Katalog

İÇ SAHİFELERDE 3 üncii sahifemizde: Son Hatıralar Halid Ziya Uşaklıgil 5 inci sahifemizde: Anadoluda San'at Tetkikleri Sedat Çetintaş 7 inci sahifemizde: Konyayı ihya için arteziyenler açılıyor, Kandemir . . . UflUÇlinCU yil SSJfl ! . | umhuri t Yavrularııina hediye Ancak onlann sevebYlecekleri faydalı bir kitab olmalıdır. \Almanyada basılan ve renkli resiınlerle okuma hevesi veren İSTANBUL C A G A L O G L U Telgraf ve mektub adresl: Cumhurlyet, Istanbul Posta kutusn: tstahbnl, No 246 Telefon: Başmuharrir ve evl: 22368. Tahriı heyetl: 24298. İdare ve matbaa fasmı 24299 24290 Pazar 14 Şubat 1937 Hem sevimli, hem faydalı en uygun hedıyedır. Bu iki kitabm beheri 40 ar kuruştur. A B G ve HAYVANLARIMİZ KANAAT KİTABEVİ Almanyanın Ilk müsbet isteği: Kolonilerin geri verilmesi Imanya nihayet baklayı ağzından çıkararak, Umumî Harb sonunda, kendisinden alınmış olan kolonilerin geri verilmesini îngiltereye ihsas etti. Nasyonal sosyalizm Almanyada ıktidar mevkıine geldikten sonra eski Alman kolonilerinin istirdadı Iehine olarak orada meydan alan cereyan hergün daha ziyade kuvvetlenerek devam edegeliyordu. Eski Alman kolonileri daha çok İngiltereye intikal etmış olduğundan Almanyadaki bu kolonilerin istirdadı cereyanı zaman zaman tngilterede akisler uyandırmaktan hâlı değildi. İngilterede ötedenberi Alman koloniIerinden dolayı bir mesele çıkarılmamasını istiyen ve vakit vakit artıp eksilen bir kısım efkârı umumiye vardır. Ancak efkârrn bu derecesi meseleyi kat'iyetle halledebilmek derece ve kudretinden çok uzaktır. Resmî îngiliz mahfilleri bu koloniler meselesini iptidaî maddelerin tevzi ve taksiminde ittihaz edilecek bir usulle telâfi etmeği düşündüler. Bu fıkir, bilhassa Habeş harbindenberi, defalarla bu formül altında ifade ve izah edilmiştir Türk Italyan dostluğu çok sağlam temellere dayanıyor! Italyan matbuatının Büyük Şefimizi ve siyasetimizi öven neşriyatı (Atatürk gibi bir Şefin idaresinde Türkiye âleme hayret veren bir hayatiyet göstermiştir. Türkiyenin Akdenizdeki nüfuzu münakaşa götürmez» Balkan Konseyi toplanıyor Hariciye Vekili dün akşam Atinaya gitti Dr. Rüştü Arası bizzat Başvekilimiz İsmet İnönü teşyi etti. M. Stoyadinoviç'le M. Antonesco da bugün Selânikte olacaklar Roma 13 (A.A.) Anadolu A jansınm hususî muhabiri bildiriyor: îtalyan matbuatı Milâno görüşmeleri etrafmdaki neşriyatlanna devam etmekte ve iki memleket arasındaki münasebatın dostane inkişafı üzerinde bilhassa dur maktadırlar. Mılânoda çıkan Ambrossiano gazetesi diyor k: «îtalya Türkleri sağlam ve mağrur bir millet olarak tanır. Atatürk gibi bir ŞeDün akşam Rüştü Aran bizzat Sirkeci gartna kadar gelerek teşyi eden Bu formüle göre Ingiltere şunu söylü fin idaresinde Türkiye âleme hayret veBaşvekilimiz, Vekil arkadaşlarile bir arada yordu: İptidaî madde tedariki ihtiyacile ren bir hayatiyet göstermiştir. Türkiyenin Haridye Vekilimiz Doktor Tevfik koloni istiyorsunuz, değil mi? O halde Akdenizdeki nüfuzu münakaşa götür Rüştü Aras Balkan Antantı Konseyi bu iptidaî madde ihtiyacını, hatta iste mez, İtalya Akdenizde diğer milletle toplanüsında bulunmak üzere dün ak diğiniz kolonilerden daha geniş bir mik rin menfaatine dokunmağı asla düşün şam saat 8,30 da Konvansiyonel trenile yasta temın edelim. Böylehkle mesele memiştir. Türkiye İtalya dostluğunun Sirkeciden Yunanistana hareket etmiştir. Akdeniz sulhu için her noktadan kıymetkalmamış olur. Hariciye Vekilimize Selânikte Yugos Bu formüle mukabil Italyanın: Kolo li olduğu aşikârdır.» lavya Başvekili M. Stoyadinoviç'le Ro Milânoda çıkan Sera gazetesi diyor niyi yalnız iptidaî madde için değıl, fazla manya Hariciye Nazın M. Antonesco niıfusu sevk ve ışgal etmek için istiyorum ki: da iltihak edeceklerdir. «Milâno mülâkatı ile Türkiye îtaliddıası ve Almanyanın: Kolonilerim yalHariciye Vekilimiz Milânoda Kont Ciano ile beraber Başvekil îsmet înönü Hariciye Vekinız getirilecek iptidaî maddeye değil, ay ya teşriki mesaisinin temelleri atılmıştır.1 limizi uğurlamak üzere dün akşam biz ni zamanda mamulâtıma mahrec olacak îtalyaya Anadoluda emeller atfederek hüsnüniyete müstenid bir Türk îtalyan îtalyanm da lmparatorlukla münakalâhzat Sirkeci garına gitmişlerdir. Şehrimiz Büyük Başvekil îsmet tnönii garda sahalardır yolunda cevabları malumchır. iki memleket arasma nifak sokmağa ça teşriki mesaisinin ehemmiyetini izah et nın «erbestisini temin ederler. Biz AkdeYunan Başkonsolosile bir nizin garb ve şarkındaki milletlerin deha de bulunan Iktrsad Vekili Celâl Bayar, îngiliz fonnülü alâkadarlarca şimdıye lışan ecnebi propagandasına Türklerin mektedir. Gazete diyor ki: mükâleme esnastnda \Arkast Sa. 7 sütun 4 te\ kadar asla bir konuşma mevzuu olarak artık inanmadıklannı memnuniyetle tes «Akdenizdeki adalarımız Anadolu ve *abiliyetlerini serbestçe inkişaf ettirsahillerine müteveccih ileri karakollar de melerini ve bu denizin mukadderatmı dahı nazara alınmamıştır. Eğer onu mü bit ediyoruz.» [Arkası Sa. 4 sütun 2 de] Stampa gazetesi, itimad, sadakat ve ğildir, bunlar îngilterenin olduğu gibi nakaşa etmek mümkün olsaydı mevzuun her cihetle pek ziyade genişlemeğe müsaid olduğu gbrülurdü zannında bulunuyoruz. Mesele eski şeklini muhafaza etmektedır: Almanya kolonılerini istiyor, işte o kadar. Ancak Almanya bu yoldaki isteklerini şimdıye kadar resmen fılân veya falan devlete müracaatle değil, Alman devlet adamlarının nutuklarında ve Alman matbuatmın sayfalarında ileri sürmekle ıktıfa edıyordu. Şımdı ilk defadır ki Almanyanın Londra Büyiik Elçisi von Ribbentrop'un İngılız Haricıyesine Almanyanın bu yoldaki ihtiyaclarından resmen bahsetmış olduğu anlaşılıyor. En salâhiyetli farzedılen gazetelerm tahmmlerıne göre Almanya koloniler üzerindeki bu talebini fılân ve falan yerlerin Almanyaya iadesi şekhnde değıl, belki alelıtlak iadenin, yaHaleb 13 (Hususî) Sancağın ni bu yoldaki Alman taleblerinin muhik ve âdıl olduğu prensipi üzerinde ileri konsey kararile almış olması lâzımgelen sürmüş olacaktır. Almanyaca bir kere şekli bozmak, Sancağı gene Suriye parişm prensipini îngiliz efkânna kabul et çası haline koymak emelile bazı tahrikât tirdıkten sonra meselenin kendısini hallet yapılmaktadır. Bazı Fransız ve mahallî hükumet memurlan bu tahrikâta iştirak mek daha kolay farzedılmş olacak. etmektedirler. Bilhassa Sancak muhafızı Biz Almanyanın bu davasındaki hak Hüsnü ve Berruyi ile Antakya kayma lılığını kabul etmekle beraber tutulan yo kamı Arab Abdülkadirin Sancakta Alun müspet bir neticeye götürebileceğin rablar tarafından bir ihtilâl çıkanlmasma den hiç emin değiliz. Almanya, muahe çalıştıkları tesbit edilmiştir. denin kendisini bağladığı birçok mesele Vatanilerin bir mücadele bürosu leri kendi kendine halletti, ve bunlan bu Humus 13 (Hususî) Halebde şekilde hallederken binnefis Almanyayı Paris 13 (A.A.) Anadolu AVataniler tarafından teşkil edilen biı Avrupanm göbeğinde bir mesele olarak jansmm hususî muhabiri bildiriyor: büro faaliyete geçti. Büronun vazifesi yükseltmiş oldu. Şimdi garb devletlerini înformation gazetesi Hatay davasıİskenderun Sancağma aid istihbarat ve işgal eden başlıca mesele, Almanyanın nın halli suretinden memnuniyet beyan Vataniler aleyhindeki teşekküllerle mükendisinden, ne yapacağmdan ve ne cadeledir. Bu gizli büronun başmda Ha ediyor ve Suriye heyetinin teşebbüsleyapmak istedığinden ibaret olan meseleleb meb'uslarından ve Vatanilerin ileri rinden bahsederek diyor ki: dir. Almanya harb ve sulh işinde çok a«Asıl hata Suriye itilâfı yapılırken gelenlerinden Cemil ve doktor Hasan [Arkası Sa. 4 sütun 1 de] çık bir hattı hareket tutmadıkça, biz öyle Ibrahim Paşa bulunmaktadır. zannediyoruz ki, koloni meselesi gibi ^ itilâf aleyhine çalışan şebehe meseleler dığer devletlerce çok tâli mahi1 Hatayda son anlaşma ile teessüs Trablusşam 13 (Hususî) Hatayedecek vaziyetin bu mıntakanın Türkiyeyette sayılarak esaslı ve neticeli müzakeda bulunan jandarma neferlerinden Su ye ilhakı için bir mukaddeme olduğu ve relere mevzu teşkil edemiyecektir. riyeli zabitlerden mahkeme reislerine ve Eğer dikkat olunursa bılhassa Lokar Sancak muhafızına kadar hep bir şebe bu akıbetin tahakkuku halinde Sancak nonun bir taraflı olarak ihlâlindenberi ke halinde son Türk Fransız anlaşma taki anasınn ezileceği ve Türkleştirile vaziyet Almanya ile garb devletleri ara sını bulandırmak için çahşıyorlar. Şebe ceği hakkında propaganda ve bu propagandayı umumileştirmek için birçok para smda muazzam bir düello mahiyetini al kenin faaliyeti üç esaslı nokta üzerinde fedakârhğı yapılmaktadır. mıştır. Almanya sulh için hiçbir garanti temerküz etmektedir. [Arkası Sa. 4 sütun 1 tfe] n,,,„ ,„„! llllinillllllllllllllllllllllllHIIH vermiyerek herşeyi istiyen ve bunlan al •> nııııııııı lllllllllllnllllllnııııınn,,,,,,,,,,,, It.ltlllllllMIMfllllllIMIIIf.ll.il II dıktan sonra da onlarla iktifa edeceği teminat şeklinde, kendisine ifade ettirdaha müsaid fırsat ve mazhariyet olamaanlaşılmıyan bir umacı mahiyetinde gö mek istiyeceklerdir. Alman isteklerinin sa gerektir. Eğer Almanya sulhun temirünüyor, ve en fenası binnefis Almanya halli Avrupa sulhunu tesis ve temine nini ciddî olarak derpiş etmek suretile bu kendisini böyle göstermekte ve Avrupa hizmet etmelidir. fırsattan istifade etmezse buna ancak muhitinde bu havayı yaratmakta devam Bizim çok bitaraf bir görüşle takdir teessüf olunur. Nihayet insana: ediyor. etmekte olduğumuza göre Almanya Av Hadi efendim, ateş olsan cirmin Binaenaleyh bugün hallolunacak me rupanın ve dünyanm şimdiki vaziyetinde kadar yer yakarsın! sele yalnız Alman kolonileri işi değildir. makul ve âdil bütün isteklerini istihsal eDiyip geçiverirler. Marifet bu sözü Garb devletleri Almanyanın bütün istek decek vaziyette bulunuyor. Koloniler söyletmemekte ve işleri o pereseye götürlerini görmek ve onlar haricinde hiçbir dahil ve hatta büyük mikyasta malî yar memektedır. meselesi kalmamış olacağını, taahhüd ve dım dahil olarak. Bir devlet için bundan GENE Mİ TAHRIKAT? «Fransaya karşı bir arazî iddiamız yoktur» Memurların Arablar vasıtasile bir ihtilâl çıkarBerlin 13 (A. mak istiyorlar ve bizzat delege Durieux halkı, A.) M. Goebels, Deutchland yapılan itilâf aleyhine kışkırtmağa uğraşıyor halle'da 20 bin kişi Sancakta tekrar menfi propaganda başladı M. Goebels mühim îngilterenin yeni projesi Berlinde bir nutuk söyledi büyük bir heyecanla karşılandı Ingiltere silâhla nmak için ((Harb olmıyacak!» 400 milyon tahsis ediyor Suriye heyetine Fransızlarm tavsiyesi «Suriyenin teşebbüsü kendi aleyhinedir!» Paris matbuatı diyor ki: «Suriyelilerden Fransanm vazifesini kolaylaştırmak beklenir» Londra 13 (A.A.) Salâhiyettar suretile muntazam orduya asker alma mehafilde söylendığine göre, Maliye Na usullerinin ıslahmı ve memleketi hava zınnm mıllî müdafaa için 400 milyon În tehlikesine karşı'müdafaa etmekle mu giliz lirasma baliğ olan yeni tahsisat alın vazzaf bulunan kara ordusuna talim ve dığı hakkındaki beyanatıını, mühim aske tatbikatta kolaylıklar teminini derpiş eyrî ıslahat takıb edecektir. lemekte olduğu rivayet edilmektedir. BirŞimdi tatbik edilmekte olan program çok alaylann makineleştirilmesi de mevnin önünde mühim filolann miktannın tezyidini bahri tez zuubahstir. bir siyasî nutuk söygâhlarla tayyare meydanlan inşasım ve îngiltepede silâhlanma faaliyetinin billiyerek demiştir ki: saireyi derpiş etmekte olduğundan yeni hassa yeni tayyareler inşasma matuf ol« Hasımlan konulan tahsisatm bu programm ihtiyac duğu, çünkü bu unsurlann memleketin miz, iktidar mevkilarını fazlasile tecavüz etmekte olduğu müdafaasmda mühim bir rol oynadığı ine geldiğimiz taksöylenmektedir. hahrlatılmaktadır. Harb vukuunda ana M. Goebels dirde Fransızlann vatana asker ihracı programı şimdilık Yakında ilân edilecek olan yeni pro Renan mıntakasına gireceklerini iddia etjelerin bilhassa yevmiyeleri tezyid etmek terkedilmistir. [Arkast Sa. 3 sutun 1 de] mişlerdir. Bu arada diyebiliri mki, Fran IIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIHIIIIIII1I [Arkası Sa. 4 sütun 3 tej Büyük Şefin doğduğu ev Müze yapılmak üzere dost Yunan hükumetince satın alındı Ulu Önderin Selânikte, doğmuş olduklan evin dost Yunan hükumeti tarafından satın alınarak müze yapılacağını evvelce yazmıştık. Dün gece memnuniyetle öğrendiğimize göre eve dair bu muamele ikmal edilmiştir. Atina Belediye Reisinden dun hükumetimize gelen bir telgrafta Büyük Türk Şefine ikametgâhlık yaparak şeref kazanmış olan bu evin satın alındığı ve icab eden hazırlıklara başlanılmak üzere oldugu bildirilmiştir. Hükumetçi kuvvetler nevmidî içerisinde Madrid hükumeti bile bütün gayretlere rağmeı ihtilâlcilerin ilerledikerini itiraf ediyor. Bir Sovyet gemisi ihtilâlcilerin elinde BÎZ İNSANLAR Peyami Safa'nın romanı Bayramertesinden itibaren gazetemizde tefrika edilecektir. Madrıdde bir bombardımandan sonra feci btr mamara Madrid 13 (A.A.) Madrid cep siperden sipere fjjyade ateşi teati edil hesinde gece nisbî bir sükun içinde geç miştir. miştir. Hafif bir topçu düellosu olmuş ve lArkast Sa. 7 sütun 5 te\ YUNÜS NAD1