Catalog

6SECIM4 2/7/07 21:00 Page 1 TRABZON Seçimi kararsız seçmenlerin belirleyeceği kentte AKP düşüşte, muhalefet atakta 61 Trabzon İli Seçim Genel Sonuçları: Toplam Sandık: 2.739 Toplam Seçmen: 476.708 Toplam Kullanılan Oy: 397.001 Toplam Geçerli Oy: 383.319 Gümrük K. Geçerli Oy Payı: 851 Katılım Oranı: % 83,28 Milletvekili Sayısı: 7 Trabzon İli Seçim Genel Sonuçları: Toplam Sandık: 2.262 Toplam Seçmen: 519.748 Toplam Kullanılan Oy: 385.140 Toplam Geçerli Oy: 373.541 Gümrük K. Geçerli Oy Payı: 1.411 Katılım Oranı: % 74,11 Milletvekili Sayısı: 8 1999 CHP’nin kozu Hamzaçebi Partiler seçim halk geçim derdinde ALİ SİRMEN TRABZON Trabzon deyince bir Karadeniz fıkrası ile başlamamak olur mu? Kentin önde gelen otellerinden “Park Usta”da, Serdar Akinan ile birlikte, sabah uçağına yetişmek için acele kahvaltı ediyor, bir yandan da Müdür Şener Eyüboğlu ile sohbet ediyoruz. Şener Bey anlatıyor: Bunlarla uğraşmak zor. Geçen gün garsonlardan birine, “Oğlum dört çay, biri açık olsun” diye sipariş verdim, “Hancisu, açık olsin” diye sormaz mı? Görüyorsunuz, Temel’i ti’ye alan bu fıkraları, cin gibi zeki Karadeniz uşakları uyduruyor. yok sanırım. Ama, temmuz başında fındık fiyatları açıklandığında, hükümet bu kez kilo başına 56 lira fiyat verirse ne olur? Herkes bu sürprizi bekliyor. Peki kimse bu fiyatı görünce sormayacak mı? Ha sen peni geçen yıl dolandırdın mu? Seneye ne olacak, diye. m illetvekili sayısını artırmayı amaçlayan CHP’nin en büyük kozu, eski maliyeci Akif Hamzaçebi. Meclis’te plan bütçe görüşmelerinde AKP’lilerin de büyük saygınlığını kazanan eski maliyeci Akif Hamzaçebi’ye, olası CHP iktidarında maliye bakanı gözüyle bakılıyor. Genel seçimlerde Trabzon’da performansı en çok merak edilen parti MHP. Önceki seçimlerde yüzde 21.9 oy oranı ile Trabzon’da birinci olan MHP, geçen seçimlerde büyük bir hezimete uğradı ve ancak yüzde 8.4 oy alabildi. AHMET ŞEFİK TRABZON Trabzon, büyük bir zenginliğin üzerinde oturuyor. Bilinen tarihiyle 4 bin, bilinmeyen tarihiyle 9 bin yıllık bir yerleşim yeri. Araştırmacı tarihçi Haluk Tarcan’a göre Ön Türkler’in “Oy Ongul” (mükemmeliyete erişmiş insanların yaşadığı yer) dedikleri Trabzon, Anadolu’nun zengin mirasının en seçkin parçalarından biri. Neredeyse her ilçesinde, bazen her köyünde, bazen aynı köyün karşı yamaçlarında; farklı bir ağızla konuşulduğu, farklı bir horonun oynandığı, farklı öykülerin anlatıldığı bir zenginlik. Kemençenin çıldırtıcı ezgisi ve ritmi ile coşan, kolbastının isyankâr ve özgün figürleri ile uçuşan insanlar. Karadeniz gibi patlayan ama kendiyle dalga geçecek kadar da her şeyi alaya alabilen, bireyselliğine düşkün insanların yaşadığı yer. Ülke mizahının merkezi. Umutla umutsuzluğun, zenginlikle yoksulluğun, gülmeceyle ağlatının, coşkuyla hayal kırıklıklarının iç içe, koyun koyuna yer aldığıyol aldığı, kültürlerinuygarlıkların bir kesişme noktası... 22 Temmuz’da neler olabilir? 2002 seçimlerinde, Trabzon’dan 8 milletvekilliğinin ikisini CHP, altısını AKP almış. Hemen söyleyelim, artık 6 sandalye AKP için hayal. Gerçi, Sky Türk Genel Yayın Yönetmeni Serdar Akinan gezdiği Karadeniz kırsalında, Cumhurbaşkanlığı seçimi yüzünden doğan gerginliğin, Tayyip Erdoğan’ın işine yaradığını, köylünün önemli bir bölümünün, bütün şikâyetlerine karşın “İnadına Tayyip’e oy vereceğim” dediğini belirtiyor. Ama AKP’nin Trabzon’da oy kaybına uğrayacağı kesin. Trabzon CUMOK’tan, sosyal demokrat Celalettin Çiftçi’ye DSPCHP işbirliğinin önemli bir sinerji yaratıp yaratmadığını soruyorum. Pek önemli bir hareketlenme olmadığını, yine de olumlu belirtiler bulunduğunu söylüyor. CHP’nin beklenen ivmeyi yaratamamasının nedenini, partiye yakın kişiler, adayların hep doğudan çıkmasından, asıl oy deposu olan Batı’dan, örneğin Akçaabat’tan aday gösterilememesinin hata olmasından kaynaklandığını söylüyorlar. Ama bu tartışmanın Trabzon’da her dönem yaşandığını da belirtmek gerek. Yıllar boyu seçim kampanyası izleyenler hep bilirler, adaylar açıklandıktan sonra, düş kırıklıkları, küskünlükler, adayları beğenmemek gibi olaylar çok olur. Ama Trabzon’da CHP’lilerin hiçbiri listede birinci sırada bulunan Akif Hamzaçebi’yi tartışmıyor. O kendisini kabul ettirmiş. DYPANAP bütünleşmesinin suya düşmüş olması, DP’nin Türkiye genelinde yüzde 10 barajını aşmasını tehlikeye düşürdüğünden, DP için bir şey söylemek zor. 1. sıra adayı Eyüp Aşık’ın hem DYP, hem ANAP tabanıyla yakın ilişkisi olan tecrübeli bir politikacı olması, onlara belki, Trabzon’da barajı geçirtebilir, ama Türkiye genelinde ne olur bilinmez. DP’deki çalkantı, burada bile onları zorlayabilir. MHP’nin seçim yaklaştıkça artan grafiği hem burada hem de Türkiye genelinde bu partinin barajı aşacağını, Trabzon’dan 1 milletvekilini mutlaka çıkaracağını, büyük bir patlama yapması halinde, çok güçlü bir ihtimal olmasa da, 2’yi zorlayabileceğini gösteriyor. Bütün Karadeniz’de “Fındık sekiz lira” sloganını bıkmadan usanmadan yineleyen Genç Parti burada ne yapar? Bu biraz Türkiye geneline, Trabzon özelinde MHP’nin performansına bağlı. Sonuçta CHP’nin 2 milletvekili çıkarıp, 3’ü zorlamasının güçlü olasılık olduğunu, MHP’nin mutlaka bir sandalye kazanabileceğini, hatta ikiyi zorlayabileceğini, AKP’nin 3 milletvekili ile yetineceğini, ama baraj gerçeği göz önünde bulundurulunca 4’ü de zorlayabileceğini söylemek yanlış değil. Ne olur sorusuna, orta yaşlı şoför Hasan’ın verdiği cevap çok ilginç. Belli olmaz beyim, diyor. Uzun süre dışarıda yaşamış olan Kelkitli, karısı ile memleketine gelmiş, bakmış ki, herkes Özal’dan şikâyetçi, ona atıp tutuyor, düşünmüş “Adam bunca iş yaptı, ayıp olmasın, bari biz iki oy verelim.” Eee, dedim, sonra ne olmuş? Sonra sandıklar açılınca, adam bir de bakmış ki, silme Özal, tepesi atmış, “Ula madem ki ona oy vereceydiniz, bari söyleyeydiniz, bizim iki oyumuzdan ne istediniz?” Şöför Hasan Bey durumu şöyle özetledi: Herkes hükümetten şikâyetçi ama sonunda ağzı iyi laf yapan kazanır. Eh bu da (Tayyip Erdoğan) Allah hakkı için ağzı iyi laf yapan biri olduğuna göre... Opera binasından Ogün Samast’a Trabzon, Türkiye’nin emme basma tulumba gibi bir yandan göç verirken, öte yandan göç alan birkaç kentinden biri. Eskiden Trabzonlu dostlarımla sohbet ederken kendilerine sorardım: Trabzon’un en önde gelen ürünü nedir? Her biri kendine göre bir yanıt verdikten sonra, sıra bana geldiğinde, Bilemediniz, buranın en önemli ürünü, insanıdır, derdim. Tarih boyunca önemli bir liman kenti ve transit noktası olan Trabzon’un yetiştirdiği insanları alt alta sıralamaya kalksanız, sayfalar dolar. Unutmayalım, 20. yüzyılın başında bu kentte bir opera binası vardı ve 1919 Erzurum Kongresi sırasında, “kız erkek zorunlu ilköğretim” önerisini getiren Trabzon delegasyonu idi. Kurutuluş Savaşı’nın sancılı yıllarında, eğitimci Hıfzı Raşit Öymen burada eğitim konusundaki sorunları ve yenilikleri anlatan “Yeni Mektep” dergisini çıkarırdı. Şimdi Trabzon’un Ogün Samast ve benzerleriyle anılmasının nedeni, işte yukarıda söz ettiğimiz emme basma tulumba benzeri, göç olayı... Operadan söz etmişken, bu ilginç kentimizdeki tam ilginç bir olaya değinmeden geçemeyeceğim. Bir zamanlar, Bolşoy’da çalışmış olan Tamara Zurabişvili’nin öyküsünü, emekli beden eğitimi öğretmeni, bir zamanlar Milli Eğitim’de şube müdürü olarak çalışan, ve AKP iktidara gelir gelmez, hemen bu görevine son verilen Muzaffer Türen anlattı. Artık Trabzon’da yaşayan Tamara Zurabişvili çocuklara bale eğitimi vererek, edindiği birikimi aktarmak ister. Bunun için Milli Eğitim’in onayı gerekmektedir. Milli Eğitim Bakanlığı Okulöncesi Eğitim Genel Müdürlüğü, Trabzon Valiliği’ne gönderdiği 25.11.04 tarihli yazı için 36 – 72 aylık okul öncesi çocuklar için bu eğitimin uygun olmadığını, bale eğitimine daha ilerki yaşlarda başlanması gerektiğini yazar. Eh, doğru tabii, nereden bilsin Hüseyin Çelik’in örgütü, bale eğitiminin tam da o yaşta başladığını? Tarımda çöküş En önemli ekonomik etkinliği olan tarımsal üretimde izlenen politikalar yoksullaşmayı arttırdı. İstihdama yönelik ciddi yatırımların olmaması ve hipermarketlere dayalı sözde yatırım aldatmacası esnafı vurdu ve işsizliği tetikledi. Özellikle AKP hükümetinin fındıkta üreticiyi dışlayan, çayda kota koyan politikası, ekonomik ve ticari yaşamdaki daralmanın en önemli nedenleri arasında yer aldı. Fındık üreticisinin geliri yarı yarıya düşürüldü. Linç girişimleri, Papaz Santoro ve Hrant Dink cinayetleri ile sık sık gündeme geldi Trabzon. Yaygın medyanın abartılarına bakarsanız Trabzon, her türlü karanlık örgütlenmenin ve suç örgütlerinin merkeziydi artık. Oysa olan şey, devletin, güvenlik güçlerinin zamanında olup bitene müdahale edememesinden kaynaklanıyordu. Evet, Trabzon’da ülkenin ve dünyanın ilgisini çeken bazı şeyler olmuştu. Ama her şeye karşın Trabzon, ülkenin suç oranı düşük illeri arasında bulunuyordu. de merkezlerinden biri olmaya aday. Bu stratejik öneminin bir sonucu olarak, ülkenin seçime gittiği bir ortamda Trabzon’da, Karadeniz havzasının 12 ülkesinin katıldığı Karadeniz Spor Oyunları’nın ilki yapılıyor. Türkiye’nin bu futbol fabrikası, artık değişik branşlardaki spor olaylarına da ciddi ev sahiplikleri yapıyor. Alanlarında çok başarılı olan pek çok sanatçının, ressamın, yazarın, bilim ve spor insanının, politikacı ve işadamının Trabzonlu olması bir rastlantı değil. Artık dönemi dolan Meclis’in, yüzde 10’unun Trabzon kökenli olması da öyle. Bu verimli topraklar inatçı, çalışkan ve tuttuğunu koparan insanlar yaratıyor. si dolayısıyla DYP’nin 1 milletvekili CHP’ye gitti. AKP’ye bunca destek, yerel seçimlere gelindiğinde tepkiye dönüştü. Trabzonlu’nun en önemli değeri olan Trabzonspor’a Fenerbahçeli Başbakan Erdoğan’ın dolaylı sataşmada bulunması, fındık ve benzeri başka olaylarla birleşerek büyük bir AKP karşıtı rüzgâr esmesine neden oldu. Bu rüzgâr yerel seçimlerde kendini hissettirdi. AKP’nin kalesi gibi görünen Trabzon’da merkez belediye başkanlığını CHP’li Volkan Canalioğlu kazandı. Birçok ilçede de başkanlıklar muhalefet partilerinin eline geçti. Erdoğan’ın senaryosu Bütün bu olanların üzerine fındıkta yaşanan büyük gelir kayıpları, hükümetin büyük sermaye yanlısı tutumu eklenince tepkiler artık sokaklara taşmaya başladı. İşte tam bu sırada Başbakan Erdoğan, Bayındırlık ve İskân Bakanlığı’na eski Trabzonspor Başkanı Faruk Özak’ı getirdi. Özak’ın bakanlığa gelişinin ardından, AKP aleyhine esen rüzgâr giderek yumuşadı. Bazılarına göre Erdoğan Özak’ı, Trabzon’daki bu havayı dağıtmakla görevlendirdi. Başbakan Tayyip Erdoğan’ın en güç durumda kaldığı Trabzonspor konusunda da yeni gelişmeler yaşandı. Başbakan’a yakınlığı ile bilinen Nuri Albayrak kulüp başkanlığına getirildi. Kimilerine göre bunların hepsi aynı senaryonun parçalarıydı. Başarılı da olmuştu. Sol sakatlandı İşte böyle bir ortamda seçime gidiyor Trabzon. 12 Eylül darbesi öncesinde CHP ile AP arasında kıyasıya yarışın yaşandığı bir yer. Bazen CHP, bazen AP. Ama 12 Eylül’ün arkasından solda ciddi bir törpülenme gözleniyor. Darbe sonrası 1983’teki ilk seçimlerde Halkçı Parti’nin 2, 1995 ve 1999 seçimlerinde DSP’nin birer milletvekili var sadece. CHP uzun bir aradan sonra geçen seçimlerde parlamentoya 2 milletvekili sokabildi. AKP ise 8 milletvekilinin 6’sını aldı. 2002 seçimlerinde Trabzon halkı AKP’ye çok büyük destek verdi. Oyların yüzde 43.9’u AKP’ye gitti. CHP yüzde 14.6, DYP 10.7, MHP 8.4, ANAP 8.0, SP yüzde 5.6 oy aldı. Barajı geçememe Seçim değil spor Her şey bu kadar kötü değil tabii. Bütün bu hayal kırıklıklarına karşın halen umutları var Trabzon’un. Trabzon, geleceğin en önemli stratejik bölgelerinden biri olacak Karadeniz Havzası’nda, özellikle Karadeniz’in doğusunda keşfedilmeyi bekliyor. Yetersiz olmasına karşın ulaşım altyapısı ve diğer olanaklarıyla, Karadeniz Teknik Üniversitesi başta olmak üzere eğitim ve sağlık olanaklarıyla geleceğin göz 2002 TRABZON Nüfus: ranı: Seçmen/Nüfus O : yı GSYİM Pa İM (USD): Kişi Başına GSY 975.137 % 53,30 % 0,95 1.927 AKP ÖZAK’LA D Trabzon’un derdi işsizlik Seçim gezisi için gittiğim Trabzon’da herkesin ortak derdi işsizlik. Ayakkabı boyacısı İsmail Polat, “Seçimleri kim kazanır?” sorusuna, Bunlar (AKP )olmasın da kim olursa olsun, yanıtını veriyor. Ve ekliyor: Beyim kısmetimizi kuruttular. Bir oğlum var, ticaret lisesinde okudu, 6 yıl işsiz gezdi, şimdi Arabistan’da işçi olarak çalışıyor. Öbür oğluma oto elektrik dükkânı açtım, 3 defa battı. Yeter artık! Trabzon’da son yıllarda esnafın kapattığı kepenk sayısı saymakla bitmiyor, herkes işsizlikten yakınıyor. Doğrusu ya, Karadeniz otoyolu da, durumu pek değiştirmemiş, üretim olmayınca ne getirecek ki yol? Fındık hicran yarası, artık para etmiyor, geçen yıl kilosuna 2.5 YTL vermişlerdi, bu da masrafı bile karşılamadı. Dünyadaki fındığın yüzde 85’i, hem de en iyi kalitelisi Karadeniz’de üretiliyor, ama fiyatlar Hamburg Borsası’nda belirleniyor. Buralarda Başbakan’ın danışmanı fındık taciri Cüneyd Zapsu’nun neden sevilmediğini anlatmaya gerek CHP’DE HAMZAÇEBİ MHP OYLARI ARTIYOR M illetvekili sayısını arttırmayı amaçlayan CHP’nin en büyük kozu, eski maliyeci Akif Hamzaçebi. Meclis’te plan bütçe görüşmelerinde AKP’lilerin de büyük saygınlığını kazanan Hamzaçebi’ye, olası CHP iktidarında maliye bakanı gözüyle bakılıyor. CHP’nin ikinci sırasında yine bir milletvekili var, Şevket Arz. Arz aynı zamanda parti meclisi üyesi. Üçüncü sırada eski il başkanı Cafer Hazaroğlu, dördüncü sırada ise eski ilçe başkanlarından Muharrem Şahin bulunuyor. CHP listesi yayımlandığında da tepkiler ve tatsızlıklar ortaya çıktı. Gençlere yer verilmemesi ve Akçaabat kökenli bir adayın ilk üçe koyulmaması rahatsızlıklara neden oldu. Hamzaçebi, iktidara geldiklerinde, hükümet tarafından verilmeyen fındıkta don felaketi ödemelerini yapacaklarını açıkladı. CHP, oyunu yüzde 20’nin üzerine çıkarabilirse üçüncü milletvekilliğini zorlar. M erkezde AKP ve CHP’nin ardından üçüncü görünen MHP , kırsal kesimde AKP ile yarışıyor. MHP , eski il başkanı Süleyman Latif Yunusoğlu’nu ilk sıraya, Akçaabat kökenli öğretim üyesi Azmi Yetim’i 2. sıraya koydu. 3. sıra yine bir öğretim üyesine Devlet Toksoy’a ait. Son il başkanı Muhammed Öztürk ise dördüncü sırada. Demokrat Parti ise ANAVATAN’la birleşme sürecinin bir anda kesintiye uğraması nedeniyle girdiği şoktan kurtulma çabasında. İşadamı Bekir Bülbüloğlu, 3. sıradan listeye konulunca çekildi. Eski ANAP dönemi bakanı Eyüp Aşık ilk sırada, eski DYP milletvekili Mehmet Çakıroğlu ikinci sırada. Kadın adayların bir kısmı da aradığını bulmayınca partide bazı istifalar yaşandı. Geçen seçimdeki oy oranı yüzde 5 olan SP, AKP’den koparabilecekleri oylarla belirli bir oranda artış sağlayabilir. eğişim beklentisi içinde olan AKP’de listeler açıklandığında büyük bir şaşkınlık vardı. Çünkü 352 kişilik meclis grubunun 163 kişisini listelere almayan Erdoğan, Trabzon’daki 6 milletvekilinin sadece birini dışarıda bırakmıştı. Üstelik eğilim yoklamasında açık ara birinci çıkan İl Başkanı Ahmet Metin Genç’i yedinci sıraya koymuştu. Sorun sadece bu değildi. AKP’de 37 aday adayı başvurmuş, ama hiçbiri seçilecek yerlere girememişti. Bunun AKP açısından nasıl bir sonuç vereceği sandıkta görülecek. AKP propagandasını, açılışı yapılan Karadeniz sahil yolu, yapımı sürdürülen Yeniçam Tersanesi gibi bazı altyapı yatırımları üzerine kuruyor. Fındıkta yaşanan krizin sorumluluğunu Fiskobirlik’in üzerine atan AKP’liler, Cumhurbaşkanlığı krizi ve Genelkurmay muhtırasını da kullanıyor. Faruk Özak’ın ardından ikinci sırada, TBMM Sağlık Komisyonu Başkanı Cevdet Erdöl, üçüncü sırada AKP Disiplin Kurulu Üyesi Kemalettin Göktaş, dördüncü sırada en çok seçmene sahip ilçe Akçaabat’tan milletvekili Mustafa Cumur var. AKP beşinci sıra adayı, eğilim yoklamasında ikinci çıkan Safiye Seymen. Merkezde CHP ile yarışan AKP , özellikle Akçaabat, Yomra, Arsin, Araklı, Of ve Çaykara ilçelerinden ciddi ölçüde oy bekliyor. AKP’de öncelikli hedef, 4 milletvekilliği. Bunun için yüzde 30’un üzerinde bir oy oranı tutturması gerek. 4