Katalog

Bugün: 2 nei sahifemizde: Siyasî İcmal 3 üncü sahifemizde: ilk siyasî beyanatı. Arşidük Ottonun 5 inci sahifemizde: îzmirde verem âfeti. 6 ncı sahifemizde: Spor. 7 nci sahifemizde: Sinema. vıl Jll cauı • A*)M <• İSTANBUL CAĞALOĞLU ..Sayi, 4Zİ4 TelgralvemeWnıbadresi:Cnımhurlyet,lstanbm.Postekutusu:lstanbul,Noa48 PerŞeiIlDe B ŞUD3T ]93O Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22366 Tahrlr heyett: 24298. Idare ve matbaa kısmlle Matbaacüık ve Neşriyat Şirkeü 24299 • 24290 umhuriyet Londra 5 (Hususî) Habeşistan dan mütenakıs haberler gelmektedir. Italyanlarla Habeşler mütekabilen za ferlerden bahsettiklerinden Makallenin vaziyeti müphem bir şekil almıştır. Ha kikî vaziyet anlaşılamamıştır. Bugünkü Italyan harb tebliği Eritre cephesinde şayanı kayid hiçbir şey olmadığını bildir mektedir. Diğer taraftan muhtelif kaynakla*dan gelen haberler cenub cephesinde Habeşlerin büyük bir muzafferiyet kazandık lannı teyid etmektedirler. 115 numaralı Italyan tebliği cenub cephesinde Gene ral Grazianinin Gestro nehri mıntakasında ileri hareketine devam ederek Lam maşilindi köyünü aldığını ve Daua Parma suyu boyunda rasgediği Habeş te cemmüatını dağıtarak düşmanı perişan ettiğini bildirmektedir. Hayat Ansiklopedisi ncı cüzü çıktı 96 Faşist konseyinin kararları Italyanlar cenubda Dolodan Harbedevam ve zecrî tedbirlere yeni bir taarruza başladılar ayni şiddetle mukabele! Toplu emniyetin Takviyesine Doğru... illetler Cemiyetinin şîmdilik hiç olmazsa Avrupa sulhuna bir esas teşkil etmesi fikri son günlerde göze çarpan adımlar atmış bulunuyor. Müteveffa Kral Corcun cenaze merasimi vesilesile Londraya giden devîet ve hükumet adamlannm toplu surette bir arada bulunmalanndan istifade edildi ve bu yoldaki çalışmalara Pariste devam olundu. îtalyanın Habeşistandaki macerası Avrupadaki vaziyeti kanşık, şiipheli ve yeni kanşıklıklara sebeb olabilir gibi göstermekte ve bu iş Avrupa sulhu ile yakından alâkadar olan milletler için azçok üzüntii kaynağı olmaktaydı. Son görüşmelerle muhtemel kanşıklıklann önüne geçilmiş ve Avrupada emniyetin kâfi derecede kuvvetlendirilmiş olduğuna hükmolunabilir. Toplu emniyet hesabına elde edilen kuvvet elemanlannın başlıcalannı şu suretle tesbit edebiliriz: l : îngiltere ile Rusya arasında Mister Edenin Moskova seyahatindenberi daha ziyade iyi yola girmiş bulunan münasebetleri son konuşmalarda daha müspet ve daha hakikî bir şekil almıştır. Saviyetlerin Milletler Cemiyetine iştirak ve iltihaklan sulhun istikran namma hakikaten büyük bir kazancdı. Rusya sulhun muhafazasına hizmet etmek hususunda en samimî hareket eden devletlerden biridir. 160 milyon nüfusluk büyük Saviyetler kütlesinin son senelerde her sahada büyük terakkiler elde ettiği ve bu inkılâbcı devletin en büyük ehemmiyet atfettiği Kızılordunun bugün dünyanın en kuvvetli ordulanndan biri olduğu malumdur. Sulhun beka ve devamma bilhassa kuvvetle hizmet olunabileceğine göre Saviyetlerin bu itibarla da Milletler Cemiyetinde büyük bir kıymet teşkil ettiklerini izah istemez. Fransanm Rusya ile müşterek emniyet için karşıhklı yardımlaşma esasmda akdettigi andlaşmadan sonra bu defa Ingilterenin de Saviyetlerle pürüzsüz münasebetler yürütmek için anlaşmış bulunması Cenevrenin sulhu koruyacak sözlerine kuvvet ve hakimiyet ilâve eden yeni ve çok ehemmiyetli bir hâdise teşkil etmiştir. 2 : Bu Londra ve Paris konuşmalarından sonra Avusturyanm Habsburg hanedanım tekrar kendi başına getirmek için beslediği emeller bu zamanda çok zararlı ve karıştırıcı bir iş olarak bertaraf edilmiştir. Filhakika Habsburglann Avusturyaya getirilmesi yalnız Küçük Antantı memnun etmemekle kalmıyarak Almanyayı da harekete geçmeğe teşvik etmesi pek kuvvetli bir ihtimal dahilindeydi. 3 : Küçük îtilâfla Rusya arasmdaki münasebetler Avrupa sulhunun herhangi bir sebeble ihlâli ihtimaline karşı kuvvetlendirilmiştir. Küçük îtilâfm bu vaziyetinde Balkan Antantile de takviye edilmiş bir halde bulunduğunu unutmamak Jâzımdır. Bütün bu tedbirlerle Italyan Habeş anlaşmazlığının yalnız Habeşistan sahasma ve yalnız kendi hududu dahiline hasr ve hapsedilmiş olması neticesine vanlmış oluyor ki sulhun muhafazası hesabına bunun büyük ehemmiyetini herkes pek kolaylıkla takdir edebilir. Bir kere Avrupada kargaşalık ihtimalleri bertaraf edilmiş olduktan sonra Italyan Habeş anlaşmazlığının daha kolaylıkla halline imkân bulunabileceği şüphesizdir. Sulha hizmet etmek maksadile vücude getirilmiş olan Milletler Cemiyeti müessesesinin bu hesaba harbetmek mecburiyetinde kalmaması bittabi en ziyade arzu edilecek bir keyfiyettir. Bu ise bütün milletlerin Cemiyeti sulh maksad ve gayesin<de bütün kuvvetlerile tutmalarile ancak feabil olabilirdi, ve bütün milletler bütün kuvvetlerini Cemiyetin sulh maksadı emrine hazır tutmağa karar verdikleri gün tabiî yeniden yeniye harblerin zuhuruna îmkân kalmamış olurdu. Cemiyetin sulh hizmetine koşulmuş bu kahir kuvvetle hiçbir millete karşı zalim görünmemesi lâzundır. Onun içindir ki bizce bundan sonra Cemiyet kendisine Meclis, yağmur mevsiminden evvel gayeye varılacağını umuyor Habeşler de, bu cephede bir muzafferiyet kazandıklarım ve İtalyanlara 1700 maktül verdirdiklerini iddia ediyorlar ALLATA Petrol ambargosu konursa... Italya Milletler Cemiyetinden çekilecek Roma S (A.A.) Havas muhabirinin haber aldığına göre, petrol ambargosu tatbika başlandığı takdîrde, Italya, Milletler Cemiyetinden çekilecektir. Bununla beraber ttalya, petrol ambargosunu bir «.eseri husumet» değil, yalnız «gayri dostane bir hareket» addedecektir. Konsey, Italyan milRoma 5 (A.A.) letini sükuna ve mukaFaşist konseyi, Venevemete davet ve teşvik dik sarayında saat yireder yollu yapılan bemi ikiden gece yansıyanatran sonra zecrî nı yarım saat geçinciye tedbirlerin şiddetlendikadar devam etmiş olan rilmesi takdirinde îtalikinci bir celse akdetyanın mukabil hattı hamiştir. reketinin ne olacağını Konseyin kabul etmiş tesbit etmiştir. olduğu bir takrirde bilFinans Bakanı, echassa şöyle denilmeknebi memleketlerle yatedir: pılan ticarette disiplin «Büyük faşist konsevücude getirilmesi lüzuyi ilkkânun ayının simundan bahsederek bu yasî hâdiselerini tetkik hususa müteallik bir ettikten sonra bu hâditakrir vermiş ve bu takselerin Fransız Ingirir kabul edilmiştir. liz plânına karşı muhteKonsey azalannın rizane davranmaktan Diinkti konteye riyaset kanaati mülhem olan hatü haeden M. Musolini reketini tamamile muRoroa 5 (A.A.) hik göstermiş olduğunu müşahadeve Havas ajansı muhabirinin öğrendi son zamanlarda Eritre ve Somali cephe ğine göre, Eritre ve Somali ceplerinde elde edilmiş olan muvaffakiyet helerinde spn günlerde elde edilerin vaziyetin müessir ve kat'î âmilleri len muvaffakiyetlerin büyük faşist olmuş olduğu mütaleasmı serdeder ve u konseyinin kararlan üzerinde büyük bir laşılması için askerî harekâta girişilmiş tesiri olmuştur. Konsey azaları, Italyan bulunan gayelere varılmağa intizar et kıtaatının yağmurlar mevsiminden evvel mek hususundaki kat'î karannı tecdid ey başlıca hedefleri olan ve Adisababaya ler.» giden yollara hâkim bulunan Allata ve Konsey, müteakıben ekonomik muha Magaloya varacaklarını tahmin etmek saranın üçüncü ayının nihayetinde dahilî tedirler. Bu azalar, beynelmilel müzakevaziyetin ne merkezde olduğunu tetkik relerin halihazırda zarurî olmadığı ve etmiştir. (Arkası 8 inci aahifede) Italyan resmi harb tebliği Roma 5 (A.A.) Mareşal Badoglio telgrafla bildiriyor: Somali cephesinde, General Griziani ileri hareketine tekrar başlamıştır. Ges tro nehri üzerindeki Lammaşilindi köyü işgal edilmiş ve mühim hububat depolan ele geçirilmiştir. Bir îtalyan keşif kolu, Daua Parma üzerinde ve Malgaguba civannda, rasladığı mühim bir Habeş kolunu büyük zayiata uğratarak kaçırtmıştır. Eritre cephesinde kayde değer birşey yoktur. [İtalyan taarruz kollannı gosteren oklann Dolodan Lammaşilindıye giden oirincisi, yeni İtalyan taarruzunu göstermektedir. İkinci ve ortadaki ok geçenlerde Dolodan üadaraya kadar uzandıktan sonra duran İtalyan taarruzunu. üçüncü ok ta Dolo. dan Malga Gubaya kadar üerlemi} ve devam etmekte oulunmuş olan İtalyan taarru?unu göstermektedir.^ Cenub cephesindeki vaziyeti gösterir harita Makallenin düştüğü teeyyüd etmedi Habeşlerin cenub cephesinde kazandıklarım iddia ettikleri zaferide kaydi ihtiyatla telâkki etmek lâzımdır Esasen bu haberde bir tenakuz var dı: Makalle hero teslim olmuş, hem de müdafileri küıcdan geçirilmiş. Teslim olan bir şehrin müdafilerini Habeşlerin dahi kılıcdan geçirmeleri beklenemez. Şayed, Habeş askerleri, kendilerini tu Cenub cephesinde 1700 maktul btraktığı sb'ylenen İtalyan kolu Adisababa 5 (A.A.) Havas a jansı muhabirinden: Teeyyüd etmemiş olan bir şayiaya göre bir İtalyan kolu, AskerT muharrlrimlzin mlitecenub cephesinde Decaz Bayennenin kı laları taatına karşı yapmış olduğu bir taarruz Makallenin teslim olduğu ve müdafıda muvaffakiyetsizliğe uğ^amıştır. Bu lermin küıcdan geçirildıği hakkında, İlalyan kolunun zabitleri arasında İtal evvelki gece, Londranın Adisababadan yanın eski Adisababa elçisi yüzbaşı Kont alıp bildirdiği haber teeyyüd etmemiş (Arkası 8 inci aahifede) tir. (Arkan 7 nci aahifede) Suikasd davası Bugünkü celsede şahidler dinlenecek ve iddianame okunacak Ankara 5 (Telefonla) Suikasd maznunlarınm muhakemelerine yarm Ağırceza mahkemesinde devam edilecektir. Yarınki muhakemenin ilk celsesinin hafi olması, ve iddia makammca ikame edilen ve haricden getirilen iki şahidin din lenmesi geçen celsede kararlaştı rılmıştı. Bu şahidler dinlendıkten son ra muhakeme alenî olarak devam edecektir. Yarın Müddeiumuminin iddianamesini okuyacağı anlaşılı yor. Mecliste hararetli bir celse Avusturyada rejim şekli Küçük Itilâfa bağlı... Bu şeraitle bir Tuna Paktının imzası yakın görünüyor. Macar hükumeti, Paris müzakerelerine açıkça muhalefet vaziyeti aldı Paris 5 (Hususî) Cumhurreisi Paris 5 (A.A.) Yugoslavya Kral Lebrun bugün Türkiye Hariciye Vekili Naibi Prens Pol bugün Cumhurreisi M. Dr. Tevfik Rüştü Arası kabul etmiştir. Lebrunle görüşecektir. Dün öğleden sonTürkiyenin Büyük Elçisi Suad da bu ra, Prens Pol sırasile M. Flandını, Pol (Arkan 8 inci aahifede) mülâkatta hazır bulunmuştur. lllllltlllllllllllllllllllllltllllllllllllllllltlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMlllllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIHIIIIUII Açık maaşı alanlann vaziyeti ne olacak? Memurin kanununun bazı maddelerinin tadili münakaşalara sebeb oldu, Maliye Vekili izahat verdi Ankara 5 (Te * lefonla) Memurin kanununun bazı maddelerini değiştiren kanun lâyıhası Meclisin bugünkü içtimaında görüşül dü. Birinci ve ikinci maddeler müzake resiz kabul edildikten sonra üçüncü madde uzun uzadı ya müzakere ve münakaşalara vesile oldu. Habeş işgüderi diyor ki ((Italyanlar, kendimizi müdafaa General Ali Hikmetin mütaleası Kanunun müzakeresi celsesinde izahat verenlerden Maliye Vekili Fuad Ağralt ' Encümen Reısı Hasan Fehmi Ilk sözü General Ali Hikmet (GaziAnteb) aldı. Hü « Böyle açığa çıkarılan memurları kumetin teklif ettiği madde ile encüme hükumet bir sene bile açıkta bırakmaz. nin hazırladığı madde arasında noktai Bir çoklan herhalde tayininde düşünüle(Arkan 8 inci aahifede) nazar farkı olduğunu söyledi ve: ııııııııııııııımııııııııımıııııifiııı ıııı ıııııııııııııııııınıııııııııııııııuıııııııııımvııııııtııııııımmııııt ııııııııııuııııınıı arzolunacak millî davaları büyük bir ada mazlığın Valval mevkiindeki bir hudud letle tetkik edecek ve vaziyetlerde düzel hâdisesinden çıkmış olduğu malumdur. tilmesi lâzım haksızlıklar bulunduğuna Hâdise Cemiyete maledildi ve Cemiyetçe kani olursa onlan kendi kararlarile düzel tetkik ve intac olunduğu halde Italya bu tecektir. Paktın muahedeleri tadil ve ıs karannda Cemiyeti hiçe sayarak Habelahtan bahseden 19 uncu maddesi bundan şistan üzerine saldırdı. Böyle yapan hersonra Milletler Cemiyeti sinesinde geniş hangi bir devlet için Cemiyetin paktında mikyasta bir tetkik mevzuu teşkil ederse sarahatle yazılmış maddeler vardı, ve onhiç şaşmamağa şimdiden hazır olmalıyız. ların hükümlerini tatbik ve icra mevkiine Italyan Habeş anlaşmazlığında Ce kaymak insanlık için bir zaruret oldu. YUNUS NADI miyetin yaziyeji ççsk a,çıktırı Bu anlaş Piyasaya sahte damgalı ölçü ve tartı Markos dün bir muharririmize şunları söylemiştir: aletleri çıkarmak suretile yapılan büyük « Gün gibi aşikâr birşey varsa, o sahtekârhk hakkında yapılan tahkikat de da, milletimin, hürriyetini müdafaa etrinleştirilmektedir. Tahkikata üç koldan mek için, tıpkı, Türk milletinin, Millî devam edilmektedir. Ölçü sahtekârlığile Kurtuluş devrinde yaptığı gibi, bütün meşgul olmak üzere dün şehrimize iki kanını vermeğe amade bulunduğudur. müfettişin geleceği Ankaradan verilen Hastanelerin, bütün dünyada nefret haberlerden anlaşılmaktaydı. Fakat bu uyandıran bombardımanı hâdisesini müfettişler dün gelmemişlerdir. Sahtekâr hakh göstermek maksadile yapılan î hk hemen bütün memlekete yayılmış bir talyan propagandası, esasmda becerik şekilde olduğundan tahkikata başka bir sizce yapılmıştır. Habeşistanm düşmanşehirden başlanmış olması hatıra gel ları tarafından yapılan her hareket, cidden, kurtla kuzu masalmı andırıyor. mektedir. Sanki Habeş orduları îtalyan topraklaŞehrimizde bulunan ölçü ve ayar mü rına tecavüz etmiş gibi, Habeş milleti fettişleri şehrin muhtelif yerlerinden bü itham edilmek isteniyor... îtalyanlar, yük bir tarama ameliyesine başlamışlar istedikleri gibi hareket edilmesine müdır. Bütün ölçü ve tartı aletleri muayene saade etmiyorlar diye, Habeşlerden a risaledeki iddiaları reddederek Avrupa matbuaUmum Müdür muavinine tının 926 neşriyatınm unutulmadığıni söylüyor Şehrimizde bulunmakta olan Habe işten el çektirildi şistan maslahatgüzarı M. Ato Berhane Bütün Türkiyede ettiğimiz için bizi itham ediyorlar!)) M. Markos, Habeşistan aleyhinde çıkarılan bir yapılmış Ölçii sahtekârlıgı (Arkan 6 ncı aahifede) (Arkan 2 nci aahifede) Maslanatguzar gazetemize verdiği bir resrr M. Markosa