Katalog

CUMHURİYET 14 Şubat 1936 Filistin bir Ingiliz ( Şehir ve Memleket Haberleri Şehir Meclisinde Soruyoruz! kalesi halini alıyor!^ Parasız seyahat , Filistinde Yahudilere dayanarak tesis edeceği hava ve deniz üslerile bütün şarkî Akdenizi bir İngiliz gölü haline sokabilecektir Büyük Britanya ile İtalya arasında Akdenizde husule gelen gerginlik, uzun sürecek neticeler doğurmuştur. Bu neti celer meyanmda, Fılistinin, bundan böyle İngiliz împaratorluğunun bünyesinde alacağı ehemmiyeti ve bu ehemmiyetin ona, hiç olmazsa öteki dominyonlar derecesinde bir rol verdiğini sayabiliriz. Yeni sevkülceyş üsleri Akdenizde askerî hâdiseler vukuu korkusu, İngiltere deniz üstünlüğünün artık her tiirlü taarruzdan masun olmadığını İngiliz devlet ricaline ispat etti. Yeni deniz harbi metodlan ve bilhassa hava ordusunun harbe müdahalesi, Maltada teessüs etmiş olan eski sevkulceyş üssünü zayıf düşürmektedir. İngilterenin, îm paratorluğun doğu kısımlarile olan irti Filistinin ve Kibrıs adasının şarkî Akdebatmı himaye eden zincir bu suretle kınl nizdeki ehemmiyetll sevkulceyşî mevkiinl mış bulunuyor. Tayyare kuvvetlerinin gosterir harta (IngÜiz nüfuz mıntakasına dahll olan yerler çlzgl İle gösterllmlştir) yardımı olmadıkça deniz filosu, İngilterenin Mısır ve Akdeniz üstünlüğünü yal Londraya ve Parise değil, Mekkeye çevnızbaşına temine kâfi gelmiyor. rilmiştir. Büyük Britanya ile Fransa, bir Hava kuvvetlerinin sağlam üslere ihtiyacı vardır. Fakat bir hava üssü, ancak kuvvetli bir tahakküm altına alınmış olan ve ahalisi Ingiltereye karşı dost duygular besliyen bir memlekette tesis edılmek jartile emin birşey olabilir. Halbuki, Mısırda vaziyet böyle değildir. Dünyanm o kısmmda, bu şerait ancak Filistinde mevcuddur. Yahudiler ve Arablar Fılistinin Yahudi niifusu, İngiliz hava üslerinin muhtac olabileceği her tiirlü teminatı arzetmektedir. Arablann teşkil ettiği kütle ortasında, Filistin Yahudileri, Avrupamn şarkta ileri karakolunu temsil etmekte ve îngiliz împaratorluğunun kuvvetini artırmağa matuf bir unsur halinde bulunmaktadır. îngiltere siyaseti, an'anevî bir şekilde Arablann lehindedir. Şimdiye kadar, bu vaziyet bazı faydalar vermişti; fakat, Arab rüesanın, ancak kendi şahsî vaziyetlerini sağlamlaştırmak maksadile Ingiltereye iltihak ettiklerini tecrübe meydana koymuştur. Irak Kralhğının ihdası, yerli emirlerin, inukabilinde hiç birşey vermeden kendi vaziyetlerini kuvvetlendirmek için İngiliz nüfuzundan nasıl istifade ettiklerini fazlasile göstermektedir. Arab Imparatorluğu Arablann, ingiliz idaresine, bundan istifadeleri olsa dahi, taraftar bulunma dıklan zannedilebilir. Mısır hâdiseleri beliğdir. Arabistanda, ingiliz yardımile yaratılan Ibnissüud Krallığı, büyük Britanyaya karşı dostluk hisleri beslememektedir. Bu kralhk, Akdenizden, Hind Ok yanusuna kadar uzanacak Arab müttehid devleti hulyasmın ebedî muakkibi olmakta devam ediyor. Hazreti Ömerin Kudüsteki camisine ve Filistine arasıra tama dolu gözlerle bakıyor. müttehid Arabistan vücude gelmesine engel olan iki devlettir. Büyük Britanya, bu işte, Fransadan da fazla ısrar ediyor, çünkü Irakı, İbnissüudun ihtiraslanna karşı müdafaa etmektedir. İbnissüudla görüşen Avrupalılar, Avrupada yeni bir harb olduğu takdirde, bu Kralın, garb devletleri yerine Almanyaya iltihak edeceğini söylüyorlar. Siyasî icmal Uzakşarktaki çarpışmalar etmek istiyormuş! Eski bir polis suç üstünde yakalandı Mes'ul memurlarda bu uzun bir münakaşa derece alâkasızlık Itfaiye umumî hizmetlernasıl oluyor? den para almıyacak Evvelce polislik etmiş Ahmed isminde biri evvelki gün kansile birlikte Samsuna gitmek üzere vapura binmiş. Vapur kalkacağı sırada yolcuların biletleri kontrol edilirken bu zat cebinden resmî damgalı bir kâğıdı çıkararak kendisinin sivil memur ve yanındaki kadınm da bir suçlu olduğunu ve bu kadını mevcuden götürmekte bulunduğunu söylemiş ve böyle likle biletsiz yolculuk etmek istemiştir. Lâkin Ahmedin hali nazan dikkati celbettiği için işin tetkiki cihetine gidilmiş ve gösterdiği damgalı kâğıdın polislik yaptığı zamanlardan kendisinde kaldığı; vesikanın sahte; yanındaki kadının da söylediği gibi bir suçlu olmayıp kansı olduğu anlaşılmıştır. Bunun üzerine hakikî suçlu mevkiine düşen Ahmed yakalana rak Müddeiumumiliğe verilmiştir. Hak kında takibata devam olunmaktadır. zakşarkta vaziyet son derece3e vehamet peyda etti. Bir taraf # tan Japon kıt'aiarile Rus Moğolistanı denilen dış Moğolistanm askeıî kuvvetleri arasında sonu gelmiyen çarpışmalar olmakta ve ilânıharbsiz haliharE §ehir meclisi dün, birinci reis vekili Necib Serdengeçtinin riyasetinde toplan başlamış bulunmaktadır. Diğer taraftan mıştır. Zeyneb Kâmil doğumevi kalori Japonyanın müttefiki Mançuko hüku fer kazanmın değiştirilmesi için lâzım o metile Sovyet Rusya arasında son hudud lan 600 liranm, bütçenin başka fashndan hâdiselerinin halli için cereyan eden mümünakale suretile alınması hakkındaki zakereler büsbütün inkıtaa uğramıştır. hesab işleri tezkeresi, eski hükümlere gö İki hükumet arasında yeniden müzakere re tekaüdlükleri icra kılınan memurlann başlaması mümkün görülmüyor. MÜTEFERRİK General Fahreddin Evvelki gün Deniz Müsteşan Saidle beraber Londradan şehrimize gelen Ge neral Fahrettin cumartesi akşamı An karaya gidecektir. Ekalliyetlere aid vakıflar Ekalliyetlere aid vakıflarm idaresini yeni evkaf kanununa uygun bir hale getirmek üzere teşekkül eden avukatlar koYahudilerin askerî kuvvetleri misyonu Evkaf umum müdürlüğüne veFilistin Yahudileri, Britanya Impara rilecek olan beyannameleri hazırlamıştır. torluğunun muvasala cümlei asabiyesinin Askerlik kanununun değişen tam merkezinde canlı ve tam inkişaf hamaddesi linde bir unsur olmuşlardır. Filistinin, daAskerlik kanununun otuz altmcı madhilden ve haricden maruz kalabileceği desini değiştiren kanun alâkadarlara tebher tiirlü tecavüze karşı müdafaası için liğ edilmiştir. Buna nazaran; ertesi se lüzumlu olan kuvvetleri, Yahudilerin, neye bırakılanlann her sene toplanacak bizzat temin edecekleri tahmin olunabilir. askerlik meclislerinde ahvali tekrar yokDaha şimdiden, Yahudi milis kuvvetleri lanır. Ertesi seneye terklerini mucib olan 50,000 kişiye baliğ olmuştur. sebeb veya illetleri hangi sene geçmiş ve Bunun manasi, Britanya hava kuvvet bitmiş olursa o senenin son yoklama gölerinin, Irakta hiçbir zaman elde edemi ren veya görecek olan efradile asker ediyecekleri birşeyi, yani emniyeti Filistinde lerek onlarla beraber çağınlır ve asker bulacaklandır. Bu suretle, Filstin ve Kıb liklerini yaptıktan sonra yaşıtlannın bulunduğu sınıfa geçirilir. Bunlardan ihtiyat rıs adası, gerek coğrafî vaziyetleri, gerek zabit yetişme şartlannı haiz olanlar birahalisinin mahiyeti itibarile, büyük Brilikte muameleye tâbi olduklan doğum tanyanın, yakın şarkta, Hindistan ve Bülulann celbi beklenilmeksizin ilk açıla yük Okyanusya dominyonlan yolu ü cak hazırlık kıt'ası veya ihtiyat zabit zerindeki istinadgâhlan haline gelmeğe mektebi devresi başlangıcmda bu kıt'a namzeddir. veya mektebde bulunmak üzere sevke dilirler. Büyük Britanya ile İtalya arasındaki gerginlik, ingiliz siyasî ricaline, Filistin üzerindeki mandanın ehemmiyetini göstermiş bulunuyor. Bu, harbdenberi, bü yük mikyasta girişilen muvaffakiyetli müstemlekecilik işine yegâne misal ve her zaman pek göze çarpmamakla beraber, bütün Avrupa için büyük bir muvaffakiyettir. Bu muvaffakiyet, beyaz ırkın, şarktaki nüfuzunu muhafazaya yardım etmektedir. Halbuki, Filistinde bir mu vaffakiyetsizlik bu nüfuz için çok zararlı Berlinden Mekkeye birşey olurdu. «NetOYork Times» Filistin ve Suriye Arablarının gözleri Erzincanm kurtuluş yıldönümü Erzincanın düşman istilâsından kur tuluşunun 18 inci yıldönümü Erzincanlı gencler tarafmdan dün büyük bir törenle kutlulanmıştır. Törene evvelâ hep birlikte söylenen Istiklâl marşile başlanmıştır. Esaret hatıralan, yapılan mezalim anlatılmış, bundan sonra memleketin en mübrem ihtiyaçları hakkmda dileklerde bulunulmuştur. Bu dilekler meyanında iktısadî kalkışmanm temini için trenin biran evvel Erzincana kavuşturulması, elektriğin Erzincanda da yer bulması, susuzluğun önüne geçilmesi, Halkevi binasmın genişletilmesi, kültür bakımmdan Erzincanın pek geride kaldığı ve teşkiIâtı bile noksan olan 7 ilkmektebin fazlalaştırılması vardır. Hazır bulunanlara çay ve pasta ikram edilmiş, törene Tamburacı Osman Pehlivanın çaldığı Anadolu türkülerile son verilmiştir. Polonya Reisicumhurunun bir ziyafeti ADLtYEDE Bir hırsız mahkum oldu Fatih tarafında bir evden hırsızlık yapmakla suçlu olup üçüncü ceza mahke mesinde muhakeme edilmekte olan Tahsin hakkındaki dava dün bitmiş; suç meydana çıkhğı için üç buçuk ay hapse konmasına karar verilmiştir. Muhakeme dinlerken yankesicilik etmiş Evvelki gün üçüncü ceza mahkeme sinde muhakeme dinlerken dinleyicilerin çokluğundan istifade ederek îsmail is minde birinin cebindeki boş cüzdanı yankesicilik suretile çalmakla suçlu Malat yalı Ahmed yakalanarak Müddeiumu miliğe verilmiştir. Suçlunun dün Sulta nahmed birinci sulh ceza mahkemesinde sorgusu yapılmıştır. Ahmed suçunu inkâr etmiş ve Ismaille bir meseleden dolayı ralan açık olduğundan kendisine iftira eylemekte olduğunu söylemiştir. Neti cede; hâkim Reşid. suçlunun tevkifine karar vermiştir. Bir vazife kurbanı Çatalca Müddeiumumisi nasıl dondu? bırakmış olduklan % 5 ve % 10 lann Sovyet hükumeti Siberya ile Mançuko ne suretle tekaüd maaşlanna bir esas teş arasındaki hududlar üzerinde son zamankil edeceğine dair tezkere Bütçe encü larda çoğalan hâdiselerin vahim akıbetmenine, muvafık kararile Nafıa encüme lere müncer olmaması için muhtelit ko < * ninden gelen Üsküdar ve Kadıköy ka misyon teşkilini teklif etmişti. Japonya ise nalizasyonuna aid avanproje de Mül bu teklifi reddetmiş ve hududlann yeni kiye encümenine gönderilmiştir. baştan tahdidini istemiştir. Bundan sonra, Cumhuriyet Müddei Halbuki bu hududlar üzerinde tak * umumiliğile Emniyet teşkilâtının göste riben bir asır evvel, Çindeki Mançu Harecekleri lüzum üzerine itfaiyenin boşal kanhğile Rusya Çarlığı arasında bir mutacağı kuyu, sarnıç ve havuzlardan do ahede ile anlaşma yapıldığındanberi telayı bir ücret alınıp alınmaması mese amül mahiyetini alan birçok değişikliklesine dair olan Daimî encümen mazba ler olmuştur. Hududlann yeni baştan tası okunmuş, 45 dakika devam eden bir tahdidine kalkışılacak olursa yeniden bir münakaşaya sebebiyet vermiştir. Bu mü çok vahim ihtilâflar çıkacaktır. îhtimal nakaşa esnasında, bazı aza, Emniyet Mançuko hükumeti Sovyet topraklan ümüdürünün ve Cumhuriyet Müddeiumu zerinde yeni iddialarda bulunacaktır. Hayatt şüpheli vaziyete düfen misinin, bir yere gittikleri vakit kullan Zaten vahim olan şimdiki ihtilâfın yezavallı Sdbahat dıklan vasıtalara nasıl ücret veriyorlar ni yeni arazi ve su meselelerile büsbütün Veznecilerde Kemer caddesinde sa, kuyu ve havuzlann boşaltılmasını is karışmaması ve ağırlaşmaması için Sov 18 numarah hanede oturan Askerî tedikleri vakit te, bu ij için itfaiyeye bir yetler hududların yeniden tahdidi me t Tevkifhane eski müdürü yüzbaşı ücret vermeleri lâzım geldiğini, çünkü bu selesinin ortaya çıkanlmasını istemiyor Aziz dün matbaamıza gelerek bize iş için yalnız Cumhuriyet Müddeiumu lar. şu acı vak'ayı anlattı: miliğinin bütçesinde 96 bin liralık tahsi<Kızım Sabahat Ulviye, tstanbul Fakat diğer taraftan Mançuko ile dış Kız lisesinin orta kısmı A. 2 de o *at mevcud olduğunu, itfaiyeye verilecek Mağolistan arasındaki hududlann tayikuyor. 11 şubat salı günü mektebin ücretin pekâlâ bu paradan aynlabilece nine ve kontrol altına ahnmasına aid bakkalından bir pasta almış, bunu ğini istiyorlardı. müzakerelerin inkıtaı bugünkü Japon ve yedikten yarım saat sonra zehirBir kısım aza da, böyle işler itfaiyeye dış Moğol kuvvetlerinin çarpışmalannı lenme alâimi göstermiş ve mekte daimî bir vazife olarak yükletildiği tak doğurduğu gibi Sovyetlerle Mançuko abin idare memuru Neziheye müradirde itfaiyenin asıl vazifesini yapmak i rasındaki hudud müzakerelerinin inkıtaî caat ederek vaziyeti anlatmıştır. çin vakit bulamıyacağım ileri sürmüş ve da ayni şekilde vahim müsademelere seîdare memuru, en ufak ihtiyatî bir işin esasına itiraz etmişlerdir. tedbire müracaat etmeğe bile lü beb olabilir. Fakat bu ihtimal, atiye aidzum görmeden «sen kızıl hastalığıÜçüncü kısım aza da havuzların, ku dir. na tutulmuşsun, burada durma, 5yulann ve sarnıçlann boşaltılması da u Bugün vaziyeti asıl vahimleştiren hâteki çocuklara da sirayer eder, mumî hizmetler arasında bulunduğunu, dise Japonlarla dış Moğollar arasındaki mektebden çık git> demiş ve kızı bunun için de itfaiyeye para vermeğe lümuharebelere Sovyet hava kuvvetlerinin mı yaya olarak Veznecilere kadar zum olmadığını söylemiştir. karışmış olmasıdır. eve göndermiştir. Çocuk eve gelNihayet Daimî encümenin de kabul dikten sonra, ateş arttı, doktor araDün Tokyodan gelen bir telgrafna ettiği veçhile itfaiyeye bir ücret verilmemağa başladım, Belediye doktoru mede bildirildiğine göre Japonlarla dış den bu işlerin gördürülmesi muvafık olanu ancak akşam saat sekizde bulaMoğollar Olahodka mevkii için harbe cağına karar verilmiş, toplantıya niha bildim. Doktor, kızımm zehirlen derlerken iki Sovyet bomba tayyaresi miş olduğunu söyledi; bir reçete yet verilmiştir. Japon kuvvetlerini bombalamışür. Bu yazıp gitti. Fakat aradan birkaç saat vakit geçtiği için doktorun verKÜLTÜR ÎŞLERÎ muharebede gerek Japonlardan gerek Moğollardan bir hayli zabit ve asker diği ilâç müspet bir tesir göster maktul ve mecruh olmuştur. medi; kızımm harareti 39,5 a ka Ankaraya gidecek muallim ve Uzakşarktaki vaziyetin vahim oldu a dar yükseldi ve her tarafında ya müfettişler ralar açılmağa başladı. Ertesi günü ğuna bir delil de gerek Sovyetlerin gerek Ankaarda açılan Dil, Tarih ve Coğ Japonlann askerî demiryollannı ıslah ve İstanbul Sıhhat müdürlüğüne mürafya Enstitüsüne talebe olarak yazılan tevsi için fevkalâde gayret göstermeleri racaat ederek vak'ayı anlattım ve mektebin bakkalındaki pastaların 50 kadar ilkmekteb müfettiş ve muallim dir. toplattınlarak diğer çocuklann zeleri pazartesi günü Ankaraya gidecektir. Stalinin sağ eli sayılan Münakale Kohirlenmelerine mâni olmalarım miseri Kaganoviç bizzat Siberya demirîlkmekteb muallimleri için bir söyledim. «biz, böyle işlerle meş yollannı tetkik ederek fevkalâde tedbirgul olamayız, Maarif müdürlüğü konferans ler almıştır. Mumaileyh Omski ile Çita ne şikâyet edin> dedi. Keyfiyeti Son kabul edilen yazı şekillerinin, bü arasındaki Siberya hattınm idaresini gaMaarif müdürlüğüne anlattım. Dertün ilkmekteb muallimlerine öğretilmesi yet sıkı ve şiddetli bir inzıbat altına koyhal alâkadar olarak mektebe bir tezkere yazdırdı. Akşama mekte için 25 şubatta, Üniversite konferans sa muştur. bin doktoru evime gelerek kızırm lonunda bir konferans verilecektir. Bu Bu hattın Baykal gölünün ote tara • muayene etti ve zehirlendiğini söy konferansta ilkmekteb muallimlerile tedfındaki kısmı münhasıran askerî idare ledi. Çocuğum şimdi ateşler içinde risat müfettişleri de hazır bulunacaktır. altındadır. Sovyetler Siberyanın sahil eyatıyor ve hayatından ümid kesil mek üzeredir. ÜNİVERSÎTEDE yaletini doğru hatla Rusyaya bağlıyan şimalî Mançuri demiryolunu Japonyaya Keyfiyeti Müddeiumumiliğe de sattıktan sonra Mançuko hududunu çe Yabancı dillerden imtihan bir istida ile şikâyet ettim.> virerek Vlâdivostoka giden tek demiryoolanlar Hâdisede o kadar hata ve lâkaydi lunu ikileştirmeğe başlamışlardı. Şimdi var ki.. Evvelâ bir mekteb idare Üniversite yabancı diller mektebinde bu ameliyenin en mühim parçası yani memuru hastalandığından şüphe okuyup ta iki sömestirlik dersleri bir sö şimalî Mançuri demiryolunun aynldığı ettiği bir talebesini nasıl kendi bamestirde ikmal etmek kabiliyetini göstere noktadan Habarofskiye kadar olan kısşma sokağa çıkarır? Sonra bu şehbilecek talebeler için dün Üniversite mı ikmal edlimiştir. rin Sıhhat Müdürlüğü acaba zehirkonferans salonunda bir imtihan yapıl lenmiş pastalarla ve koca bir mekBundan başka Sovyetler Vlâdivos * tebin sağlığüe meşgul olmaz da a mıştır. îmtihana giren talebeler avvelce toktan daha az taarruza maruz olan ve caba ne ile meşgul olur? Mes'ul bir namzed listesine dahil edilmişlerdi. Bu daha şimalde bulunan ve «Sovyet limaidarenin vazifesi karşısında bu denu bilmiyen bir kısım talebe namzed lis nı» adı verilen limana Habarofskiden bir rece daha ağırmı söylemiyelim tesinde olmadıklan halde imtihana gir hat yapıyorlar. Japonlar ise Vlâsivos « nasıl soğukkanlı ve soğuk olabilir, mek istemişlerdir. Bunlara ancak kendi tokun cenubunda ve Koranm şimal ucundiye; lektörlerinin muvafakatile imtihana gire da Rasin limanmdan Siberya hududla bilecekleri ve bir itirazlan varsa bilâhare rına yelpaze şeklinde yayıhnakta olan bir müracaat etmeleri bildirilmiştir. demiryolu şebekesi yapmağa başlamış Yoklamalara 437 kişi iştirak etmiştir. lar ve çok ilerletmişlerdir. Bu yoklamalar eleme mahiyetinde Hulâsa, Uzakşarkta sulh büyük teh • dir. Burada kazananlar önümüzdeki çar likeler karşısmdadır. şamba günü Edebiyat fakültesinde şifahî MUHARREM FEYZl TOGAYt imtihana tâbi tutulacaklardır. Soruyoruz? P. T. TELEFONDA Istanbul telefonunun yeni şekli Geçenlerde Varşovada Polonya Reisicumhuru büyük bir ziyafet vermiştir. Resmimiz Varşova sarayında Reisicumh uru, Varşova sefirimizin refikası Müfide Feridi yemeğe götürürken göstermektedir. Arkada Arşevek ile Reisicumhurun refikası ve daha arkada sefırimiz Ferid görülmektedır. İstanbul telefon idaresini hükumet namına idare eden heyetten Ankara oto matik telefon müdürü Niyazi Ankaraya gitmiştir. Niyazi İstanbul telefonunun yeni alacağı vaziyet hakkında hükumetle t?mas edecektir. Dünkü nüshamızda Çatalca MüddeiCumhuriyet Halk Partisi Umumî Kâumumisi Hayrinin Istrancada donarak tibi Receb Peker İnkılâb Enstitüsündeöldüğünü yazmıştık. Gelen malumata Beyoğlu kaymakamhğı binası (eski göre îstrancada bir köylü soğuktan don altmcı daire) baştanbaşa tamir edilecek, ki dersini vermek üzere dün şehrimize muş ve keyfiyet Çatalca Müddeiumumi içerisine kalorifer tesisatı yapılacakhr. gelmiştir. liğine haber verilmiştir. Müddeiumumî Binada yangm tehlikesinden korkulduğu Hayri, bir arabaya binerek mahallinde için kalorifer tertibatının biran evvel yakeşfe gitmiştir. Yolda tipi bastırmış ve pılması lüzumlu görülmüştür. Hayri aptest etmek için o civardaki bir ECNEBİ MEHAFİLDE Nushası 5 Kuniftnr dereye doğru ilerilemiştir. Arabacı bir müddet beklemiş o da soğuktan baygm | Türkiye Hariç Tanınmış bir muganniye bir halde arabanın üstünde kalmıştır. şehrimizde Vaktin gecikmesine rağmen Müddeiu Senelüc 1400 Kr. 1700 Kr. muminin keşif mahalline gelmediği gö Avrupamn tanmmış muganniyelerin Altıayhk 750 1450 rülünce etraftan devriyeler gön^erilmiş den Madam Lilia Derna Istanbula geltir. Devriyeler Müddekımumiyi donmuş miştir. Londrada ve Amerikada yaptığı Üç aylık 400 800 bir halde dere kenarında arabacıyı da son turnede büyük bir muvaffakiyet kaBir ayhk 150 yokhır baygın bir halde arabanın üzerinde bu zaman artist bir müddet şehrimizde kalalarak istasyona getirmişlerdir. caknr. ŞEHtR İŞLERİ Beyoğlu kaymakamhğı tamir edilecek C. H. PARTİSİNDE Receb Peker şehrimize geldi Cumhuriyet W» şeraiti 1 ^