Katalog

3 Şubat 1936 CÜMHURİYET Musolini düşerse Italyanın girmesi muhtemel rejimler Bir Ingiliz muharriri Veliaht Prens PiemoncTun tahta çıkarak askerî bir diktatora kurmasınm en çok beklenen netice olduğunu yazıyor Bir tarla işinin doğurduğu cinayet ISTANBUL Kâğıthane ve Göksu Yetmiş sene evvel Bahçe sahibi yeni kiracısı «Istanbulda her rengin, her çiçeğin bir manası tarafından ağır surette vardır ve onlarla mektublaşılır» yaralandı Dün öğleüstü Kadırgada polis nok tası civarmda bir adamı ağır surette ta[«The Sphere» adlı îngiliz mecmu banca ile yaralamışlardır. Vak'a şöyle asında çıkan bu yazı Ferdinand Tuohy cereyan etmiştir: tarafından yazılmıştır. Bu genc gazeteci Mütarekenin baflangıcmda yanılmıyorsak Kadırgada büyük marul tarlasmm saDaily Expressin birkaç zaman îstanbul ÛreTi libi Yani tarlanm yanıbaşmdaki evinmuhabirliğini yapmıştır. Alaycı, şen bir de oturmaktadır. Yani bundan bir müddet evvel Arnavud Ragıb adında bir genc olan Ferdinand Tuohy mesleğinde gence tarlayı kiralamıştır. Ragıb da çok muvaffak olmuş îngiliz yazıcıların tarlayı ekmiş ve mahsul almağa başladandır. Yazısını herkesin beğenerek okumıştır. yacağına kaniiz.] Duçeninki gıbi kendine güvenerek, Dıjn Ragıbla amelesi Mazlum tarla iat'î kararlarla atılgan maceralann sonu da çalışırken Yani yanına gitmiş ve tarekseriya şahsî bir şekilde neticelenir. layı başka birisine vereceğini, hemen Ama bu son zafer olmuş, hezimet olmuş buradan çekilmesini söylemiştir. Ragıb r büyük bir ehemmiyeti yoktur. Sonunda i§ ev velâ malsahibinin şaka yaptığını zanbu maceraya önayak olanın başma pat netmiş, fakat Yaninin işi ciddî konuş lar. tuğunu anlayınca o da ciddileşmiş ve O zamanki Kâğıdhane «ben buraya sebze ektim. Tam mahsul Italyanın gün geçtikçe Habeş harbini zamanmda nasıl olur da tarlayı bıra başaramıyacağı hakkmdaki kanaatlerin Türk ırkının güzelliğini görmek için, len esvabın rengi, yahud bir atkı. Türk kabilirim?» demiştir. Bu hal karşısın bir seyran gününde ya Kâğıdhaneye, ya kadınlan bu dilde çok mahirdirler, ve kuvvetlenmesinden başka, ekalliyette kalda Yani kavgaya tutuşmuş, kendisini hud Göksuya gitmelidir. Buraları, halkın enfes vasıtalara sahibdirler: Meyvalar, mış bir kısım faşizm taraftarlanndan mazorla çıkaracağını söylemiştir. gezindiği iki büyük çayırdır, sık orman çiçekler, otlar, tüyler, taşlar, ki hepsiada bütiin dünyayı kendine düşman etmiş olması, sırf Musolininin takib etmekte olBu yüzden başlıyan ağız kavgası dö cıklar arasından iki dere akar; her ikisi nin kararlaştırılmış bir manası vardır, ya duğu siyaset neticesi olduğuna göre, bir ğüşe dökülmüş ve Ragıb belinden çı nin de iki yakasında kahveler, çeşmeler bir sıfat, ya bir fiildir, yahud başlıbaşma bir cümledir; bir küçük kutu, yahud bir çoklan; hemen yakın bir istikbalde olmakardığı otomatik bir tabanca ile Ya sıralanmıştır. Ceviz ağaclarının, fıstık ağaclarının, kese içinde tesadüfen toplanmış gibi gösa bile birkaç zaman sonra bu adam iş niye ateş etmeğe başlamıştır. Karnınm üç yerinden yaralanan Yani hemen kavakların, incir ağaclarının gölgesinde rünen birçok küçük şeyler, bir deste başından çekilirse onun yerini acaba kim kaçmağa başlamış, ve doğru evine git uzanan çayırlar, güneş ışığının delip ge mektubun anlatacağı binlerce şey söyler. alacaktır sualini sormaktadırlar. miştir. Gözlerini kan bürüyen Ragıb çemediği bir sıra yeşil paviyonlar, binler O küçük şeylerden her birinin manası Bu öyle bir sualdir ki, şayed Duçe çeda peşini bırakmıyarak arkasmdan üç ce Türk kadınları grup grup, halka hal nazmen tesbit ve ifade edilmiştir; ve her kilmek mecburiyetinde kalırsa, taş taş üsel daha silâh atarak tabancasını cebi ka oturmuşlar, etraflannda cariyeler, âşık bir aşk manzumesi, hiç olmazsa bir lünde bırakmadan çekilmiyeceğine göre; ne koymuş ve uzaklaşmıştır. Bu esna haremağaları, çocuklar, yemek yerler, ve küçük kıt'ayı beş dakika içinde tertib avakıbı itibarile bir hayli gümbürtülü oda silâh seslerile heyecana gelen halk sonsuz gidip gelmeler arasında, neş'e ve edebilir. Bir çivi karanfil, bir kâğıd parlacaknr. Kadırga meydanına dolmuştu. Polisler şetaret içinde eğlenirler. İnsan oraya gi çası, bir armudun dörtte biri, bir sabun Meseleyi Italyanlarla konuşmak, nede tabanca seslerini duyunca koşuş dince kendini kaybeder. Bu binlerce be parçası, bir kibrit, birkaç sap sırma, biraz Vadar faydasızsa, Italyan matbuatının yaz yaşmak, gümüşü, yeşil ve sarı renkli tarçın ve biraz karabiber: «Uzun za muşlardır. böyle bir ihtimali mevzuu bahsetmleri de Kanlar içinde yatan Yani fazla kan ve işlemeli feraceler; rengârenk esvablar mandanberi seni seviyorum, yanıyorum» o kadar muhaldir. Onlara sorarsanız Hakaybettiğinden hayatı tehlikeli vazi içinde bu binlerce cariyeler; küçüklerin saranp soluyorum, senin aşkmla ölüyo beş macerasından evvel Duçeye karşı maskeli balosu imiş gibi karınca yuvaları rum, bana biraz ümid ver, beni reddet yüzde on, on beş nisbetinde mevcud mu Italyan milletmin ve ordusunun beğendiği ve yarın için güvendiği Prens Ptemond yete girmiş ve derhal cankurtaran o tomobilile Cerrahpaşa hastanesine kal halinde kaynaşan bu oğlancıklar, yere me, bana bir kelime ile cevab ver» dehalefet, Habeş harbinden sonra külli Signor Bonominin bahsettiği sosyalistBu mütalea müfrittir. Bununla bera dırılmış ve ameliyat yapılarak karnın serilmiş şu büyük İzmir kilimi, elden ele mektir. Aşktan bahsetmeden bu suretle yen ortadan kalkmış, bütün îtalya yüzde le en parlak zamanlannda İtalyada 2 ber büsbütün de hakikatten uzak değildir. daki kurşunlar çıkartılmıştır. dolaşan altın ve gümüş suyuna batmış bin şey söylenir. Kalbleri oynamağa başyüz onunla birlik olmuştur. milyonu geçmiş değillerdir. En kesif ol Buna rağmen çok fena günler bile gelse şu güğümler Müslüman kahveciler, a lıyan bütün genc kızların en büyük meşRagıb polislerin aramasma rağmen . Maamafih bu yüzde yüz sadakat Mu duklan zamanda parlamentoda sosyalist damlık elbiselerini giymişler, ellerinde guliyetini bu sembolik lugatçeyi öğren Italyanın komünizmi kabul ihtimalleri bulunamamıştır. Ragıbın arkadaşları Bolininin kalacağına bir zaman teşkil et ve komünist azanın adedi 156 yı bulmahakikaten çok azdır. Musolini düştükten kendisinin çok uysal olduğunu söyle dondurmalar ve meyvalarla koşuşuyor mek teşkil eder; ve rüyalarında gördükmez. ttalyanlar şimdiki halde söz ve fıli mıştır. sonra asağıya sıraladığım üç ihtimalden mekte ve bu işe hayret etmektedirler. lar; Çingeneler oynıyor, Bulgar çoban leri yirmi yaşındaki güzel şehzadelere yat sahasında o derece umumî bir aş'ınhk lar kaval çalıyor; paşalar, beyler, deli hitaben uzun mektublar tertib ederler. Duçttye yapılan hücumlar birinin husulü daha mümkündür. Yaninin iki küçük çocuğu vardır ve ve taşkınlıkla hipnotize olmuşlardır ki kanlılar dere boyunca at koşturuyor; u Bu sembolik dilden başka, jestlerin, ha Harbden sonraki başsız, dümensiz ve .!<•»•»..«, , Italyan beşleri meseleden daha haberleri yoktur. gayrimuntazır hâdiseler çıkması hiç te zaktan bu kalabalığın hareketi, kamelya reketlerin de dili vardır, ki bazılan pek buhranh senelerinde komünizm cereyan Ikinci ihtimal şudur: İtalyada her iş BİR KADININ EŞYASINI ÇALDI uzak bir ihtimal sayılamaz. Bu gayrimunve gül bahçelerinin rüzgârla dalgalanışı lâtiftir. Meselâ erkek, hançerini çıkanr larından kendilerini çok küçük bir zah büyük faşist meclisinin elindedir. Kral ve LAR Büyükderede Bahçeköy yo nı andırıyor. Yaldızlı süslü kayıklar, ve onunla göğsünü açıp kendini parça • tazır hadiselerden biri de belki haridn metle kurtaran Italyanlar, bugünkü çok papalık makammın kontrolü, meb'us lislunda caddeye üç yüz metro mesafede sabn tükenmesi şeklinde tecelli edebilir. sıkı yoğuruluştan sonra nasıl olur da bol tesi tanzimi, Corporationlara aza seçimi, bulunan Ayşe admda bir kadınm ku muhteşem arabalar ardıarkası kesilme lıyormuş gibi yalancıktan bir hareket yaIşte bundan dolayı, îtalyan olmıyanlann şevizme imale olunurlar? Hem mevcud kanun lâyihalarmı yapmak ve saire gibi lübesine geceleyin hırsızlar girmiş ve den geliyor, bu renkler ummanına yeni par, manası: çimdiden Musolininin halefi hakkında Aşk çılgınlıklan ile parçalanıyo kanunlara göre bugün Italyan amelesi; bütün büyük işler bu meclisten geçer. Bü zavallı fakir kadınm bütün eşyasını ça renkler döküyor. Bu gölge ve yeşillik bazı tahminlere girişmesi hiç te vakitsiz güzelliğinin ortasında şarkılar, saz sesle rum! yük faşist meclisi üç kişi tarafından idare larak kaçmışlardır. Sarıyer polisi hır bir iş sayılamaz. ri, çocuk bağrışmalan. Demektir. olunur. Duçe, Count de Vecchi, Mareşal sızlan hâlâ bulamamıştır. Îtalya komünitt clamaz Bütün bu karışıklığa rağmen, bir er Kadın cevab verir, kollarını iki yanina de Bono. Yalnız faşist meclisi değil büHASKÖYDE BİR HIRSIZLIK VAKMusoliniden sonra İtalyada dört şey tün İtalyayı bu üç kişi idare eder. Mare ASI Hasköyde Kalaycıbostan soka kekle bir kadını biribirlerine aşıkane ba bırakır, öyle ki, feracenin önü biraz açıolmak ihtimali vardır. Bunlardan birincisi şal Balbo ve Sinyor Grandiyi de bunla ğında 22 sayıh bahçıvan Fotinin evine karken, tebessüm ederken, yahud her Iır: komünizmdİT. Duçenin Afrikada bildiği Kollarunı, aguşumu sana açıyo ra ilâve edersek simdilik bütün îtalya sabıkalı Necmi girmiş ve birçok eşya hangi kurnaz bir jestle işaretleşirken yagibi hareket etmesine taraftar memleket kalamak imkânsızdır. Fakat buna muka rum! «Besler» tarafından idare olunuyor. çalarak kaçmıştır. Necmi yakalanmış bil bambaşka bir dil vardır: Bir çiçek, lerden birkaçından sadır olan aşağı yukan Demiştir. Duçenin fikrince kendine birşey oldu tır. nimresmî muvafakatlerin esbabı mucibesi esvaba iliştirilmiş bir şerid, yahud giyi REŞAD EKREM KOÇU, ğu takdirde faşizmin idamesini, ve çizilen BİR ÜFÜRÜKÇÜ YAKALANDI tetkik olunursa görülrü ki bunda en büyük programın tatbikmı büyük faşist partisinin Samatyada Etyemez yokuşunda Çeş amil Italyayı bolşevizm tehlikesinden kurileri süreceği yirmi bes kişilik bir heyet me sokağında 25 sayılı evde oturan Sutarmak gayesidir. Böyle bir düşünce, herbasaracaktır. Bu yirmi beş kişilik heyet danlı 55 yaşlarmda Arab Zeyneb, dün hangi bir zaman için olursa olsun çok gabilâhare aralarından üç kişilik bir heyet Sultanahmedde Akbıyık mahallesinde ribdir. Memleketini Sovyet şekli idaresinsecerek diktatörlüğü bu ücten birinin eline Sultan admda birisinin evinde hasta den kurtaracak diye bir diktatörün mevverecektir. Musoliniye göre îtalya mu bulunan bir kızı okumağa gitmiş ve cud bütün muahedeleri çiğnemesine mühakkak surette diktatörle idare edilmeli tam belinden muskalar çıkararark hassaade etmek hakikaten tuhaftır. Bunu da dir. Fakat yüzde yüz Musolini tarafından taya takarken memurîar tarafından yabir tarafa bırakarak daha mühim olan bir temsil olunan büyük faşist meclisinin böy kalanmıştır. hakikate işaret etmek isterim. Söylendiği le büyük bir heyet şeklinde idamesine yazıldığı ve inanıldığı gibi 1920 de îtalKENDİNE MEMUR SÜSÜ VER halk boyun iğecek midir? Halk böyle ya için komünizm Duçe olmasaydı mutlak MİŞ Aksarayda oturan Naim, dün meclis istemezse alınacak tedbir ne ola ve muhakkak bir akıbet şeklinde tecelli akşam saat 22 de Şişlıye gitmek üzere bilir?. edecek değildi. Şimalî İtalyada Bolşe Beyazıddan tramvaya binmiş ve bilet vizm cereyanmın en kuvvetli olduğu söyKralın vaziyeti çiye «memurum» diyerek bedava se lendiği zamanlarda Turinde bulunmuş Üçüncü ihtimal: Halkı kral etrafına yahat etmek istemiştir. Sahte memur ve vaziyeti yakmdan tetkik etmiş bir mutoplayıp muvakkat bir askerî diktatora Eminönünde yakalanmıştır. habir sıfatile diyebilirim ki orada ne kan tesisidir. Kralın maruz kaldığı fena muadökülmüş, ne de birkaç endişeli günden meleye halk muhaliftir. Esasen krala bısonra vaziyette bir gayritabiilik görülmüşrakılan yegâne şeref mevkii de ordu baş ması ve yeni kralın ordunun başına geçeGöksuya giderken lür. Italyanlar hiçbir vakit komünist olakumandanhğıdır. 1860 ta îtalyayı birleş rek askerî bir diktatora tesisi. Buna benmazlar. Tarihleri, h'aleti ruhiyeleri tamatiren Sovoy hanedanına karşı halk hiçbir zer bir hal şekli; Kral Alxsanderi tahta mile Rusyadan ve Ruslardan ayrıdır. Esçıkarmak suretile komşu bir memlekette Duçe velveleli nutuklanndan birinde». zamn sükranını unutmuş değildir. Adanadaki Mimar Sinaa Fantoma Mehmed nasıl ki Başvekil Signor Bonomi Bolşevizm Otuz beş kırk yaşındaki İtalyanların muvaffakiyetle tatbik olunmuştur. Pie metalibini hiçbir zaman grev ve saire gibi yakalandı? eserleri masalından şoyle bahseder: mont prens ve prensesi henüz otuz yaşını umumî nizamı bozacak usullere müracaat ekserisi Victor Emanuelle devrinin çok Samsun (Hususî) Halk kitabha Adana (Hususî) Şehrimizde, Mi ikmal etmiş ve halk tarafından bilhassa «Çıkanlmak istenen isyanın, halkın suretile zorla almak hakkına malık bu mes'ud bir devre olduğunu ve o zamanlar nesini soyan hırsız tuhaf bir tesadüf mar Sinana aid eserleri bulup çıkar bugünkü zoruklann hiçbirinin mevcud şimalde son derece sevilen iki şahsiyettir yüzünden yakayı ele vermiştir. hürriyet ve istirahatine hiçbir tecavüz va lunmuyor. Corporation tabir olunan ve mak için çalışacak Mr komisyon teşkil ki kraliyet mevkiini muvafık şekilde dolŞimdi Samsunda şeker bürosunda ça edilmiştir. Kültür Bakanımızın başkanki olmadan bastınlşı da gösterir ki bu hu hükumet kontrolü ile şajısî teşebbüs ara olmâdığını çok iyi hatırlamaktadırlar. duracakları muhakkaktır. lışan, evvelce İstanbul zabıtasmda bu lığmda toplanan komisyon, araştırmalasusta kazanılan zafer kat'î ve nihaidir. sında bocahyan ve kendi tariflerince «de Ayni zamanda kralın Habeş harbine ötedenberi muarız olduğu ve halen de Av Ayni zamanda asilzadeler, orta ve mü lunmuş olan Edib, îstanbulda iken meş ra ve incelemelere başlamıştır. Sosyalist tahrikâtının en yüksek bir teza rin bir felsefî düşünceden mülhem ekonohürü olan bu isyanm kan dökülmeden ö mik sistem» dahilinde işliyen mekaniz rupanm bellibaşh merkezlerinde İtalyayı nevver halk, ve köylülerin kısmıazamı ve hur kasa hırsızı Fantoma Mehmedle Üç günde iki cinayet birçok kere karşılaşmış ve hatta bir senüne geçilmiş olması da gösterir ki bir da maya ve Duçeye yapılan hücumlar ara bu badireden zararsız şekilde çıkarmak bilhassa ordu erkânı tarafından çok iyi ferinde Mehmedi boğazından bile ya Adana (Hususî) Son üç gün içinde, icin uğraşmaktan geri kalmadığı da eskisi karsılanacaktır. Bunu söylerken aşağı yusmda şu iddialar calibi dikkattir: ha tekerrürü faydasızdır. şehrimizde iki cinayet olmuştur. Bun gibi esrardan madud değildir. Maamafih kan her sınıf halkın fasizm idaresi altın ralamıştır. Kuvvetle ve kan dökülmesile bastınlan «Duçe gencliğe evvelâ Corporationlar kral çok köhne bir idarenin mümessili de da cok sıkıştınlmış ve elyevm de bu ida Fantoma, kitabhaneyi soyduktan son larm ikisi de kocanm karısını kıskan bir hareket halk kütlesi arasmda seneler la ekonomık bir refah devresi vadederek ra tekrar faaliyete geçmiş ve yeni işler ması, takib etmesi ve vurması şeklinde ğil midir? îs bu kadar alevlendikten son reden şikâyetçi olduğunu unutmuyoruz. ce nefret ve intikam hisleri bırakır. Hal onlan sürükledi. Bu vadini tutamadığını için plânlar hazırlamağa başlamış. Ni tecelli etmiştir. ra onun yapacağı herhangi bir harekete Musoliniden sonra italyada vukua tekim, Gümrük caddesinde, Dursun Eş 45 yaşlarmda olan Erzurumlu Der buki kendi kendine iflâs eden isyan hagörünce gencliğin bütün heyecanını, bü karsı halkta heyecan uyanacak mıdır? gelmesi muhtemel tebeddüllerin en muh ref şirketinin bulunduğu mağazanın viş, 20 yaşlarındaki zevcesi Nadideyi, reketleri; beyhudeligini, faydasızhğmı tün dikkatini Alplerin ötesindeki komsu Bazılan «Kral hükumet idare etmez, ic temeli şüphesiz ki bu sonuncusudur. Kâ haricî krokisini çizmekle meşgulken E bu suretle, bıçakla birkaç yerinden vurhalk nazarında öyle aşikâr surette ispat (Fransa) üzerine tevcih etti. Geçen kâ rayı hükmeder» diyorlar. Fakat buna ba ğıd üzerindeki hakları ve vazifeleri ne dib, Fantomayı görmüş ve bu eski aşi muş ve öldürmüştür. Şehrimizde ha etmiş olur ki bunlann tekerrürüne imkân nunusanide Laval ile anlaştıktan sonra zıları da şu cevabı veriyorlar: «Fakat olursa olsun İtalyaya herkesin hoşnud o nayı hemen tanımıştır. Böyle cür'etkâ mallık yapmakla geçinen Âkil ismindeyoktur. îşte bizde amelemizi istilâ istidabu Kral daha zayıf bir diktav olan Gio lacağı bir idare ve refah devresi getirecek rane bir sirkatin ancak Mehmed ta ki adam, bir müddet önce «ara nikâhı> dını gösteren bolşevizm mikrobunun kuv da başka bir tahrik vasıtası icad etmek litti zamanında fazlasile mutavaatkâr de insanın Piemont prensi olduğunu büyük rafından yapılabileceğini tahmin ede ile bıleşip bilâhare ayrıldığı genc kanveti bu suretle kırılmış bulunuyor. Bu an mecburiyetinde kaldığından Afrika işini rek evvelâ kitabhaneye uğramış ve sonğil miydi?» faşist partisi de eninde sonunda takdir e ra da zabıtaya malumat vererek Fan smı da bir kenarda yakalayıp beş altı 'dan itibaren sönen sosyallizm cereyanlan ortaya çıkardı. Üç dolma yuttuğunun Artık dördüncü ve sonuncu ihtimale decek ve şimdiki hâdiseler büsbütün bir toma Mehmedi yakalatmıştır. Mehmed yerinden ağır surette yaralamıştır. îki sene zarfında tamamen ortadan kalk farkına vardığı gün Italyan gencliği ismış ve faşizmin ayaklarına kapanmış bu yan edecektir. Bundan sonra da vay Mu ^eldik: Kralm tahtından feragatile oğlu çıkmaza müncer olursa îtalya için yapıla suçunu itıraf etmiştir. Zabıta tahkikata Polis, kendisinden beklenilen faali yeti göstermektedır. Prens Piemontun İtalya tahtına çıkanl cak bundan başka bir iş kalmıyacakhr.» devam etmektedir. lunuyordu.» solininin haline!»