi? Flândenin yaptığı istizaha büyük ehemmiyet veriliyor Paris 19 (A. A.) Siyasî me " hafil, ve gazeteler, Flandin'in Başve " kilin geçenlerde söylemiş olduğu «halkçılar cephesi pro grammın tatbikm " da bir vakfeye lü Eski Fran^ş Baş. , .. , . vekilı Flandın zum vardıp> sozlen hakkında izahat verilmesi için yakmda Meb'usan Meclisinde yapacağı istizaha büyük bir ehemmiyet atfetmektedirler. Dahilî siyasette mühim tadilât yapıla [Arkası Sa. 6 sütun 5 te] Yenî Yolcu Salonu projesi lannı izale için kaydediyoruz. îspanyada serbest yaptırılacak bir intihab her tarafı tatmin edecek yegâne çaredir. Eğer bütün Avrupa bir gün Îspanyadan azacak umumî bir harble şimdiki ıspanya haline gelmek istemiyorsa vakit kaybedilmeden yapılacak iş, Ispanyol dahilî harbini durdurmak ve orada vaziyeti bir an önKarabükte demir ve çelik fabrikalannı ce normalleştirmektir. Yoksa gözöyapacak olan îngiliz grupuna mensub nündeki bu yangın ve bu cinayet bir gün yüz kadar mühendis önümüzdeki hafta bütün Avrupayı yakacak ve yıkacaktır. zarfmda İstanbula gelecektir. Grupun YUNUS NAD1 lArkası Sa. 6 sutun 6 da\ Karabük Demir ve Çelik fabrikası Inşaatı yapacak şirketin mühendisleri haftaya geliyorlar Jurı tarafından Akademıde maketlerın tetkiki ve nümunelerden ikisi [Yaztsı 6 ncı sahiftde']