Catalog

4 Nejat ESLEN Emekli Tuğgeneral "Sakince gözlemle, durumun güvenliğini sağla, sorunlarla sakince mücadele et, yeteneklerimizi gizle ve zaman kazan, düşük profil göstermekte başarılı ol ve asla liderlik iddiasında bulunma." Deng Xiaoping, 24 Karakterli Strateji ‘Uyuyan Dev’ uyandı… C S TRATEJİ şekillendiriyor. Çin, enerji güvenliğini sağlamak için enerji zengini Orta Asya, Ortadoğu, Afrika ve Güney Amerika ülkeleri ile enerji anlaşmaları yaparken, enerji güvenliğini garanti etmek için ekonomik yardım, diplomasi ve askeri teknoloji ihracı araçlarını da kullanıyor. Yakın geçmişte modern savaşın doğasını inceleyen Çinli stratejistler, Çin‘in geleneksel stratejisi ile tarihi tecrübelerle askeri yeteneklerdeki devrim, asimetrik savaş ve bilgi savaşı arasındaki bağları geliştirmeye çalıştılar. Bu çalışmalar, savaşın kinetik olmayan unsurları ile ekonomi, finans, bilgi, hukuk ve psikoloji gibi araçların savaş planlamasındaki rolleri araştırıldı. Çin’in askeri stratejisi bilgi teknolojisini bir kuvvet çarpanı olarak kullanarak bölgesel savaşları kısa süreler içinde kazanmayı amaçlıyor. Modernizasyon gayretleri içinde piyade ağırlıklı birlikler yerine, uzaktan isabet yetenekli modern bir askeri güç geliştirmeye yönelmesinin, bu amaçla silah sistemleri tedarik etmesinin ve harekat konseptleri geliştirmesinin, ABD yetkililerinde, Çin’in çevresi için baskın tarzında taarruzlar dahil önleyici stratejiler geliştirdiğine dair kaygılar uyandırıyor. Çin’in savaş anlayışında, stratejik, operatif ve taktik planlamalar içinde, çatışmada inisiyatifi elde etmek ve hasmın dengesini bozmak için gizliliğe ve aldatmaya önem veriliyor. Özetle, Çin artık ekonomik kapasitesi ile bir küresel güç olarak kabul ediliyor. Çünkü gayri safi hasılası ile Çin, dördüncü büyük ekonomik güç; satın alma gücü paritesine göre ise Çin ekonomisi, ABD’den sonra ikinci sırayı aldı. Çin’in ekonomik büyümesini sürdürmesi başta enerji olmak üzere doğal kaynaklara ve pazarlara kısıntısız erişimine, deniz ulaştırma hatlarının ise açık bulundurulmasına bağlı. Çin jeopolitik çıkarlarını geliştirmek için Orta Asya’da, Ortadoğu’da, Afrika’da, Latin Amerika’da ve Ortadoğu’da inisiyatifler kullanıyor ve caydırıcı, modern bir askeri güç geliştiriyor. Çin’in jeopolitik çıkarları ile ABD’nin çıkarları benzeşiyor; doğal olarak aralarında jeopolitik rekabet alanı oluşuyor; Çin’in, Mao Zedung’dan sonra Çin Komünist Partisi’nin başına geçen Deng Xiaoping’in stratejik felsefesine uygun olarak, sabırla, fazla görüntü vermeden, iddialı söylemlerde bulunmadan uyguladığı jeopolitik hamleler ve geliştirdiği askeri güç ABD’yi ürkütüyor. Napoleon Bonaparte, ‘Çin uyuyan bir devdir, onu uyandıran pişman olacaktır’ demişti. Çin çoktan uyandı. Küresel üstünlük için, Avrasya satranç tahtasında ve küresel boyutta, enerji kaynaklarının ve deniz ulaştırma hatlarının kontrolü mücadelesinde, uzay egemenliği yarışında, nihai jeopolitik hamlelerin ABD ile Çin arasında gerçekleşmesini beklemek gerekiyor. Çin’in askeri modernizasyonundan ise alınacak çok ders var. A BD Savunma Bakanlığı’nın Kongre’ye sunduğu Çin’in askeri yeteneklerindeki süregelen ve değişiklikleri ve potansiyel gelişmeleri açıklayan ‘Çin Halk Cumhuriyeti’nin Askeri Gücü, 2007’ başlıklı yıllık rapor yayınlandı. Raporda, askeri yeteneklerindeki gelişmelerle birlikte 2020’li yıllara kadar uzayan süreçte Çin’in büyük stratejisindeki, güvenlik stratejisindeki, askeri stratejisindeki, askeri yapılanmasındaki ve askeri konseptlerindeki olası gelişmeler de açıklanıyor. Çin’in askeri gücü ABD’yi ürkütüyor hasımlarının iletişim ve bilgisayar sistemlerine saldırıyı ve uzayda rekabeti esas alan sistemler de geliştiriyor. Çin, 2007 yılı Ocak ayında, uzay programı içinde uydu savar füzesini başarı ile denedi. Çin’in geliştirdiği askeri stratejiler, modern savaş alanının geleneksel kara, deniz ve hava boyutlarına uzayı ve siber ortamı da dahil ediyor. Çin’in büyük stratejisi, stratejik geleneklere, tarihi kalıplara ve Çin Komünist Partisi’nin hakimiyetine dayandırılıyor. ‘Kapsamlı ulusal güç’ ve ‘Gücün stratejik yapılandırılması’, Çin’in büyük stratejisinin iki önemli konseptini oluşturuyor. Çin’in diğer devletlerle karşılaştırılmasında kullanılan güç unsurları ise ülkenin büyüklüğü, doğal kaynakları, ekonomik refah düzeyi, diplomatik etkinliği, uluslararası prestiji, ülke içinde bütünlüğü, askeri yetenekleri ve kültürel nüfuzu. ABD KAYGILI Rapora göre, Çin’in küresel emelleri olan bölgesel bir ekonomik ve askeri güç olarak hızla yükselmesi, günümüzün stratejik ortamının önemli bir unsurunu oluşturuyor ve bu yükselişin hem bölgesel ve hem de küresel ölçekte ciddi yansımaları mevcut. Raporu yazanlara göre, Çin’in 2006 yılında yayınladığı savunma beyaz kitabı gerçekleri bütünü ile yansıtmıyor; Çin’in gelişen askeri gücü ve bu gücün hangi istikametlerde kullanılacağı dahil, Çinli liderlerin gelecekte uygulayabilecekleri hareket tarzları ile ilgili belirsizlikler, ABD için kaygılar oluşturuyor. Ayrıca, askeri gücün hangi amaçlar için geliştirildiği hususunda Çinli liderlerden net açıklamalar gelmemesi ve savunma harcamalarının açıklanan resmi rakamların üzerinde gerçekleştirilmesi de ABD yetkililerini kaygılandırıyor. Çin’in bu yıl için planladığı savunma bütçesi 45 milyar dolar ve bu bütçe bir yıl öncesine göre yüzde 18’lik bir artış gösteriyor. Oysa ABD yetkilileri, gerçek harcamaların, bu miktarın iki belki de üç misli daha fazla olduğunu ifade ediyorlar. Çin’in son yıllarda hızlanan askeri modernizasyonu, savunma, bilim ve teknoloji endüstrilerinde giderek artan yatırımları, yurtdışından gelişmiş silah sistemlerinin tedarikini kapsıyor ve gelişen Çin Silahlı Kuvvetleri, Doğu Asya’da askeri dengeleri değiştirirken, Çin’in gelişen stratejik yetenekleri, AsyaPasifik bölgesinin ötesini de etki altına alıyor; Çin geliştirdiği ileri teknoloji sistemler, bu alanda en gelişmiş yeteneklere sahip hasımları karşılamayı amaçlıyor. Çin’in kısa dönemli gayretleri ise Tayvan’ın bağımsız olmasını, olası bir çatışmada ise ABD’nin Tayvan’a yardım etmesini önlemeye odaklanıyor. Çin’in askeri modernizasyonu, başta petrol olmak üzere stratejik kaynaklara erişimi sağlayan silah sistemlerini; gelişmiş füzelerle, savaş gemileri, uçaklar ve muhtemelen uçak gemileri ile uzun menzilli savaşları esas alıyor. Çin Halk Ordusu kapsamlı bir yeniden yapılanma sürdürüyor.Yeni yapılanma, Çin’in kendi topraklarında uzun süreli bir ‘yıpratma savaşı’nı esas alan kitle ordusundan, gelişmiş teknolojiyi kullanan hasımlara karşı, ‘kısa süreli, yüksek şiddetli savaşları’ kazanmayı esas alan bir yapılanmaya geçişi esas alıyor. Çiniler bu çatışma şeklini, ‘informatizasyon’ (bilgi savaşı) şartları altında bölgesel savaşlar’ olarak tanımlıyor. Stratejik güç alanında devam eden modernizasyon faaliyeti ile, 2006 yılında başarı ile denenen DF31 kıtalararası balistik füze sisteminde olduğu gibi, Çin stratejik darbe yeteneklerini geliştiriyor. Çin ayrıca, Ekonomik alanda küresel bir güç olan Çin, satın alma paritesinde ikinci sıraya yükseldi. Askeri alandaki gelişmeleri ise ABD’yi ürkütüyor. ENERJİ GÜVENLİĞİ Çinli yetkililer, yeni yüzyılın ilk yirmi yılını ekonomik, diplomatik, askeri gelişim ve Çin’e süper güç statüsü kazandırmak için bir fırsat süresi olarak görüyorlar. Çin, sınırlarında ve yakın çevresinde istikrarı geliştirirken, Ortadoğu’yu ve Orta Asya’yı da içine alan büyük çevresinde kaynaklara ve pazarlara erişim, bölgesel varlığını geliştirme, nüfuzunu artırma ve diğer güçlerle rekabet alanlarında stratejik çıkarlarını geliştirmeye çalışıyor. Çin’in ekonomik yükselişinin devam etmesi, başta enerji ve maden olmak üzere doğal kaynaklara erişim güvenliğine bağlı olduğu için bu ihtiyaç Çin’in stratejik davranışını da Hu Jintao