Katalog

En iyi Türk kumaşı Satış deposu: «Y Ü N1S» dir. > Yenipostahane caddesi, Tayyare piyangosu karsısmda Telefon: 20485 no Mn 0 0 0 7 İSTANBUL CAGALOĞLU P a r e a m h a l u D».ııiAİkâi Mc IIU. OOUf Telgraf ve mektup adresl: Cumhuriyet, Istanbul . Posta kutusu: tstanbul, No. 246y"' Ş««nDo I " DinnCIKal Telefon: Başmuöarrir ve evi: 22366, Tahrir heyeti: 24298, Idare ve matbaa kısmlle Matbaacılık ve Neşriyat Şirketi. 24299 24290. umhuri En iyi Türk kumaşı «YÜNİS»dir. Satış deposu: \\3OH 9 Yenipostahane caddesi, Tayyare piyangosu karsısmda Telefon: 204*5 Türklük savaşı Dil savaşıdır Hasan Cetnil ugün bu güzel, bu güçlü Türkeli, yüreğinin en derinlerinden kopup gelen zorlu bir teprenişle yerinden oynadı. Büyük yurdun dört yönünde ulusal bir kalkınma var. Türk budununun engin tini, yatağından taşan ulu bir ırmak gibi, çağıltılarla akarak, taşır<)ığı bengi suyu ile Türk üJkü tarlasını suluyor. Kültür burkanı Promete zincirlerini parçaladı, ve adamlık için saklı duran odu, gökten yere indirdi. Büyük Türk ulusu, bir dev gibi, gerine gerine, ayağa kalkıyor.. Başını göklere yükseltirken, ayağının zoru altında, bastığı yerler sarsı lıyor. Uluslar tarihinde bir benzerine rastlanamıyan bu yüksek kalkınma, Türklüğün idik, göksel bir silki • nişle, kendi üstüne çöken kara bulutlarm arasından, bir güneş gibi, yeniden doğumudur.. Bir doğum ki evrenyarandır.. Sarsıntısmda, Lo raların, fırtınaların yaratıcı güresi var!.. Bu, uyanan ulusun, ortak bir irdem birliğile, kendi benliğini al • ması, kendi urukal güçlerini toplaması, yeniden kendisi olmasıdır. Bergsonun «dirilik hızı = elan vital» dediği zorlu bir atılış ki, Türklüğü, tin birliği içinde, baştanbaşa, yeni canlıhğa ulaştırıyor. Togal kanuna ne uygun bir ye nileşme!.. Çünkü, Göthenin dediği gibi, bütün yaratıklar, evren, hem Tanrmın kendisi de, tüke'leşmiş, artık hiç değişmiyecek bir varlık değil, birteviye yenileşen, durma • dan değişen, sürekli, sonsuz bir o • luş kavrarrudır. Bütün ulusca, bu yeni canlıhğa ulaşırken, kurunları kısaltıyoruz.. Adımlarımız o kadar geniş!.. Dev atıhşlarıie, kurculuş pınarma, an* dilimize kavuştuk. Bu temiz dilde kendi benliğknizi buluyoruz. ö z türkçe sözler, içinde yaşadı • ğımız bu kurunu, tarihimizin en eski çağlarına bağhyor. özleyimini çektiğimiz bir sevgili gibi, canımıza dokunan bu cözler, ağzımız.dan, ses olup çıktıkça, içimizde dedelerimizin varhkları canlanır gibi oluyor. Bu öz dil, bize, yüzlerce, binlerce yıl önce yaşamış Türk soylarımn, yaşayışmdan, kımıldanışından, duygusundan, düşüncesinden, özleyi minden, yasından, avuncundan, sevincinden yanık türküler okuyor.. Sanki ölümlerin karanlığmdan, can evimize işliyen sıcak, diriltici ses lerile, büyük atalarımız bize ün lüyor!.. Türk dilinin güzlliğine, zenginliğine, bütün budun, sarzılmaz inanıIÎI bildirdi. Ulusal d'l öğünümü bugün bütün Türklecin göğsünü ka bartan en yüksek coşkunluktur. Türk sözü, artık geniş yurdda, havada kuşlar gibi, kendi kanat larile uçacak!.. Kendi türküsünü kendi söyliyecek!.. Temizleyici yel bütün yurdda birden esmeğe başladı. Türk dilinin, Türk ulusluğunun büyük yarını, kaznunun tasası oldu. Şalt konusma dili değil, yazı dili, güzelyazılar dili, kültür dili, iş dili, canlı filizlerini birden sürüyor. Türkiyede dil işi, ulus işi, uluş işi oldu. Bir ulusun kendi «dilini bulma • sı>, başka türlü olabilir miydi?.. Büyük Türk budununun yaban^ı dilden, öz dile geçmesi, tek başına denetneler, kişisel sınamalarla yapılabilir miydi? Bütün ulusun başarabileceği iş Ieri bütün ulusa başartmak, Ata türkün özlüğlerinden biridir. O bunda da, ön kuramını kendi ev rensel ölçüsüne, kendi güreli tutumuna göre çizdi. Son utku sağ'am olmak için de, bütün Türk yurdu nun ulusal ulusal erklerini hep birlikte ayaklandırdı. Uluslar diriğinde uluşçuluk yöndeminin bu kadar özel bir işde kullanıldığı tarihte hiç görülmemistir. Türkiyenin kurucusu, Türk dilinin de yapıcısı oldu. Bolu Saylavı HASAN CEMİL Fırka Grupunda dün mühim müzakereler oldu Hükumetin iç ve dış işlerinde aldığı tedbirler tasvib olundu Ankara 18 (A.A.) C. H. Fırkası Grubu idare heveti Başkanlığından: Cumhuriyet Halk Fırkası Grubu Cemil Uybadnın Ba<kanlığmda toplandı. 1 Ruhanî kiyafet kanununun dahil ve haricteki tesirleri ve Buljraristandan kaçıp Yunan illerinden Türkiyeye geltnek istiyen Türklerin Yunan tooraklarmda Buljrarlar tarafmdan takibata maruz kalmaları hakkmda Manisa saylavı Refik tncenin takriri üze • rine Hariciye Bakan Vekili Sükrü Kava her iki mesele hakkında uzıın izahat vermis ve hükumetin bu husus hakkmdaki hareketi tasvib olunmuştur. 2 tntihabı meb'usan kammunda yapılan defcisiklik üzerine münt<*Mbisani intihabına esas olan 250 nüfus nisbetinin 500 e iblâjhna ve kad'nlann hususî idarelerde umumî meclis azahklarma intihablannın kanuna ilâvesine karar verildi. 3 Bugday koruma kanununun hükumet tarafmdan *etiril*n ve kurultav umumî hevetince Bütce, Maliye ve tktısat encümenlerinden teskil edilen muhtelit encümence müzakere ve kabul edilen tadilâtı üzerine müzakere açılmıstir. Bu baWa mu'htelif hatibler tarafmdan dermevan edilen nkiUere M*'ive B'kani Fuad ve Muhtelit encümen Basbakam Seref özkan tarafmdan verilen i izahat dinJenmistir. Gecn altı avhk devrenin dort avlık varidat ve ma<rafı üzerinde ve bu varidat ile masrafın fabrika ve de£irmenl<»r üzerine isabet eden kısımlan üzerinde ımıkayeseli müzakereler yaDildıktan ve ileri sürülen fflrir ve mütalealar anlasildıktan »onra teb*rüz eden kanaatler üzerine verilen takrirlerden Kütajıya saylavı Somerin kanundaki tadilâtın istihdaf eylediji on bin nüfustan eksik olan kasaba ve »ehirlerde vergi alınmasmdan sarfı nazarla alelumum fabrikaların yapacaklan unlardan verjji ahnması ve bütün kara değirmenlerin venri mevzuundan haric tutulroası hakkındaki takriri ekseriyetle onaylanmı»tır. «Muvafık görülmüstür.» 4 Manisa saylavı Refik tncenin ormanlarm ic lenmesi yolundaki müracaatlere kanunlara avkırı olarak izin verilmemesi hakkındaki sual takriri üze • rine Ziraat Bakanı ormanlanmızın vaziyeti. metnle • ketimizin vüsatine nisbetle azlı&mı, ve pünden ffüne harab olmakta oldujjunu rakamlara, mütehassıs raporlanna ve tecrübelere istinaden uzunuzadıva izah etmis, ormanların yasatılması ve isletilmesi hususunda ahnması düsünülen tedbirler. kat'ivatm tahdidi için Ziraat Bakanlı&mca alınan tedbirlerin sebebleri • ni. bunların kanunlara aykırı olmadıjını anlatmıs tır. ^ Basbakan tsmet tnönü de «öz alarak orman islerinin artık cezrt bir surette ele ahnması zamanımn sreldi&ini ve bunda yaDilacak ihmal ve müsamahanın memleketin «u ihtivacile topra^ın muhtac oldueu kuvvet maddesinin nihavet mahrukat yerini alacaîı ve neticenin memleket icm felâket hazırlıyacagını av dmlatmış ve bımun »elecek orman kanunile basarılacajmı ve simdiden bir salâhivete lüzum olup olma • dı^ına karar veriimesini istemistir. Fırka Grubu, tnönünün mütaleasım tasvib eder*»k yeni orman kanunu çıkıncıya kadar Ziraat Bakanh Smca tatbik edilen tedbirlerin yerinde ve doğru oldu&unu kabt'l e»mistîr. Yugoslavyada siyasî buhran Uzunoviç kabinesi dün akşam istifa etti Yevtiçin iç siyasa hakkındaki ihtilâftan dolayı istifası bütün kabinenin düşmesine sebeb oldu Belgrad 18 (A.A.) Resmen bildirildiğine göre Basbakan M. Uzunoviç kabinesinin istifasım Naib Pren* Pola vermi«.tir. Prens bu istifa yı kabul etmiştir. llk istifalar Belgrad 18 (A.A.) Kabinede, iç siyasa hakkındaki anlaşamamazlıktan ötürii Dış tşler Bakanı Yevtiçle Ziraat ve Adliye Bakanı Koyiç istifa etmislemdir. tstifanın sebebi Belgrad 18 (A.A.) Yevtiçin istifası, kabine azaları arasında ilkteşrin sonunda Adliye Bakanı Maksimoviçin çekilmesine sebep olan görüs rhtilâflarının neticesidir. 125 saylava dayanan Yevtiçle hükumetin yalnız parlamento aza smdan teşekkül etmesine taraftaır olan Marinoviç grupu arasmdaki ihtilâflann hakikî mahiyeti belli ol mamakla beraber, bu istifanın bakan Cenevreden döndüğü zaman arkadaşları tarafmdan soğuk karşılan • lst'fcstie bütttn kabineyi düşuren Yugovlavya Dı$ Bakanı Yevtiç masından ileri geldiğî zannedilmektedir. Belgrad 18 (A.A.) Bakanlar (Arkası beşinci sahifede) tstifadan evvel Antakyadaki irtica hâdisesi Yobazlar, şapka giyen gençlere nasıl saldırdıîar Şeyh Saidin akrabasından olan Kürd hoca «Anadolu halkı evvelce Rumdu, simdi gene asıllarma döndüler» demis Haleb, birincikânun (Hususî) Ayın 1 I inci salı günü telgraflarla da bildirildiği gibî Antakyada çok feci bir irtica hâdisesi olmuştlır. Bu hâdiseyi mahallinle tetkik ve tahkik eylemek üzere buradan Antakyaya gidıp geldim. Aldığım malumatı veriyorum: Antakyada Kürd Mehmed na mında, ötedenberi Türklük ve Türk inkılâbları aleyhtarlığile geçinen mel'un bir Kürd hoca vaıchr. Gene bu Türk şehrinin başbelâlarından ve yüzkaralarından olan Kuseyri ailesi bu mel'unu himaye eder. Ramazan girince Kürd hoca, bermutad Yenicamide vaızlanna başlamıştır. Mahud ŞeyH Saidin akrabasından olduğu söylenen hoca hâdiseden bir gün evvel, kendisini dinlemek için kürsüsünün önüne toplanan ve her yerde her devirde bulunması mümkün olan Derhal sivîl giyinen bir dîn reisiL Süryani Patrik vekili inkılâbı niçin benimsediğini anlatıyor Mühim bir eroinci şebekesine dahil 35 kişi birbui ardınca yakalandı, sekizi tevkif edüdi orap ^ gıbı! sokuğu . Tam Bulgarca bir iş! BuJçar hükumeti Sofya muhabirimizi Svilengradda 28 saat tevkif ettikten sonra serbest bıraktı Kaditn Süryani patrih vekili sivil elbitesi içinde muharririmizle konuşurhen ibadethaneler dışuıda ruhani • lerin dinî kıya Antakyadaki hâdisede tnecruh ua • fetle gezmesini «en Türk gençlerinden Kara Tahir, yasak eden ka marangoz Osman ve »ütçü Şevket nunun neşri üzerin« Istanbulda • üç bes yobaz ve cahile hitab edeki Süryani pat rek: rik vekili Abdül« Şapka giyen Türkler kââhad ruhanilere (Arkası beşinci sahifede) verilen altı aylık müddeti de bek lemiyereis cübbesini, kalpağını at mış, tamamile si 3atnk veklinin vil giyinmiçtir. dini elbisest Bir muharririmiz, dün memleketimizde herkesten önce sivil elbise giyen bu dinî reisi Süryani Patrikanesinde zryaret etmiştir. Abdülâhad muharririmize aynen sunlan söylemiştir: (Arkası beşinci sahifede) Dört, beş gündenberi çak geniş bir kaçakçılık şebekesir.e elkoyan İstanbul polisi dün muvaffakiyetli bir neticeye varmıştır. 5 gün evvel polis kaçakçılık bürosu, Deniz tşletme müdürlüğünün tzmir, Yunanistan ve Mısıra sefer yapan tzmir vapu • runda kamarot Beşiktaslı İbrahi • min Pire ve tskenderiyeye eroin kaçtrdiğmı habeır almıştır. Polis ilk iş olarak İbrahimin Be • şiktastaki evinde araştırma yapmtş ve 30 gram eroin bulunca işin doğ Dün tevkif edilen eroin kaçakçıları ruluğuna inanarak köklü bV araş tırmaya koyulmuştur. Bu iste Ibrahimin eni«tesi Kemalle, Mehmed Sıtkı, ömer ve Kâmilin alâkadar olduklannı tesbit etm.'ş ve buaları yakalamıstır. tbrahim seferde olduğundan yakalanamamış, fakat cuma rünü tzmir vapuru tstanbul sularır.a dahil olur olmaz zabıta bir motörie gemiye yanaşıp tbrahimi tevkif etmiştir. Kaçakçı kamarotun kamatasm (Arkast beşinci sahifede) iş başına ir adamm soysal değeri neyle ölçülür? Bu değer neyin deyimidir? Hangi tartı ona denk olur? İ;te birkaç sorgu ki karsıhgmı bulmak btrd'enbire kolay gibi gö • rünüyor. Anc»ik kişi başını /orup bu anlamın dö>~t yanını iyice kucaklamak istedikçe görüyor ki sorak için.<len sorak, sonra da, bulduğu sözlerin birçoğu bütün bütün çorak çduyor! Bir adamın soysal değeri demekle ne anhyacağız? Biliyoruz ki bugün adam dedi ğimiz, soydaş, yurddas ve bunun gibi adlarla andığımız yaratık, en önce ana baba ocağında dbğar büyür. Sonra içinöTe bulunduğu budunun ilerileme yolunda vacdığı konağa göre boy, oymak, ulus gibi toplu luklar ortasmda yetişir. Bu toplu luklarm da yeryüzünde tuttuğu alanlar bkrçok yönden ayrıdur. Bi ribirlerine pek benzemezler. tsler böyle olduğuna. göre jrakarılri soc • gtmuza verilecek en kısa, ancak en doğru ve kavrayışlı karşılık ne olabilir? Batı bilginlerinin, filozoflaı ının pek çok dolasttrdığı bu düğümü, bundan çok kurun öeıce bir Türk düşüngeni çözmüş. Hem çözmüş, hem de çok toplu, çok ışıklı bir deyimle adamlığm gözü önüne ser miş. Diyor ki: «Bu acunda bir adamm soysal değerini gösteren en yanlusız ölçü, o adamın ulusa, acuna verdiği ile kendisinUı onlardan aldığı arasmdaki ayırtımdır». Bilmem iyi anlatabildrm mi? Demek istenilen şu: Her hangi bir ulusal varlık, kendi göğsünde ye tişen bir oğluna, kızına, birçok ne»ne armağan eder. Onu büyütür, okutur, aydtnlandırnr, yaşatır, zengin ed'er, güclendirir, büyültür ve bunun gib!.. Buna karşılık olacak ta o adam, kecvdisini yetiştiren soysal varlığa elile, kolile, gönlile, kafasile b:c takrm yararlıklarda bulunur. tşte u lusal değer, bu aldığına karsılık olarak verdiğinin nğ'i lığile ölçül mek gerektir. Bu böyle olunca bizim gerçek ten adam, gerçekten Tib k yurduna yaraşık yüksek ünlü, derin gönül • lü birer öz er olmamız içln ne kadar erkekçe, ne kadaı yalansız ve dîri çalışnıamız, uğraşmamız gerekled'iğini eualamak pek kolaydır sa nıyorum. UluEtan aldığı ile ulusa vereceği arasmdaki ayırdm sayısını en çok düşünmek borcu altında olan larm başında ise kim gelir bi • FAZIL AHMED AYKAÇ ILâtfen sahifeyi çecirtnteî Ankara 18 (A.A.) Alayları mızda yer yer tatbik edilmekte o lan seferbelik denemeleri dolayısile civarda bir alay efrad sevki va • zifesini almış olan Ankara Askerlik şubesinin bu gece saat 12 de aldığı emri bu sabah saat 9 da ikmal et Tin: Ruh . Bengisuyu: Hayatsuyu mekle vazifeai nihayet bulmuş ol Burkan: Mabud Od: Ateş İdik: Tanduğu ve diğer bazı şubelerde seferrisal, (dlvin) Goksel: Semavî, (celeste). berlik tecrübesine müteallik faali Evrenyaran: Harikulâde Gure: Kuv . yetin üç gün süreceği öğreni!«iştir. vet, (Snergie) . İrdem: Irade, (volonte'e)iHHHiııııınııııllllllllllinilllllllHllllllllllllllHIUBIIIIMIIIIIIIIIIIılllllllllllllllMllllllininilllimniHllHllllllllllllllllllllllllllHIII , . Bu askerî denemelerin millî ta • Togal: Tabıî Toga: Tabiat (doğmak llllllllllllllllll Ulusal: Millî devleti Erk: Kuvvet j lim hareketleri olup siyasî vaziyet çağ Ozleyim: Hasret Avunc: Tesellimastarından gelir; nasıl nature, naturel Uluslar diriğinde • Milletler hayatmda J ve ihtimallerle hiçbir münasebeti Ulusal dü oğünümü: Millî dil gururu kelımeleri naıtre fiilinden gelirse) . TuUluşçuluk yondemi: Devletçilık usulü, oltnadığına Anadolu ajansı dikkaü Kişisel: Ferdî Ozlüğ: Şıar Önkuranu kelleşmiş: Tamamlanmış Kavram: slstenü. > celbeder. Avant projet Utku: Zafer Ulusal Telâkki, (conception). Kurun: Zaman, Asağıda görüleceği üzere Bul gar hükumeti, «Cumhuriyet» in Sofya muhabiri Memduh Talâtı, Svi lecıgrad denilen hudud istasyonunda 28 saat tevkif ettirmiş, eşyasını ve üzerini aramış, mektublanm, ya • zılarını, notlarmı almış, sonra da sıkılmadacı yanlışlık oldu diye serbest bırakmıştır. Bu, tam Bulgarca hareketin sebebi de «Cumhuriyet» in ve Türk gaztelerinin Bulgarlar a leyhindeki şiddetli nesriyatı imlş. Sofya muhabirimiz Memduh Talât Bulgaristandan bize haberler göndermekten başka birşey yapmaz. «Cumhuriyet» in ve Türk gazetelerinin Bulgaristan aleyhindeki şiddetli nesSofya muhabirimiz MahmaeTTalât riyatı, onun gönderdiği haberler ü, zerine değil; Bulgaerlann yaptık tadır: Memduh Talât misafir ol ları münasebetsizlikler, küstahlık 7 duğumemleitet aleyninde haksız v* lar ve tecavüzler üzerine yapılmak* (Arkası beşinct sahifede) Dün Ankarada sefeberlik tecrübesi yapıldı