Katalog

Cumhuriyet Z3 Ağustos ; 1 .== ( Sehir ve memleket haberleri~j Siyasî icmal Valinin tetkikatı Aksaray cihetinde de tifo görüldü Dün iki vak'a zuhur etti, mahal tecrit olundu Son kırk sekiz saat zarfında şehrimizde iki tifo vak'ası daha zuhur etmiştir. Bu son vak'a Aksaray'da bir evdedir. Tifo ile musap olanların her ikisi de bu eve misafir olarak gelmiş taşrahlardır. Muhit derhal tecrit olunarak mecburî aşı tatbi • katına baslanmıştır. Alâkadarlar halkın aşı hususunda gösterdikleri ihmalden dolayı şikâyet etmektedirler. Aşı istasyon • Iarının faaliyeti elân çok bati devam etmektedir. ATTILA Muharriri: Marcel Brion Mütercimi: Mustafa Namik Adlîye veznedarı Dün 12,000 liralık ihtilâs cürmile tevkif edildi Adliye veznedarı Celâl Bey on iki bin küsur liralık bir ihtilâs maddesinden dolayı dün ikinci istintak hâkimi kararile tevkif edilmiştir. Adliye veznesinde müfettisler tarafmdan yapılan teftişat esnasında 12 bin küsur Iiranın noksan elduğu anlaşılmış, tah kikat tamik edilince bu paranın ihtilâs edildiği anlaşılmıştır. Veznedar Celâl Bey isticvap edilmiş, defterlede tetkikat yapılmış ve maznun istintak dairesine verilmiştir. împaratorun şüpheleri ve tezvirat Roma'da nikbinlik Tuluz'da împaratorun şüpheleri ve tezvirat Aetius Marcianus'un verdiği nasihatin âkil ve tecrübeli bir zattan sadır olduğunu anladı. Fakat bu mütaleaları imparator Valeniniyen'e kabul ettirmek istediği zaman sarayda bir itiraz ve nefret avazı koptu. Roma İmparatoruna kurenası şu suretle tezviratta bulundular. «Bir barbardan baska bir şey olmıyan bu Panonya'lı ceneral, Attilâ'ya karşı uğradığı mağlu • biyetten onra haşmetmaab efenmizi Bizans împaratorluğunun tâbiiyeti altına geçirmeğe teşeb büs ediyor. Acaba, bizim zararımıza olarak Stilikon'un siyasetini mi tatbik etmek hülyasına düşmüştür? Eski Roma İmparatorluğunun vahdetini Marcianus lehine vücude getirmek emelini mi takip ediyor? Malum a Marcianus'te sevki talih ile tahta çıkmıs, ser | çüzeştcu Cermanya'lı bir asker ' den başka bir şey değildir. Ae tius'la aralarında ırkî karabet ı vardır. Yarı imparatorluğun Panonya'lı bir asker bozuntusu tarafından idare edilmesi kâfi gelmiyormuş gibi simdi de diğer nısfı bir başka Cermen askerine mi teslim edilecektir. Imparatorumuzun hukuku ona mı devrolunacaktır?.» Roma nazırlan ve hadımağalan, hep bir ağızdan şikâyetler savuruyor ve Lâtin ırkının misafirper verliğinden istifade eden yaban • cılann devletin umur ve dairelere yerlestiklerini acı acı anlatıyor lardı. Validesi öldüğü için Valenti niyen, kimden nasihat alaca ğını bilmiyordu. Annesi Plasidiya, kendi makberesinde mavi ve müzehhep mozaikler a • rasında ebedî uykusuna dalmıştı; ta'tir olunarak erguvan giydiril • miş cesedi ölülere has sükun ve huzur içinde yatıyordu!. Împaratorun yanında sadakatinden şüphe edilmiyecek bir a • dam vardı. Fakat hükümdar, ona şüpheli bir nazarla bakıyordu. Acaba, vatandaşı Marcianus'a Jmrenerek Aetius ta fmparatorluk makamına göz dikmiş değil miydi? İşte bu füphe İmparatorun yüreğini kemiriyordu. Aetius'u bütün ordu baba gibi severdi. Ona adeta taabbüt ediyordu.Bu kuv vete dayanarak bir kıyam vü cude getiremez miydi? Bu korku yüzünden Valentiniyen, istinat edebileceği yegâne ceneralini, bir takım tezvirat ve iftiralarla zabitlerin nazarından düşürmeğe uğraşıyoru. Roma'da nigbinlik: Roma'da efkârı umumiye son derecede nigbindi. lmpratorun nedimleri, mütenakız sözler söylüyorlardı. Kâh Aetius'un hiyanetile, Attilâ'nm daha korkunç bir kuvvetle geri çekilmiş olduğunu iddia ediyor. Kâh onun bir Ro ma'lıdan gayet acı bir ders almış olduğunu ve artık tmpratorluğa niicum etmek teşebbüsüne girişmesi kabil olmadığını ileri sürü vorlardı. Salon galibiyetini zaaf ile, gevseklikle, irtişa ile itham eden Roma yüzbasıları, ken dilerinin harpte gösterdikleri yararlıkiarla böbürleniyorlar. Bcz gun veren Asya'lı ile ittihza ediyorlardı. Tuluz'da: Tuluz'da Vizigot'lar Hün'Ierin ricatinden sevinmişlerdi. Teodorik'in halefi Torismond olması hakkında ordunun verdiği kararı acele tasdik etmişlerdi. Fakat Hünlerin ordug&hını yağmadan menetmekle Aetins'un kendilerini zaferin netîce«inden mabrum bı raktıŞmı düşünüyorlardı. Seferin en ağır yükünü onlara yükliyerek elde edebilecekleri bütün kârlardan kendüerini mahrum bırak mak suretile Roma Vizieot'Iarı bir defa daha aldanmislardı. Klermonlar Aetiusun müdahaleci siya•etinin neticesi olarak halk ara sındaki söKretini pek çok kavbetmMerdi. Teodorik'in kendisine gö'sterdiği emniyeti sui istimal etmek ve onlan Attilâ'ya karşı harbe giristirmek için Roma'lılardan para almış olmakla itham olu nuyordu. Mabadt var 119 Üsküdar hastanesi 2 3 aya kadar açılacak Dün Vali ve Belediye Reisi Muhittin Beyle Fen işleri müdürü Ziya, Sıhhiye müdürü Neş'et Osman Beyler Üsküdar'a giderek orada açılacak hastane için tetkikatta bu • Iunmuşlar ve Toptaşı civarındaki eski Zeynep Kâmil hastanesini gez • mişlerdîr. Zeynep Kâmil hastanesi esasen hastane olarak inşa edîlmiş olduğu için pek muvafık görülmüştür. Belediye binayi Sıhhiye Vekâ letinden alarak Üsküdar hastanesîni burada açmağa karar vermisHr. Yalnız Belediye tamir ve tanzim için 30 bin lira sarfedecektir. Hastane şimdilik 6070 yataklı olabilecek kadar büyüktür. Beledive hastaneyi iki Uç aya kadar açacaktır. Hastane umumî olacak dahilî ve haricî h'astalıklara bakılacaktır. M. Makdonald müçkül vaziyette fngîltere'nîn malî mevkii ve îngîIiz parasının itibarı hakkında hariç< te ve dahilde büyük bir emniyetsizlik peyda olması Makdoıtald kabi nesi azalarını alelâcele Londra'da toplatarak müzakerede bulunmağa icbar etmişti. ttimatsızlığın başlıca baisi 19321933 bÜtçesinde şimdiki bütçenin esasatına nazaran lâakal bir milyar iki yüz milyon Türk lirası açık olacağı keyfiyetinin tahakkuk etmesidir. Bu açığın her ne suretle olursa olsun kapatılması için şim diden müessir tedabir alınmadığı takdirde fngiltere'nin malî itibarı bütün cihan nazarmda sukut ede • cektir. Halbuki harbi umumiden ma< lî cihetten bitkin bir halde çıkan tngiltere'nin şimdiki malî vaziyeti ec • nebi sermayedarların vermiş olduğu vâsi kredilere istinat ediyor. Açığı kapatmak için iki türlfi yol vardır. Biri hükumetin üç fırkanın mümessillerinden teşkil ettiği tasarruf komitesinin tavsiye eylediği veçhile devletin masarifinde ve bilhassa işsiz ameleye verilen ianelerde ta • sarruf yapmaktır. Diğeri vergileri arttırmaktır. Hükumetin birinci yola girmesine amele fırkası ile amele birlikleri ittihadı muhaliftir. tkinci yola ise muhafazakârlar ve liberaller muhaliftir. Makdonald hükumeti muhtelif tavsiyeleri tetkik ederek bütçenin a* çığını kapatacak tedbirleri karar • laştırmış ve bunları bir projede cemederek amele fırkası ile amele birükleri ittihadma ve muhafazakâr ve liberal fırkalarma bildirmiştir. Proje her taraftan şiddetli Hirazlara uğramıştır. Anlaşılan hükumet blitçe açığını kapatacak her iki yolu telif edecek yani hem işsiz ameleye verilen ianeyi tenkis eden hem de vergileri tezyit eden bir çare düşünmüş tür. Bundan dolayı hiç bir tarafı memnun edememiştir. Amele bir likleri ittihadı bu projeden memnun olmadıklarını şimdiden izhar etmiştir. Muhafazakârlar fırkası yeni vergilerîn tarhı tasavvurundan hiç hoslanmamıştır. Hükumet bütçe açığını biraz da çümrükleri arttırmak su retile tahfif etmek istemiş. Bu nok tadan dahi liberaller kıınuftır. Bu şiddetli umumî muhalefet karşısında hükumetin projetini tadil etmek istedigi söyleniyor. Fakat ne ka< dar tadilât yapılırsa yapılsın hükumetin her tarafı memnun edeceği şüphe'idir. Halbuki mes'ele gayet nazik ve hayatî olduğundan ancak muhalif ve muvafık bütün fırka ların elbirliŞi ve muvafakati ile halIolunabilir. Hükumetin bu mes'eledf en hafif noktası en büyük muhale * fetin kendi fırkasmdan gelmesin dedir. Makdonald hükumeti ve daha doğrusu bütün tngiliz tmparatorlu • ğu çok müşkül ve tehlikeli bir anda bulunuyor. MUHARREM FEYZÎ Manisa Defterdarliği Müessesatı sıhhiye muhasibi mes'ulü Şevki Bey Manisa Defterdarlı • ğına tayin edilmistir. Bonoların tevziinde müşkülât mi olacak ? Maliye Vekâleti tarafından takdiri kıymet komisyonuna teslim edilen bonoların tevziine bugünlerde başlanacaktır. Bonolardan üç milyon liralığımn beheri on bin lira ve daha fazla kıymette olduğu için tevziat esnasında müşkülâta maruz kalınaeaği tahmin edildiğinden Maliye Vekâletinden büyük bonoların küçük bonolarla tebdili rica edilmistir. Gömülcüne komisyonu reiri Gömttlcüne'deki Tâli Mübadele Komisyonu bitaraf reisi M. Korter bir kaç gündenberi sehrimizde bulunmakta idi. Bugün Gömülcüne'ye gidecektir. Tatbikına baslanılan yeni maarif bütçesi mucibince bu sene liselere meccanî talebe alınmıyacaktır. Yalnız muallim mektepleri bu kayıttan müstesnadır. Yeni ders senesi Elektrik cereyanına çarpılan hırsız Zonguldak'ta memleket hastane sine elektrik tesisatı yapılmaktadır. Bu tesisat henüz bitmemiş iken, ci vardan geçen bir zavallı direklerin birisinde asılı bir kangal tel gör miiş ve bunları aşırmak hevesine diîşmüştiir. Tellerde cereyan olduğu için biçare hırsız, goz koyduğu mala el uzatır uzatmak kömür haline gelmistir. Vak'ayı haber alan alâkadar memurlar ve halk vak'a mahalline gelmişler ve bu yarı kalan hırsızlığın kahramanmı elinden makası bile düşmemiş olduğu halde ölü bul • muşlardır. Muallim Mektebine rağbet Bu sene Isıanbul muallim mekte binin kadrosu dolduğu için yeni talebe alınamıyacaktır. Fakat bir çok müracaatlar nazari itibara alındı • ğından yapılacak imtihanı kazananlar tstanbul köy muallim mektebine yerleştirileceklerdir. fmtihan eylu • lün ilk haftasında yapılacaktır. P a r ö 01F ö n u n d!a Rasim Ali B.in müdafaası Tıp Fakültesinden ihracına ka • rar verilen Rasim Âli B. Surayi Devlete miiracaat ederek bu karara itiraz etmişti. Şurayi Devlet bir müd det evvel Tıp Fakültesinden bu hu susta izahat almıştı. Sura, iki gün evvel Raism Âli Beyin müdafaasını istemişti. Rasim Âli B. dün müda faanamesini hazırlıyarak Şurayi Devlete göndermiştir. izmir'de miithiş sıcaklar tzmir'de geçen salı günü miithiş bir sıcak hüküm sürmüstür. Bilhasca on ikîden on yediye kadar sıcak bunaltıcı bir dereceye çıkmı?tır. Kal dırımlar o kadar kızmıştır ki yaya yürüyenler yerden bir alev dalgasının yüz'erine carptığını hissetmis lerdir. O gün hiç bir taraftan rüzgâr esmemiş ve hararet derecesi gölgede 36 vı gö«tcrmistir. Çanakkale ziyareti Çanakkale şehitliklerini ziyaret için yapılan hazırlıklar bitmek üze redir. Merasime iştirak edecekler 27 ağustos perşembe günü akşamı saat 7 de Galata rıhtımından hareket e » decek olan Gülcemal vapuruna bi • neceklerdir. Vapur cuma sabahı Çanakkale'de bulunacak, Anafarta, Anburnu karşısında ve cephei harbin müntehasında tevakkuf edecek ve avdette ayni iskelelere uğrıyarak cumartesi sabahı tstanbul'a gelecektir. Vapurda her türlü esbabı istira • hat temin edilmistir. thsan Beyin idaresinde bir orkestra ile bir incesaz bulunacaktır. Harp sahalarmda iken kur'an okunacak ve nutuklar, kon • feranslar verilecektir. Dahiliye Ve kili Şükrü Kaya Beyin de bu merasimde bulunarak ve beklenen nut • kunu irat etmesi çok muhtemeldir. Çanakkale'de büyük bir abide yapılması için tefebbüsata devam edilmektedir. Darulfunun talim taburu tki haftadanberi Pendik'te kampta bulunan Darülfünun talim taburu talimden dönmüştür. Bu seneki kamp hayatı diğer senelere nisbetle daha iyi geçmiş ve talebe talimlerde daha çok muvaffakiyet göstermiştir. ödeüfş'de kavun karpuz Bu sene ödemiş'te üç milyon karpuz ve bir buçuk milyon kavun yetişmiştîr. Konya'da dört kuruşa ekmek Konya Belediye Encümeni fakir halk için üçüncü nevi bir ekmek çıkarılmasına karar vermiş ve buna dört kuruş narh koymuştur. Fakirler bu ucuz ekmekten çok memnun ol muşlardır. Bir Sanayi mahallesi ' Birinci sahifeden mabaıt ) Köprülüzade Fuat B. (Birinci sahifeden mabait) Vasıf Bey Hün kendisile görii şen bir muharririmize bu mes'ele hakkıncla şu izahatı vermiştir: «Gayemiz küçük san'at erba bını bir merkezde cemetmektir. Bu sebeple İstanbul'daki küçülı fabrika ve imalâthaneleri Fatih ve Aksaray tramvay yolları arasındaki yangın sahasmda yerleştirmeği münasip buluyoruz. Çünkü bu mmtaka fstanbul'un hem merkezi, hem de civarında bir çok fakir amelenin oturduğu bir semttir. Burada yapılacak binaların plânlarmı Sanayi Müdiriyeti hazıriıvacaktır. İnşaatı büyük şir • ketlere yaptırmağa çalışacaçız. Kücük san'at erbabı, inşaat be • delini uzun taksitle ödiyerek kendisine maledecektir. Yeni açılan fabrikalarin çoğu lcredi üzerine müessestir. Kredi ile acılan bir fabrika peşin para vererek kendine bir yer yaptıra mıyor, binaenaleyh gördüğünüz gibi sıhhî seraiti haiz olmıyan han köselerinde yerleşmeğe mecbur kalıyorlar. Düşünülen şekilde ise fabrikalar binaları tayin edilen yerde hazır bulacaklar ve orada da kredi ile yerlesebileceklerdir. Diğer taraftan dün bazı gazeteler Edebiyat Fakülteıi müderrisle • rinden Şerif, Behçet ve Macit Bey • Ierin âli tahsil gördüklerine dair gösterdikleri vesikaların kabul ediIerek barem derecelerinin ona göre tayin edildiği halde, Köprülüzade Fuat Beyin gösterdiği vesikalara divanm itimat etmiyerek bazı »ebeplerle derecesini beşinciye ten zil ettiğini yazmışlardır. Muammer Raşit Bey dün bu mes'ele hakkinda kendisile görüşen bir muharririmize demiştîr kî: « Çıkarılan bu sayialar doğru değildir. Divan hukukî esaslarma sadık kalarak her hocanın vaziyetini gayet bitarafane tetkik etmiş ve dereceleri ona göre tesbit etmiştir. Divanca, Fuat Beyin âli tahsil gördiiğüne dair bir vesika buluna • mamış ve kendisi bu sebebe mebni beşinci dereceye tenzil edîlmiftir. Oiğer iki müderrisle bir mual limin yani Şerif, Behçet ve Macit Beylerin Diplöme d'etude univer sîtairei haiz oldukları anlaşılarak dereceleri ona göre tayin edilmiş tîr. Vaziyet bundan ibarettir.» poru bir kaç güne kadar ikmal etmek için çahşıyoruz.» Belediye bu fikre materiz mi? Sanayi mıntakası bakkında BeIediyeden saiâhiyettar bir zat ta şu sözleri söylemiştir: Bıldırcın aleyhinde yeni bir dava «Bıldırcın» gazetesinin son çıkan nüshasındaki bir fıkra hayasızca nesriyat mahiyetînde görülmüş ve bu nüshalar toplattırılmış, mecmua aleyhine de yeniden bir dava daha açılmıştır. Bu dava da birinci ceza mahkemesine verilmiştir. Çorum'da 6azi heykeli Çorum'da Gazi heykelinin kai • desinin inşasına baslanmıstır. tnşaata nezaret etmek üzere müteahhit Istanbul'dan mimar Nafiz B. isminde bir zatıÇorum'a celbetmiştîr. Hey • kel kasabanm en güzel yeri olan parkında rekzedilecektir. darda l u şahide rast gelmiş ve su ratına bir yumruk vurarak ağzını, burnunu kanatmıştır. Maznunun muhufazasına memur olan jandarma • lar derhal Sedad'ın kollarına ke • lepçe geçirmişlerdir. Şahit, maznun Sedat hakkında ikamei dava et • miştir. Trikotajcılığımız ( Birinci sahifeden mabait ) Maaş yoklaması Vazifeye iade Bundan bir müddet evvel işten el çektirilen Fatih sulh hâkimi Zeki B. vazifesine iade edilmistir. Mütekaidin, eytam ve eramilin yoklama muamelâtı intizamla de vam etmektedir. Mesut Cemil Bey Çok kıymetli ve güzide san'atkânmız Mes'ut Cemil B. bir kaç gün evvel ansızın bir apandisit buhranına maruz kalmış ve derhal operatör Orhan B. tarafından kendisi ne ameliyat yapılmıştır. A• lemdar Sıhhat Yurdunda tam bir muvaffakiyetle neticelenen a • meliyattan sonra sevgili san'atkâr yavaş yavaş iyileşmektedir. Mes'ut Cemil Beyin bir hafta sonra Sıhhat Yurdundan çıkabileceğini dostlarına tebşir ederken aziz musikişinasımıza da geçmiş olsun, deriz. Şahidi döven maznun Dün ikinci ceza mahkemesinde dün sirkatten maznun Sedat isminde birinin muhakemesi yapılırken şa • hitlerden birisi maznun aleyhinde şehadette bulunmuştur. Maznun Sedat mahkemeden çıktıktan sonra kori Ayakkabıcılar Cemiyetinde intihap Zafer bayramma hazırlık Yarın saat 17 de Tayyare Cemi • yeti İstanbul Vilâyet merkezinde, kaza ve nahiye şubeleri reislerinin iştirakile bir içtima aktedilerek 30 ağustos Zafer ve Tayyare bayramı ihzaratı hakkında görüsülecektir. Nebil Bey gidiyor Sofya sefareti müsteşarlığına tayin edilen Muhtelit Mübadele Komisyonu Türk heyeti murahhasası sabık azasmdan Nebil Bey bu hafta içinde Ankara'dan dönerek Sof ya'ya gridecektir. Dr. thtan Şükrü Bey * Dr. thsan Şükrü B. Bren'de top lanacak olan beynelmilel «sabiye kongresine iştirak etmek üzere dünkü ckspresle İsviçre'ye gitmiştir. ( AyaTtkalncüar Cemiyetinde intthap yapılırken etmis ve imalât büyük bir inkişafa mazhar olmuştur. Bir kaç sene evvel mühim mik h yasta yaptığımız trikotaj ithalâtı yerli fabrikalarla ve azimkâr ve müteşebbis sahipleri sayesinde bugün hemen hemen sıfıra inmiş gibidir. Bu suretle her sene harice verdiği miz yüz binlerce liralık servet da • hilde kalmaktadır. Filhakika Be yoğlu'nun en büyük mağazalarında bile satılan trikotaj eşyası, hemen kâmilen yerli fabrikalarin mamulâtı olup ekseriya ecnebi malı diye sa • tılmaktadır. Gümrük istatistüclermde trikotaj ithilâtının son derece a zalmış olmasına rağmen Beyoğlu'nda ecnebi trikotaj mamulâtı diye satılan mayyü, yelek, sveter gibi esyanın bol bol mevcut olması yerli fabrikalarmın ecnebi imafâtını ay nen taklide muvaffak olduHannı gösterir, ki cidden şayani takdirdir. Dün sergiyi fran maslahatgüzan Mirza Kasım Han ziyaret etmiş ve çok beğendiğini söylemiştir. Beynelmilel talebe iitihadı kongresi dağıldı Sabık Ayakkabıcılar cemiyeti reisi Salih Efendi son intihapta müs • takil olarak meb'usluğa namzetli • ğîni koymuş ve verdiği beyannamede otuz bin kisiyi temsil eylemekte bulunduğunu zikreylemişti. Bu yüzden idare heyeti ile arada ihtilâf çıkmış ve kendisinin müstakil ola • rak namzetliğini koymak hakkı ise de otuz bin kişiyi temsil eylediğinî iddia eylemek hakkı olmadığı ileri sürülmüş ve heyeti idare îstifa ey • lemişti. Dün; yeni idare heyeti în • tihabı yapılmıştır. İntihaptan evvel esnaf aralarında görüşerek muhtelif namzet listeleri tanzim eylemiştir. Namzet listelerinde on iki kişiden ibaret bulunan idare heyetine dört patron, dört san'atkâr ve dört kalfanın intihabı esası kabul edilmiş ve intihap yapılmıştır. Asıl azadan başka on iki de ihtîyat aza intihap olunmuştur. Bu sene Bükreş'te toplanan b«y nelmilel talebe ittihadı kongresi bir kaç gün evvel bitmiştir. Beynelmilel Talebe tttihadı reisi Fransa âyan azasından M. Saurin'in oğlu hemşiresile birlikte bugün Recel Karol vapurile Köstencs'den rch< rimize gelecektir. M. Saurin şehri mizde iki üç gün kaldıktan sonra Fransa'ya gidecektir. Beynelmilel Talebe İttihadı kâtibi umumisi tbrahim Ahmet B. Bük • res'ten Paris'e gitmiştir. j « Sanayi mıntakası için FaTeşkil edilecek fabrikalar mın tih yangın yeri münasip değildir takasında aynı zamanda koope kanaatindeyim. Çünkü sanayi rasyona ait bir esas ta hazırlan mıntakası denize yakın olmahdır. mıs olacaktır. Bu cihetle Samatya sahilleri olBu suretle fabrikatörlerimizi mazsa bile Haliç sahilleri her yerAvrupa'ya karşı himaye etmiş oden daha iyidir. Esasen bu sahülacağız. Ierde sanayi kendiliğinden türe • Bu hususta hazırla'dığımız ra , meğe bile başlamıştır.»