Catalog

Finans CumhuriyetAltını D o İ 3 r (serbest piyasa satış) (serbest piyasa satış) 74 Sayfa 13 Gecelik faizler 72 73 73 MgM 76 73 ^ ^ 72 ^S 71 71 59 9 Mayıs 12 Mayıs 13 Mayıs 14 Mayıs 15 Mayıs 16 Mayıs Meyıs 4f 9 Mayıs 7D O * Repo <o I? Mayıs • tnterbank 75 16 9 12 Mayıs Mayıs Mayıs Mayıs »5 Mayıs 16 9 Mayıs 1? Mayıs 13 Mayıs U Mayıs 15 Mayıs 16 Mayıs Mayıs 13 Mayıs U Mayıs Mayıs Gelişmekte olan ülkelerdeki bankacılık sistemi krize sürükleniyor Uluslararası destekli kriz • Şon 20 yıldır gelişmekte olan ülkelerde bankacılık sürekli bir kriz içerisinde. Krizin nedenleri batılı kaynaklarca, kötü yönetim, politik müdahale, finansal liberalizasyon ve artan rekabet olarak sıralanıyor. Krize, kredilerin geri ödemelerinin de katkısı oluyor. MUTLU DEMIRKAN Y A T I R I M C I Y A U Y A R I L A R I Gelir vergisi stopajı yanında, bankacılık sigorta muamele vergisi ödemeleri nedeniyle bankacılık sisteminin likitide açısından rahatlaması bu hafta beklenmiyor. • Geçen yıl, gelişmekte olan ülkelere yabancı kredilerin 4 katından fazla (239 milyar dolarlık) bir Hazine'nin 21 martta 61 özel sermaye akışı trilyonluk ödemesi oldu. 1995 yılında olduğunu unutma. Meksika'nın • Ayrıca, aynı krizden gün Hazıne uzun bir aradan sonra kurtulabilmesi için f 110 trilyonluk nomigönderilen dış \ nal değerli Hazine yardımın yarıdan ' Ibonosu ile halkaarz fazlası Amerikan ' enstrümanına geri hükümeti UNUTMA dönüyor. karşıladı. • Dünya Bankası'na göre, 198896 yılları arasında 20 Afrika ülkesi, bu sistemli banka krizinden oldukça kötü bir biçimde etkilendi. Bu ülkelerden beşi ise, GSYlH'lerinin yüzde 10'undan fazlasını bankacılık krizinin çözümü ve yarattığı hasarı gidermek için harcıyor. gelişen ülkeleri ise bu krizden daha az etkileniyorlar. Doğu Avrupa ise komünizmden kapitalizme geçişin sarsıntılarını olanca şiddetiyle hissediyor. piyasalarının sınır ötesi ticaret, yatırım ve borç ilişkileri nedeniyle birbirleriyle ve 'global' pazarlarla olan entegrasyonunun artmasına bağlı olduğunu itiraf ediyorlar. Uluslararası finansal kapitalin ulusaşırı yatırımlarının daha kârlı olması, her geçen gün gelişen ülkelere olan sermaye akışını biraz daha artırıyor. Geçen yıl, gelişmekte olan ülkelere yabancı kredilerin 4 katından fazla (239 milyar dolarlık) bir özel sermaye akışı oldu. 1995 yılında Meksika'nın krizden kurtulabilmesi için gönderilen dış yardımın yarıdan fazlası Amerikan hükümeti karşıladı. Her ne kadar diğer ülkeler bu tür cankurtaran yardımlarından pek fazla nasiplenemeseler de, Meksika deneyiminden canları yanan gelişmış on ülkenin merkez bankaları komitesi, bu tür krizlere karşı, IMF'nin yapacağı banka denetimlerini sıklaştırmayı planlıyorlar. Gelişmekte olan ülkelerde piyasaların kapitalizasyon ve bankacılık alanında yaşanılanlar, ulusal bütçeleri de oldukça kötü etkiliyor. • Hazine'nin daha önce yaptığı halka arzlardaki bonolara vadenin kısa, faizin yüksek olması nedeniyle "süper" bono adı verildi. Ancak bu kez vadenin 1 yıla yakın, faizin ise yüzde 97 olduğunu hesaba kat. 1 980 sonrasında uluslararası finans kurumlarının yönlendirmesiyle gelişmekte olan ülkelerin iç politikalarında görülen değişimin sonucu bankacılıkta önemli çalkantılar yaşanmaya başlandı. Son 20 yıldır gelişmekte olan ülkelerde bankacılık sürekli bir kriz içerisinde yaşıyor. Krizin nedenleri genelde batılı kaynaklarca, kötü yönetim, politik müdahale, finansal liberalizasyon ve artan rekabet olarak sıralanıyor. Krize, önceki yıllarda pervasızca alınan kredilerin geri ödemelerinin de önemli bir katkısı oluyor.The Economist dergisine göre, 1980 yılından beri 100'ün üzerinde gelişmekte olan ülkede, finansal alanda kriz yaşanıyor. Dünya Bankası'na göre, 198896 yılları arasında 20 Afrika ülkesi, bu sistemli banka krizinden oldukça kötü bir biçimde etkilendi. Bu ülkelerden beşi ise, GSYlH'lerinin yüzde 10'undan fazlasını bankacılık krizinin çözümü ve yarattığı hasarı gidermek için harcıyor. Asya'nın Krizin çözümü oahahva maloluvor IMF'nin yakın zamanda yaptığı bir çalışma, . 1980'den buyana gelişmekte olan ülkelerde bankacılık krizinin çözümlenmesi için harcanan para, bu ülkelerdeki vergi mükelleflerine 250 milyar dolara mal olduğunu ortaya koyuyor. Aynı dönemde gelişmekte olan ülkelerde bankacılık krizinin yarattığı hasann önlenmesi için GSYİH'nin yüzde 10'undan fazlası ayrılırken, aynı oran ABD'deki kriz için yüzde 2, Iskandinav ülkeleri içinse yüzde 68 düzeyinde gerçekleşti. Küreselleşen dünyanın gelişmekte olan ülkelere ne yarar sağlayacağı pek belirli değilse de, bankacılık krizınde görüldüğü gibi zincirleme finansal kazalara yol açabileceği her geçen gün belirginleşmeye başladı. fha Kısa...Kısa... Kısa... • OSMANLI BANKASI VE GARANTİ BANKASI, Zonguldak Madencilik tarafından 18 milyon dolara Özelleştirme Idaresi'nden satın alınan Filyos Ateş Tuğla'nın finansmanını üstlendi. • ESBANK, ATM'lerden para çekme limitini 50 milyonayükseltti. M İKTİSAT BANKASI, Ankara'da düzenlediği bankacılık seminerlerınin üçüncüsünde Elektronik Bankacılık Hizmet ve Ürünleri'ni tanıttı. • TİCARET SİGORTA, Olin Yağ Fabrikası'nda infılak sonucu meydena gelen 63.5 milyar liralık yangın hasarını ödedi. • INTERBANK, ATipi fonlarının sermayesini artırdı. Bu sermaye artışıyla, lnterfon6 ve 7'nin sermayeleri 100 milyar liradan 1 trilyop liraya ulaştı. • GÜNE$ SİGORTA, Adana Bölgesi'nde yeni bir acente hizmete soktu. Global pazarların etkisi Türkiye'de krizde Latin Amerika ülkelerinin, zaten sürekli kriz eğilimi içinde olan piyasaları da bankacılık krizinin etkisinde. 1994'te Meksika'da doruk noktasına ulaşan bankacılık krizi, 'Tekila etkisi' adı verilen yayılmacı bir genişleme eğilimi gösterdi. Tayland'ın bile bu bulaşıcı finansal krize kapıldığı ileri sürülüyor. Türkiye de, 1980 yılından beri bankacılık krizi içındekı ülkeler arasında yer alıyor. Batılı ekonomistler ve yorumcular da, bulaşma riskinin, gelişen ülke K