Katalog

CUMHURİYET 11 Şubat 1936 43 yıllık hocanın sonu! Dr. Raşit Tahsinden tıb Bunun sebebi, kumaş âlemimiz ne kazandı? sürümünün artmasıdır Gülhanede ve Fakültede hizmetleri İpek fîatleri yükseliyor Bursa (Özel) Yurdda koza istihsalâtınm evvelki senelere nisbetle eksilmemiş, bilâkis artmış, bulunmasına rağ Sarayburnundaki Askerî Tıbbiye mek velhasıl bütün kudretile ve hatta dâhiliği men son günlerde ipek fiatlannm gittikçe tebinde okurken buyük hocalarımızın her fevkalâde idi. Şimdiki Üniversitede bulu yükselmeğe başlamasından anlıyoruz ki birinde kıymetli cevherler, ulvî haslatler, nan Türk profesör, doçentlerinden çoğu memlekette ipekli kumaşm sürümü çok metin seciyeler, ülküler, kudretli hazakat merhum Raşid Tahsinden ders görmüş artmıştır. Bu artmaya diğer bir sebeb de lerdir. Türkiyede ve hatta Avrupada ha kışın ılık bir bahar gibi gelip geçmekte ler görürdük. Genc ihtiyar Hayrettin Paşa, cerrah zakatlerile, hakikî şöhret alan ve parmak olmasıdır denilebilir. Çünkü bu gayri taŞarkî Afrikadaki Fransız müstemle lık derslerini, ameliyat usullerini nekadar la gösterilen en büyük profesörlerimizden biî havalar ipeklilere kimseyi veda ettir kelerinin ay yıldızına benziyen bu artatlı tatlı takrir ederdi. Talebece 80 ya Akil Muhtar, Neşet Ömer, Tevfik Sa memiş; hem de mevsimsiz kuraklık do mayı taşıyan paralanmız piyasadart top şmda sayılan ve gayet dinc olan Ferdi lim, Mazhar Osman, Fahrettin Kerim, layısile yarınki koza vaziyetinin ne ola lanmadığı takdirde bundan sonra ya nand Paşa umumî hıfzıssıhha derslerini Abdülkadir Lutfi, Şükrü Hazım, Sü cağı meselesi alâkadarları şimdiden dü bancı kitab ve broşürlere konan ay yılkemali heybet ve azametle ne güzel anla reyya Hidayet ve Ahmed Şükrü gibi bü şündürmeğe başlamıştır. Fiat artışmm ta dızı biçimsiz bayraklardan dolayı şikâyete hakkımız olmıyacaktır. Zira O neşyük doktorlanmızm kâffesi Raşid Tah kib ettiği seyir şudur: tırdı! Meketblilik hayatımın en kıymettar ya sinin profesör olmuş talebeleridir. İlkkânunda 13,5 liraya olan ipeğin ki riyatı yapanlar, bize hükumetimizin Meşrutiyetin ilk senelerinde askeriye ve losu şimdi 14,0 liraya çıkmıştır. Daha da paralanm örnek tuttuklarım pek haklı digârı, ve parlak cevahiri olan not def olarak söyliyebileceklerdir.» mülkiye mektebleri birleştirilerek Tıb fa çıkacağı söylenmektedir. terlerimi hâlâ saklıyorum. Galatasaray llsesi talebesinden Heybetli vücudıle, kudretli natıkasile, kültesi teşekkül edince doktor Raşid TahGeçen sene bu mevsimlerde 150 ile Sami Bengt8U belâgatli dili, kuvvetli hafızasile bütün sin emrazı akliye profesörü olmuştu. 175 kuruş arasında satılan kuru koza tıb talebelerini teshir eden doktor Raşid Hekim mekteblerimizin ve Gülhane nm kilosu bu sene 320 kuruşa kadar yükTahsin hocamın emrazı akliye ve asabiye mizin tekâmüllerinde büyük bir rol oynı selmiştir. Bu vaziyet piyasaya kozanın dirhem notlannı gözden geçirdim. îçinde neler yan ve takriben 43 yıl durmadan çalışan (Baştarah 1 înet sahifede) yok? Budalaları, aptalları, hımbıllan, irfan ve fazilet sahibi Rajid Tahsin, ni dirhem denecek miktarda az Çıkanlmasıdevleti Dominyon haline kalbedilerek 6 kaçıklan, avanaklan, serserileri, çıldırmış hayet son yıllarda 30 lira tekaüdiyeye na sebeb olmaktadır deniliyor. kânunuevvel 1922 de istiklâli ilân edildi. îpeğin iptidaî maddesi olan koza yeni ları, kafadan gayrimüsellâh olanlan, de güç mazhar olmuştu. 1932 de, muhtar îrlanda devletinin jenereleri nekadar güzel anlatıyordu! 43 senedenberi aile ocağı gibi sevdiği mahsule kadar kumaşçılann ihtiyacına reisliğine seçilen M. De Valera o ta (Çeşid çeşid delılık var! En azı yet tababet kürsüsünden, hastanesinden ayrı kâfi gelmiyecektir. Mevcud stoklar kâ rihtenberi memleketinin hürriyetini büyük Hasanagab camisinde, dini merasime iftirak eden müminler milen ipek fabrikacılannın elindedir. Pimiştir!) diyerek uslu kaçıkları, sakin de lışı hocamıza çok tesir etmişti. bir kıskançlıkla müdafaa etmektedir. Hind îsmaililerinin dinî reisi Ağaha külçeler, şimdiden bir tarafa yığılmış, Son zamanlarda nisbî mahrumiyet ve yasada koza stokunun bulunmaması, el lileri, saldıran mecnunları, zivanası bo Son günlerde, M. De Valera, kendi rıın ellinci yılı geçenlerde büyük bir parıltılarile, bu muazzam împaratorlu sefalete maruz kaldığı halde eski cevva de dokunacak ipeği olmıyan fakat fabrizulrauş akıllılan, tasnif edip şaka tarzınsile görüşen bir Fransız gazetecisine, îr ğun bitmez tükenmez haznelerini ha da (zır deli, zır zır deli, hmzır deli, do liyetini, faaliyetini, meslek severliğini kasını Çahştırmaya mecbur olan fabrika landa işleri etrafında çok mühim beya debdebe içinde kutlulandı. Hind vilâyetlerinin gönderdiği he tırlatıyordu. cıyı piyasadan koza tedarikine sevket muz deli, ayvaz deli!) gibi güldürücü ta terketmemeğe çalışıyordu. natta bulunmuştur. M. De Valera ez yetler, günlerdenberi Bombay şehrine Sağda, çiçekli bir sayvan altma ka mektedir. Bittabi bu zarurî taleb karşıbirlerle Toptaşındaki timarhanede buluEski şakacılığını, şakraklığmı bırak cümle demiştir ki: doğru yol alıyorlardı. Merasimin yapı difeli, yaldızlı bir taht kurulmuş, yere nanların bütün hareketlerini, tavırlarını, mamağa ve bir genc gibi çalışmağa me sında satıcı nazlanmakta, bu yüzden fi« Irlandanın emelleri ve maksadlan lacağı gün, Ağahanla Fransız olan ka ince Acem halıları serilmişti. konuşmalarını, ne güzel tarif ve tasvir e rak etti. Hatta iki sene önce muayeneha atlar kendiliğinden yükselmektedir. rısı, oturdukları evden ayrılarak me Biraz sonra, etraftan bir uğultu yükAlâkadarlardan bazılannm mütalea hakkında birçok garib rivayetler ortaya rasime iştirak etmek üzere yola çıktı seldi ve kalabahk dalgalandı. Ağahanın derdi. neme haftada iki defa gelerek îstanbulsına göre fiat müvaz/nesini veya fiatın atılmaktadır. Meselâ, arazimizi, îngilte lar. Sabahleyin, erkenden, muazzam bir annesi gelmiş ve oğlunun oturacağı *** daki müşterilerine kolaylık yapmak için reye karşı yapılacak bir hava hücumu Bağsız, zincirsiz, deli gömleği giymi program yaptı. Gazetelerle ilân etti. Ve istikrannı temin için piyasada stok bulun için merkez olmak üzere ecnebi bir dev kalabahk, Ağahanın ecdadının metfun tahtın sağ tarafında yer almıştı. Fakat durmak lâzımdır. Bunun için de haric bulunduğu Hasanyab camisine doğru a halkın heyecanı büsbütün artmıştı. Ni • yerek akıllı insanlar arasında dolaşan çok bu tarzda bir müddet gelip gitti. hayet Ağahanla karısı göründüler. den 40 50 bin kilo koza ithal etmek letin emrine âmade kıldığımız iddia edili kın akın ileriliyordu. asabî ve sinirlileri, sar'alılan birer birer 150 kiloluk şişmanlığına, uzvî kalb yor. Bundan daha yanlış ve saçma bir Ağahan, Imparatorun hastalığı dola • Kilometrolarca uzunluktaki yolda, sayıp bir çoğuna deli damgası vurdukça hastalığına, ve nefes darlığına rağmen icab etmektedir. iddia( olamaz. Fakat, bundan, îngiltereyısile yalnız dinî merasimin yapılaca inzibat tedbirleri almmış, çeşid çeşid Diğer bazılan ise böyle bir teşebbü biz bile kendi kendimizden şüphelenirdik zavallı hocam durmadan çalışıyordu... nin emrine tâbi olduğumuz manası da ğını, diğer törenin kısa kesileceğini hasün fayda yerine zarar verebileceğini, ç'karılmamalıdır, asla böyle birçey yok nakil vasıtalarının yürüyüşünü tanzim ber verdi. ve ona da bir tane ayınrdık! (Genclik bu *¥* etmekle mükellef memurlar yer yer dibinaenaleyh hariçten koza getirmenin tur. ya!).. Nihayet, Ağahanın tartılmasına sıra Çok sevdiği talebelerinin himmetlerile zilmişti. » Ispirtolu içki kullananların, afyonkeş tıbbî istişare ve konsültasyon yapmak ü doğru olmadığını söylüyorlar. Maama geldi ve bu tartılma esnasında, halkm Dış siyasetimize gelince, îrlanda, müsToplantmın yapıldığı meydanda 25 coşkunluğu bütün haddini aşmıştı. lerin, morfin, kokain istimal edenlerin ağ zere arasıra bazı vilâyetlerimize gidip ge fih vaziyeti bir kere de Ticaret Odasıtakil bir devlet sıfatile bulunduğu Mil 30,000 kişi vardı. Parlak bir güneşin Herkes görmek için, sevinc avazeleri lanacak akıbetlerini, iyi olamıyan hasta lirdi. Biçare muallime bir gün tesadüf e nın tetkik edeceği şüphesizdir. letler Cemiyeti andlaşması ahkâmı da saçtığı ziyalar altında, ağacların ve ça yükseltmek için çırp%nıyor, didiniyordu. Şu var ki kozadan ipek çıkaran fab lıklarını, timarhanelere, mahpushanelere dince sordum: dırların gölgelendirdiği bu meydanda iresinde hareket etmektedir. Ağahan, tartıldıktan sonra, ağırlığma birer namzed olan katilleri, canileri anlat Muhterem hocam, bu kadar çalış rikalarımız hemen hemen 1 5 2 0 den canlanan renk cümbüşünü kalemle ta tekabül eden altını, tebaasınm manevî Son arsıulusal hâdiselerden sonra, în tıkça korkumuzdan tir tir titrerdik. malannızın, ve vilâyetlere gidip gelişini ibaret denecek kadar mahduddur. Buna rif etmeğe imkân yoktur. itilâsına, ve hususile çocuklar için mekgiltereye karşı olan vaziyetimizde gene On ay zarfında muntazaman okuttuğu zin acaba bu yaşta size zaran yok mu? mukabil ipekli kumaş satan müesseseler Meydanın ortasında, yaldızlı, gayet tebler, hastaneler inşasına iane olarak hiçbir değişiklik olmamıştır. îrlanda kenbütün hastalıkları, son dersimizde bir sabüyük bir terazi duruyordu. Bu terazi, sarfına tahsis etti. • Ne yapabilirim oğlum? Eski softa Türkiyede 1000 den çok fazladır. Bu bildiği gibi idare edılmektedir.» itibarla en çok dıkkat nazanmızı çeken cemaatin, Ağahana karşı beslediği ima Bu merasimden sonra halkın coşkunat zarfında hulâsa ederek tekrarladığım lar gibi senede birkaç defa cerre çıkıyo M. De Valera, Irlandaya nasıl bir hü nın ve minnettarlığm sembolü idi. A nokta ipeğin yükselmesine karşı kumaş ve hep akıl, ruh ve sinir hastahklarınm luğu meydanda yeni bir inzibat tedbiri rum. fiatlannm değişmemesi dolayısile ileride kumet tarzı verilmesi taraftan olduğu su ğahana, kendi ağırlığmca altın hediye alınmasını icab ettirecek kadar artmışsebeblerini, ârazlannı, teşhislerini ve hat• ** aline cevaben demiştir ki: edilecekti. Hediye verilecek bu altın tı. ta teşhisi tefriklerini öyle güzel atlatmışNe garib tecellimiz, nekadar fena â hasıl olabilecek vaziyettir. Çünkü bugün « Millet, cumhuriyet rejimini arzu ettı ki, hepimiz hayretle parmak ısırmıştık! detlerimiz var ve nekadar acıklı ihtiyar fiat artışından memnun olmalan lâzım *** gelen ipek fabrikatörleri bile bundan sız mektedir. Fakat, hükumet tarzı, ne olursa lığımız! Avrupa ve Amerikada büyük olsun mutlaka bütün îrlanda milletinin Raşid Tahsin mükemmel almanca ve alimler, mütehassıslar, ihtiyarladıkça kıy lanıyorlar ki: îleride kumaş fiatlannm istediği tarz olacaktır. Bütün îrlanda franszca bildiğinden büyük Alman pro metlenirler. Ölünce isimlerini tarihe geçi maliyet fiatı artacağından, şüphesiz kuderken, bugünkü Irlandanın şimali gar fesörü Riderle muavini Dayke Türkiye rirler. Namlanna abideler dikilir. Fakat maşlara da zam yapılmak zarureti hasıl bisinde bulunan ve hâlâ îngilterenin nüde ilk defa olarak 1898 de yeni tababe bizde tıb, ilim, fen, san'at, edebiyat ve olması onları ciddî surette düşünceye fuzu altında yaşıyan yurddaşlanmızı da sevketmiş demektir. tin ve kemalâtın ocağı olmak üzere tesis ihtısas erbabı ihtiyarladıkça gözden dü dahil ediyorum. İngilterenin bu mıntakaBunun sebebi de gayet basittir. Son ettikleri Gülhane hastanesinde tercüman şerler, hakikî değerleri unutulur, takdiryıllarda ipekliye karşı artan rağbetin, daki yurddaşlarımız üzerindeki hâkimi olmuştu. den ve iltifattan mahrum kalırlar. Acaba, yeti daha fazla devam edemez.» Bir müddet sonra onu seririyatı akliye bu güzel ülkede kıymetlenmek için ölmek bilâhare ipekli kumaş fiatlannm yükselmesi yüzünden birdenbire azalması ve M. De Valera, îngiltere ile birleşme ve asabiye profesörü olarak tekrar bul mî lâzım gelecek? dolayısile iepkçiliğin ve kozacılığın bu taraftan olan ekseriyetin ancak Belfast dum. Feyizli tedris sıralanna ben de o *** günkü parlak durumundan kısmen kay halkından ibaret olduğunu söyledikten turdum. Alman doktorlarının refakatinde Maamafih, okurlanmıza müjde ver sonra sözüne şöyle devam etmiştir: Ağahan tartılırken ve onun ağırhğı kadar tutan altın külçeleri Raşid Tahsin, ateşler saçan bir şehab gi meliyim ki, şefkadi ve âdil hükumetimizin betmesi ihtimalidir. ipek fabrikatörlerine göre: îpekçili « îrlanda milletinin ekseriyetinin bi dönüb dolaşır ve bize Türkiyede ilk hassas erkânına muhtac vaziyette bulu defa kendisi tarafından açılan seririyatı nan dört müderrisimizin hali bildirilmiş ve ğin bir kutbunda fiat yükselir de diğer muvafakati alınmadan bir kanş topra akliye ve asabiye dairesinde elektrikle kendilerine kaydi hayat şartile yetraiş beş kutbunda yükselmezse vaziyet sakat ğımız bile elimizden alınamaz ve bu milteşhis ve tedavi usullerini gösterdi. lira maaş bağlanarak pek büyük kadirşi tir. îpekli kumaşın ayni fiatta satışmı *e let, vahdet, hürriyet ve istiklâl istediğini min edebilmek için ise; bu sefer kumaş ezici bir ekseriyetle ispat etmiştir. Sebatı, metaneti, münevver dimağile gece naslık gösterilmiştir. çıların en ve boyu daraltmalarından v*ya ve gündüz çalışan Raşid Tahsin, Alman Bütün gayemiz, serbest bir îrlanda Gurebayimüslimin hastanesinde kendi profesörlerile birlikte, askerî tababetin te talebelerinin tedavisi ve tesellisi altına kumaşm ağırlığını eksiltmelerinden kor vücude getirmektir. Noksansız, bütün kuluyor ve böyle gayrimeşru çarelere melini, asrî hekimliğin esasını, betonarme düsen koca Raşid Tahsin, ölümünden bir baş vurularak sürümün azalacağı düşü Irlandanın serbestisi bizim için millî temeller, son sistem cihazlar, aletler ve bir şeref meselesidir. 1921 denberi hafta önce hükumetimizin tahsis buyurdu nülüyor. eserlerle kuruyordu! İngilterenin elinde kalan bazı limanlanğu iki maaşını eline alınca çok mütehasBütün bu sayılan ve söylenen ihtimal mızın tahliyesini de ayni haklara istinaRider haftada 30, Dayke 28 saat tat sis olmuş, sevincle ağlıyarak teşekkür etve dtfşünceleri, bu işlerle ilgili olan Tica den istiyoruz.» bikat dersi verirlerken, Raşid Tahsin de mişti. ret Odası, borsa, ve ipekçilik enstitüsü ekser derslerde bulunarak tercümanlık eM, de Valeranın oğlu öldü *** nün elbirliğile tetkik etmeleri burada sader ve aynca haftada 6 saat ders okuturAdının Türk tıb tarihine, ve Türkiye bırsızlıkla beklenen bir iştir. Dublin 10 (A.A.) De Valera du. nin en mükemmel bir hekim mektebi vanm küçük oğlu bir at gezintisi esnasında Diğer taraftan borsa mehafilinde yapMeslek aşkile, insaniyet duygusile vü zifesini gören Gülhane hastanemizin ta tığım tetkıklere göre vaziyet borsaca da kazaya uğnyarak ölmüştür. cudlerini Gülhaneye vakfedercesine ça rihçesine altın harflerle yazılmasma ve gayri tabıî görülmekte, maamafih bu vaKralın taziyet. telgraft lışan Rider, Dayke ve Raşid Tahsin, çok her sene bir ihtifal yapılmasına hakkı olan ziyetin tabiî seyrini takıb ederek norrnal Londra 10 (A.A.) Kral, ogzaman geçmeden bu güzel hastaneyi, fe Raşid Tahsinin tabutu önünde talebeleri bir safhaya gireceği temin olunmaktad r. lunun ölümü münasebetile M. de Valeyiz, nur, intizam, ilim, irfan, vazifeşinas ve meslektaşlarının gösterdikleri hürmet, Şu var ki: Borsadaki malumat ta yukd raya bir taziyet telgrafı göndermiştir. lık ve seciye membaı haline koydular. sevgi ise nekadar sayanı takdir ve minnet rıda saydıklarımm aynidır. Yani bugün Almanyada Hitlerin reisi bulunduğu Nasyonal Sosyalıst partısının ıktıdar Doktor Rasid Tahsindeki büyük ka tir! mevkiini elde etmelerinin üçüncü yıldö nümü münasebetile her tarafında muazkoza stoku yoktur. Koza fabrikalara ınfa, zekâveti, dirayeti, natıkası, hafızası, Dr. HAFIZ CEMAL zam şenlikler yapılmıştır. Resimlerden yukarıki Berlinde Zafer takınm onundekı tıkal etmiş ve fabrikatörlerin ellerinde Paris 10 (A.A.) Akademi aza kalmıştır. Bundan anlaşılan hakikat şu sından, tarihşinas ve tanmmi} gazeteci askerî merasimi. aşağıdaki de gece tertib olunan fener alayını gostermektedır^ dur: Memlekette ipekli kumaş sürümü M. Jan Bainville dün öğleden îonra veartmıştır. Hatta 933 senesinden 934 yı fat etmiştir. lına devredilen koza stoku bile kâmüen Fransa tarihi ve Üçüncü Cumhuriyet sarfedılmiş bulunduğuna göre ipekçİlik adlı eserlerin muharriri olan Bainville, çok ilerlemiştir. Üstelik her sene koza reAkademide, Poincareyi istihlâf etmiş bukoltesi 100 ile 200 bin kilo arasında an lunuyordu. tığı halde bu istihsal fazlası bile ihtiyaca yetmemektedir. Koza borsası da fiatların yükselmesinden memnun değildir. Bu ve ılık giden havalar eğer bir müddet danun tabiî bir hale girmesini istiyor. Fa ha böyle devam eder ve böceği besliyen kat hariçten koza ithali etrafmdaki mü dut ağaçlan yaprak vermeğe baslarsa, mevsimsiz bir don olduğu takdirde bu talealann piyasa üzerine müessir olabi lır düşüncesile ortaya atılan blöfler ol yapraklar kuruyacak ve böcekler yenısiz ması ıhtimali olduğu ileri sürülüyor ve kalacaktır. her sene böyle şayıaların çıkanldığı, f ıTicaret Odası koza borsası vasıtasi'e fak tatbık kabıliyeti olmadığı söyleni halka bu sene (300) bin dut fidanı da ğıtacaktır. Bunların dağıtılması her seGazi Anteb (Hususî) Belediye, toptan bir meyva ve satış pazan yaptır yor. ne koza rekoltesinin artmasını temine mamış ve buranın açılışı son yaz mevsiminde yapılmıştır. Meyva pazarı, önemli ihOğrendiğime göre, önümüzdeki mah tiyaclanmızdan birisıni daha temin eden modern ve düzgün bir binadır. Gönder sulün ıdrakınden evvel bir tehhkeden tuftur. cKgim resim meyva satif pazannı göstermektedir. daha korkuluyor: Aylardanberi kurak MUSA ATAŞ <Darphanemizin son defa basıp piyasa ya çıkardığı beş ve on kuruşluk para larm üstündeki ay yıldız zevksiz ve bilgisiz ellerden çıkmış ve hiç te zevkli ve hiç te güzel değildir. Bunu tahsil görmüş bir Türk san'atkârının yaptığım ve devlet darphanesinin de basacağı paralara bunu model yaparak mükâfatlar verdiğini düşünmek beni derin yeise düşürüyor. Ismailî Reisi tartılıp Yeni paraların üstündeki ay yıldızlar ağırlığınca altın aldı! Bu para, tebaanın itilâsına harcanacakmış! OKUYUCULARİMIZ Ağahanın jübilesi Dîyor ki M. de Valera sövlüvor Almanyada Hitlercilerin bajnramı Bir Fransız müverrihi öldü Gazi Antebde yapılan satış pazarı