Katalog

13 Mart 1936 CUMHUBtYET SON HABERLER. veTELSiZLE Almanya, gayriaskerî mıntakayı işgal etmekle Fransız erkânıharbiyesinin hiç hoşuna gitmiyen Çöküntü mıntakasındabir avantaj elde etmistir Sofulis tamamen eski Cumhuriyetçilerden mürek ki evler tahliye edildi keb bîr liste hazırladı, bu haber AntiveniAnkara 12 (Hususî) Dağ mahalesinde büyük bir çöküntü ve heyelân olzelistleri hummalı faaliyete sevketti du. Taşocaklannın bulunduğu yerdeki Atina 12 (Hususî) General Metaksasm diğer Antivenizelist partilerin iştirak etmiyeceği Spfulisin kabinesine girmeği kabul etmemesi üzerine Sofulis cski cumhuriyet partileri liderlerini toplıyarak buhran hakkında müzakerede bulunmuştur. Kafandaris, Papanastasiu, Milonas, Papaandreunun iştirak ettiği bu mecliste parlamentonun ekseriyeti kendilerinde olduğu cihetle Krala De mircis tarafından teşkil edilecek kabine ye itimad edecekleri ve şayed Demircis tarafından kabine teşkil edilemezse ek seriyetlerine dayanarak kendilerinin b2r kabine teşkil edeceklerinin bildirilmesini kararlaşhrmışlar ve kabinenin listesini de hazırlamışlardır. Akşam geç vakit saraya giden Sofulis parlamentoda ekseriyeti haiz bulunan ve kendisile reşriki mesai eden partilerin karannı Krala bildirmekle beraber Demircisin kabine teşkil etmesi akim kaldığı halde kendi tarafından teşkil edilecek kabineye dahil olacakların listesini takdim etmistir. Listedeki isimler şunlardır: Başvekil ve Dahiliye Nazın ve H a riciye Nazır vekili Sofulis, Harbiye Nazın Kralın başyaveri General Striber, Bahriye Nazın Kralın eski başyaveri Âmiral Paparigopulos, Hava Nazırı Hava Umum Erkânı harbiye reisi vekillerinden General Zoipop^los, Münakalât Nazın Kafandaris, Ziraat Nazırı Papanastasiu, Ekonomi Nazın Çuderos, Finans Nazırı Papaandreu, Sosyal Yardımlar Nazırı ve Adliye saylavı arazi tabakalanndan bir kısmı birdenbire aşağı yuvarlandı. Çöküntü mıntakasında lan evlerin temelleri boşta kaldığmdan Venizeli$t aleyhtarları faaliyette •ıkılmak tehlikesine maruzdurlar. Bele Atina 12 (Hususî) Venizelist diye bu evleri boşalttı. İyi bir tesadüf epartilerin kabine teşkili hakkında Krala eri olarak insanca zayiat olmanuştır. Sabildirdikleri karar gazetelere de tebliğ ede Bendderesine doğru yuvarlanan taş dilmiştir. Bu karar üzerine Sofulisin riann altında birkaç tavuk ezilmiştir. yaseti altında bir Venizelist kabinenin kurulması ihtimalini nazan dikkate alan Antivenizelist cepheye mensub bir takım siyasî ve askerî şahsiyetlerin dün gece bazı hareketleri müşahede edilmiştir. Bu hareketler Venizelistlerin iktidar mevkiine gelmesine mâni olmak için yapılmaktadır. Ankara 12 (Telefonla) Sümer Venizelist zabitlerin şüpheli Bank tarafından gönderilmiş olan heyet hareketleri görîildü cenub vilâyetlerindeki eşya fiatleri üze Atina 12 (Hususî) Venizelist ba rinde tetkiklerine devam etmektedir. Bilzı zabitlerin şüpheli hareketleri gorüldü hassa Suriyeden kaçak olarak sokulmağa ğü için Harbiye Nazın General Metak çalışılan eşyanın fiatlerile bu havalideki sasın bugün bu meserenin tahkiki için mümasil eşyanın fiatleri arasındaki fark Merkez kumandanhğında çalışmakta ol bu tetkiklerle tesbit edilecektir. Öğren diğime göre Başvekil Ismet Inönü son seduğunu bazı gazeteler yazmaktadırlar. yahatlerinde bu mesele ile de bilhassa Kraltn Hususî Kalem Mtidürü meşgul olmuştur. Başvekilimizin emrile Demircise izahat verdi eşkil edilen kimisyon ilk toplantısıru yapAtina 12 (Hususî) Sofulis saraymıştır. Komisyon Sümer Bank heyetinin dan çıktıktan sonra Kralm Kalemi Mahaptığı tetkiklerin neticelenmesini bek sus direktörü Demircisi ziyaret ederek emektedir. Fiati sebebile kaçak saülmaKralla Sofulis arasında konuşulan şey sına tama edilen eşya ile mümasilleri aleri anlatmış, Demircis te yaşıyabilecek rasındaki fiat farkı asgariye indirilmek bir kabine teşkiline teşebbüs etmistir. ' suretile kaçakçılıga meydan verilmemi} Atina 12 (Hususî) Demircis bu olacaktır. Kaçakçılıga karşı alınacak e gün Kralın Kalemi Mahsus direktörü ile konomik tedbirler tesbit edildikten sonra birlikte Çaldaris ve diğer Antivenizelist bir rapor halinde Başvekâlete sunulacakparti liderlerini ziyaret ederek Demirci ır. sİn riyaseti altında bütün partilerden teş Sınaî müesseselerde çalıştınlan kil edilecek kabineye iştirak etmeleri için talebelerin gündelikleri çalışmaktadırlar. Ankara 12 (Telefonla) San'at mekebleri talebelerinden bir kısmı bazı sınaî müesseselerde çalıştınlmaktadırlar. Kültür Bakanlığı bunlarm bu müesseselerde kazandıkları paraların kendi elerine verilmiyerek bankalarda namlaNazır vekili gazeteci Leventistir. Selânik Demircis te yeni kabi neyi teşkil edemezse Ankarada bir heyelân Renin işgali Almanlara IHEM NALINA MIH1NA askerlikçe nekazandırdı? Loyid Corcun yanlışları! 1 Eşya fiatları Hükumet bir komisyona tetkikat yaptırıyor oyid Corc Avam Kamarasında gene ötmüş! Harb sonunda ve Mütareke senelerinde Türkiyeye karşı gösterdiği müthiş düşmanlıktan dolayı, her Türk gibi, ben de bu eski İngiliz Başvekilinden hiç hoşlanmam. Her hrsatta ona çarmaktan zevk duyar, böylece hıncımı alınm. Loyid Corcun, son defa Avam Kamarasında söylediği sözleri iki kısma ayırabiliriz.. Loyid Corc, evvelâ, Türkiyenin Büyük Harbde Almanyaya yaptığı hizmetlerden bahsediyor: «Almanyanın yanında müttefik olarak Türkiye de bulunuyordu; o Türkiye ki bizi iki mağlubiyete ugratmış ve yüz binlerce askerimizi dört sene hareketsiz bırakmıştır.» Loyid Corcun bu sözünde iki yanlış vardır. Birisi, dört herb senesinde Türk cephelerinde yüz binlerce değil, milyondan fazla İngiliz askeri bulunduğudur. İkincisi de, Türkiyenin îngiltereyi ve bilhassa Loyid Corcu iki değil; üç mağlubiyete uğrattığıdır. O, yalnız Çanakkale ve Kutülemmare mağlubiyetlerini kasdediyor. Halbuki Loyid Corcun uğradığı sonuncu maglubiyet hepsinden daha mühimdir. O kadar mühimdir ki onun Anadoluya gönderdıği istilâ ordusunu, Dumlupınarda yok eden Türk süngüleri, kendisini de, sımsıkı yapıştığı İngiliz Başvekâlet koltuğundan fırlatıp atmıştır. Hem Öyle bir atış atmıştır ki 1922 den 1936 ya kadar kendini toplıyamamış, o koltuğa bir daha oturamamıştır. L Yumurta ihracmı Atina matbuatında tanzim ederken... çıkan münakaşa Nizamnameden yapılan Başvekil, gizli bir taahhüde girişildiği rivayeşikâyetler baklı tini tekzib etti görülmüyor Ankara 12 (Telefonla) Yeni yumurta nizamnamesi 21 martta mer'iyete girecektir. Nizamname İktısad Vekâletine, da hildeki toplama yerlerinde de kontrol komisyonları teşkili salâhiyetini vermektedir. Vekâlet ilk olarak Zilede bir komisyon teşkil etmistir. Yeni nizamnameden bazı ihracatçıların şikâyet ettikleri yazılmıştı. Alâkadarlardan biri bu münasebetle şunlan söyledi: « Nizamname henüz Devlet Şurası ve Heyeti Vekileden geçmeden evvel proje halinde Ticaret Odalanna, İhracat Birliklerine ve yumurta ihracatçılanna sunulmuş, herbirinin ayn ayn mütaleaları alınmıştı. Bundan evvelki muaddel nizamnamenin bir senelik tecrübesi de vardı. Yeni nizamname hem o tecrübelere, hem de alâkadarların kendi müta lealanna istinaden meydana geldi. Aynca alâkalı daireler de uzun uzadıya tetkikler yaptılar. Şikâyet edenler herhalde nizamnamenin ihracını menetmekte olduğu yumurtalan badema süremiyecek olanlardır. Filhakika bin bir fedakârlık mukabilinde elde ettiğimiz mahreclere gö'nderilen yumurtalar ekseriya bozuk, çürük ve esas vasıflarım kaybetmiş bir halde varıyordu. Birçok şikâyetler alı yorduk. Nizamname bütün bunlar na zan dikkate alınarak meydana getiril miştir. ması suretile mektebden çıktıklan zaman için bir sermayei iptidaiye teminine karar vermiştir. Alman işsizleri azalıyor Berlin 12 (A.A.) Alman işsizleri nin miktarı şubatta 5,000 kişi azalmış ve Atina 12 (A.A.) Atina ajansı bil iki milyon 516 bine düşmüştür. diriyor: Malta Valisi öldü Yunanistanm Balkan paktmdan mü Londra 12 (Hususî) Tedavi için tevellid mecburiyetleri hakkında gaze Londraya gelen Malta Valisi General teler arasmda yapılan münakaşalar ü Sir David Cambell bugün ölmüştür. zerine, hiçbir Yunan hükumetinin orta Avrupa hakkında ve yahut Küçük an laşmaya karşı taahhüdlere girişmediği resmen tebliğ edilmektedir. Hükumet, millî menfaatleri için za rarlı olan bu gazete münakaşalarını te(Başmakaleden devam) essüfle karşılamakta ve buna nihayet dan ergeç müteessir ve mutazarnr olacak verilmesini ehemmiyetle tavsiye etmek>lan milletler şimdi kendilerini şu sualle tedir. karşılasmış.göreceklerdir: Harbi hernen Motörsüz bir tayyaremiz şimdi mi yapmalı, yoksa onu daha sonraAnkaradan Kayseriye uçtu ya mı bırakmalı?.. Almanya büyük kuvvetile Milletler Cemiyeti içinde konuşaAnkara 12 (A.A.) Türk Kuşunun rak gönül nzasile elde edebileceği DÛ ta98 tipindeki bir romorku bu sabah saat kım haklarını yumruk darbelerile kazan9,40 ta Vecihinin idaresinde Kayseriye mağa gitmiş ve dünyanın en büyük harbiuçmuştur. Romorkta Türk Kuşu talebe ni hazırlamakta beis görmiyen bir tavır ve sinden Raif vardır. Bu uçuş geçenlerde hareket almış olduğu için dünya efkân yapılan Ankara Eskişehir uçuşunun mü umumiyesini kendi aleyhine çeviren bir temmimidir. ereyanla bütün dünyanın mukavemet ve Ankara 12 (A.A.) Bu sabah saat mukabelesi karşısında kalmağa mahku9/40 ta şehrimizden kalkan Türk Kuşu miyeti bir daha hakkedecek gibi göainüromorku saat 12/20 de Kayseride yere yor. Bermutad Almanyada gene siyaset eksikliği göze çarpmaktadır. inmiştir. Paris sergisine iştirak ediyoruz le Alman hareketi Romada memnuaiyetkarşılanmıştır, Italya Lokarno muaheAnkara 12 (Telefonla) 1937 de desinin kefillerinden biri olmasına rağPariste açılacak olan beynelmilel sergiye men. Bunun sebebi belki daha ziyade hükumetimizin de resmen iştirak edeceği hissidir. Bununla beraber Alman hareanlaşılmıştır. Maamafih henüz kat'î bir ketini İtalyanın elaltından tasvib ve teşkarar alınmış değildir. Yann toplanacak vik etmis olduğuna aid ciddî şüpheler olan Müsteşarlar komisyonunda sergiye vardır. Bu vaziyetin nasıl inkişaf edeceiştirak meselesi de görüşülecektir. ğini görmek cidden merak olunacak birşeydir. Hükumet aleyhine açılan îtalyadan sonra Almanya sahnede Diğer taraftan tavuk neslinin ıslahı, yumurta istihsalâtının artınlması ve kalitesinin yükseltilmesi için yeni bir komisyon teşkil olunmuştur. Türkofis reisi Mecdet, İç Ticaret Umum Müdür mu1,600,000 liralık dava avini Salâhaddin, eksper Salih Zeki, Tavukçuluk Enstitüsü müdürü Kadriden Ankara 12 (Telefonla) Millî müteşekkil olan bu komisyon ilk toplan Mücadele senelerinde gösterdiği yarar tısını yapmıştır.» lıklar ve yaptığı işlerden bahisle hüku met aleyhine 1,600,000 liralık dava a Yugoslav kabinesine tam çan Abdülhamid isminde birisinin davasalâhiyet verildi sma 27 martta Ankarada başlanacaktır. Belgrad 12 (Hususî) Skopçina Bu zatm dava münasebetile topladığı meclisi bugünkü celsesinde Stoyadinoviç vesikalann iki çanta dolusu olduğu söykabinesine tam salâhiyet veren kanun lâ leniyor. yihasını kabul etmistir. Mekteblilere verilen harçlık Ankara 12 (Telefonla) Askerî mektebler talebesile leylî mekteb talebelerine harçlık mahiyetinde verilen paralarin tayyare vergisi kanununun şiimulü haricinde kaldığı bu yolda tereddüdü görülen bazı malsandıklarına bildirilmiş Jir. PARİS BORSASI Paris 12 (Hususî) Paris Borsasınm bugünkü kapanış fiatları şunlardır: Londra 74,90, Nevyork 15,06, Berlin 608, Brüksel 255,75, Madrid 207.25, Amsterdam 1030,75, Roma 120,30, Lizbon 68, Cenevre 494,87 1/2, bakır 40 1/4 40 3/4; kalay 215,10, altın 141,01, gümüş 19 3/4 îtalyan Habeş anlaşmazlığının yeni vaziyetten nekadar müteessir olacağmı simdiden kestirmek mümkün olmasa bile Avrupa kazanının kaynamağa başlaması üzerine İtalyanın Habeş işinden biran evvel kurtulmak istemesi en tabü bir zaruret diye hesab olunabilir. Avrupa işleri karısmak istidadını göstermiş olduğu bir sırada îtalyanm Habeş meselesini kendi sırtında daha ağır gelmeğe başlı\acak bir kambur sayması doğru olur. Işlerin gidişi bütün meselelerin toptan hallıni zarurî kılacak bir mahiyet ve cereyandadır. Hulâsa Avrupa en karışık yeni bir vaziyete sürüklenmenin arifesinde veya cok korkunc bir uçurumun ta kenarında bulunuyor. YUNUS NADİ Loyid Corc, sözlerinde, son hâdiseden dolayı Fransayı mes'ul tutuyor; fakat Versay muahedenamesini yapanlardan ve 1919 danberi devam edegelen rahatsızlıklan, çekişmeleri, tehlikeleri hazırlıyanlardan biri de kendisi olduğunu unutuyor. İngiliz meb'uslan çok nazik adamlar olacaklar ki bu geveze ihtiyara, vaktile Alman ordusu Goblense girerken kendisinin ektiği belâyı, şimdi başkalan[Daily Telgraphm askerî münakkidi lk musademeyi kendi toprağında yapma nın biçtiğini hatırlatmıyorlar. Major Gencral Temperley Almanlar ğa mecbur kalacak olan Almanya, hiç arafmdan Ren gayriaskerî mmtakasınm jüphe yok ki gayriaskerî mıntakayı askerişgali üzerine meselenin bir tarihçesini e işgal etmekle Fransız erkânıharbiyesiRen buhranı hakkında dün gelen telyapmakta ve Fransanm bir tecaüüze nin hiç te arzu etmediği bir avantaj ka graflann birinde şöyle bir haber vardı: karşı sevkulceıjş bakımınian kaybetiiği zanmış bulunuyor. Ayni zamanda Al «Henüz bir karar verilmemişse de ınemniyeti tetkik etmektedir.] manya dünyanın hiçbir yerinde bulunamı g'dterenin yann konferansta gayriaskerî Rea gayriaskerî mıntakası, Paris sulh o VP en fennî sekilde Hrülmüs aOcerî mınlakanm remzî bir tarzda iahliyesirdn. konferansı esnasmda Fransanm kendini demiryolu hatlarını da bu suretle tekrar teklıf edeceği zanneduıyor,i> Zaruret karşısında, şu Avrupa diplomuhtemel bir tecavüze karşı sigortalamak eline geçirmiş oluyor. matlan neler icad etmezler ki! «Remzî emellerinden doğmuştur. Fransanm Al Gayriaskerî mıntakanın ebediyen demanlar tarafından ikinci bir tecavüze ug vam edemiyeceğini Fransızlann da e\rvel tahlive» diye bulduklan şey de işte bunraması ihtimallerine karşı ne Milletler den tahmin etmiş olmalan lâzımdı. Bu lardan biridir. emiyetinin ne de Almanyanın silâhlan takdirde kendi hududlan içinde ayni şartFransız Harbiye Nazırı, Almanların nın tahdidi kâfi bir zamân teşkil edemi ar altında ve ayni şekilde gayriaskerî bir gayriaskerî mıntakaya 90,000 asker gönyeceğini ileri süren Fransızlar Almanya mıntaka ihdas ve Almanlan bu suretle derdiğini ve bu hal böyle devam ederse nın garb hududunu Ren sahillerine ka tatmin edebilirlerdi. ihtiyatları silâh altına çağıracağım söydar geri atmak fikrini müdafaa ediyor lüyor, başka telgraflar, Rende AlmanlaBöyle bir çarei hal bugün mevcud salardı. rın alelâcele tahkimat yaptıklarını bildiriyılamaz. Çünkü Fransızların kendi huyorlar. Londra ise, Fransanm «Alman tngilizlerle Amerikalılar, milyonlarca dudları dahilinde 35 milyon İngiliz lirası askerleri Renden çıkmadıkça müzakereye Almanı Renin öteki kenarına atacak böyle bir harekete razı olmamışlar, fakat sarfile vücude getirdikleri çelik ve beton yanaşmam» inadı karşısında «remzî tahFransanm emniyetini düşünerek Renin. istihkâmlan terketmelerine imkân görüle Hye» diye hemen bir marifet icad ediyor. Bu itibarla da Hitlerin Fransızlara 50 kilometro şarkındaki arazinin gayri mez. Remzî tahliye ağlebi ihtimal, şöyle bir askerî mıntaka olarak tesbitini muvafık bu şekildeki teklifi boş bir hareket sayı şey olacak: 90,000 Alman askeri Rende gormüşlerdi. Almanya tarafından taar labilir. Çünkü o da bilir ki Fransızların kahrlar, yalnız alay sancaklan gayriasruza uğradığı takdirde Ingiltere ve A bunu kabul etmelerine imkân yoktur. kerî mmtakadan çekilir ve sancaklar, amerika Fransaya yardım edeceklerdi. îşgalin senbolik olduğunu ve gönderi layların remzi olduğuna göre, alaylar da Ren üzerindeki üç köprü başı askerî iş len askerin ancak birkaç taburdan ibaret çekilmiş sayılır! gal altına alınacak ve işgal 15 sape de bulunduğunu işitmekteyiz. Şimdilik bu, Bu vahim işin arkasından harb çıkmak vam edecekti. bir harb ihtimalini bertaraf etmekte ve tehlikesi olmasa bu «remzî tahliye» ye Bu tesviye suretini kabule mecbur o Lokarno misakınm zamini olanların da kahkahalarla gülmekten başka yapacak lan Fransızlar bundan sonraki hâdiseler (yani îngiltere ve îtalyanın) Fransanm birşey yoktu! ve bilhassa Amerikanın işten çekilmesile yardımına koşmak lüzumunu ortadan kalbiraz daha garantisiz kaldılar. dırmaktadır. Bununla beraber hukukî Lokarno muahedesile İngilizler taah bakımdan Alman hükumeti harbe teşebhüdlerini kısmen yerine getirdikleri hal büs etmiş addolunmak mevkiinde bulude, bu muahedenin de diğerleri gibi Al nuyor. manlar tarafından «bir kâğıd parçası» Milliyetini ve izzetinefsini idrak etmiş addolunması üzerine vaziyet Fransızların bir millete karşı gayriaskerî mıntakanın Gedıkpaşada Etahminini haklı gösterecek bir hal almış devamı, bu izzetinefsi rencide etmiş ol minsinan mahal bulunuyor. makla gayricaiz addolunabilirse de, Al lesinde 47 numaraGayriaskerî mıntaka Fransa için bir manya burayı tekrar işgal etmek ihtiya lı evde oturan Na kıymet ifade etmektedir. Bununla bera cında değildi. îşgal, Almanyaya maddî dide dün matbaa ber ne nehir ne de bu mıntaka tayyare bir menfaat temin edecekse, bu menfaat mıza gelerek bize lere karşı bir mania değildir. Nehri de harb emelleri beslendiği takdirde tahassul şunları anlattı: «Oğlum Hasan makineleşmiş kuvvetlerle geçmek hiçten edebilir. Tahsin, Yedikule bir iştir. Fransa nüfus itibarile Alman Sırf manevî bakımdan bu vaziyet Al darüleytamında oyadan azlık olduğu gibi askerini seferber manya için çekilmez bir hal almış olsay kuyordu. 1917 sehale getirmesi de uzun sürecek bir iştir. dı, diplomasi yolu Almanya için her za nesinde 360 arkaAlmanya süratle tekrar silâhlanmakta man açık bulunmaktaydı. Lokarno mua daşile beraber Al Kayıb Hasan Tahsin dır. Hitlerin işaret ettiği 36 fırka iki sene hedesinin gerek manen gerekse maddeten manyaya gönde zarfında iyice hazırlanmış bulunacaktır. Hitler tarafından yırtılmış olması, müs rildi. Kendisinden iki sene kadar mekBu takdirde Fransa kendisininkine faik takbel anlaşmalar üzerindeki itimadı sar tub aldım. Fakat ondan sonra hiçbir habir ordu karşısında bulunacak ve Alman sacak mahiyettedir. Bu itibarla da cihan ber alamadım. Çocuğumun Hamerskomerde doktor faikiyeti seneler geçtikçe daha fazlala efkârı umumiyesi muvacehesinde AlmanPurpus tarafından himaye edilerek Aşacaktır. ya tekrar ithama uğrarsa taaccüb etme gusburk şehrine gönderildiğini ve buBu itibarla Alman istilâsını teahhura melidir. rada bir fabrikaya konulduğunu öğrenuğratacak herşey Fransa için sonsuz bir miştim. O vakittenberi birçok makam kıymet ifade etmekte ve gerek seferberlara müracaat ettiğim halde oğlumun Bir arkadaşımız babasmı liğini, gerekse ikinci hat fırkalannı teşkil hayat ve mematmdan bir haber alamave tensik edebilmesi için Fransaya çok kaybetti dım. Bilenlerin adresime malumat verkıymetli vakit kazMidırmaktadır. Mın Anamor muhabirimiz Sümerin pederi melerini rica ederim.» taka gayriaskerî olmakta devam ettiği müddetçe Almanya, ileri tecemmüler için AIi Sümer tifo hastalığından sonra zehirli Macaristanda 7 casus mahkum burayı bir demiryolu ağile öremiyor ve bu sıtmıya tutularak altı saat içinde vefat oldu yüzden de sevkulceyş bakımından mühim etmistir. Ali Sümerin vefatı muhitte büyük bir acı uyandırmıştır. Ali Sümere olan fena vaziyetlere katlanmağa mec Budapeşte 12 (A.A.) Casusluktan bur bulunuyordu. Cassel Wurzburg Mevlâdan rahmet diler, arkadaşımıza suçlu 7 kişiye divaniharb on seneye kadar muhtelif hapis cezası vermiştir. hattına kadar çekilmeğe ve bu yüzden de taziyetlerimizi sunarız. Remzî tahliye! Bir anne çocuğunu arıyor