Catalog

Musiafa Kcnıal Alatürk'ün. Hitler'iıı yenl ikridara Hcldigı günk'rdc, Amcrikulı gcncral Mc Arthur'a söylcdigı "Ufuktıı y n i bir dünya iftvaşı gftrilnüyor. Bundan kurlı vıluuak obuı, ABD'yle SSCBUhr" varsayımına uygun duytugünü yudsımak kolay değildir Yalfa, Tahran vc Pkrtsdaııı künfcTunslarının bfltün gi/li gftrikjmclcrinın, hirbirlerirtm £awına olan bölümlcnm. katılanlann clçilcrindcn dipluıııalik yıılla; A«lana vc Kahırv bııluşmalannda da lıcııı Churchil* hcm dc Koosnrell vc Sfalin'ın agzıııdaıı biıcr ke/ diiha resmcn öğfcnmclcnne karçın. hcp bir furıııalîte olarak gflrmcleri hu yü/dcn olsa jzercktir. Ycni bir 'dünya dibrat* hcklcmcktcdirlcr. Vc o dünya düzenmc. ıck askcr kurbaın cimcdcn kulılına karanndaki büyükliîğfl anlamak çok /ımiur. Hclc günümü/ün suft çıkar hencilligindcn hakınca, aklın yüceTiginc saygı duymamak nc mumkün? Uünümuz c/ikliklerinin. bütfın suratl.irına şamar gibi carpriması gcrckcn bu ger\cktir. O günân Türkıycsi'ni yüııctenler, ycryü/ünde snva$ı en lyi bilen komutanlurdır. Hcııı ıkc kaçinabilccek kadar!. Hu saptamayi korkuylıı /cdelemeyc çaliyıcak herkcs, cesarctten HÖ/ ctmeden, palmnu ya da kudreı sahrpJcnndcn bihnirı cıkaııııa aykırı bir davranışfa bulunmalıdır!.. Sonra da diliyoraa, yıllardır binbir zorlukla yctişlirihniş 3 ıııilyon gcnri, helirw cikarjar ıcın tehlikcyc atıp ataınayacugım kendi vicdamna snnıbilır blhciic. varea! Bu hilgı vc hcccrı sonunda. dünyu, hiçbir salginın kıyamayacugı kadar büyük killclvri **«%a> caoavan'nin dcgiımeninde tükctirkcn rürkiyc. kendini aydınlatmanın dcstansı ugra«ııti gircr Millı hgııim Uakuııı H»an A i VücdMir. llkögıviiıiı (iıncl MüdOrii İsmail llakkıTonRUÇ. Egîtim sefcrbcrligınin ilk mcyvelcri dcvyîrilıtıeyc bsışlanmı^tır. Ancak, hunlar, dcvlcilc KlT'lcrin gcrcksinîmlcrinc hilc ycimcnıckicdıı (lysa, aydınlanıııa sadece karanhkta mum yakarak gcrvckloctçk hîr ıııııut dcjıildir Uilım. kültür vc saııutıu scçıııc ürüıHeri haldır luılriır çevinilınckttf. dcvlcl kitaplan olurak ba&ım Im/ırlıklanna |»iri1nıcklcdir. Nc vur ki. okuııınayan kiıap. bıılıınmamış clmas gibidir. Çok dcgtrii nlahı lir. Itiç yarariı olanıa/... Bunun bir sranrsine hakılmalt 440 bini bulan okurya/ar sayısı lıızla artiınlmahdır 17 Nisan l<»404la. 3.803 sayilı Köy InMiııilCTİ Kaıiunu. bu gereksinîmden ılogar. U'/aktaki cgitiın, çok zahmclli vc pahahdır. Toplum, kendi içinde cgitılccektîr Fnstînller ilk Agrencilcrini ycfişiirirkcn. IQ Ha/iran !«M2'dc 4.274 sayılı Köy Okullan vc Enstilülcri Te«ki1ai Kanunu yflrflriüec gırur. Uygulanıa, büyük biı uo^ku ve hı/la haşlayacaktır. İlk mc/uıılar. Anadolu bozkınruı, güncş gibi dngarlar. Kuçük koyIcrdc, 3 sııııflı. egitmenli nkullar a^ılır Hüyük koylcrdc 5 sınıflı ögfrtrncnli köy okullnrı kurulur. Uirkav küvuk kvyüıı kcsişiigi merke/lcrdc isc. çocuk sıayısına görc. cgiımenli vcya ögrctiiKnlı 5 sınıflı okullar yapılır. Bu, Anadulu'nun, hany, bılîm, düşüncc vc üanat dünyasınu uvılnu ha/ıriıgıdır Savavın haşlamasından hitiminc, 8.675 cgîımen. 5.542 ögrcimcn ycii*lırilmi*. 15.000 okul açıltnış; okııllann kapaxıicxî 211 bin 5!2'ye vrîşmi$. okuıya/iu sayısı, I milyon 300 binc Bu öylc bir cuşku vc hrvcs saglar ki, Milli K^itim llakanlıgrnın yayımUıdıftı PktfMMi'un 'Devfel ya da Cumh«iyct*iylc\ İRimlıı Sione*nîn 'FontamaraNi ya da yaklayık 160 kla«ikkıı Ikrhangî htri. bir hafta K'indc 20 bîn cÂur buluı. Günümü/dc okumadan aiitn. yarmadan kalip kcftilcıılcr ii'iıı kiıubiiiı nc $a$ırtici sayılardır? Bunun üstünc. o dönem Halkevleri'ndcki hcr kitahın, cn a/. 810 kc/ ycrinden oynadıgı da cklenmcltdır. Uozkınn çckirdcgi Bcbctcrlc bîrliktc ya^lı başlı insuınlar da dudaklannı kıpıntatmuyı ögnenmckledîrler. 3 milynn ycni ınsan. ürvmc çafıyla birliklc gcometrik bir nfıfus artı^ının, ncomclrik bir gcrcksinimler listcsıylc çngalmasını saglayacak gücü iuphımaya İKi>|aimı$tır Dcnilcbilir ki, u güııc kadar siiva^iar dışiruln hıcbır şcyın, tarîaHinııı .sınırluıınduıı ta^ıraınaıiıgı Anadolu köylüsü. ilk kc/. hcııı dc gonlüylc ve üsrelik bilgi cdiiımck aınacıyla yollanı dütmcktcdir. l l B H ÇbTdi tPtnak 3 sııııflı köy uktıNnrııtda okiırna ya/ıııa üga'ncnlcrin cn dayuıııklı vc ycicncklileri, sahahın schcr Ktkiindc %ıplak ayaklarr lcarlarda dnna çaflnyn vtriik mimanlarıyla, dcftvr vc kitaplarını koruyu saklaya i , 5. buluı 7 kilo melrv urjıkltkiaki mcrkc/ okullatına kuşarlar. Hcı LVJIII vakli, 715 ym arasınıLıkı hu bc* bclcrin lısıli göıükrck ^eytUr. Savaş. kaiılan âlkclcnn 15lft ya^ındaki vutukkınnı. ccphclcrdc olümc kurbun cylcıkcn Tiirkiyc, Sokraı, VnltaİK, AnıU. Ibni llıdduıu lühtoy, Dusloyvvııkl, Dfctenı ya da Zola*yİJi kucaklayınasını suıglamaktadır Pa/.ır vc haynıın günlcri köy odalannda dcınokrasi i;ın»>m;ıhın yapılmakla. IKTIIICII IICI güıı Halkcvlcri kitaplıklan yoksul ogrvncılcrin açlıgına bilgi, küllür vc sanaim doyıımsu/ lokmalannı ycli^lîııiHryc ugra^makuıdır Sn\a<»ın Minunda. sadccc ılkukııl ügrcncilcrinin sayisı, I milyon 357 bııı 2MVe ula^ır. Bir yarım yu/yıl sonnt, bttylcsi bir utılııu, kuvııınscncVıilir mi? nilıncme?. llılıncn. o okullurı bitircıılcrin. daha dsi yctcncklı vc dayanıkhlarının, artık sayıluıı 25Xac yakla^an bölgc okullarına gırerek vagdaş uygarlıgın ynlıımı aramaya çıktıklandır. Çunkü. oralan dn bitircnlcr. ügrclmen akulları, Köy hnsiilülcri. 3'ü uskcri. fıO'a yakla^an sıvıİ lısclcn; nradan da. lîu/i Tcrbîyc, Çapa ÖÇrviıncn Okıılıı, akadcmi. kon»crvaîuar. kkııik ycya J%f;ınhııl vc Ankara îînivcrtkilctcrinc gidvccklcıdir Vc %onrasında, TUrkiyc'nin scıüvcııiylc. kçııdîlcrininkini hıç kuşkuya ycr vcmicycıvk bivimdi. İMirunlcşfiKccklcfdir. Hu öylc bir gcrçcktir ki, uzaydan bclge, u/akian hili'i .ıklarmayı gcrcklirmiyor. üorıııck islcycıı Çankaya te|xrkrın<kn Ordu lcpcfcriıiL*. üni\crsîlc kürsulehndcn Meclis kümülcnnc: yargı divanlarıııdan nııı dtvanlanna; yollanlan ynpılaıa: ınadcnlcıdcn fabrikalara: holding habalanndan scndika bubalanna; bilîm ocagııulmı saıı;ıi hucagıtıa gözünü. cgcr varsa kiiaplıgmın cn yakın rafına clini dcgdirdigi an o yarık luhaıılı. yınık mıntanlıiardan biriylc ınullukat burun bunına [ ' c l k 5 yılı 7 Mayısı'ıula Alnıaııya kayılsı/ kn^ıılsu/. 14 aÇıısiosunda Japoııya. jmparalorıın cgcıııenlık haklaıına dokunulmanıak ka>dıyla tc&lim ulduklanndı. s,i\^ı«;ı hılc is> tcyc gircnlcrlc. ccbrcıı vc hiKylc kaııhnak Tonında bırakılanluııu kuybı korkıınvtıır F.n a/ından 52 mılytm ulu. 100 rııılycınu ayın yaralı vc Azîiriti vartiır ADD 3(MI bin. Almanya 4 milyon 500 bin. HcKik.1 m hin (?7 binı Yahudı ), Cin * milyon, Finlandiya <MI hııı. f mıısa 535 bin, Ingıjlcrc 340 hin, ll;ıl>;ı ISO bin. Japonya 2 milyım (400 birıi >i\il>, Miicarisliin 450 hin, l'olonya 5 milyuıı (3 ınilyoıı 100 hını Vahudi|. SSC'H 9 milyonıı askcı 20 ııiilynıı. Yııgo«lavya 1 milyon 5IKJ bin ( l milyon 200 hini M\il). YuıiHfiıslan 5IN) bin insan k»>İK:Imi^tiı. 1945 yılıııııı 11 Agııstosu'nda savaş s*>na crdiğindc, ıınpaıalorlnk liiı^icnylc ynla Cikanların tamaıııı. lialya. Almanya ve Japtnıya. kendi ülkclcmıı bilc yitırmi>lcr. IrıgilIcnc. l'ransa vc olckı Atrıifiahları da hirvr Amcrikii dmııiııyumı dıırıımıına sürüklctııı^krdir. Ya/ık kı, İuı dınıım hııpîîn de sîirmckicdır Üstclik, Alnııın Na/ilonnın annwsı/ca kıydıgj Yahudı «kıgıııakiaıı ba^Lt stn;n ulınnyan milyonlarla, A l l l ) ^ahınlcııniıı uuması/ca k«ı\ıındugu Miyiı Mım^ıma vc Naga/ukiVk1 dugnuıklan îbanf yiı/ binlcrcc Japıın'un da yu> karastyla biılıkic. Ubaral rüzgarlar yenideı etlyor Tiîrktyc, {.n/nn'u görv. süpcrgüçicrc fctaraf'ıır Ycni bir dunya du/cni kurıılıırken, nnniı hu han.^ uMasHnın variıgı hcm krMiıılııia/. hcm hnkıir Ancak. »lu^unı kanlnıadıgı hir savaş soııııcu gcrvcklc^incc. (•ü\ınlik Konscvı'nın sürcklı üyclifnıı İNKMIKV 1445 vilı h.i$uuLı, sava>»ı MIIUI p<rıııınııi>lür llftler'in MtehniMchl1!, hcr ycrdcn aynkotıı gihi köklenmcyc. hSamunıller*in Kamikıı/vkrr*i anlı arılınâ >caa ^akılnuıya ha^liiıııı^iıı Mussotini ısc. Çftkr.'tn pcn>aıt dü>rnu>. Duçıa*lık buvma ıkrn iilmıısmr Iklidarda mı. Alııuın ıv gal btilgtNİmkrn vaa/ mı vcnııckic. bcliısîzdir. Afik nlan. ıfnruiıı y.ıp.iy Nıyüklcnnin ycrîni. gîınüıı %ikî vüprri'nın .ıidıgıdır A l l l ) vc SSCH onluİHn, tkıhn'dc lnılııştııkhn an. hfıtfın dcvlcller pc^lctıııc lakılu Muturik ıJü^, ç.ihucak ayrılıfUı yorulur. Jiuııya. ikı kııtha ayrıhr. Ariık bir yanda A l i l ) , biı yaııda SSCH \iirdır. Biı dc bunldnn. uydulan, orfakfan ya du cgcmcnlik uhıııiannda. y;ırı hat'.ıınsız, yan uydu ya da vugda* dcyimiylc kar^ılıklı ha> gımlı dcvlctlcr. hjiMİanı konfcnınsı 17 Temmıız I945'tc bu açıklık ıcifulc toplanır. C'ccilienhot'ta. A l l l ) adıııa Iruıııun ve Byrnı*s. SSCft .idına Slalln vc Mokılm... Ingıllcnr adııı.1 ıla onıc C*hıınahiiric hdrn. sonra AlJei' ılc lU\ın'iıı k.ıtıMıklan aralıksı/ loplaniılar, 2 AgusUıs h)15'e kadar lam 17 gün. İ'K; LJlkcııin ha^ıııı tutsak cylcr Kosk(H*;ı hır dürıyayı. lokııuı lokııuı p:ıykı>nuk. \<*nr.» ıla. bıtmı vuA<^ m.vınlıg;* yııiluracak .ılynuu ürctnıck kolav ıııı? Suruıııdu al'yıtnu kaplayarak dm.ı ^ckcrı ortaya v,'ikaı: Bırlc^ını^ Miİlctlcr. lıipfaıılılaıııı cıı /oılıısıı. auıl>.ıl.i|iuı sııslcrkı'iı ^cvmı^iır. DUVUUIJII .ı>jklaııdıraciik nc kadjr konioıı. kıınlclc. >ıldı/ vc pııl ^ar*m yapı^rınlıt Aıııa. ıçcn^ı. hııtfın .isıkh^ylıı ıvk yulııı. m |K k kcsiıı vc kcskindır Adları nc ulursu olsuıı. iHililık anlaımla hagım^ı/hjüa L dcvlcller. ici^lcıiıulc clhciiL1 Mİpctlcrın vumamayacapı kaduı büyük kıyıml:ır.ı i!itıncıııck ko>uİLi}lii bulüııüvk' ö/giir sayıl.ıcaklardır Ama dünya düzcm koııuMitula MÎ/ hakkı. '%üpiTİer'ındır Bırlc^mı^ MillcllerürIiülüııün en kıvsimk» bu ıkilı vartlır. l./lav lıklan konıılaıda. ori.ıklannın da onayına ı/in vercccklerdır. Yanı. Ingılıca*. l'nuısa vc Güvenlîk Konscyi'nin a günlcnicki. (Hu günlcrdcki Çin Halk Cumhuriyeti) öicki sürcklı üycbi hormoza'ya. Uzlavııııa^larsa. ya kar^ıhkh çar Itmet böoü'nun poHOka sarimml uıun yıllar sürdfi. 1960 Ihtllali sonrası Çankaya KöşkO'ndan aynlırken gazetodtora Mlgl veren CHP Ganal Başkanı hön0 f llertefnlş yaşına rağnwn siyaseHn yildızıych.