Catalog

LE MONDE diplomatique Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. 2 AĞUSTOS 2021 Sayı: 19 SEÇİMLER İÇİN GERİ SAYIMDAKİ ÜLKEDE BAŞBAKAN MERKEL GÖREVİ TESLİM ETMEYE HAZIRLANIYOR Esnek Alman sağı, CDU Joe Chialo ofisinde bize bir afiş gös- silcisi olan Chialo bizi “bir sanatçı ile CDU’da takdir ettiğim ise çok pragma- Seçimler için kampanyayı yürüten RACHEL KNAEBEL * teriyor: Almanya Hıristiyan Demokrat yaşanan acil kriz” ile bir fotoğraf çeki- tik olmaları. Yönetmek istiyor” diyor. CDU’nun yeni başkanı Armin Laschet. Birliği’nin (CDU) 1957 yılındaki Ba- mi arasında kabul ediyor. CDU hakkında yazılmış bir kitap- Partinin -Bavyera’daki Hıristiyan Sos- tı Almanya seçimleri için hazırladığı ta da belirtildiği gibi “CDU başbakan yal Birliği (CSU) kardeş partisi ile or- (1) ‘Başbakan üretme afiş bu. “Herkes için refah” sloganı ya- üretme makinesi”. Almanya Fede- tak olan- programı “İstikrar ve Yeni- zılı olan afişte, sarı saçları arkaya taralı, ral Cumhuriyeti’nin 72 yıllık varolu- lenme İçin” başlığını taşıyor. Bu başlık, makinesi’ kravatlı siyah takım elbisesi ile partinin şunun (1990 yılına kadar Batı Alman- partinin alışık olduğu o büyük sapma- A lmanya Başbakanı Angela Tanzanyalı bir diplomatın oğlu olan hamisi Ludwig Erhard’ın yuvarlak yüzü ya ile sınırlı olan bu cumhuriyet daha ları yansıtıyor. Yunanistan’a karşı borç Merkel, 16 yıllık iktidarının ardından, Chialo, anne babası Afrika’nın doğu- yer alıyor. 26 Eylül’deki genel seçim- sonra Doğu Almanya ile birleşti), elli krizi döneminde (2010-2015) oldukça 26 Eylül’de yapılacak seçimler son- sundaki bu genç ülkeyi temsilen fark- lere Merkel’in partisi adına Berlin’den iki yılında ülke hep CDU başbakanı ta- dik başlı olan CDU, 2015 yılında yaşa- rası görevini bırakmaya hazırlanıyor. lı ülkelerde elçiliklerde çalışırken adaylığını koyan 50 yaşındaki Chialo, rafından yönetildi. Merkel, selefi Hel- nan göç krizinde yüzbinlerce göçmeni Muhafazakâr yükseliş ve merkeze Bonn’da Katolik bir yatılı okulda oku- “Bu talep, CDU’nun bugünlere kadar mut Kohl gibi on altı yıl boyunca ikti- ağırlamayı kabul etti. Kadın bir başba- doğru açılım arasında kalan Merkel’in muş. 2016’da Hıristiyan Demokratların gelmiş özü” açıklamasını yapıyor. Chi- darda kaldı. Ancak seçimlerde Sosyal kanı iktidara taşımadan önce parti on- Hıristiyan Demokrat Birliği partisi ay- savunucusu olmuş. Chialo, “Eğitim yıl- alo kravat takmıyor, kampanya fotoğ- Demokrat Parti’ye (SPD) boyun eğmek larca yıl, kadının yerinin evi olan gele- lardır yeni bir yüz arayışında. Tarihe larımda Yeşiller üyesiydim. Yeşillerden, rafları ise onu kucağında dizüstü bilgi- durumunda kalan Kohl’ün aksine, Mer- neksel aile vizyonunu savunmuştu. bakıldığında ise partinin iktidarda ka- her ne kadar iklim konusunu tartışma- sayarda çalışırken gösteriyor. Büyük bir kel, seçimlerde kaybetmeden siyasetten labilmek için büyük sapmaları kabul ların merkezine taşımayı başarsalar da uluslararası marka için müzisyen tem- çekilme kararı aldı. Devamı 4-5. sayfada ettiği biliniyor. fazla ideolojik oldukları için ayrıldım. Dijital diktatörlük SERGE HALIMI B atı Çin’e hoş geldiniz! Dünya Sağlık Örgü- tü (DSÖ), devletlere Covid-19 aşısının -tartışmasız- faydasına iknaya zorlamasını tavsiye ediyor. Emma- nuel Macron bunun aksine karar verdi. Her fırsat- ta liberalizm karşıtlığına saldırmaktan geri durmayan bu başkan, kamusal özgürlükleri sadece bir uyum de- ğişkeni olarak görüyor. Bu özgürlüklerin ihmal edi- lebilir ve zamanın tüm acil durumlarının -tıbbi, gü- venlik, savaş- karşısında önemini yitirdiğini vurgu- luyor. Milyonlarca insanın, enfeksiyon kapmadığını bazen günde on kez esnafın kontrol edeceği kimlik belgesiyle kanıtlamadan, trene binmesini, teraslarda yemek sipariş etmesini veya sinemada film izleme- sini yasaklamak, bizi başka bir dünyaya götürüyor. Böyle bir uygulama zaten var. Tam olarak Çin’de. Polis memurları, kasklarına yerleştirilen termal ka- meralara bağlı artırılmış gerçeklik gözlükleriyle ka- labalığın içinde ateşi olan bir kişiyi tespit edebiliyor. (1) Bizim de istediğimiz bu mu?.. Aslında, hızla ilerleyen dijital istilayı, özel ve pro- fesyonel hayatımızın, yazışmalarımızın, siyasi ter- cihlerimizin kayıt altına alınarak izlenmesini gönüllü onaylıyoruz. Cep telefonlarımız hacklenince verile- rimizin bize yönelik silahlara dönüşmesini nasıl ön- leyebileceğimiz sorusuna Edward Snowden şu ceva- bı verdi: “İnsanlar kendilerini nükleer silahlardan ko- rumak için ne yapabilirler? Kimyasal ya da biyolojik silahlara karşı?.. Kendisinden korunamayacağımız endüstriler, sektörler var ve onların çoğalması bu ne- denle sınırlandırılmaya çalışılıyor.” DOĞU VE GÜNEY FEMİNİSTLERİNİN KADIN HAREKETİNE KATKISI Kamu özgürlükleri müzesi!.. Macron, insan etkileşimlerinin yerini idari siteler, robotlar, sesli posta kutuları, QR kodları ve indirile- bilir uygulamalardan oluşan karmaşık bir yapı ile de- ğiştirmesini hızlandırarak tam tersini teşvik ediyor. Artık bir bilet rezervasyonu yapmak, internet üzerin- den satın almak için hem kredi kartı hem de cep tele- ‘Kızıl büyükanneler’ fonu numaranızın hatta medeni durumunuzun beya- nı gerekiyor. Bir dönem vardı, ki ortaçağdan bahset- Rusyası’nda 33 yıla yakınken Fransa’da 49 yıl- nunla birlikte hatırı sayılır ilerlemeler de kay- miyoruz, trene anonim binebilir, bir şehri boydan bo- KRISTER R.GHODSEE* dı. 1970’te bu süre SSCB’de iki katına çıkarak dedilmişti. 1945’ten sonra, Sovyetler Birliği ve ya kameralara takılmadan geçebilir ve arkada hiçbir 68 oldu, Fransa’daki ortalama yaşam süresinden Doğu Avrupa’da yaşayan kadınlar aktif nüfu- iz bırakmadığımızda kendimizi daha özgür hissede- sadece 3 yıl daha az. Sovyetler Birliği, cinsiyet- sa geniş ölçüde dahil olurken Batı’daki kadın- bilirdik. Ve çocuk kaçırma vakaları, terör saldırıları, ler arası hukuki eşitlik ilkesini 1918’de anayasa- lar genellikle mutfak ve kilise sınırları içerisin- salgınlar ve hatta savaşlar da mevcuttu... B ugün eğer Batı’da yaşayan ve çalışan bir sına koydu ve 1920 yılında da kürtajı yasallaş- de kalmıştı. Tedbirli olma kuralı hiçbir sınır tanımayacak. Ör- kadınsanız, şüphesiz ki ne Bulgar Elena Laga- tırdı -dünyada bir ilk-. Çocuk bakımı konusun- Soğuk Savaş boyunca kadınların toplumda- neğin restoranda, bir gün Ortadoğu’ya seyahat et- dinova veya Ana Durcheva’nın ne de Zambiya- da ise Batı’nın bu konuyla ilgilenmesinden epey ki statülerinin iki blok arasında tetiklediği reka- miş, çıldırma krizleri geçirmiş, yasak bir gösteriye lı Lily Monze veya Chibesha Kankasa’nın isim- önce, kolektif yöntemleri finanse etmek için bet, Batılı ülkeler için bir itici güç rolü oynadı. katılmış, anarşist bir kitapçıya takılan biriyle aynı lerinden haberiniz vardır; oysa kazanılmış hak- önemli gayretler sarf etti ve kadınların eğitimi 1942’de Amerikalılar, first lady Eleanor Roo- mekânı paylaşmak pek ihtiyatlı bir eylem midir?.. larınızın bir bölümünü bu kadınlara borçlusu- ve yetiştirilmesi için büyük yatırımlar gerçek- sevelt eşliğinde ABD gezisine çıkan Sovyet ka- Bir bomba, kalaşnikof mermisi yağmuru veya su- nuz. Bu isimleri hiç duymamış olmanızın nede- leştirdi. İkinci Dünya Savaşı sonrasındaki Doğu dın keskin nişancı Lüdmila Pavliçenko’nun sa- ratınıza inecek bir yumruk yeme olasılığı nedeniy- ni, Soğuk Savaş’ın galiplerinin kendi tarih an- Bloku, merkezi planlamanın pek çok aksaklığına vaştaki kahramanlıklarını (309 Nazi’yi vurmuş- le yemeğinizi bitirememe riskiniz çok büyük değil latılarından Doğu Bloku ve güney ülkeleri ka- rağmen kadınların çokça katkı sağladığı önemli tu) hayranlıkla keşfettiler. Washington, Sovyet ama sıfır da değil. Öyleyse, yakında yoldan geçen dınlarının uluslararası feminist harekete verdik- bilimsel ve teknolojik gelişmeler kaydetti. kadınlarının özgürleşmesinin temsil ettiği tehli- herkesin, temiz sabıka kayıtlarını ve polisin onayını leri sayısız katkıyı silmiş olmalarıdır. Sovyetler keden ancak 1957’de Sputnik uydusunun uzaya gösteren bir “vatandaşlık kartı” sunmaları mı gere- İki blok arasında rekabet... Birliği’nin yıkılmasından sonraki Batı zafercili- gönderilmesinden sonra kaygılanmaya başla- kecek? Bir süre sonra bu kartla “Cumhuriyetin ka- ği, sosyalist deneyimle ilgili tüm olumlu mirası dı. Hem kadınlarınki hem erkeklerinkiler olmak yıp toprakları” haline dönüşmüş bir kamu özgür- Elbette ki her şey mükemmel değildi. Ataerkil hafızalardan sildi. Sosyalist deneyim artık oto- üzere ülkesindeki beyin hücrelerini ABD’nin lükleri müzesinde sakin sakin gezinebilirler. kültür, kadınları ücretli işlerinin üstüne, erkekle- riter rejime, fırınlar önündeki kuyruklara, gula- iki katı daha fazla seferber eden SSCB’nin uza- rin yapmayı reddettikleri ev işlerini de üstlenme- ga, yabancı ülkelere seyahat kısıtlamalarına ve yın fethi yarışında öne geçmesi riski mi vardı? ye mecbur bırakıyordu. Kıtlıklar nedeniyle, te- Çeviri: Diane Dilek Cat gizli polise indirgenmişti. Ertesi yıl, Amerikan hükümeti kadınların bilim- mel ihtiyaç ürünlerini satın almak için Himalaya Batılılar, Rusya’nın ve bazı Doğu Avrupa ül- sel eğitimi için ödenek ayıran bir milli savunma Dağı’na çıkmak kadar büyük çaba sarfetmek ge- kelerinin hızlı modernleşmesinin devlet sosya- yasasını kabul etti. rekiyordu; çocuk bezleri veya kadın hijyen ürün- lizminin iktidara gelmesiyle aynı döneme denk lerinin temini genellikle imkânsızdı. Ayrıca po- (1) Félix Tréguer, “Sağlık acil durumu, güvenlik önlemle- gelmesini göz ardı etme eğilimindedirler. Örne- litik ve ekonomik iktidarın üst kademeleri geniş ri”, Le Monde diplomatique, Mayıs 2020. Devamı 2-3. sayfada ğin 1910 yılında ortalama yaşam süresi Çarlık ölçüde erkekler tarafından işgal ediliyordu. Bu-