Katalog

Bugün: 2 nci sahifemizde: Siyasî îcmal Deniz konferansı. 5 inci sahifemizde: Gazi Anteb müdafaası bir yiğitlik harikasıdır Abidin Daver. 6 nci sahifemizde: Can boğazdan gelir? Spor haberleri. 8 inci sahifemizde: Italyadan korkan İngilizler. • umhuri .1171 İSTANBUL . CAĞALOGLU r yil S8yiî 41 l 4 Telgraf ve mektub adresl: Cmnhuriyet, tstanbul Posta kutusu: İstanbul, No 246 r6rŞ6ITID6 ZD Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22366 Tahrtr heyeti: 24298. İdare re matbaa fasmlle Matbaacüık ve Neşriyat Şirketi 24299 24290 Denlz konferensı münasebetile Balina Ben tonajlann azatılmasına katiyyen alehtanm. j Harb Avrupaya da Sirayet edebilir mi? es'ul devlet adamlan bu suale menfi olarak cevab veremezler. Ihtiyath davranmak için onlar bunu daima olabilir birşey sayarak ona göre tedbirli davranacaklardır. Fakat mes'ul devlet adamlan bir harb ihtimalini yalnız şimdiki gibi kanşık zamanlarda değil, her zaman gözönünde tutarlar. Onun için bu meselede onların diişüncelerini esas tutmak bizi mutlaka hakikate ulaştıramaz. Durumu objektif olarak gözden geçirdiğimizde harbin Avrupaya da sirayetine inanmak için insanlann delirdiğine hükmetmek lâzım geleceği neticesine varınz. Harb niçin ve nasıl Avrupaya da sirayet edecekmiş? Bunu olsa olsa îtalya tahrik edebilirse de onun da menfaati bunda değildir. M. Musolini defalarla söyledi ki Şarkî Afrika harbi Italyaya göre bir müstemleke harbidir, ve orada savaşa tutuşmuş olmakla beraber îtalya Avrupa muvazenesindeki mevkiini muhafaza etmektedir. Eğer böyle ise Şarkî Afrika cidali mukadder olan akıbetine vanr, fakat onun kıvılcımı kabil değil Avrupaya sirayet etmez demek olur. Akdenizde teşriki mesai konuşmaları Hava kuvvetlerine yardım Ingiltere ileYugoslavyanın bir 21300,0001^01115 taahhüt ve °/°2 vergî kanunları anlaşma yaptıkları bildiriliyor Kamutayda kabul edildi Londra hükumetine cevabımızda Boğazlar meselesini ileri sürdüğümüz Tunceli vilâyeti teşkilât lâyihasının da kabulünhakkında verilen haberi Fransız gazeteleri de teyid ediyorlar den sonra Kamutay bayram münasebetile dagıldı hüde girişilmesi hususunda, Maliye VeAnkara 25 (Te • İtalyanlar petrol tKâletine de her sene için tayin olunan lefonla) Kam;tediye haddi için de bono çıkartmak ambargosundan artık tay, bugünkü top mezııniyetini veren kanunu müstacelilantısında 1935 yı korkmuyorlarmış yetle görüşerek kabul etti. h umumî muvaze nesine giren bazı dairelerin muhtelıf fasıllarından 63417 indirerek diğer bazı fasıllara mun • zam tahsisat ola rak konulması ve Evkaf Umum Mü dürlüğü bütçesin Dunkü Kamutay' den münakale ya da söz söyliyenpılması hakkında lerden Hüsnü ki lâyihaları kabul Kitabcı Meclis gene müstaceliyet kararile müzakere ettiği hava kuvvetlerine yardım vergisi kanunile de tediyelerin a sılları üzerinden yüzde iki vergiye tâbi tutulmasını kabul etti. Peki Italyan Habeş anlaşmazlığı nasıl biter? Biz bunu mukadder olan akıbetine vanr demekle anlatmak istedik. Meselenin bellibaşlı üç unsuru vardır: İtalya, Habeşistan ve Milletler Cemiyeti. Ve işte artık bu üç taraf arasında vaziyetler de bütün açıklığile ahnmış bulunuyor. Ingiltereye ne cevab vermişiz? Roma cîvarında lcurutulan batdklıkların yerînde inşa olunan Pontlna kasabasıElbet bunun mukadder olan bir akıbeti nın küşad resmi geçenlerde yapilmıştı. Musolini bu münasebetle Paris sulh tekPariste çıkan «Tan» gazetesinin 23 vardır. Bilmeyiz ki bu ifadeyi uzunboylu liflerine cevab teşkil eden bir nutuk söylemişti. Resimlerimizden biri îtalyan birincikânun tarihli nüshasında Londra izah etmeğe ihtiyac var mıdır? Başbakanını bu nutku söylerken, diğeri de merasimden sonra kasaba halkının dan bildirilen şu haber okunmuştur: devlete verdikleri alttn nikâh yüzüklerini sandığa boşaltırken göstermektedir. Malumdur ki Habeşistan denilen Hat«Ankaradan alman bir telgrafa göre, büstüvaî ve Avrupaya nisbetle herhalde Ingilterenin son teşebbüsüne cevaben, vahşi iklimde uzunboylu bir harbi sürdü(Arkası 7 nci sahifede) rüp götürmek esasen dile kolay birşeydir. Çok fedakârhklar istiyen böyle bir savaş nihayet yorar, ve onun yorgunluğu harbi durdurur. Onünde sonunda bu işin yal nız Habeşistanla değil, Milletler Cemiyetile de yapılacak bir anlaşma ile nihayet bulacağı ise artık iyice anlaşılmış olsa gerektir. Atina 25 (Özel) Ingiliz donanmasmın Adriyatik denizinde îtalyan sahillerinin karşı cihetinde bulunan Dalmaçya limanlanndan istifade edebilmesi için İngiltere ile Yugoslavya arasında bir anlaşma yapıldığı Londradan bildiril mektedir. Bu anlaşmaya göre ingiltere, İngiliz donanma kumandanlığının lüzum göreceği limanlarda bulunduracağı gemilerin tecavüzden muhafazası için her türlü tedbirlerin alınmasında serbest olacaktır. Buranm bütün siyasal çevenleri bu haberi Akdenizdeki İngiliz Italyan ihti lâfınm gittikçe artmakta olduğuna bir delil sayıyorlar. etti. Millî Müdafa Vekâletinin hava kuv vetlerinin artırılması için satın alına cak veya yapılacak tayyare, motör ve yedek malzeme ve diğer tesisat ve teçhizat ve saire için 21,500,000 lira taah Hava kuvvetlerine dair lâyiha Yeniden dört vilâyet ve on üç kaza nm kurulması hakkmdaki lâyiha gö rüşülürken İç İşleri Bakanı memleke timizdeki idarî teşkilâtm bugünkü ih tiyaca tekabül edecek derecede olmadığını, nüfusun artmakta, yollar ve şi mendiferlerin ilerilemekte, halk mü nasebetlerinin çoğalmakta ve bu ihtiyaclan karşılamak için Vekâletin fır sat buldukça çalışmakta olduğunu söyledi. Bu arada kanunla teklif edilmiş olan maiyet memurluklarının Bütçe en Yeniden kurulan vilâyetler (Arkası 3 üncü sahifede) îtalya, Fransaya teklifler beklemekte olduğunu bildirmiş! Rusya ile Baltık devletlerinin yeni Ingiltereye sordukları sual Londra hükumeti Alman donanması Baltık denizine hâkim olursa bu vaziyeti nasıl karşılıyacağı sualine müphem bir cevab vermiş Italyanm ortadaki meseleden dolayı bir de Milletler Cemiyetine karşı mun zam bir harb açmıyacağı muhakkaktır. Bu çok manasız bir iş olur. Acaba Milletler Cemiyeti İtalyaya karşı bir harb açar mı? Bunu da zannetmeğe hiçbir sebeb yoktur. Öyle anlaşılıyor ki Milletler Cemiyeti herhangi bir taarruza maruz olmadıkça hiç istifini bozmıyacak ve kılını bile kıpırdatmağa lüzum görmiyecektir. İş yolunu almıştır, Milletler Cemiyetince neticeyi beklemekten başka yapılacak birşey olmadığını ve olmıyacağmı söylemek, asla kehanet göstermek sayılamaz. Mademki iş önünde sonunda kendisine gelecektir, Cemiyet niçin telâş etsin? Amma denilecek ki ya îtalya Habeşistanı tamamen istilâ edip üstüne oturur kahrsa?.. Böyle bir düşünce ancak harbin ve sulhun tevakkuf edeceği şartlan bilmemekten ileri gelebilir. Vaziyetin kanşıkhğı öyledir ki îtalya bu işi bir sulh sonuncuna bağlamadıkça seferberliğine nihayet veremez. Hiç kimse dokunmıyacak ta olsa herhangi bir milletin sonu gelmiyecek bir seferberlik üzerinde sürüp gitmesine imkân tasavvur olunamaz. Milletlerin böyle bir vaziyeti idameye paralan yetse sinirleri dayanmaz. Bir Fransız gazetesi diyorki: «Bu bir lâtife olsa gerek, Fransa fırsatlar fabrikası değildir!» Paris 25 Madam Tabouis, Oeuvre gazetesinde M. Suviçin Fransanuı Roma elçisine ve İtalyanın Paris elçisinin Lavale Romanın Fransız tekliflerini beklemekte olduğunu ve yeni teklifler bahsinde ancak Parise güvenmekte bu lunduğunu bildirmiş olduklan rivayeti ni kaydetmektedir. Lavalin halihazırda ancak ingiltere ve Onüçler komitesi ile bilitilâf Cenevre tarafından yapılacak bir müdahaleden başkasınm mümkün olma Yugoslavy anın Dalmaçya sahillerini gösterir harita (Arhan 7 nci sahifede) Habeş kuvvetlerinin baskınlan devam ediyor İtalyan orduları hâlâ hareketsiz. Her geçen gün Romanm beklediği nihaî zaferi daha fazla şüpheye düşürüyor Almanya, İngiltere ilehava anlaşması da yapmak istiyor! Berlinde müakerezler oldugu şayiaları Pariste endişe uyandırdı Paris 25 (A.A.) Birçok gazeteler, Almanyanın sükuüliğini terkedece ği mütaleasmda bulunmakta ve bu hu susta dikkate değer malumat vermekte dirler. Madam Tabouis, Oeuvre gazetesinde yazıyor: «Cuma günü Hitlerin ingiliz elçisine Alman donanmastnın en yeni kruvazörlerinden Karlsruhe Londra 25 (A.A.) Sovyet Rusya ile Baltık devletleri, Almanya Baltık denizinde hakimiyet tesis ettiği takdirde hattı hareketinin ne olacağını ingiltere den sormuşlardır. îngilterenin vermiş olduğu cevab muhteviyatı henüz malum değildir. Yalnız 11111 Havas ajansmm Londra aytannın ögrendiğine göre, bu cevab, bilhassa Sovyet Rusyaca, memnuniyete değer görülme miştir. Büyük Britanyanm açık bir cevab vermemiş olması muhtemeldir. Zira sorulan sual, muhtemel ve farazî bir vaziyete müteallik bulunmaktadır. | llllllllllllllllllllllllll ı lllllllllllllllııııı Gazi Antebin kurtuluşu On dördüncü yıldönümü dün Halkevinde coşkun bir törenle kuüulandı iMMinıııı tııııııııııııııııııııııınıııııınııııııııııııtııınııııu Italyan Habeş anlaşmazlığının uzamasmdan Avrupaca başka türlii ihtilâtlar çıkabilir mi? Bizce bu pek kolay olmamakla beraber bu ihtilâtların en fazla ihtimalli olanları da Italyanm aleyhindedir. Bu ihtilâtların çıkmamasım Milletler Cemiyeti temine çahşacaktır. Cemiyetin bunlan karşılıyamıyacağını farzetsek meselâ Avusturyanın Almanyaya katılması bütün Avrupada en ziyade İtalyayı alâkadar etmek lâzım gelen bir iştir diye düŞimal cephestnde harekete hazırlanan bir Halyan şünülür. Kaldı ki Almanyanın ortadaki tayyaresine bomba yükleniyor fırsattan istifade ederek yeni bir maceraLondra 25 (A.A.) Röyter bil [ Eritre kaynaklarından gelen haberle ya atılmağa hiç te niyeti olmadıgı anlare göre, geçen .pazar AbbiAddi civa şılmaktadır. Görülüyor ki İtalyan Ha diriyor: rındaki muharebede İtalyanlar 1000 kabeş anlaşmazlığının meydan verebileceği Dört haftadanberi yani Mareşal Ba en yakın ihtilâttan Italyaya fayda değil, doglio İtalyan kuvvetleri başkumandan dar esir almışlardır. (Resmî İtalyan harb zarar vardır. lığını ele aldığmdanberi İtalyan ordula tebliğleri Habeşlerden esir aldıklarından Italyanm Habeş davasındaki ısranna rının hareketsizliği hakkında birçok ihti bahsetmedıklerine göre bu telgraftaki mukabil Ingilterenin de bir nevi kısmî se maller yürütülmektedir. Her ne olursa 1000 esir iddiası doğru olmasa gerek ferberlik halinde bulunması ve belki bir olsun, zaman Habeşler lehine işlemekte tir. Cumhuriyet). Bu suretle Habeşler, çarpışma esnasında Ingilterenin mağlub dir ve Italyanlann terakkisiz geçirdikleri taarruza geçirdikleri kuvvetlerin yarısınolmasa bile zayıf düşmekten korkması gi her hafta, Romanın beklediği nihaî za dan fazlasını kaybetmişlerdir. Italyanlann (Arkast 7 nci sahifede) bi düşünceler üzerinde fazla durmağa feri meşkuk bir hale indirmektedir. bile lüzum görmüyoruz. Bunlann aynen ııııııııııııııııııııııuıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınııııııııınıııııııııııııiııiııtııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınııı böyle olduğunu bile kabul etsek bu ihti Ingilterenin mevcud kuvvetinden bir kıs tık hâkim olmak şartile mevcud savaş mallerden îtalyaya çıkabilecek fayda ne mını yıpratmış olması ttalyayı asla takvi kendi hududu dahilınde hallolunmağa dir> Netice itibarile ya büyük bir hiç, ya ye etmiş olmaz, bilâkis. mahkum sayılmalıdır. onunla beraber azçok büyük bir zarar. ] Hulâsa bizce işe nihayet akıl ve manYUNUS NAD1 (Arkast 7 nci sahifede) Üniversitede hiçbir rahatsızlık yoktur Kültür Bakanı, doçent ve asistanlar vaziyetini de izah ediyor Ankara 25 (Telefonla) Kültür Bakanı Saffet Ankan Son Posta gazetesinin 24 kânunuevvel sayıh nüshasındaki (Üniversitede rahatsızlık) başlıklı yazı münasebetile şu beyanatta bulunmuştur: « Yazıyı okudum. 1 Üniversitede hiçbir rahatsızlık yoktur. Üniversitedeki en genc talebemize kadar herkes huzurla işine devam etmektedir. 2 Üniversitemizde yannm uzman lannı ve profesörlerini teşkil edecek olan doçentler arasında bir tek yabancı yoktur. Kadroda mevcud 102 doçent kâmi Törende bulunanlardan bit kutmi Gazi Ântebîn turtuluşunun 14 Gncü yılı şehrimizde bulunan Antebli gender tarafmdan dün Halkevinde coşkun bir törenle kutlulandı. Halkevi salonu Antebli genclerle ve davetlilerle ağzına kadar doluydu. Bilhassa Üniversiteli gencler çokluğu teşkil ediyordu. Törene, İstiklâl marşile baş landı. Marştan sonra Dr. Mehmed Baran kısa bir söylevle toplantıyı açb ve Anteb için ölenleriri ruRöSa rı3nnet îçîn hazırunu bir dakika ayakta durmağa davet etti. Müteakıben Kimya Enstitüsünden mezun Nedret (Anteb müdafaasında Türk kadmlarmın rolü) mevzulu bir konferans vererek birçok kahramanlık nümuneleri saydı, ve bu arada Ayşe adındaki kadı nm, muhasara sırasında düşman hatlannı (Arkast 3 uncü tahifede) (Arkast 3 öncu sahifede)