Katalog

Bugün: 2 nci sahifemizde: Siyasî icmal İngüterenin yeni Dış Bakanı 3 üncü sahifemizde: Aşk iptilâsı Hahd Zıya Uşaklıgil 5 inci sahifemizde: Terbiye bahisle rı Selim Sırrı Tarcan 6 ncı sahifemizde: Spor haberleri 7 nci sahifemizde: Dünya hâdisele rine aid resimler ! Ü170 jfll Sayi! 4l 1L umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriy^t, İstanbul Posta kutusn: tstanbul, No 246 o3İI 24 Uirİ Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22366 Tahrir heyetl: 24298. Idare ve matbaa kısmile Matbaacılık ve Neşnyat Şirketi 24299 24290 Italyanlar: "Ingiltere bize karşı harp hazırlıyor!,, demeğe başladılar! Bütün milletler Harb aleyhine Harb açmabdırlar ütün milletlerin harb aleyhine harb açmaları dünya yüzünden harbi kaldırmanın en kestirme çaresidir. Gün geçtikçe durum daha ziyade aydınlanıyor ve herkesin aklı daha iyi suya eriyor. îngilterenin Akdenizle ilgili devlellere sorduğu sualin elbette Milletler Cemiyeti paktını tutmakta toplanacak cevabları zâhirde bütün bu devletlerin ltalyaya karşı nerede ise filen harbe girişecekleri gibi bir manayı ifade edebilirse de hakıkatte durum bunun tamamen tersidir. Eğer Akdenizle ilgili devletler İtalyan Habeş anlaşmazlığı önünde herhal ve ihtimale karşı mutlaka ve mutlaka paktı tutmak karannı kat'î olarak belirtirlerse bunun sonucu evvelâ korkulan harbin asla olmıyacak olmasından, ikinci olarak ta şimdi devam etmekte olan harbin kısa kesilerek bitirilmesinden ibaret olur. Italyanın büyük küçük bir sürü devlet ve milletlere karşı tekbaşına harbi göze alması imkânı yoktur, ve bu takdirde Habeş davasmm başka çıkar bir yolu da kalmamış olacağmdan onun da en muvafık bir şekil ve surette barışa bağlanması önünden kaçılmak ihtimali olmıyan bir zaruret olur. Şüphe yoktur ki Italyanın da yüksek menfaatleri bundadır. Ortada türlü iddialarla çarpışan mesele Milletler Cemiyetini bir barış amili olarak tutup tutmamak meselesidir. Eğer Umumî Harble onun sarsıntılan yeryüzürü ikkl« hir kana boyayap harbin beşeriyet için bir felâket olduğuna kâfi kanaat getirmişse elbette sulhu bütün beşeriyetin kefaleti altma koymak en doğru ve biricik gidilecek yol olur. Bu takdirde milletlerin haklı haksız ileri sürebilecekleri iddialan Milletler Cemiyetinde yüksek adalet fikirlerile tetkik ve muhakeme etmek usulünün çok ehemmiyetli bir iş olarak kurulması icab edecektir. Filhakika bu yeni usulde ulusal davalan halledecek yüksek bir kanunla ona göre de yüksek bir hak yeri bulunmasını kendi ehemmiyetile uygun bir ciddiyetle gözönüne almağa sıra gelmiş olacaktır. Bu kanun vardır: Pakt. Ve bu hakyeri vardır: Milletler Cemiyeti. Beşerî ihtirasların daima taşmağa meyyal olan fenahklarına göre bu yeni usulü hal ve mevkie hâkim kılmanın zannolunabileceği kadar kolay olmadığını bize önümüzdeki hâdiseler bile kâfi bir açıklıkla göstermektedir. Ancak unutmamalıdır ki milletler bu yüksek beşerî usulün hakikî ve filî tecrübesine de ilk defa ciddiyetle elatmış bulunuyorlar. Onlann bu teşebbüsten muvaffakiyetle çıkmalannı elbette temenniye değer bulmalıyız. Durumu objektif olarak mütalea edelim: Habeşistanın bir saldırışa uğramasından dolayı Milletler Cemiyeti harekete gelmiştir, ve bilhassa îngiltere gibi büyük bir devlet bu işte ve artık benzerlerindebütün kuvvetini Milletler Cemiyetinin emrine hazır tuttuğunu ve tutacağını açıktan açıga ilân ehniştir. îngilterenin bu işte yalnız Habeş meselesinin kendi imparatorluğuna nisbetle hususiyetinden dolayı mı bÖyle hareket ettiği ve yoksa alelitlâk sulh işinde samimî bir fikre mi bağlı bulunduğu bir mesele olarak düşünülebilir. Ancak sebebi ne olursa olsun îngilterenin bu meseleden başhyarak Milletler Cemiyetini kuvvetle tutmağa karar vermesi kaçınlması asla caiz olmıyan bir fırsat olduğunda şüphe yoktur. Kaldı ki gerek son intihablarda, gerek Samuel Horun sulh tekliflerine karşı aldığı vaziyetlerde İngiliz milletinin pakt yoluyla sulhu tutmak idealine kuvvetle sarılmış olduğu da çok meydanda bir hakikattir. Bu itibarla da Milletler Cemiyetini alabildiğine kuvvetle tutmak fırsatının ka çınlması sulha âşık milletler için hakikaten bir daha yerine getirilmesi çok zor bir ziyan olur. Romada temin ediliyor: ((Petrol ambargosu konsa bile Ingiltereye tecavüz edecek değiliz!» Pariste dün Tevfik Rüştii Arasla Fransız Başbakanı Laval arasında Habeş İtalyan ihtilâfı hakkında mühim bir görüşme vuku buldu Mısır Trablusgarb hududunda hâdiseler çıktığı sayiaları Roma 23 (Özel) Ingiltere Dış Bakanlığına Edenin getirilmesi Italyada şiddetli akisler uyandırmıştır. Bir İtalyan gazetesi bu tayinin Italyanın yüzüne indirilmiş bir tokat olduğunu yazmakta dır. Gazeteler bu münasebetle Paris plânınm suya düşmesinden yalnız Îngilterenin mes'ul olduğunu söyliyerek diyorlar ki: «Bu tayin şunu teyid ediyor ki tngilterenin, İtalyan Habeş anlaşmazlığını uzlaştırmak için çalışmağa hiçbir niyeti yoktu ve Paris teklifleri ise bir nevi fare kapanından başka birşey değildi. Hiç kimse, bu tayinin hakikî mahiyeti hak kında tegafül edemez. Eden, ltalyaya karşı alınan zecrî tedbirlerin fazlalaştı nlması fikrinin baş müdafiidir. » Gazeteler bundan sonra İngiliz Dış Bakanlığındaki tebeddülün ihdas ettiği vaziyeti su sekilde hulâsa ediyorlar: 1 Ingiltere ltalyaya karşı harbet mek üzere Akdeniz memleketlerinin teşriki mesaisini temine uğraşmaktadır. 2 Edeni Dış Bakanlığına getiren Ingiltere zecrî teaftirleri şiddetlendirmeğe taraftar olduğunu ispat etmiştir. İtalyan gazeteleri bu iki hâdiseye istinad ederek Îngilterenin ltalyaya karşı bir harb hazırlamakta olduğunu iddia etmektedirler. Diğer taraftan salâhiyettar İtalyan mehafili İngiliz donanmasına karşı Italya tarafmdan bir taarruz vukuu ihtimali hakkında Ingilterede gösterilen endişe münasebetile Italyanın hiçbir sebeble, hatta petrol ambargosu tatbik edildiği takdirde bile, bir İngiliz gemisine veya İngiliz topraklanna hücum etmek niyetinde olmadığını beyan etmektedirler. Habeşlerin şimaldeki kuvvetleri Aksumdan bir saatlik mesafede 5000 kişilik bir Habeş kolile Italyanlar arasında yeniden kanlı bir muharebe oldu, Habeşler göğüs göğüse muvaffakiyetU* Fransız ve ingiliz deniz Erkânıharbiyeleri arasında konşaumalr Londra 23 (A.A.) Star gazetesi yazıyor: «Fransız Atlantik denizi filosundan birkaç geminin Akdenize gelmesi Lavalin siyasasında mühim bir değişiklık gösterecektir. Çünkü bir iki ay evvel İngiliz hükumeti Lavalden bir iki Fransız harb gemisinin Cebelitarık veya lskenderiy«de bulunan İngiliz filosuna iltihak etmesini rica etmişti. Bu ricayı, Italyanın (Arkası 8 inci aahifede) Şimal cephesinde kayalıklar arasında ilerlemeye çaiışc Aşağıda okuyacağınız 78 numaralı Italyan resmî harb teblıği Tembienin merkezi olan Abbi Addi civannda yeni bir muharebe vuku bulduğunu bildirmekte dir. 5000 Habeş askeri, burada îtalyan hatlarına hücum etmişler ve şimale doğru ilerilemek istemişlerdir. İtalyan tebliği göğüs göğüse bir muharebeden sonra Habeşlerin ricat ettiklerini ve yerli İtalyan askerleri tarafından takib edildiklerini yazıyor. Birkaç gün evvel, ayni mevkide, bir muharebe daha olmuştu. Bu defa Habeşlerin daha büyük bir kuvvetle teie»r Abbi Addide yaptıkları bu hareketin manası ne olabilir? 5000 kişile büyük bir taarruz yapılamıyacağına göre, Habeş lerin İtalyan hatlarına karşı, bir keşif taarruzu yaptıklan ve İtalyan cephesini kâh Takkaze nehri şimalinde kâh Tem biende yokladıklan anlaşılıyor. Mahdud kuvvetlerle yapılan bu taarruzların, hem Italyanlan hırpalıyacağı, hem de, Ha beş askerlerinin cengâverlik hislerini yani kuvvei maneviyelerini takviye edeceği (Arkası 8 inci aahifede) Akdenizde bir harb olmıyacaktır, olamaz! Çünkü Akdeniz devletlerinin 532 harb gemisi ve 9559 tayyaresi, Italyanın ise yalnız 177 harb gemisile 1507 tayyaresi vardır Ingiltere, zecrî tedbirlerin tatbikı yüzünden Italyanların İngiliz donanmasına taarruz etmeleri ihtimalini nazan dikkate alarak ihtiyatî bir tedbir olmak üzere, Milletler Cemiyeti azasından olan Akdeniz devletlerinin kendisine yardım edip etmiyeceklerini sordu. Italyanın İngiliz donanmasına hücum etmek cesaretini göstermesi ihtimali fik rimizce çok azdır. Çünkü îtalyan hava ve deniz kuvvetleri, Îngilterenin Akdenize topladığı hava ve deniz kuvvetlerini mağlub edecek kudrette değildir. Akdeniz devletleri hep birden Ingiltereye yardım etmeği kabul ettikleri takdirde ise, Mubar«fc* (jtm »ı t / ingiliz gazetelerinin neşriyatt Italya, en küçücük muvaffakiyet ümidi Londra 23 (A.A.) Londra gaze bile olmıyan yüzdeyüz kat'iyetle kat'î Akdeniz devletlerile Italyanın deniz (Arkast 8 inci sahifede) kuvvetlerini gösteren bir grafîk (Arkası 8 inci aahifede) ftr Tunceü Vilâyetinde yapılacak teşkilât Idam hükümlerinin infazı salâhiyetinin valilere verilmesi meselesinde Adliye Encümeni azasından bir kısmı muhalif kaldı Ankara 23 (Telefonla) Tunceli (Munzur) vilâyeti teşkilât ve idaresı hakkmdaki kanun lâyihası meclis ruznamesine alınmıştır. Lâyihanm adliye encümenmde müzakeresi sırasında bilhassa valilere idam hükümlerinin tasdik ve infazı salâhiyetinin verümesine dair olan maddeye encümen azasından bir kısmı muhalif kalmıştır. Refik Şevket, Tevfik «Antalya», Ali Rıza «Konya», Fıkri «Erzurum», Hamdi îçel bu madde nin Teşkilâtı Esasiye kanununa aykırı oMuğu mütaleasmı ileri sürmüşlerdır. Refık Şevket, tahkikat ve mücazatı te cil, af ilânı haklarına da itiraz etmiştir. Fuad «Erzurum», idam gibi telâfisi mümkün olmıyan cezayı müstelzem suçlarm temyize tâbi tutulması mütaleasında bulunmuştur. Encümenin ekseriyeti ise vali ve ku mandana herhangi bir şahıs hakkmdaki takibatın teahhuru, cezaların tecili ve idam hükümlerinin infazı salâhiyetlerinin verilmesi hakkında şu mütaleada bulunmuştur: Filhakika Teşkilâtı Esasiye kanununun 26 ncı maddesi sarihtir. Ancak memleketin herhangi mıntakasmda istisnaî hâdiseler baş gösterir ve normal hayat için yapılmış kanunlar bu hâdiselenn (Arkast 8 inci aahifede) ııııııııııııııııuıııııııııııııııl İngiliz Dış Bakanlığının maruf müsteşarı da değişiyor Sir Samuel Hoare Avam Kamarasında hüngür hüngür ağlamış, polis bir tecavüzden korktuğu için Bakanın evını muhafaza altına .almış evini 7 senedir bitmiyen bir muamele... Maliye Vekâletinin verdiği bir cevab... Ankaradan Maliye Vekili namma Baysal imzasile aldığımız telgraftır: «Gazetenizin 4168 numaralı nüsha sında (Ağlanacak bir muamele. Nere desin ev kırtasiyeciliği menedecek komisyon? Yedi senedir sürünen bir maaş tahsisi muamelesi) başlığı altında çıkan alayemini îsmail oğlu Reşada bağlanacak yetim aylığımn 928 sene sindenberi sürüncemede kaldığı hak kındaki şikâyet okundu. Kanun mucibince tekaüd yetim ay lıklarmm tahsisi muameleleri her memurun mensub olduğu dairece yapıl makta ve bu muamelenin ikmalinden sonra yalnız tediye safhası Maliyeye intikal eylemektedir. Maliyede şikâyetçiye müteallik hiçbir muamele geçmedi ğini bu tahsis işlerinden muamelesi tamamlanarak hazineye tevdi olunanla rın ise en fazla iki gün içinde muame leleri tamamlanarak tediye emirleri nin verümesine azamî dikkat olundu ğunu gösterilen ihtimam neticesi ola rak elde hiçbir evrak bulunmadığını (Arkast 8 inci aahifede) Paris plânına en büyük darbeyi indiLondrada çı ren Mister Eden olmuştur. Mumaileyh kan Deyli He bu plânı tek bir sözle bile müdafaa et rald gazetesi yamemiş, bilâkis üç tarafı da memnun etmizıyor: yen bir plâna îngiltere hükumetinin mu«Paris teklif zaherette devam edemiyeceğini beyan lerini Sir Samuel eylemiştir. Hoar ile birlikle Diğer Londra gazeteleri Sir Samuel hazırlıyan In Hoareun avam kamarasında şahsmı mügiltere Hariciye dafaa için söylediği nutku naklettikten Nezareti daimî sonra mumaileyhin nutkunu bitirince müsteşan Sir Rohüngür hüngür ağlıyarak yerine oturdubert Vansittari ğunu ilâve ediyorlar. dahi istif asmı ver« Gene bu gazetelere göre Londradaki miş ise de kabul müfrit sulh taraftarlannın sabık Dış Baedilmemiştir. kanın ikametgâhına bir taarruz ve nü Maa m a f i h mayiş yapmalan muhtemel görüldüğünBaldvin kabinesi den bu ev kuvvetli bir polis müfrezesi taIngiltere Haricirafmdan sarılarak muhafaza altına alınye Nezaretinin mıştır. temeli olan bir Paris 23 (A.A.) Le Joumalın zatın mes'uliyet Londra aytan yazıyor: hissesi bulundu«Dış İşleri Bakanlığında birçok değiğu sabit olan bir *» R o b e r t Vansittart şiklikler yapılması mevzuubahistir. Van politikayı reddet (oturan) ve kendisine mekle daimî müs »«*»/ olacağt söylenen Sittardın memuriyetinden kaldırılarak tekaüdlüğünü istemeğe davet edılmesı teşarın mevkiini Sir Georg Clark muhtemeldir. Bununla beraber ayni aySulhu yalnız Avrupada kat'iyetle te fevkalâde müşkülleştirmiştir. Sir Robert tar, mumailevhe bir büyük elçilik veril min edebilmek büyük bir kazanc olaca Vansittartın bugünlerde büyük bir elçi(Arkast 8 inci aahifede) ğma şüphe yoktur. Fakat eğer Cemiyet liğe tayin olunması bekleniyor. ı ııııi!iiMMiııııiııııııtnııııiMi!iııııııııi!ii!iiııiiMiııiHiıi!iımıiMiıııiMiıı ııııııııııııııııınııımııimı bu işi büyük başarıkla kurabilmekte kuv llllllllllllllliniHIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIII vetle samimî olursa onun bütün dünya Kellog misakina iştiraki dolayısile Ame ilân eden Kellog misakı yolu ile velevki sulhuna hâkim bir vaziyet alabileceği de rika dahi bu işte Milletler Cemiyetile be bilvasıta Cemiyete bağlamağa bu suretle YUNUS NAD1 muhakkak sayılmakta hata olmaz. Bu raber yürüyecektir. Amerikayı doğrudan (Arkası 3 üncü aahifede) Jakdirde harbi kanun harici ilân eden doğruya bile olmasa harbi kanun harici "Inkılâb için binlerce Kubilây yaşıyor !„ Dün genclik, Menemen şehidi için büyük bir toplantı yapb ve andını bir daha tazeledi ıııııııııııııııııııııııııiııiiııııııııııııııııııııııııııiMiıııııiııiıııııııııııııııııııııııııııiııiıııııııııııııiHiııınııııııuııımnuıııııı Dünkü toplantıda genclik; Kubilây için bir dakika tuit&t •diyor Bundan beş yıl evvel Menemende irticaı önlemek ve kırmak için kendini feda eden inkılâb şehidi Kubilây için ölümünün dönüm yılı dolayısile, MiHî Türk Talebe Birliği tarafından dün Üniversite konferans salonunda büyük bir toplantı yapılmıstır. " ~~^' f> Millî Türk Talebe Birliği bayraklarile süslenmiştir. Yunanistanın dış siyasası ve partiler Atina 23 (Özel) Dış durumun son şekli karşısında partilerin ne düşün düklerini soran gazetecilere terakki perver parti lideri Kafandaris büyük küçuk bütün partilerm dış sıyasa işlerinde hükumetle birlikte olduklarını söylemiştir. Birlik başkanının diyevi Törene Birlikte söylenen İstiklâl marşile başlandı. Bundan sonra Talebe Birliği başkanı Hüseyin töreni açtı ve şu diyevde bulundu: « Arkadaşlar, Salon kız ve erkek yüzlerce Üniversite Acı bir günün yıldonümundeyiz. Bun(Arkast S inci aahifede) talebesi ve profesörlerle doluydu. Kürsü