Katalog

CUMHURIYET 13 Şufoat 1936 Duymadıklarımız ve bilmediklerimiz Müstemlekeciliğin iflâsı İzmirde lik maçlarının birinci devresi bîtti Son m a ç t a Altay, Izmirspora 2 0 yenildi, S. K. d a Şarksporu 5 0 yendi 2,000 senesi modeli kadın nasıl olacak? îngilterede bir kadın doktor, bir he krmler kongresinde «2000 senesinde kadın» mevzuuna dair bir rapor okumuştur. îngiliz kadınlarmı çok ilgilendiren bu raporda deniliyor ki: «Yüz seneye varmadan, umumî sıh hat mükemmel bir hale gelecektir. Bugün harcıâlem olan romatizma, verem gibi hastalıklar yer yüzünden silinecektir. Kadınlar, sağlık koruma sayesinde ta ravetlerini, hududsuz bir yaşa kadar muhafaza edeceklerdir. Ev işleri azalacaktır. Çünkü çamaşır, kabkacak ve elbiselerin bir çoğu, kâğıddan yapılacak bir defa kullanılıp atılacaktır. Kadınlann hayatında yalnız iki şey değişmiyecektir. Analık hissi ve erkeklerin boğazına düşkünlüğünün önüne geçilemiyeceği için, iyi yemek pişirmek mecburiyeti.» Ham maddenin rolü de eski kıymetini kaybetmiştir! Bunları para ile almak daha ucuza mal olmaktadır, birçok İngiliz müstemlekelerinde ise Japon emteası daha çok satılmaktadır Büyük Koloni Imparatorlukları tarihe karışıyor! [Mitstemlekecihk siyasetinin, bugün kü ekonomik şartlar içinde. iflâs elmiş duğunu ispala çalışan Nathaniel Pefferin mühim makalesinden ilk kısmı dün neş retmiştik. Son parçasmı da bugün dercediuoruz.] İhracatına pazar bulmak üzere arazi ve toprak elde edip ve bunları koloni haline ifrağ etmek nazariyesine bir misal olmak üzere İngiltereyi zikredebiliriz. Hiçbir milletin müstemlekeleri İngiltere ninkiler kadar zengin, bol ve büyük değildir. Bir İngiliz kolonisi olan Hindis tanın nüfusu 350 milyondur. Bir vakitler İngilterenin ihracatına büyük bir pazar olan bu müstemlekenin ihracatçılık bakımından Japonyanın eline düşmekte ol duğuna da şüphe yoktur. Simdi oralarda en çok mal satan İngiltere değil, Japonyadır. Malay yarımada silsileleri de îngilterenin elindedır. Fakat orada da mal satan gene Japonlardır. Şimdi İngilterenin elınde bulunan eski Alman müstem lekelerine gelince, bunlardan Tangan yikaya ithal olunan ipeklilerin yüzde doksan dokuzunu Japonlar ithal etmektedirler Kenya kolonisine îngilizler ta rafından ithal olunan bir metro mensu cata mukabil, Japonlar bunun altı misini getirmektedirler. Tek bacakla !.. Son maçta 20 yenilen îzmir (Hususî) Bu haftaki lik maçları, bir sürprizle geçti ve Altay takımı, lzmirspor takımına 2 0 yenilerek birinci devre puvantajındaki mevkiini değiştirdi. Bu maçtan evvel yapılan karşılaşmalarda Altınordu, Bornuvayı 3 0, K. S. K. da Şarksporu 5 0 yendiler. K. S. K. bu maça, ikinci takımdan beş oyuncu alarak iştirak etmişti. Buna rağmen çok güzel oynadı. Birinci devre şampiyonluğunu kazandı. İkinci, lzmirspor, üçüncü Altay ve sıra ile Altınordu ve Göztepedir. Dünkü sürpriz ve Altayın K. S. K. a karşı galibiyetine rağmen hükmen sıfır puvan alması, bu umulmıyan neticeyi verdi. Maamafih ikinci devrenin de gene sürprizlerle geçeceği tahmin ediliyor. Eğer, lzmirspor takımı, dün Altaya kar;ı oynadığı, seri, enerjik ve güzel oyu nunu devam ettirebilirse, ikinci devrede de iki bir mevki kazanacaktır. Altay, dün ikı üç noksan oyuncu ile sahaya çıkmıştı: Kaleci Cemil cezalı, Şükrü lzmirden aynlmış, Mehmed esasens akat, İlyas ta keza.. Altay, bu vaziyette kendi kadrosuna Öyle oyuncular almıştı ki, daha oyunun başlamasından evvel, umumî bir şekilde hatatı olarak karsılanmıştı. Saha epeyce kalabalık.. Hava güzel ve ayni zamanda birinci devrenin netı cesi alınacak! Vehab, gene sağaçıkta.. Hakem K. S. K. lı Esad.. Bu genci, çoktanberi sahada göremiyorduk. Kendisine sahada bir tokat atılmıştı ve o da, verılecek ce zanın geç kalmasından müteessiren artık hakemliği bırakmıştı. Oyuncu nihayet ıki sene boykotla cezalandırılmış ve Esad da sahaya dönmüştür. Georges Courteline, bacağından a meliyat olmuştu. Pierre Martierye yaz un, Altay, tehlikeli bir rakibdir ve onun dığı mektubda vaziyetinden şöyle şikâ bugünkü oyunda kaybetmesi, ikinci devyet ediyor: re ve lik maçları neticesi için çok mü « Bu kadar uzun zaman iki ba essirdir. cakla yaşamağa alıştıktan sonra tek baBu arada üçüncü bir gol tehlikesi ge cakla kalmak, bilseniz nekadar güç.» çiren Altay, topu, zorlukla kale dibin Dünyanın en büyük saati den uzaklaştırabiliyor. Fakat tribünlerin bu kısmındaki seyircilere göre, top ka Leicesterde,, dünyanın en büyük sa e içinden çıkanlmıştır. Fakat uzakta bu atini yapıyorlar. Bu saat cenub Afrika lunan hakem bunu görememiştir. sındaki bir tayyare limanma konacaktır. Neticede Altay takımı 2 0 mağlub Yelkovanın kutru on iki metrodur. Bin vaziyette sahayı terkederken îzmirspor metro yüksekte uçan bir tayyareci, oralular da büyük tezahüratla bu neticeyi dan aşağı bakınca saati görebilecektir. Altay takımt Çarşdarmda bol bol Japon mallart satılan; tngilterenin Hind müstemlekesinden bir parça: Bombay emlekesiz iki grupa ayrıldığı ve harblerin bu inkısamdan doğduğu hakkında moda halini alan bir fıkır cereyam vardır. Bu hususta tatmin olunamıyan başlıca devetler, îtalya, Japonya ve Almanya olarak gösteriliyor ve bunlann da tatmin edilmedikleri takdirde ergeç bir müca deleye girişecekleri ileri sürülüyor. Mu vazeneli gibi görünen bu nazariyenin ha:ikatle alâkası olsa olsa sun'î olabilir. Çünkü müstemleke hususunda tatmin dilmek istenen bu devletler en mükem mel şartlar altında da İngiltereden daha azla müstemlekeye sahib olamazlar. Hangi devlet servet ve hakimiyet bakı mından İngiltereden daha yüksek kıy metlere el atmak istiyebilir? Bütün bunara rağmen İngilteredeki refah seviyesi bir daha avdet edemiyecektir. Bu itibarla müstemlekesiz devletlere, hatta bütün ingiltere kolonilerini vermekle dahi, onların ihtiyaclarını tatmin etmek imkân sızdır, diyebiliriz. Hakikat şudur ki yirminci asırda im paratorluk rejiminden büyük mükâfatlar beklemek kısır bir hayale hizmetten başka birşey değildir. Maamafih bu hakikate rağmen mi! letler birbirinin gırtlaklarına sarılmak i çin gene silâhlanacaklar, gene harbcde cekler; fakat bütün bu harbler elde et tikleri neticelerle mukayese edildiği za man bu makalenin mevzuunu teşkil eden esaslar bakımından kendilerine hiçbir fayda temin etmemiş olacaktır. Yayılma siyaseti iflâs etmiş bulunu Londrada bir şarab deposunda, eski devırlerden kalma antıka bir kantar varAtletizm hakem kursu açıldı dır. Bu kantarla, hem şarab fıçıları hem îstanbul Atletizm Heyetinin teşebbü de müşteriler tartılır. sile hazırlanan hakem kursu birinci topDepoda, tartılan müşterilerin ağırlık lantısını Atletizm Federasyonu reisinin larını yazmağa mahsus büyük defterler ingiltere Imparatorluğunun başka başkanlığı altında mıntaka merkezinde de vardır. Bu müşteri isimleri arasmda, müstemlekelerinden de buna benzer mi yapmıştır. Bu toplantıya atletizm ile meşgul olmuş eski ve yeni birçok atletler iş birçok meşhur simaların tartıları okun saller getirilebilir. Holandaya aid Java maktadır. Ezcümle şair Bayronun ismi ve Sumatranm ticareti de Japonların e Jp tirak etmiştir. geçmektedir. Bayronun tartı cetveli, bu indedir. 5 a Y e d İ İtalya Habeşistanı zapt Hakem kursunda Âdil Giray, Rauf, şairin 1811 de yirmi kılodan fazla kay ve istilâ eder ve bu memleketi idaresi alŞinasi Reşid, Said, Musa Kâzım, Mebettiğini gösteriyor. tına almağa muvaffak olursa, bura ticalih, Naili, Fuad, Tevfik, Yusuf, İhsın, Birçok meraklılar, şarab deposuna retinin de Almanya, Japonya yahud ATalat, Cehdi Reşid, Mehmed Nuri, merıkanın eline düşeceği şüphesizdir. gelip bu tartı defterini tetkik ediyorlar. Fıruzan, Mufahham, Talât, Receb, Bu gibi misalleri uzatmamak için kı Artfst zarafeleri Yusuf Ziya, Küçük Besim, Suad, Haidden mürekkeb kalabalık bir grub buHurafeye inanmıyan artist hemen yok mak üzere müstemleke sahibi olmak si icenin pek te şayanı arzu olmadığı mey sonu harabî ve felâkettir. Sınaî memleunmuştur. gibidir. İtalyanların ulusal şairi Danun yaseti iflâs etmiş bir usulden başka birşey dana çıkmaz mı? Acaba İmparatorluk ketleri tehdid eden iktısadî keşmekeşten Atletizm Federasyonu reisi kursu aç zio maymun tüyünden yapılmış bir bile değıldir. Yüksek gümrük tarifelerine, ne derecelere kadar emniyettedir? Eko kurtulmak için dış pazarlardan artık bümış, toplantıda bulunanların atletizm ile zik taşır ve bunu kat'iyyen yanından a kredi kontrolüne ve daha birçok sun'i nomik mekanizma ne mertebe sağlam yük ümid kalmamıştır. Bunun için daha bilfiil meşgul olmaları dolayısile hakem yırmaz. Meterlinkin bir sürü muskası var tedbirlere rağmen ticaret bayrağı takib dır? Bunlara kolay kolay cevab verile ziyade herkes kendi memleketine, kendi liğin ne derece ehemmiyetli olduğunu miyeceği gibi İngilterenin yerinde îtalya memleketinin şartlarına, ihtiyaclarına e dır. Harry Baur acaib saplı bir baston etmiyor. Milliyet farkı gözetmeksizin titdkdir edeceklerini, beynelmilel niza caret en iyi ve en ucuz mal yetıştirenin yahud Almanya olmuş olsaydı vaziyetin hemmiyet vererek istihsalâta bu sahada kolleksiyonu yapmıştır ve bunun gizli bir mat üzerinde münakaşalar yapmak suredaha iyi olabileceğini tahminde pek bu mahrec aramahdır. Geri milletler, haric memleketıne akıyor. tile kursun sekiz hafta devam edeceğini kuvvet taşıdığına inanır, Saşa Gitrinin bir pazarlar günden güne sınaileşmekte ve Ham madde kaynaklarını ele geçinrek dalaca bir iyi görüşlülük olur. Rus ikonası vardır ve bu ikonanm kuvvesöylemiştir. bunlara mal satmak imkânları son derece İngiltere împaratorluğundan daha bütine inanır. Pol Valeri, şarklılann sihir ve üzere müstemlekelere yayılmak siyaseti Hakem kursu; koşular, atmalar, at yük bir imparatorluğun tasavvuru bile daralmaktadır. Bu çıkmazdan selâmetle halihazırda faydalı taraflarını muhafaza lamalar olmak üzere üç kısma aynla büyü işaretlerine karşı büyük bir inan etmektedir. Sınaî istihsalât için kat'î bir muhal bir rüyadır. Hiçbir millet 1900 çıkmanın yegâne yolu ana memleket i besler. Padarevski salı ve cuma günleri caktır. ihtiyac olan demir, kömür, petrol, altın, yıllarında İngilterenin satvetinden daha çinde daha yüksek bir refah seviyesi kurhiç bir işe el sürmez, Viktor Buşe pek Denilebilir ki, oyunun bütün imtida bakır, kauçuk, teneke ve saire gibi ham büyüğüne, daha yükseğine göz dıkemez. mak yolundaki gayretlerden başka bir Her üç şubede de ihtısas yapmış olandmca tehlike yaratan, lzmirspor olmuşgene yaşında bir gün yolda bulduğu bir madde membalarını ele geçirmek üzere Fakat bugün İngiltere de artık o satvete şey olamaz. lara umumî hakem lisansı verilecektir. tur. Vaktile gene bu sütunlarda işaret etnalının kendisine saadet getirdiğine savaşa girişmek hâlâ bir mecburiyet haAtletizm Fedarsyonu lisanslı hakem inanmaktadrr. tiğim lzmirspor, bugün rakibi Altaya linde devam etmektedir. Buna rağmen karşı muhakkak bir galibiyet almak az lerin bütün spor sahalarına serbest gir Orta devirlerde vergi müstemlekelerinde bu kaynaklara rhalik melerini temin maksadile umumî merkez mile sahaya çıkmış görülüyordu. bulunanlar bu ham maddeleri inhisar şekOrta devirlerde vergiler, mantıkla pek Oyunun ilk dakikaları, büyük bir sü nezdinde teşebbüsatta bulunmuştur. linde ellerinde tutmak istedikleri takdirrat içinde geçıyor, her iki takımın hâkı Galatasaray boksörleri Anka münasebetli değildi. Meselâ, Fransada, de çok vahim akıbetlerle karşılaşmakta, 1552 tarıhinde, çan kulelerini vergiye miyeti ele almak ve oyun sistemlerini karbüyük rekabetlere maruz kalarak bun raya gidiyor tâbi tutarlardı. (1582) de yatak çarşa şı takıma kabul ettirmek istedikleri görüların bir kısmını kuvvetli rakiblerle payAnkarada ıki müsabaka yapacağını fının bir çiftinden bir sol vergi almıyordu. laşmak mecburiyetine lüyor. Bu arada şular da tebarüz ediyor: düşmektedirler. 1691 de, şapka vergisi çıkınca, halk lzmirspor defansı, Altay defansına haber verdiğimiz Galatasaray boks ekiMalayın kauçuğunu inhisar şeklinde e nısbetle kuvvetli. Fedakârane oynuyor, pinin teklif ettiği bütün şartlar Ankarada başına peruka giymeğe başlamış, bunun linde bulunduran İngiltere, Amerika ile üzerine, 1708 de perukalar, vergiye tâ uyuşmağa mecbur kalmıştı. Ham mad topa karşı sert, fakat isabetli çıkışlar ya kabul edilmiştir. pıyorlar. Altaym sağacıklan Vehabla Galatasaray boks ekipi 6 boksör, bir bi tutulmuştur. Her perukanın içinde, ver de kaynaklannı elinde bulundurmak başküçük Hakkı, bir iki sıkı şarjdan sonra menecer, bir de idareci olmak üzere 8 gisinin verıldığine dair bir mühür bulun lıbaşına kıymet ifade eden birşey değilyavaş yavaş, mütereddid ve korkak bir kişile Ankaraya gidecektir. ması mecburî idi. Rejan devrinde, daha dir. Esas mesele; sağlam temeller üze şekilde oynamak mecburiyetine düşüyorsonra Onbeşinci Lui zamanında, koku rine istinad eden iktısadî bir bünyeden Ankaradaki boks maçlan kurban baylar. Ne haflar, ne de merkez ve iç mu lardan ve saçlara serpiler pudradan ver doğan dünya pazarlarına hakimiyet merammın birinci ve ikinci günü akşamîarı hacimler oyunu açamıyorlar. gi alınmağa başlanmıştır. selesidir. İktısadî bünyesi sağlam olan yapılacaktır. lzmirspor, gerek hatların güzel oynaBu vergjlerin en garibi, Büyük Pet memleketler, ham madde ihtiyaclarını ması yüzünden daha sık, daha anlayışlı Kış olimpiyadı müsabakaları ronun meşhur sakal vergisidir. Orta sı haricden mubayaa suretile temin edebi bir şekilde tehlikeler yaratıyor. nıf halk, altmış ruble, senyörler yüz rub lirler. Hatta bazı ahvalde ham madde Garmiş 12 (A A.) İsviçre, dört Boleri mubayaa suretile temin etmek bunNitekim ilk haftaymm on beş ve on beslet yarşını, 5 dakika 13 saniye ve lc sakal vergisi verirlerdi. 100 de 85 le kazanmıştır. İngiltere, 5 dalann yetiştiği mmtakaları elde bulun sekizinci dakikalarında, oyunun yegâne En kücük cumhuriyet Buralara kadar sahasını genişleten kar fırtması ve soğuklar Amerikada müthiş kika 23 saniye 100 de 14 le ikinci, Amedurmaktan daha istifadeli gelir. iki sayısını atmağa muvaffak oluyor. lahribat yapmakta devam etmektedir. Yukarıda Nevyork şehrinin eğlence merkeEvvel zaman içinde Karadağ adınâa rika, 5 dakika 24 saniye 100 de 13 le üBu iki golden sonra Vehab, yerini deŞimdı başkalarının elinde bulunan zi sayılan Brodvey caddesinin haline ve aşağıda Hudson nehrinin buz tutması neçüncü gelmiştir. bir krallık vardı. Umumî Harb yeli esğiştiriyor, merkeze geliyor, fakat defanmüstemlekeleri alıp Almanya yahud İ ticesi oradaki gemilerin tehlikeye düşüp kurtanlması için imdadlarına koşulduğuAmerikahlar. dördüncü ve son turda, ti, sonra sulh seli bastı, Karadağı aldı sm mütemadî bocalaması, bu değışıkhk talyaya verseniz bundan bu memleket na bakınca oradaki vaziyetin ne merkez de olduğunu daha iyi anlarsınız! en süratli yarışı 1 dakika, 18 saniye ve götürdü. Bu krallık dünyanın en küçük ten beklenen neticeyi vermiyor. Izmirspoler hesabma bir fayda melhuz değildir. 100 de 84 le kazanarak bütün rökorları krallığı idi. run oyunculan, yer tutuşu, enerji, marke kırmışlardır. Hele Japonya için Çinin istilâsı paraca Dünyanm bir de en küçük cumhuıietmek itibarile hakikaten, eskı ağabey o kadar pahalıya mal olacaktır ki Ja Buz üzerinde hokey îsveç, Avus yeti vardı ki, Karadağ onun yanında lerini hatırlatıyorlar. Altayda asabiyet ponya Çinden temin etmek istediği ham turyayı sıfıra karşı birle yenmiştir. A sahiden dağ gibi görünürdü. Bu cum başladı. İki müdafi berbad. Haflar da merika, Çekoslovakyaya sıfıra karşı jki maddeleri, ve yahud Çinde tesis etmek huriyetin adı Tavolara idi. Bu mini nrnni onlara yakın.. Denebilir ki, Altay hiçbir sayı ile yenilmiştir. 18 kilometro kavak istediği pazarları tabiî ticaret kanallar; zaman bu kadar kabiliyetsizlik gösterme yarısuıda, İsveçliler son 1 saat, 14 daki cumhuriyet Sardenyanın şarkı şimali vasıtasile temine uğraşmış olsaydı mu sinde kayalığı bol bir adadır. Nüfusu miştir. ka. 38 saniyede kazanmıstır. hakkak ki daha kârlı çıkardı. Belki en Garmiş 12 (A.A.) 500 metroluk hu 170 kişidir. Fakat, boyuna bakmadan, ucuz olmasa da, ham madde temin et İkinci devrede, Altay biraz daha çalışıyor, hatta zaman zaman oyunu îzmir susî patinaj yarışmı Norveçli İvar Bal 1917 de, Almanyaya ve Avusturya menin en emin yolu müstemlekecilik deMacaristana resmen harb ilân etmişti. spor nısıf sahasına intikal ettirecek hissini langrud kazanmıştır. ğil; bunları dünya pazarlarından maku Bu cumhuriyetin kısaoık bir tarihi var fiatlarla mubayaa etmektir. Müstemle veriyor, fakat bütün bu çahşmalar takı dır. Sicileteyn Kralı Şarl Alber bu ada kecilik daha pahalı ve herhalde daha mın esasen aksak olmasından ve IzmırHacca gidenler azalıyor nm istiklâlini tasdik etmiştir. 1882 de emniyetsiz bir usuldür. Herhalde büyük sporun kuvvetli müdafaası yüzünden hiç Beyrut Haç mevsiminin en işlek kıallık rejimi yerine orada cumhuriyet ^ir netice vermiyor. kârlar, sınaî mekanizması en elverişli o bir zamanı olmasına rağmen şimdıye ilân edıldı. lanlarda kalacaktır. Tribünlere gelince, sol taraf (Altay kadar transit suretile Beyruta gelerek Bu küçük cumhuriyetin gene boyuna tarafı) sükut içinde.. Sağ taraf (İzmır buradan Hacca gidenlerin sayısı ancak Su halde yayılma siyeseti nerede kaspor kısmı) çığlıklarla sarsıhyor. Bu a 817 dir Halbuki geçen sene ayni müd bakmadan yaptıgı büyük işlerden biri de lıyor? Faydaları nedir? Bunlara cevab rada K. S. K. lılar da İzmırsporlular det içmde Hacce gidenlerin sayısı üc kadınlara ilk seçim hakkı veren hükume vermeden şurasını da izah edelim. Son i ediyorlar. Çünkü, her ne oluna ol bin kişiyi bulmakta idi. olmasıdır. senelerde dünyanın müstemlekeli ve müs kutluluyorlar ve birinci devre de bitmiş oluyor. Şarab ve şairlerin tartısı Amerikada dehşetli fırtma ve soğuklar