Katalog

^Cnmhnriymt' Türklerle Süngü Süngüye No. 48 Nakilİ: A. DAVER Çanakkalede ^ { Şehir ve Memleket Haberleri Us Sağlamlığı Koruma Kurumu j Siyasîicmal Fransa Ingiltere erek Sar meselesinde ge rek Marsilya suikastinin Cemiyeti Akvamda görül şülmesinde uzlaşma ve anlaşma maydana gelmesinde başlıca amil Fransa ile İngiltere arasında M. Flandin kabinesinin teşekkülü ü zerine yeni siyasî münasebatın teessüs etmiş olmasıdır. Vaktile ilk defa Berline giden ve Fransız Alman anlaşmasına zemin hazırh yan M. Lavalin M. Bartunun ve fatından sonra Hariciye nezaretine gelmesi Fransanın haricî siyasetinde şark koşmusile anlaşma ğa temavül husule getirmişti. M. Flandinin işbaşına gelmesi bu anlaşma temayülünü büsbütün kuvvetlendirmiştir. Neticede Fransa ile İngiltere arasındaki münasebatta yenî bir devre açılmış ve Avrupa siyasetin de teşriki mesai arzusu peyda ol muştur. Büyük Harbin sonun danberi Fransa kendi emniyet ve selâmeti için en büyük zamânı Ingilterenin berrî Avrupa işlerine karışmasında ve sulhü muhafazayı taahhüd eylemesinde görüyor du. Fransa bu arzusunu 1924 te Cenevre protokolunda iyice tes bit ve tayin etmişti. Halbuki İngiliz efkân umumi yesi Fransa ile Almanya arasında zıddiyet ve münaferet bulunduk ça İngilterenin berrî Avrupa işlerine sokulmasına ve taahhütlerde bulunmasına kat'iyyen taraftar değildi. Bilhassa İngiliz impara torluğunun belkemiği Dominyonlar buna şiddetle muhalifti. Son fedakârlık olmak üzere İngiltere Fransanın hududlanm Almanya ya ve Almanyanın hududlanm da Fransaya karşı temin için Lokar no misakına girdiği zaman bun dan güttüğü başlıca maksadi Al manya ile Fransa arasındaki em niyetsizlik ve zıddiyeti izale ede rek berrî Avrupada sulh ve emniyeti kuvvetli temellerde kurmaktı. İngiliz Dominyonlan bu misa ka iştirak etmemişlerdi. Fransa dahi bu misakı kâfi görmediğin den İngilterenin matlubu olan netice hasıl olmamıştı. Bundan sonra İngiltere berrî Avrîtfâk H U n n bir taahhüdü tazammun edecek surette müdahalede bulunmaktan daima çekinmiştir. Yalnız silâhlan bırakmağa aid müzakerelerle Ce miyeti Akvam haricindekiler de muayyen meseleler etrafında Al manya ile Fransanın arasını bul mağa tavassutlarda bulunmakla iktifa etmişti. Silâhlan azaltmak işleri iflâs ettikten sonra Fransa emniyetinı mevziî ve mıntakavî misak ve anlaşmalarda aradığı zaman lngilte re Parisin zoru üzerine bir defa Berlin ve Varşova hükumetleri nezdinde sudan tavsiyede bulun makla iktifa etmişti. Yeni Fransız kabinesi de mem leketin emniyet ve selâmetini în giltere ile samimî teşriki mesaide bulduğundan ve İngilterenin iste diği gibi Almanya ile anlaşmağa temayül gösterdiğinden yukanda söylediğimiz meselelerde İngiltere faal rol oynamakta ve hatta Sara askerî kuvvet göndermek gibi şimdiye kadar şiddetle sakındığı bir teşebbüse girişmekte tereddüt etmemiştir. M. Flandinin bu haricî siyase tinde dahilî siyaset düşünceleri nin da büyük tesiri vardır. Mumaileyh memleketin iktısadiyatını devletin idare eylemesi prensibi aleyhinde olduğundan yeni buğ day kanununda olduğu gibi sos r yalizm müessesatını yıkmakta ve sosyalistlere karşı cephe almakta dır. İngiltere ile Fransa arasında beliren mesai birliği Avrupadaki tehlikeli gerginliğin tedricen ber taraf olacağı hakkında büyük ü • mitler uyandırmıştır. MUHARREM FEYZl TOGAY Talebe toplantıları .Oün beş muhtelif içtima yapıldı Fransızlar, Türklerin üstüne atılmak için beyhude bir geçid yeri ararken, saoır sapır dökülüyorlardı! İkîrıcikânunda büyük bir Bu makineler, çarpan kalbler vel yazılmış olan bu alaylar, Türk Kurultay toplayacak dsn ve çırpınan vücudlerden mü makinelitüfeklerile biçilerek ve şaşrekkeb bir insan duvannm üstüne curmadan kurşun ve ölüm yağ dırıyor. Kıtaatımız dikenlitel maniala • rına çatmışlardı. Tel manialar pek göze görünmez ama bunlan geçmek yüksek bir duvan aşmakdan <?<ha zordur. Fransız askerleri, şirrdi, kendilerini ileri süren yen mek azmile, kendilerini biçen Türk makinelitüfeklerine rağmen bu dikenlitelleri geçmeğe uğraşı yorlardı. Fakat Türklerin üstüne atılmak icin beyhude bir geçid yeri arıyorlardı. Tel manialar geçid vermiyordu; sapır sapır dökülü vorlardı. Cansız vücudleri, sırtm beyaz tözları üstünde, hareketsiz iri sivah noktalar halinde yatıyor du. Biran evvel hayat dolu olan bu cesur askerler, şimdi, vızıldı van sinek sürülerinin hemen üs ; t ine üşüştükleri birer kanlı et yığınından başka birşey değildi. kın bir halde, geri dönmege mec bur oldular. Galib de&ildiler; fa kat muhakkak ki mağlub da değildiler. Müstemlekât idaresi memurla nndan iken ikinci mülâzim olarak zuhaf alaylanndan birine gönüllü giren küçük kardesim de bu kanlı kasırganın içindeydi... Bulunduğum tarassud mevkiinden endişe ve ıatırab içinde aynl dım. Endişelerimin kendisine tevec • cüh ettiği kardeşciğimin, taburu nun başmda hücum ederken ağır surette yaralandığını haber aldım. Biraderim, bütün zabitleri Öldük • ten ve yaralandıktan sonra tabu runun kumandaaım ele almış, onu son bir defa hücuma kaldırmışti. Bana verilen müphem malumata göre, vücudü bir kurşunla delin miş olan kardesim ölüm halinde, limandaki vapurlardan birine gö türülmüştü. Muharebe, bütün gün devam etti. Top ve tüfek sesleri durmu yor. İki taraftan hiçbiri ilerileye miyor. Çünkü iki muhasım da cesaret ve sevat itibarile müsabidir ler. Meydan muharebesinin bütün devamı müddetince bizim 155 lik toplanmız, Anadolu sahilinden kıtaatımıza atış yapan Türk batar • yalan üzerine ateş ederek onlan susturmağa çalıştılar. Bizimle ayni zamanda karaya çıkanlmış olan grupumuza men sub bir 1 20 lik uzun batarya da, Seddilbahir köyünden Alçıtepe eteklerine ateş ediyordu. Gelece ği haber verilmiş olan General Bayu fırkasınm ilk kademeleri, tam yolla yürüyen Frans ve Lütetya vapurlarile, hele şükür, gelebildiler. Bu fırka, 7 nci ve 8 inci alaylardan müteşekkil muhtelit müstemleke livası ile 176 nci piyade ve 2 nci Afrika alayından mürekkebdir. Livalann birincisi General Simonin, ikincisi de General Ca nerahn kumandasmdadır. Bu an dan itibaren, fırka topçusu miralay Adalbertin kumandasına geçti. Yeni gelen kıt'alanmız karaya çıkanlırken tngilizler boş durmu yorlardı. Kirte köyü harabesinı ele geçirmek için yeni ve kuvvetli bir taarruz yaptılar. Kirte hücumdan evvel donanma tarafından müthiş bir mermi yağmuruna tu tulmuştu. Biraz daha arazi kaza • nıp nefes alabilmek için her ne pahasına olursa olsun ilerilemek lâzımdı. 29 uncu Ingiliz fırkasile 29 uncu Hind livası ve 2 nci deniz livaaı, taarruza başladıklan zaman Fran sızlar takviye kıtaatı gelmesine intizaren Zimmerman çiftliği Eski Hisarlık hattına takılıb kalmışlardı. lnatçı boğuşmalar günü... Bu mücadeleler esnasında, şark ordusunun kıymeti ve kahramanlığı bir daha sabit oldu ise de kat'î hiçbir netice elde edilemedi. Boğazm sisli uzaklıklan ötesindeki İstan bula doğnı ciddî hiçbir ilerileme yapılamadı. [Mabadi varl Dikenli teliere takılanlar Tel manialann arasına girip te takılıp kalmış olanlar da Türk kurşunlarile ölmüş ve vücudleri tellerin dikenlerine takılarak asılı kal mıştı. Müthiç manzaral Kimse haya tını tehlikeye koyup ta onları tellerden kurtarmağa gidemiyordu. Bir gün evvel karaya çıkanlmış ve tajimgâhlardan yeni gelmiş o lan kıtaat için harbin bu ilk man zarası cidden korkunçtu. Hücumumuz Türkler tarafın dan püskürtülmüştü. Fakat şim di geri gelmek lâzımdı. Bu, ise ileri atılmaktan daha zor, daha öldürücü bir hareketti. Şimdi, biraz evvel hücumun şevk ve heyecanı içinde ileri sal dırdıkları zaman o kadar güzel o lan bu kıt'alann ve askerlerin şaşkın şaşkın, ayakları biribirine do laşarak geri gelmelerini görmek çok acı ve azablı birşey di. ölüm, onlara sürünerek geçmiş; fakat almağa tenezzül etmemişti. tnsa nın yüreğini parçalıyan, ıstırab veren ne hazin manzara idi, bu! Fakat Fransız askerleri mağlub mu idiler? Hayır, hayır! İşte tekrar toplanıyorlar, gözle biribirlerini sayıyorlar bu sayma, maalesef çok çabuk bitiyor sonra, ayni cesur ve coşkun savletle hep bir den ileri atılıyor, kaybolan arka • daşlannın intikamını almak isti yorlar. Fakat, bu hücum da, onların kanlar içinde yere yuvarlan masından başka netice vermiyor. Bu kahramanlar, müteaddid defa, biribirini kovalıyan dalgalar halinde; fakat her defasında da ha azlarak Türklerin tel manialan üstüne çullandılar ve ateşlerini is tihfaf eder eibi göründükleri Türk makinelitüfeklerinin yağdırdığı merhametsiz kurşunlar altında kırıldılar. Fransa ve güzel Cezayir! Bay raklarını müdafaa için genc var lıklarını böyle sevine sevine feda eden kıymetli oğullarınızı görseydiniz ne kadar iftihar ederdiniz! Fakat kahramanlığın da bir haddi vardır. Sanlı bayraklarının üstüne kahramanlıklan daha ev Tüı kiye Us Sağlamlığı koruma kurumu (Türkîye Akıl Hıfztssıh hası cemiyeti) her sene olduğu gibi bu sene de büyük bir ilmi kurultay yapacaktır. Başkan profesör Fah • reddin Kerim Gökaym baskanlığı altında yapılan merkez heyeti toplantısmda kurultaym ikmcikânunun onusıcu perşembe günü yapılmasına söz kesilmintir. Kurultayda memleketin mütehas»ı$ sinir ve ruh hekimleri, terbfye cileri buluavacaktır. Konusulacak raporlar sunlardır: 1 Sağlam ve hasta adamlarda çalışına gücünün ölçülmesi. Profesör Fahreddin Kerim ve Dr. Aliye Rıza. 2 P»ikofiziğin değeri. Dr. Hü»eyin Kenan. 3 Us sağlamlığı kortmması ve ökola hekimliğL Dr. Ibrahim Zati. 4 İpermotifler (çabuk kızan lar). Dr. Cevat Bil. Kuruma, 935 temmuzunda Brüxelleste toplanacak Avrupa ittihadı hijyea mental kongresine de davet gelmiştir. Yakarida Edirne Litennden yetisenler, aşağıda Talebe Birliği azalan Dün Talebe Birliğinde yapıla cak toplantı, ekseriyet olmadığın dan geri bırakılmıstır. *** Yüksek mühendis mektebi tale be kurumu saat 14 te yıllk kongresini Beyoğlu Halk Fırkası salonunda yapmıstır. Yılhk rapor okunup kabul edildikten sonra genel istek (umumî arzu) üzerine yasa maddelerinin değistiriltnesi • ne karar verilmiş ve yejıi idare heyeti seçimine geçilmistir. Neticede baskanlığa Kemal, ge • nel yazıcılığa Muhittin, üyeliklere de Faruk, Sadullah, Fakih ve Mehdi seçilmislerdir. ••• rük, üyeliklere Sami, Tevfik, ömer, mürakabe heyetrae tsmail, Kâni, Asun KaraJruş seçilmislerdir. tstanbulda okuyan Kıbnslı tale beleırin Türk Talebe Birliği dün saat 10,30 da Halkevinde toplanmıstır. Yıllık rapor okunup kabul edildikten sonra noter Galib Bingöl soy adlan hakkında alâkalı bir konferaos vermis ve bütün aza, soy adlarile birbirine takdim edilmistir. Bundan sonra yeni idare heyetine su arka • daslar seçilmistir: Mehmed Ali, Nazif, Münür, Nihad ve Fevzi Rıza. Hukuk Fakültesi talebe kurumu dün Perapalas otelmde bu sene fakülteye giren yeni arkadasları serefme bir çay ziyafeti vermi;tiır. Çok nes'eli geçen ziyafete istirak eden gençlerin. miktarı sekiz yüzü bul duğundan Perapalasıo üç büyük salonu da açılmıstrr. Yüksek İktısat ve Ticaret mektebi Talebe cemiyetinin kongı. esini yazmıştık. tdare heyetine yeni se çilenler aralaruıda su «ekilde Ls bölümü yapmıslardır: Rei* Ekrem Celâl, ikinci reis Sıyami Halid, genel yazıcı A. Nedim, muhasib Avni, vezoedar Akif, idare tflerine Galitu y a n isUrine Zühdü Gül, kültür tslerine Fuad, yardım «llerine de Fikri. MAARIFTE Saç kesme havadisi! Ankaradan verilen malumata göre talebenin saçlarının îki numara makine ile kesileceği hakkında Maarif Vekiletinde hiçbir malumat yoktur. Bu haberin aslı olmadığı anlaşılmıştır. Güzel San'atler Akademisi yüksek mimarî subesi talebe kurumu yılhk toplantısını yaparak 7 kifilik idare heyetini seçmistir. Bu 7 ki'i aTürk Maarif cemiyeti esya p i rasında söylece is, bölümü yapıl • yangosu dün Ankarada çekilmiştir. mıstır: Bu piyangodan gerek şehrhnizde, Reis Fazıl, genel yazıcı Süleyman, gerek bütün vilâyetlerde bmlecce muhasib Hakkı. Üyeler: Hasan, bilet olduğutıdan neticeler merakla Muhiddin, Resad ve Rıdvan. Bu toplantıda sömestr tatilinde beklenmektedir. Hediyeler arasmda feiri (3000), diğeri (2000) lirahk • Romanyaya muallimlerin istirakile bir seyahat yapılması da kara«.las • lar oldukUn b*ska iki tane (750) tınlmıstır. •er, 2 tane (500) er, 4 tane de **• (200) er Hralık hadiye vardır. Edirne lisesinden yetisenler kuruSAGLIK İŞLERİ mu dün saat 14 te Halkevinde toplanmiftsr. Yıllık rapor okuBduktan Beyoglunda nöbetçi eczaneler sonra dilekler dinlenmi* ve yeni idare heyeti seçilmîsHr. Baskanlık • Beyoğlu kazası dahilinde bulu lara Fahred'dm Demsr, Nuri Alyünan 35 eczane araıında gece nö betçiliği için bir taksim yapılraif • br. Buna göre Beyoğlu 6 mıntakaya aynlmıştır. Her mıntakada bir eczane her gece saat 21 den saba50 inci yıldönümü ha kadar açık bulunacaktır. Maarif Cemiyeti piyangosu dün çekildi Lisesi (Birlik» davası Temyiz, mahkumiyet kararını bozdu Beyannamesine uygun olmıyan siyasal neşriyatta bulunmak suçile hükumet tarafından kapatılarak mahkemeye verilen Millî Türk Talebe Birliğinin «Birlik» gazetesi yazı işleri müdürü Sedad îzzet ve Birlik eski reisi mühendis Zeki Buturun üçer ay hapse ve 50 lira naktî ce zaya çarpıldıklarmı ve kararın tecil edilmesine rağmen Birliğin Temyiz mahkemesine müracaat ettiğini yazmıstık. Tamyiz mahkemesi bu kararı matbuat kanununun 18 inci tnad desine dayanarak esastan bozmustur. Yüksek tahsil talebeleri ara sında sevicıc uyandıran bu haber dün Universite ve diğer yüksek mektepler talebesi arasmda konusma mevzuu olmuştur. Çok alâkalı olacağı tahmin edilen davanın tekrar bakılmasına yakında başlanacaktır. Bursa kadınları büyük tezahürat yaptılar fstanbul Sıhhat Müdürlüğünden: «Emirgândaki difteri vak'ası etrafında gazetenize iki gün önce malumat verildikten sonra, 12 bi rincikânun tarihli gazetenizin ikinci sahifesinde bu vak'anm tekrar ele alındığı görüldiL Mekteblerin açılışındanberi tek tük vak'alar halinde kendini gös • teren bu hastalik yalnız Emirgân da değil, şehrin diğar semtlerinde de vardır ve her vak'a için ayrı ayrı korunma tedbirleri alınarak hastalığın önüne geçilmektedir. Emirgânda, birinciteşrinde 3, ikinciteşrinde 1 hasta kaydedildi • ğine göre, son haftanın vak'ası ile beraber difteri musaplan 5 ten öte geçmemis ve başka musap görülmemiştir. thüyatî bir tedbir olarak serom tatbik edilem her çocuğun difteri musabı olduğu düşünülmemeH ve yapılan portör muayenelerile portör tedavilerini difteri musabı sanmamalıdır. Nitekim, son gün • lede, biri Emirgânda, diğeri Istin ye yolu üzerinde tesbit edilen iki portör çocuk sapsağlam olduklan halde mektebe devamdan alıko nulmuş ve özel tedavi altına alın • mıstır. Saygılanmın kabulü.» Difteri mes'elesi dün kutlulandı ÜNİVERSİTEDE Talebe Bir'.iği Devlet Şurasına müracaat etti Tütkiyenm en eski bilgi yuvala rmdan biri olan Feyziye lisesmln 50 nci dönümyıh dün kutlulanmıştır. Sabahın saat onunda mektebin izcileri, kız ve erkek talebeleri, tedrds ve idare heyetleri hep bir arada Taksime giderek Abid'eye çiçek koyımışlardnr. Burada evvelâ tstiklâl maırsı o • kunmus ve mektebin marşı söylen mi?tin. Bundan sonra (söylev) ler söylenerek mektebin 1885 tenberi memlekete yapmıs olduğu hizmetler anılmış, Feyziye isminin (Işık) adile değistirilmesine karar verilmiş, bu karaı ın, ilk alfabeyi Selânikte bu mektebde okuyan Büyük Atatürke saygı telyazısile bildirilmesine karar verilmiştir. Saat 15,30 da mektebin salonunda büyüklere güzel bir müsamere verilmi?tir. Müsamerede Akdenizde şanlı Türk donanmasile Venedikli ler arasmda geçen kanlı bir deniz savasını o zamanki kıyafet ve de korlarla canlandwan gençler çok alkıslanmıslardır. Saat 5,30 da konuklar hazırlanan büfede ağırlanmıslardır. Evvelisi gece ve dün gece talebe baba ve analatrına gösterilmekte olan piyes ler bu gece de görmiyenlere göste rilecektir. Işık lisesiain daha uzun yıllar yaşamasmı, memleket kültü» üae ısık saçmasını dileriz. MÜTEFKRRİK Ünyon FransBzde verilen bir konser «Gedikli marşı» adile bir marş besteliyen genç sanatkâr Yetvart Margosyan dün Ünyon Fransezde sırf davetlilere mahsus parasız bir konser vermistir. Konser, halkta alafcanga musiki zevkini uyandırmak maksadile verildiğinden, programda garb musiki âlemi tanınmış san'atkârlarının seçilmiş eserleri konulmuş ve bu parçalar genç san'atkâr tarafından muvaffaki • yetle çalınmış ve çok alkışlanmıştır. FIRKADA Bursa Halk Fırkası öniinde ioplanan kadınlar Bursa (Hususî) Türk kadınlığına saylav seçme ve seçilme hakkının verilmesi bura kadmlığında da derin bir sevinç uyandırmışhr. Yüzlerce kadın Halk Fırkası öminde toplanarak nutuklar söylemişler ve bu haklnn verilmesinden oturii sevinçlerini anlatnmlardır. Bu nutuklara C. H. F. Vilâyet Baskanı karşıhk vermistir. Bundan sonra topluca Atatürkün heykeli onüne gidilmiş, kadm'anmız hevkele iki çelenk koymuşlar ve büyüklerimize »eviçlerini bildiren telyazıları çekmiflerdir. Yeni Universite talebe talimat Eminönli kongresi mamesinin 10 uncu maddesinin esas te;kilât kanunile medenî kanuna Cumhuriyet Halk Fırkası Emi muhalif olarak terttb edilmis oldunönü kazası yıllık kongresi bu geğunu iddia ederek Millî Türk Ta ce saat (21) de Lâtafet apartıma • lebe Birliği dün Kültür Bakanlıği ! ıunda toplanacaktır. aleyhme Şut.ayi Devlete müracaat etmiştir. VÎLÂYETTE 2 0 Yunan talebesi geliyor Atina Universitesi fizik şubesine mensub 20 talebeeıin hocalarile birlikte bu ayın 23 ünde sehrimize gelecekleri bildirilmektedir. Yunanlı talebeler tstanbula Bükres tarikile (eleceklerdir. Baremde tadilât yok Ankaradan bildirildiğine göre baeero kanununda bazı tadilât yapılacağı hakkında çıkarılan fayia lan Basvekâlet Müstesarı tekzib etmiştir. Çocukları koruma kurumu tarafından evvelki gece Baku. köy Halk Fırkası blnasmda verilen danslı müsamere çok parlak olmuştur. Konuklar çok güzel hazırlanan salonlarda dans etmişler, eğlenmislerdir. Yarıgeceye doğru hedîyeleri zengin olan piyangonun çekilmesine geçilmiş, geliri yoksul çocukların ihtiyacına bağlanacağı için piyango hemen herkes hamiyet yanşı ol mustur. Müsamere sabaha kadar de( vam etmiştir. Bakırköyde verilen dans!ı müsamere Cumhuriyet Nüshası 5 KuruştuT 1 Türkiye şeraiti i 'Ç jn Harîç için Senelik 1400 Kt. Altıayhk 750 Üç ayhk 400 Bir ayhk 150 170Ö Kr. 1450 80Q yoktur