Katalog

5 Şubat 1936 CUMHURÎYET Gazi Anteb Memleket hastanesinin ihtiyacları Çok muktedir ve faziletli bir başhekimin idaresinde bulunan bu sağlıkevi, kadro darlığmdan bütün ihtiyacları karşılıyamıyor (Kitablar arasında Kadın diktatör mü? însan değil, hayvandan da aşağı! Gazi Anteb Memleket hastanesinin poliklinik ve idare paviyonlart Gazi Anteb (Hususî) Gazi Anteb Memleket hastanesi 934 yılmda Bele diye tarafından 25 yataklı olarak tesis edilmiş ve 928 yılmda ayni kadro ile Hususî Idareye devredilmiştir. Hasta nemiz 930 yılına kadar bu noksan kadro ve vesaitle çahsmış, bu yılda hastane başhekimliğine gelen operatör Nuri Aktanın değerli mesaisile az zamanda kadrosu genişletilmiş, fennî alet ve vesaiti mümkün olduğu kadar tamamlanmıştır. Hastane kadrosu evvelâ 50, daha sonra 75 yatağa çıkarılmış, iki modern a meliyathane, son sistem bir salgın has talıklar pavyonu ve bir idare pavyonu, bir polokilinik pavyonu ilâve edilmiş, aynca bir lâboratuar açılmıştır. Hastanenin çalışması hakkında bir fikir verebilmek iein son bir senede yap tığı işleri saymak kifayet eder. Bir sene içinde 12 bin küsur hasta muayene olunmuş, 95 kişiye ufak cer rahî ameliyat yapılmış ve 156 hastaya kulak, boğaz ve burun ameliyatı 3rapılmıştır. Gene bir sene içinde 1300 küsur hasta, hastaneye yatınlmış ve beş ythe yakın hastaya ameliyat yapılmış ve iki binden fazla laboratuar tahlıli icra olunmuştur. Hastanenin bu çalışması her türlü tak dirin fevkindedir. Yapılan bütün güzel işleri sayarken Başhekim operatör Nuri Aktanın büyük bir feragati nefisle gece gündüz gösterdiği kıymetli faaliye tini takdirle anmamak mümkün de ğildir. 1yi bir operatör, değerli bir idare a damı olan Nuri Aktan bütün hayatım vakfettıği hastanesine icabmda kendi parasını da sarfetmekten zevk duyar. Başhekimin bu fedakârane mesaisine ve Hususî Muhasebenin dar bütçesin den senede 10 15 bin liralık tahsisat vermesine rağmen hastanemiz hâlâ bir çok yokluklar içinde çalışmakta ve memleketimizin sağhk ihtiyacmı tamamile karşılıyamamaktadır. Hastanenin kaloriferi yoktur. Kış günleri yapılan ameliyatlarda bu yüz den çok zorluk çekiliyor. Hastalar saç sobaların ısıttığı koğuşlarda her an değişen hararetten müteessir oluyorlar. Hastanede hususî tek yataklı odalar da yoktur, Koğuşlar hasta adedine göre az geliyor. Yatak adedinin, fazla hastanın tehacümü, çok vakitler hastane idare sini müşkül bir vaziyette bırakıyor. Hastanenin röntgeni yoktur. Birçok sıhhî malzemesi noksandır. Hekim ve hastabakıcı kadrosu eksiktir. Memlekette çocuk bakım evi olmadığı gibi hasta nenin çocuk şubesi de yoktur. Bu mühim noksanları ne Hususî tdaremizin zayıf bütçesi, ne de başheki min büyük bir feragatle çalışması karsılıyamıyor. Merkez nüfusu 50 bini ge çen, vilâyet nüfusu üç yüz bine yakla şan ve ayrıca civar vilâyetlerden birçok hastane kabul eden Gazianteb Memle ket hastanesini hükumetimiz bu ihti yacjara göre hazırlamak için tam ; kadrolu bir nümune hastanesi haline koymalıdır. Esasen vilâyetin siyasal, sosyal ve ekonomik durumu da bunu icab ettir mektedir. Parti kongrelerinde de mevzuu bahsolan bu çok mühim ihtiyacımızın Cumhuriyet hükumetimizce gözönünde tu tulduğunu ve biran evvel sağlanacağmı kuvvetle umuyoruz. Hastanenin eksiklikleri Türk Yunan artistlerinin müşterek temsilleri en esaslısı olduğu kadar, en cazibi de olmak vasfile her gün biraz daha mü himleşiyor. Mevzu bize o derece yen görünüyor ki, asırlardır yan yana ya şadığımız bu mevcudiyetin adeta he nüz farkına varmış gibiyiz. Belki hak lıyız. Uzun saltanat ve istibdad devre leri, kütlenin dünkü terkibinde yegâ ne aktif unsur olan erkeği bile ne derece kendinden geçirmiş olacak ki bir millet olduğumuzu daha dün anlıya bildik. Bize bunları bilgili muallimlerimiz den Mehpare Tevfiğin yeni çıkardığı «Türk Tarihinde Aile Hayatı Evrimi ve Bunda Kadm> isimli küçük, fakat özlü kitab hatırlattı. Hani peri masallarmda, fındık kabuğuna sığdırılmış nadide gelin elbiselerinden bahsederler. Kıymetli Diktatör, karısı ve bir çocttğu öğretmen de 40 sahife tutan eserinde bir arada bize, mitolojisi ve bütün tarihî seyrile Türk ailesinin, Türk kadınının bünyesi, Geçen eylul ayında, bir rakib kurşuüç, dört bin yıl tutan teşekkül, taazzuv nile ölen Luiziana dıktatörü Huey Lonve tekâmülünü hulâsa ediyor. Hem de nekadar vâzıh, nekadar etraflı ve veciz gun yerine, karısı Rose Mac Connel Longun âyan azalığına tayini kararlaş olarak... mıştır. Bu kararı Luiziana valisi James Bayan Mehpare, başlangıcda eserini takdim ederken, talebelerine sosyoloji Noe vermiş, ve diktatörün dul karısmın, ve yurd bilgisi derslerinde yardım et 1937 senesine kadar âyan azalığında kalrniş olmak için bu hulâsayı yaptığını masmı münasib görmüştür. anlatmaktadır. Halbuki tarihî istişhadJames Noe, âyan azası olabilmek için, ların mehazlan da gösterilen bu kitab; halk tarafından intihab edılmek lâzım gelta mitolojiden itibaren bugüne kadar diğini söyliyenlere: Türk ailesi ve kadını mevzuunu etüd « Değerli dostumuz Huey Long öliçin, her ilmî müracaate tatmin edici bir kabul gösteren çok toplu bir kaynak dürülmüş olmasaydı, 1937 senesine kaolmuştur. dar âyanda kalacaktı. Mademki vazifesi Kitabda evvelâ Türk ailesinin karek henüz bitmemiştir, bu vazifeye kansmın terini buluyoruz. Totem, Klan ve ka devam etmesi gayet tabiidir. Esasen bubile devirlerinden başhyarak tekmil ta günkü âyan baştanbaşa Huey Longun rih boyunca Türk kadını kadri daima dostlarından ve adamlarından mürekkeb yüksek tutulan bir kıymet olmakla be dir, ben de karısını tayin ediyorum.» raber cemiyet hayatında filen Hâdise Diye cevab vermiştir. lere de karışmıştır. Türk camiasında Her türlü itirazlara rağmen James kadın idareci, kadın kumandan, kadın hükümdar az görülmüş bir nevi değil Noenun bu kanuna muhalif karan tatbik dir. Hiyung Nular ve llhaniler zama edilecektir. nında hükümdar emirnamelerine châBu maceradan en fazla hayrete düşen, kanın ve hatunun emrile> ibaresinin bizzat diktatörün dul kansı olacaktır. konulması mutadmış.. îslâmiyetin, millî an'anelerimizi kay Huey Long, ahlâkımn garabetile. karısıbettirmemekle beraber kadına eski hür nı, yaşadığı müddetçe hayretten hayrete riyet ve itibannı kaybettirdiği muhak düsürmüştü, ölüp gittiği halde, bu hal kaktır. Hatta bu kayıb, gitgide cemiye gene devam etmektedir. tin anasını, halayık mevkiine düşür 1913 senesinde Rose Mac Connell hemüştür. nüz on altı yaşındaydı. îyi tahsil ve terEserde, bu muhafaza edilen görenek biye görmüştü. Kıbar ve iyi bir aileye lere misal olarak bir Gaznevi hüküm mensubdu. darına Karahanlılardan aldığı bir kızın O tarihte, Huey Long, seyyar satıcılık ifaf gecesi tekme attığını okuyunca gayriihtiyarî güldüm ve «iyi ki bu â ve şarlatanlıktan ibaret olan mesleğini bıdetler zamanımıza kadar dayanmamış!> rakmış, siyasî faaliyete ba^lamış bulunu dedim. Şimdiki 10 12 santimlik çivi gi yordu. Sırhnda açık yeşil bir kostüm, bi ökçelerden birkaç tane yiyen damad, boynunda pembe bir kıravatla kasabalan zifaf odası yerine mutlaka hastaneye dolaşıyor, peşinde gezdirdiği çalgıcılarla götürülürdü tabiî! beraber bir takım soytarılıklar yaptıktan Muharrir kitabını, evlenmede inkılâb ve kanunu medeniye göre vasıf ve şart sonra nutuk söylemeğe baslıyor, safdilleri kandıracak şekilde vaidlerle ahp tutalarını izahla bitirmiş. însanî birliği ve rabıtalanm inkâra rak efkân kazanmağa çabalıyordu. Bu varan son lâübali nazariyelerin lüzum suretle âyan azası secilmeğe muvaffak olsuz bir cemiyet şehadetinden ibaret du ve on seneden az bir zaman zarfında sandıkları izdivaç ve aile müessesesi bütün Luiziananın idaresini ele aldı. îste şüphe yok ki her milletin olduğundan o zaman daha genis bir mücadeleye atılziyade Türk milletinin temelidir ve dı ve Reisicumhur Ruzvelti tehdide başCumhuriyet hükumeti bu müesseseye ladı. Programı gayet sadeydi: en muhkem şeklini vermiştir. Memleketin bütün servetini taksim Genc muallimi tebrik ederken eserini sade talebeye değil, her Türk vatan edeceğim ve her vatandası irad sahibi vadaşına tavsiye etmeği bir borc bilirim. pacağım. Buhran kalmıyacak. Herkes mes'ud olacak, diyordu. F. O. Türk tarihinde aile haya. Luiziana âyanınm karısır tı evrimi ve bunda kadm öldürülen kocasının Türk camiasında kadın varlığı; inkı yerine getiriliyor lâbdan çok sonraki içtimaî mevzuların Atinada yakalanan canavarın mel'aneti Herifin küçük çocuklardan başka hayvanlara da tnusallat olduğu anlaşılıyor Atinada yaka landığını dünkü sa yımızda yazdığımız insan ş:klindeki canavar hakkmda Atina gazeteleri şu tafsilâtı vermektedirler: Canavar polis karakolunda isticvab edilirken toplanan binlerce halk, mel'unu linç etmr.ğe te şebbüs etmişlerdir. Polisin müdahalesi hiç faide vermemiş, binlerce ağızlardan ıkan «gebertin mel Canavar, isticvab edilirken kadın sözünü duyunca unu!» seslerile aha bu çılgın hali almtş ve jandarmalar gtiç zaptetmistir li karakola tecavüze başlamışsa da yeti da şarabdan olsa gerek. şen Müddeiumumî ve tahkikat hâkiminin Şarab içmeseydin yapmryacak müdahalesi üzerine herif kurtanlmıştır. mıydın? Şimdi müstantikle Müddeiumumî bütün Hayır, hayır, ben hergün iş işle gayretlerini canavarın diğer kurbanları meğe giderim. Bılmem ki o gün bana ne •lup olmadığınm keşfine hasretmişlerdir. oldu? Biraz şarab içmiştim. Sanki efenCani başka cinayetlerine dair sorulan dime taziyete gidecektim. Orada kızlan şeylere menfi cevab vermekte ısrar ediyor. görünce şaşırdım. Ne yaptığımı bilmi Küçük Stilyanosun cesedinin bulun yorum. duğu mağarada ele geçen bazı kumaş Müstantik soruyor: parçaları ve iç çamaşırlarının bu çocuğa Ya Stilyanos? aid olmadığı ailesi tarafından teyid edi* Cani titremeğe başlamış ve cevab verınce cani de beraber alınarak mağara ve memiştir. civarındaki ormanlarda araştırmaya çıkılMüstantik caniye: mışsa da ahali bu defa canavarı or Şimdiye kadar hiçbir kadınla mü« manda yakalamağa teşebbüs etmiş oldu nasebette bulundun mu? ğundan kuvvetli bir müfreze muhafaza Diye sorunca Canavar sanki spazmoza sından oradan kaçırılmıştır. Taharriya tutulmuş gibi oturduğu yerden ayağa ta devam edilmektedir. kalkarak kan çanağına dönen gözlerini 8 yaşmdaki erkek çocuğu Stilyanosu bir noktaya dikip: muayene eden doktorlar zavallının kapa Kadın... Kadın... Kadın mı? Asıldığı mağarada üç günden fazla yaşı la... Asla!.. yamadığını, korku ve açlıktan öldüğünü, Diye bağırmış, sonra kendi kendine boğazmm etrafında görülen berelerden kadın, kadm, diye sayıklıyarak ağza aboğulmuş olmak ihtimali de bulunduğunu Iınmaz küfürler savurmuş ve ellerile bazı »örerek otopsi yapılmasına karar vermiş münasebetsiz işaretler yapmağa kalkış lerdir. Çocuğun bağlı olarak bulunması mışsa da jandarmalar mâni olmuştur. da canavarın tecavüzlerine mukavemet Burada cani yeleğinin cebinden çıkargöstermekte olduğundan ileri geldiği söy dığı çıplak bir kadm resmini göstererek: lenmektedir. Hah, işte kadm... diye ihtilâc içinCanavar, müstantigin ilk sorgusuna de çırpmmıştır. şöyle cevab vermiştir: Canavar gözlerini birkaç defa etrafta Sarhostum. Şu menhus şarab yok dolaştırdıktan sonra artık ağzını açma mu? Ne vakit içersem kendimi kaybe mıştır. diyorum da ne yaptığımı bilmiyorum. Yapılan taharriyatta Ctilyanosun ceMüstantik Fotinulanm resmini göste sedinin bulunduğu mağarada birçok boğulmuş tavuklar ve keçiler de bulunmuşrerek «bunu tanır mısın?» demiştir. tur. Doktorlar bu canavarın ruhî vazi Yazık zavallı çocuğa. yetini tetkikte devam ediyorlar. Niçin bunu yaptın? Herifin ölmüş mahluklara karşı da Bırakınız beni. Hiçbir şey bilmi yorum. Bana bazan kâbus geliyor. Bu hayvanî his taşıdığı zannedılmektedir. Merhum Cemal dün defnedildi M. Frotyu döğdüler Eski Fransız Dahiliye Nazırmm başına gelenler Paris 4 (A.A.) Eski Dahiliye Ba kanı Frotun, Ad liye sarayında buIunduğu haber alınır alınmaz kori dorlarda büyük bir galeyan görülmüştür. Frotun dost ve düşmanları hemen galöride toplanmış lar ve polis galö riyi boşaltmıya muM. Frot vaffak olamamıştır. Frot avukat elbisesile gözükmüş ve avukatlarla halk iki kısma aynlarak lehte ve aleyhte bağırmıya başlamışlafdır. Bu esnada kavga çıkmış ve bazı kimseler Frotun üzerine atılarak tokatlamıya başlamışlardır. Frot Adliye sarayından çıkarken yü zünde parmak izleri vardı. Rose Mac Connell, bu acayib adamın ismini, ilk defa olarak 1913 te bir paita müsabakasmda işitti. Müsabakaya iştirak etmis, mükâfat kazanmış ve müsabakavı tertib eden Huey Long tarafından, halk huzurunda öpül mek şerefine nail olmuştu. Bu merasimden üç gün sonra, Huey Long genc kıza talib oldu. Kızın ailesi önce reddettiler, fakat Rose, talâkatine meftun olduçu bu siyaset adamına var mai?a razı oldu. Uç hafta sonra evlendiler, üc çocııkları oldu. Madam Long yirmi üç sene mes'ud bir hayat yasadı ve bu garib kocayı, yavaş yavaş, belli etmeden, medenilestirdi. Simdi, kocasînın yerine âyan azası olduktan sonra, herhalde gene onu dü«ünmekten geri kalmıyacaktır. Cünkü Husy Long, milvonlarca Luizianalının hayalinde nasıl hâlâ yasıyorsa, kansmın haya linde de yasamakta övlece devam ediyor. Cenaze merasiminden bir görünüş Acıkh vefatını dün haber verdiğımiz, stanbul Ticaret Odası Umumî kâtibi üemalın cenazesi dün saat 11,30 da Teşvıkiye camisınden büyük bir alayla kaldınlmıştır. Merasımde Iktısad Vekili elâl Bayan Türkofis îstanbul Müdürü Mahmud Uluer temsil ediyordu. Valı ve Belediye reisi Muhiddin Üs tündağm, Ticaret Odası ve Türkofisin bütün mensublannın, ecnebi Ticaret Odaları başlarile ticaret mümessillerinin îstanbul kulübü azasmm ve bütün ik tısadî mehafil rüesasüe tüccarlanmızın bulunduğu bu ihtiram alayı Maçka caddesi yolile ve Önde Yavuz bandosu bu lunduğu halde Beşiktaşa gelmiştir. Sinanpaşa camisinde namazı kılmmış ve gene ayni şekilde Yahyaefendi kab ristanına gidilerek merhum ebedî isti rahatgâhına tevdi edilmiştir. Makberin üstü, sayısı elliye varan çelenklerle örtüldükten sonra, Türko fis Müdürü Mahmud, Iktısad Vekili Celâl Bayarın teessürlerine de tercüman olarak merhum hakkında birkaç söz söylemiş ve bundan sonra Cemalin mek teb sıralarındanberi arkadaşı olan pro fesör Muslihiddin Âdil de çok hüzünlü bir nutuk söyliyerek zavallının bütün hayatında yalnız vazifesini ve memle ketini düşündüğünü ve bunun için ça lıştığını ve hatta bu fani dünyadan bile vazife uğrunda ayrıldığmı anlatmıştır. Müteakiben cenazede hazır bulunan lar büyük bir teessür içinde ve rahmetliyi sulamak ister gibi yağmıya başlı yan yağmur altmda dağılmışlardır. Allah kederli ailesine sabır ihsan eylesin. Çardaş operetinde Türk ve Yunan artistleri yan yana Halk Operetinin Yunan artistlerile sunda oynamıştır. Bu gece, Beyoğlunmüştereken verdikleri temsiller çok da son defa Çardaş operetini oynıyacak, rağbet bulmuştur. Fransız tiyartosu hm yarın akşam, Beyoğlunda, Fransız ti yatrosunda Leblebici Horhor operetini cahmç dolmakta, Türk ve Rum seyirciverecektir. ler, bu türkçe rumca karışık sahneleri Yunan artistleri Zozo ile tenor Kofinkahkahalarla seyretmektedirler. yotisin seslerinin güzelliği, bu meşhur Halk Opereti, dün gece, Çardaş o operetlerin muvaffakiyetle oynanma peretini, Kadıköyünde, Hâle tiyatro smı mümkün kılmaktadır. Halic şirketi hissedarlarınm Belediyeye yapacağı teklifler * Eski Halic şirketi hissedarlan tarafından, işletmenin tckrar şirkete devri için Belediyeye yapılacak tekliflerin esaslan hazırlanmaktadır. Hissedarlar meclisi bazı hukukşinaslann da iştirakile devamlı surette toplanmakta ve işin hukukî ve malî safahatını tetkik etmektedir. Bu tetkikat neticesinde hazırlanacak teklif projesi, evvelâ, ayın on birinde toplanacak olan umumî heyette görüşüleceküi. Hissedarlar heyeti, şirketle Belediye arasındaki malî ihtilâflar üzerinde mutavassıt tesviye suretleri hazırlamaktadır lar. Bu arada Belediye hissesi olan yüzde sekizden toplanan alacak vaziyeti de müsavi şartlar dahilinde itfa edilecektir. KÜLTÜR tŞLERİ Mekteblerde müsamere verilebilecek Hayir cemiyetleri, Halkevleri ve sair teşekküller, yer bulamamak yüzünden faaliyetlerini gö'steremediklerini ileri sü rerek kendilerine bir hasılat temini için mekteblerde müsamere ve balo vermelerine müsaade edilmesini Maarif Vekâle tinden istemişlerdi. Maarif Vekâleti, Maarif müdürlüğüne gönderdiği bir tatnimle içkisiz olmak ve Vilâyetin müsaadesi alınmak şartile cemiyeti hayriyelerin hertürlü toplantılan mekteblerde yapabileceklerini bildirmiştir. Havdarpaşa Nümune hastanesinde meccanî muayene günleri Haydarpasa Nümune hastanesinden: Dahilî hastalıklan: Profesör Dr. Ge neral Tevfik Sağlam ve Müfide Kâzım Haricî hastalıklan: Dr. operatör Fe ridun Şevket Evrensel ve İffet Naim Onur. Kadm hastalıklan: Dr. Zeki Tektaş Kulak, boğaz ve burun hastalıkları: Dr. Haydar tbrahim Aydar. Göz hastalıklan: Dr. Zihni Gökçen. Cild hastalıklan: Dr. Nuri Osman Eren. Pazar günleri müstesna, her gün on birden itibaren poliklinik muayenelerine başlanmış olduğu ilân olunur. Bükreşte ticarî müzakereler Bükreş 4 (A A.) Romanya ile faal ticarî münasebetleri olan birçok devletlerle Bükreşte iktısadî müzakereler yapılmaktadır. Son günlerde buraya bir İngiliz heyeti gelmiştir. Bundan bir müddet evvel de bi rMacar heyeti gel mişti. Bu heyet halen buradadır. Avusturya ile ekonomik müzakerelere pak yakında başlanacak ve bunları Lehli lerle yapılacak olan müzakereler takib edecektir. Bütün bu müzakerelerin şu bat ayı içinde devam etmesi rhtimal dahilindedir. Mart ayında diğer devletlerle yapılması mukarrer müzakerelere başlana caktır. îsveçten çıkarılan Naziler Bursada dil savaşı Bursa (Hususî) Burada Halk Partisile Halkevi müştereken dıl savaşına ehemmiyet vermişlerdır. Memlekette yurddaşların yalnız türkçe görüşmeleri için muhtelif levahlar yaptırmışlar ve bunları kahvelere, o tobüslere, umumî yerlere astırmışlar dır. Stokholm 4 (A.A.) Alman nazileri şefi Barthelsin hudud harici edilmesinden sonra hükumet memurları Neubert isminde bir naziyi daha hudud haricine jıkarmışlardır. Bu adam, kış yardımı için para toplamak üzere îsveçte bulunuyordu. Gazeteler, Barthelsin mesai arkadaşı Her tarafta bahar havası olan Schneider admda üçüncü bir Al Bozdoğan (Hususî) llçemizde gömanm da hudud harici edilmiş olduğunu da haber vermektedirler. Gazeteler, rülmemiş bir bahar hüküm sürmekteAlmanyanın mukabelei bilmisle kal dir. Her taraf zümrüd, elmalar yeni çağalasını verdi. Bademler, erikler çiçekkışmasmdan endişe etmektedirler. lerini açtı.