Katalog

Hayat Ansiklopedisi ınci cüzü çıktı 51 cona« tl«ı QCQC İSTANBUL CAĞALOGLU , . ,. u . *n<3f n 5Bnc« nO. 03JO Telgraf ve mektup adresi: Cumhurlyet, Istanbul Posta kutusu: Istanbul, No. 246 LUffi3r>6SI 1U M 3 n I c u 4 Telefon: Başmuharrır ve evı: 24290, Tahrır heyeti: 24298, Idare ve matbaa kısmile Matbaacılık ve Neşriyat Şirketi, 24299 umhuriyet HiİSak Hayat Ansiklopedisi Büyük bir kütüphaneyi bir arada evinize getiren en faydalı eserdir. Her evde bir fane bulunmak lâzımdır. Devlet Şurasının Kaza hakkı Ankara: 9 mart (Başmuharririmizden)iiyiik Millet Meclisinin tatil fa| sılasından evvelki içtimaı es • nalannda Devlet Şurasının Deavi dairesinde haUedilmiş bir mesele • den dolayı alâkadarmın şikâyeti üıe rine Arzuhal Encümenince ittihaz o • lunan karara Çangırı meb'usu ( o za man Maliye Vekili) Mustafa Abdiil haJik Beyin itirazile bir prensip meselesi meydan almış olduğu malumdur: Devlet Şurası Deavi dairesi hiikümle rinin Büyük Millet Meclisince tetkik olunup olunamıyacağı rneselesi. Bu mesele ahtren Büyük Millet Meclisince Teskilâtı Esasiye Encümenine havale olunmustur. Vaz:yetin bir tef shi icap ettirip ettirmediğini tetk'k etmek ve meselenin balli esbabmı ha zırlamak üzere. O balde evvelce Teskilâh Esasiye ve Adliyeden mörekkep Muhtelit Encümende uzunuzadıya tetkik edilmiş olan mesele şimdi tek rar bir de Teskilâtı Esasiye Encüme ninde tetkik olunacak demektir. Ev • velce söylenen ve zabıtlan basdan sözler tekrar edilmiyecek olursa bu defa meselenin halli daha kua ve kesif bir müzakere Ue iknud olunabilir diye iimit ediliyor. Mahkemelerin Utiklâli ve hâkimle • rin azlolımmazlığı üzerinde teskilâtı esasiye sarihtir. Müstakil olan mahke melerin muhakemeleri her türlü tesir • lerden masun olarak cereyan edecek ve onların bükiimlerinm infazına hiç bir mâni haylıılet edemiyecektir. Devlet Şurasının Deavi dairesi bu mah kemeler ciitn'esinden midir değil mi • dir, mevzuu üzerinde tereddüt edil • miştir. Devlet Şurasının şimdiki sekli Cumhuriyet Türkiyesinin çok itinalı miis tesna bir ibdaı olduğunu aniamak için onun teşkiünden evvel teskilâtı esasi • yeye fîlftn ve fHân vazifelerî îfa et mek üzere bir Devlet Şurası tefkil o • lunacağmm adeta önünden kaçüamaz bir taafahüt gibi kaydedilmiş olduğunu gözönünde bulundurmak lâzımdır. F''hakika teskilâtı esasiye kanununun 51 inci maddesinde şöyle denilmiştir: « Idarî dava ve ihtilâfları rüiyet ve hal, hükumetçe ihzar ve tevdi olu nacak kanun lâyibalan ve imtiyaz mukavele ve şartnameleri üzerinde be yanı mütalea, gerek kendi kanunu mahsusu ve gerek kavanra* saire ile muayyen vezaifini ifa etmek üzere bir Şurayi Devlet teşkil olunacaktır.» Devlet Şurası benüz vücut bulma • dan teşkilâh esasiye böyle bir mües • sese kurmağı derpis etmiş ve onun ka nununun yapılması mecburiyetini koy muştur. Maddede Devlet Şurasınm ifa edeceği vazifelerden idarî dava ve ihtilâflann halli birinci mevkii isgal et tiğfne dikkat olunmalıdır. tdari dava ve îhtilâflaruı hal mercii Devlet Şurası olarak gösterilince bunun orada teşkil olunacak bir mahkeme ile yapdacağı kendiliğmden anlasılır. İdarî davm ve thtHâflarda iki taraftan biri devlet ve hükumet, diğeri ise fertlerdir. Yukan • ki madde ile Türk kanun vazu fert lerle hükumet arasında zuhur edecek ihtilâflann mahsus surette teşkil olu • nacak bir mahkemede hal ve fasledil mesini istihdaf etmiş bulunuyor. Bu, ıneseleye atfolunan ehemmiyetin ifa • desidir. Teskilâtı esasiyemizin emrettiği bu Devlet Şurası büâhare bir kanunla tesis ve vazifeleri orada tayin edilmiştir. Tesis olunan Devlet Şurası daireleri • nm bnrinin adı Deavi dairesidir ki kendisine arzolunacak davalan kat'iyyen halledecek olan daire burasıdır. Ken disine dava arzolunan ve bu davalan kat'iyyen hal ve fasletmek vazifesile mükellef kıltnan bir dairenin bir mahkemeden başka birşey olmıyacağını İzaha hacet görülmez. Devlet Şurası kanunu Devlet Şurası dairelerinm görecekleri vazifeleri say dıktan sonra 51 inci maddesinde şöyle söylüyor: « idarî davalar hakkmda Şurayi Devletten sadır olan hükümler hiçbir makamın tesdikı olmaksızm tenfiz olunur.» Eğer deavi dairesinin kendisine ar • zolunan davalar hakkındaki hükümleri hiçbir makamın tasdikına ihtiyaç göstermeksizin tenfiz olunacaksa bu kararlann hiçbir yerde tenkit ve tet YUNUS NADİ (Mabadi üçüncü tahifede) Ankarada da bir inkılâp] kürsüsü açıhyor Bu kürsüde, Gazi Hazretlerinin ders vermeleri, Başvekilimizin bir mukaddeme ile dersleri açmaları muhtemel görülmektedir Ankara 9 (Telefonla) Ankarada da bir İnkılâp Kürsüsü açılması takarrür etmiştir. Heyeti Vekilenin bir içtimaında bu keyfiyet bir karara bağlanacak ve hemen taibik edilecektir. Ankarada İnkılâp Kürsüsüne Hu • kuk Fakültesi talebesi ve diğer yük sek mektepler müdavimleri ta'ebe o • larak kaydolunacaklar, hariçten dersleri dmlemek istiyenlere de bu imkân verilecektir. Ankara Kürsüsünde İstanbul İnkı • lâp Kürsüsünde ders verenler tedrisatta bulunacaklardır. Kürsüsünü Basvekil Ankara Ismet İnkılâp Paşanın Çnrçil Avam Kamarasında diyor ki Hükumet ve fırkalar uyuşamadılar Hükumet M. Venizelosun Almanya süratle silâhlanmaktadır ve kimse istediği şekli kabul etmedi Aimanyayı silâhlanmaktan menetmiyecektir Londra 9 (A.A.) Avam ka marsında hava bütçesi müzakeresi esnasında M. Churchil demiştir ki: « Haricî bir tazyik altında bulunmaktan kendimizi korumalıyız. Emnivetimiz için Fransa bavacılı ğına ba?lı olmRmahyız. Almanya süratle silâhlantnaktadır. Kimse onu bundan menedemiyecekt'r. Ve kimse «ilıtiyatî» bir harp teklif etme mektedir. Almanya bu^ün bir avuç «otokrat» tarafından idare edilmektedir. Bunlar bu kuvvet'i milletin mutlak hâkimleridirler. Belki uzak olnnyan belki de on iki veya on sekiz ay sonra gelecek ve Almanvayı bugün idare edenlerin înş'iltere Imparatorluğunu kalbinden tehdi* e decekleri günden çekiniyorum. Bu nunla beraber o gün daha gelme misttr ve icap eden tedbirleri ala cak vaktimiz var.» Almanya, Ingiltereyi kalbinden tehdit ediyor i> M. Venizetot Fenerbahçe idare heyeti hakkında verilen cezanın yalnız umumî kâtibe hasrı muhtemeldk Atina 9 (Hususî) Basvekil M. mukaddeme olarak vereceği umumî Çaldaris bugün cumhur reisini ziyaret bir dersle açması ve ilk ders senesi ederek fırka reislerinin içtimamda musonlarında Gazi Hazretleri tarafından baliflerle hükumet arasında cereyan tnkılâp tarüıimizin umumî hulâsası eden müzakerelerin safhalannı ve misakm tefsiri hususunda mecüslerde yamahiyetinde bir ders verilmesi muhTürk inktlâbtnı yaratan Büyük Reit pılacak beyanat içm itilâf edilemedi • temel görülmektedir. Gazi Hazretleri ğini anlatacakhr. Atina 9 (Hususî) Hükumet taraftan mehafil, M. Venizelosun teklifi misakm esasile taaruz ettiği cihetle hükumetle aralannda it:lâfm kabil ol • m:yacağı kanaatmdedirler. M. Venizelosa taraftar olanlar ise, hükumetle aralannda itilâf mümkün olmadıjn takdirde M. Venizelosun gazeteler vasıtasile Yunan halkına itilâf hasıl olmamasmm sebeplerini anlata • cağmı söylemektedirler. Atina 9 (Hususî) Hariciye nezaretinâe M^.Çald*ırUin reisligi nltanda M. Maksimos, M. Kondilis ve M. Metaksas toplanmıslar. Bal • kan misakının mecliste müzakeresi esnasmda hükumet tarafından mi sakm îzahı yolunda vakî olacak beyanata daîr tanzhn ettikleri yeni sekli M. Maksimos M. Venizelosa vermiştir. M. Venizelos bu sekli de sarüı bulmadıgından itilâf hasıl olamamıstır. Yeni meb'uslarımız Atina 9 (Hususî) Zürra ve aMuhtar Bey Muzaffer Bey Yahya Kemal Bey mele fırkası reisi M. Papanastasiu usluk içîn yapılan seçmede C.H. Fırkası iki taraf arasında itilâf husulünü Kütahya 9 (Hususî) Bugün yanamzedi Yahya Kemal B. kazanmışhr. pılan intihapta C. H. Fırkası namzedi temin etmek içm dün akşam Bas tnebolu 9 (A.A.) Bugün yapılan { vekil M. Çaldaris M. Maksimosu ziNaşit Hakkı B. ittifakla Kütahya meb'meb'us intihabahnda C. H. Fırkası nam' yaret etmiş ve M. Maksimos ile uzun usluğuna intihap edilmiştir. zedi Muhtar B. ittifakla seçildi. Yozgat 9 (A.A.) Münhal meb'uzadıya görüşmüştür. M. Papanas tasiunun bu mülâkatmda Basvekil ile hariciye nazırı misakı M. Venizelosun istedigi şekilde izah etme nin hükumet için gayrikabil oldu ğunu çünkü bu sekilde beyanatm misakın metnine taaniz edeceği cihetle hükumet için haysiyetşiken bir hal olacağını söylemişlerdir. Mr. Çarçil döminyonlanmız bu seneki hava bütçelerini büyük mikyasta arttnrmağı kararlaşhrmıs bulunuyorlar.» Tahdidi teslihat megele$i Londra 9 (A.A.) Avam kama • rasmda hava bütçesi müzakereleri es • nasmda M. Baldwin demiftir ki: « Şimdilik Lord Edenin seyaha • tmin muvaffakiyetsizlikle nihayetlen diğini kabul etmem. Bu seyahat henüz semeresini vermemistir.» (Lort Eden on gün evvele hadar Avrupada birçok merkezleri tahdidi teslihat hakkmda fikirleri yoklamak için dolaşan tngiliz recülü devletidir.) Yeni Meb'uslarımız Heryerde hava kuvvetleri arttırılıyor Londra 9 (Hususî) Avam ka marasmda mühim bir nutuk irat eden Mr. Çorçil sözlerini söyle bitirmistir: «Amerika reisicumhuru, Amerika bahrî ve askerî tayyarecilîği inşaat için yeniden 3 milyon Ihralık kredi kabul etmiştir. Japonlar da havaî kuv vetlerini son derece arttırıyorlar. Rusyanın niyetlfiri de en kuvvtlji tayyarelere sahip ve kapitalist mem leketlerinkinden daha büyük bir tayyare filosuna malik olmak iç'n 1933 ağustosunda verilen kararda tezahür ediyor. Birçok memleketlerden maada ttalya, Belçika, lsviçre, Çekoslovakya da hava kuvvetleri için kredinin artfırıl masına karar verildiği gibi Avusturalva. cenubî Afrika ve yeni Zelnda gibi Dün münhal meb'usluklar için intihap yapıldı Fırka ramzetlerj ittifakla k^zandılar Almanya neden silâhlandtğtnt , ztmnfin anlatıyor Berlin 9 (A.A.) Franstz nmt • buatı silâhsızlanma meselesi bakkrada ezcümle, Ahnanyanın Versay muabe • desinm beçinci fashnı hakikî vaziyetî inkâr efdecek surette ihlâl etmekte ol* duğunu yazmaktadır. Almanya silâhıızlanmasım ikmal suretile bu besinci fasd hükumleri tama • (Mabadi dördiincü sahifede) Merkezi Umumî dün içtimalannı bitirdi Hükumetten aldıgı cevap üzerine M. Papanastasiu M. Venizelosu ziyaret etmis ve hükumetin noktaî nazarını anlatmıştır. M. Venizelos hükumetin dermeyan ettiği itrraz lan reddetmiyerek M. Papanasta • siuya yeni bir sekil tevdi etmiştir. Papanastasiunun hariciye nazırma verdiği bu şekil için M. Maksimos Basvekil ile görüstükten sonra ce vap verecektir. G. Sarayın yeni takımı Süleymaniyeyi 31 yendi İstanbulspor, Beykozu 7 0; Beşiktaş genç takımı da Fenerbahçe genç takımım 10 mağlup ettiler Galatasaray muhacimleri Süleymaniye kalegine ikinci golü atarken Sofya ve Madritte Elçiliklerimiz arasında değişiklikler oldu Ankarada toplanmıs olan îdman Cemiyetleri îttifakı Umumi Merkezi Ankara 9 (Telefonla) Türkiye Îdman Cemiyetleri tttifakı umumî merkezi müzakerelerini bitirmiştir. Bu ak sam Karpiç lokantasında aza şerefine bir ziyafet verilnuştir. Bu ziyafette Fırka Kâtibi Umumisi Recep Bey de bu lunmus, azaya muvaffakiyet temenni etmiştir. Marahhaslar yann tstanbula avdet edeceklerdir. Fenerbahçe kulübü idare heyeti hakkında verilen ceza karan, lstanbuldan gönderilen bir tezkere üzerine yeni bir safhaya girmiştir. Bu tezkerede, mer • kezi umumiye gönderilen protestona • menin, Fenerbahçe kulübü umumî kâtibi Hayri Celâl B. tarafından resen yazıldığı bildiriimiştir. Halbuki merke zi umumî içtimaına iştirak eden mu rahhasiardan biri de bu protestonun kulüp idare heyeti tarafından yazddığı m söylemiştir. Merkezi umuminin bu mesele münasebetile verdiği miiebbet boykot cezası, bu protestoyu yazanlara samil olacağı için, eğer bunu resen Hayri Celâl B. yazmışsa o cezalandınlacak, idare heyeti yazmıssa, evvelce bildirildiği gibi heyeiten üç zat tecziye edilecektir. Merkezi umumî, bu ciheti tevsik ede cektir. [Rasım Burhan, Osman Suavl, Pahır, Muzaffer • Salâhattin, Rasih, Dofan, Muslıh ] Danyal Nuri Sabri, Necdet • Tanaş, Bülent Lik maçlanna dün devam edilmiş Rifat Daniş, AIi, Iskender, Hakkı, tir. Taksim stadyomunda tstanbulsporNuri. Beykoz, Fenerbahçe sahasında da Galatasaray • Süleymaniye takımları karMuhacim hattında oynıyan Ali, evşılaşmıslardır. Galatasaray takımı, dövelce Süleymaniyeden istifa ederek vüşle neücelenen maçtan sonra dün Ateş Güneş kulübüne girmişti. Fakat yukanda resnvn altında yazılı şekilde futbol heyeti, sebepsiz olarak kulübünçıkmıştır. den istifa eden bu oyuncunun istifasım kabul etmemiş, Ali de tekrar kulübüne Bu takunda, bu seneki ük devre lik avdet ederek dün takımda yer almıştır. maçlarmı oynıyan birinci takımdan anGalatasarayın ekserisi genç oyuncucak üç oyuncu vardı. Galatasarayın lardan mürekkep takımma karşı Süleybu tak:mma mukabil, Süleymaniye, bu nı.n'.yenin bu kuvvetli şekli, müsaba sene çıkardığı takımiarm en kuvve'li kubin çok dikkat e şayan bir earcyan bir şeklile Galatasarayın karşısına çıkMabadi besinci tahifede) nuştnr Gcdatasarayın birinci takımı dün sahaya 6a şekilde çıkmtftt fevfik Kâmil B. Şevki B. Ankara 9 (Telefonla) Madrit elçimiz Şevki Beyin Sofya sefaretine nakR takarrür etmiştir. Sofya elçimiz Tevfik Kâmil Beyin Madrit sefaretine ta yini muhtemeldir.