Catalog

12 p» Veomalzcmcninbirdönüşümüyaşaması lazım. Eğcr o transformasyon, dönüşümgerçekleşebiliyorsazatenbi/ onun *ncden yapıldığım' sormuyoru/, çünküokcndikcndincbirvarlıkkazamyor. O zaman, o bcynimizdcki s.cy ona gcçmişoluyorvcnesnclleşmişoluyor. Vconcsnclleş.tirdiğimi/ş.eyaynıhayat gibi kcndi içindc, kcndi iççelişkilcriyle, çok yönlu, çok katmanlı anlatımıyla, çok karmaşık yapısıyla' Bcn varım' diyor. O 'Bcn varım' dcyinccyc kadar onunlabüyükbirmücadeleyegiriyorsunuz. Karşılıklı birçekişmc söz konıısu oluyor. Çünkü malzemenin de bir dircnişi vardır. Bazcn siz boyun eğeccksiniz, bazen o. Bu karşılıklı çatışmalarla, gidipgclmclcrlc orlaya çıkar sanat eseri. Malzemenin iç kanunları vardır, kcndi kendisiyle konuşması vardır. Onunla uy um sağlay abi Imeniz, lersl i k lcri gidcrcbilmcniz için radikal davranmanızgcrekir. Sanat eseri bir öncridir. O önerinin radikal, direkt çıkabilmcsi için ayrıca çokckonomikolmakzorundasımz. Bazen cscr üzerindc çalışırken en ufak bir çıkışdiyalcktik olarak başka bir şey lcri çağnştınr. Oçağnijtırma bazen gereklidir bazcn dc onu fcda ctmeniz gerekir. Çünkü önerinize mâni olan en küçük detaylannbilcayıklanınası lazımdır. Böy Geçınif yıllardtın bir Koınet foloğrujı. le bir savaşım içinde duyguy la dcği 1 matematikselbiryaklaş.ımlahareketedebilirsiOseansları biıbirhatırlanın. Ncredebului)nizancak. Aksi takdirdc mal/cnıc si/i ycner. nıalar gcrçckleşmi^tir, nerede engcller o\Bakarsımzkiclinizdcçamurlaşmı^tır, ışığımuşturveyakötüdürbilirim." nı kaybetmiştir. Bu sonucu yaşamak için Komcl'inresimlcrindcbeklenmcdikjuduygularikinciplanaitilmelidirtuvalkarşıhar.groteskbiröğcninyeraldığınıgöriiyosında. Ayrıca bu da yetmez fizik olarak da ru/. Yakın dostıı OlivcrO. Olıver, Komet'e çok güçlü vc çok zinde olmanız lazım..." yazdığı ıııcktuptaonu:>öylcaıılatıyor: "Ba"Yarii bir koşuyaçıkar gibi miçıkıyorsunuz kiijindaki dirilik.doğrudan görme vcgöslcrtuvalinkarşısına?"Gülcrckyanıtlıyorsorumc ve ya^ama biçınıin tek vc aynı şey; hiçbir mu:"Evet,birkoşucu,atletgibihazırlanırım zamanyerleşikdeğilsin. Neredeolursanol, ostarta. Müthiş. fizik olaydır. Ellc,bcyninve hiç kalıcı değilsin. Seni davel cltığimdcgevücudun bir uyumiçindeçalışması gerekir." nelliklc uzıın süre kalamıyorsun. Hiç bekPcki,koşuyaçıkanatlctgibi 'hız' gcrcktirilenmcdik birandagidivcriyorsun. I lepyeni yor mu resim? "E vet" diyc hiç düşünmeden gclmişgibisin. Birdaireyeyerleşlinmi.lıeyanıtlıyorsorumu veneden hızın rcsminde mcn bir atölyc arıyorsun; bulduğunda da şu öncmli olduğunu jjöyle açıklıyor: "Bcn uzıın ya da bu nedenle kısa bir süre sonıa o dairey i süre çalışırım rcsimlcrimin üzerinde ama hcr terk cdiyorsun. TürkiyeVJe ise hcpbiryerlere seansta hızlı çalışırım. Resmin 'nefes alır' gitrnek üzeresin ve insan hiç bıkkmlık duygibi çıkması lazım. Yoksa duraklatır. Ve bu duğun izleniminekapılmıyor. Kimileri buna duraklamalarrcsmi bozabilir. Resimokunur şaşırıyor. Sanırmı, bu senin bilgeliğinden çünkü. Hcr resmin biralfabcsi vardır. Oalfa kaynaklanıyor. Burada hcr zaman cndogru beyi kullanarak bir resmin hı/ını, duraklaolan,döniipdolaşıpheponaulaşılan ve rcsmasını.nasıloluştuğunu, ncrelcrdcbaşarılı, minde duyumsatmayı çok iyi bildiğin ilk iznerelcrdc başarısız olduğunu söylcycbililenimi, gözlemeni sağlayan 'çok ^elişkin rim. Bana 25 yıl önccki bir resmimi göstcrin. bir taktigin var'..." (Koınet, (ialeri Nev, İyi ŞeylcrYayıncıhk, 1W5) "Dostunuz Oliver, bu beklenmcdik öğeleringelışkinbirtaktikolduğundan sözediyor.doğrumu'.'Bilinçlibirtavırla mı bu mcrakı ııyandırıyorsunuzizleyicide?" "Si/e mu/ip olduğumu söylcmiştinı halbuki" diye gülerck açıklıyor bu tavrını: "Mullaka bir aksilik vardır her resimde. Alışılmadık bir şey. ünuyapmadanduramam!... Buaksiliklerhcrrcsinıdekendinegöredeğişebilir. Beğendiğimrcsimlcrdcolmadıkbirşcymutlakagirerrcsmimc. Bu bazen biçimlemede ol ur, bazcn yerlcşlirmede, bazen f ikir olarak, bazen imaj olarak girer.""Bunun ncdenini merak uyandırmaktanhoşlandığınızabağlayabilirmiyiz?"dediğimde ise "Iz.ley iciy le birlikte ben de merak ediyorum"yanıtını veriyor. Muzipl iğini resimde bir tek bu yönüylcgöstermiyorKomct. Dünyayaeleştirel bakışlarmı yöncltirken dc, hcrtürlü bilineni tekrar kcndi mantığmda sorgularken dc o muzip tavrını elden bırakmıyor. Müthişmatcmatikselbirçalışmanıniçinemuzipliğini.anneçotukluğunu.duygularım, birikimlcrini, yaşadıklarını, ilişkilerini,co.şkularını,acılannikatıyor. Bulutlarıniistüneçıkıyorçoğukez. Yaşadığımi7,ya!jadığıhayatatepedenbakıyor. Resimle"ı s « ayağı yerc değdiğinde, ^ startı aldığında çıkıyor. Oyaratıda, Nictzsche'nin bahscttiği o çocuk halini Anday'ın eiimlcleriyle düşiinebiliyoıum. "(,'ocuklıığıımda ycrc düşiinceye dek dönerdinı, bir yandan da bilinmeyen sözler söylerdim. U/ıın süre ıınuttum onları, sonra yeniden buldum. Yaratmabııdur. Sunkibilinmczbir dildendi. Biitünçocuklaranlarlarodili. Sonra an ımsamazolurlar. Amabirgünbakarsınız,ağzınızdansaçma.anlamsızbirsözçıkıvermiş. liaşını/döner. Şiir,başdönmesinden başka nedirki! Anlaştığıınızdilleri bulana lanct olsun! Ağacınçok eskiden başkabiradı vardı. Yalnızobilir... insandoğayıkırbaçlayıpsıısturdu. Buoyunuonaoynayangüneş,tir. Körlügiimüzünöğrctisi..." Yaratı, yaratıyı doğurur. I layatın şiiri tamamlanabilir mi? Komct'in "Öğle UykusundanlJyanırken"dizisindebizeuzanancllerini görüyorum. ücli kim tutaeak,şiiri kim tamamlayaeak merak ediyorum... (Komel'in hcm Istanbul lıem de Ankara'da sergisi var. Sergiler, Istanbul Teşvikiyc SanalGalcrisi'ndc 16kasım, AnkaraGalcri Nev'de I2kasımadck a ç ı k . ) ^ CUMHURİYF.T DF.RCİ Nâzım Hikmet'in şiirlerini Norveççeye çeviren Johanna Schvvartz, Hitler yüzünden Almanya'dan kaçan bir ailedendi. 60 yaşına bastığında en büyük özlemine kavuştu, kocaman bir rnotosiklete sahip oldu. Kısa bir süre önce bu dünyaya veda eden Schvvartz, Halim Spatar'la çevirdiği şiirler üzerine mektuplaşmıştı. Ufacık tefecik bir kadın M. HALİM SPATAR âzım Hikınet,Türkiyc'de vedün yada yankı uyandıran ünlü açlıl grevineS Nisan 1950'debaşlamış tı. Amerikan solunun ünlü ve tarih dergisi Massi'sand Mains)reamdeNâ/ın Hikmct kampanyasına katılarak Temmu: I95()sayısında Nâzım'ın yaşamöyküsii ilı birlikte "Hapishanedc Yatması Muhteme (îenç Bir Adaınu Öğütler", "Ellerinize v« Yalana Dair", "Angine Pcctoris", "Ölümı Dair"ve"KorkuPaulRobeson'a"başhklı! şiirininçevirileriniyayımlamıştı. 1983 yılin da Mamak Cezaevi'ndc mektuplaşmayi başladığım Uluslararası Af Örgütü Üyes NorvcçliRolfGunnarBallo'ya"Hapishane de Yatması Muhtemel Gcnç Bir Adam Öğütler"lc Nâzım'ın orada çıkan yasaniöy küsünügüneellcjtircrekgöndermiijtim. Bi siiıv sonra Roll'tiin aldığım ıııektupta şuıılii ya/.ıyordu: "(îönderdiğin şiir, Norveççey çcvrildi. Bir oyuncu tarafından sahncd okundu. Çevirmenin adı Johanna Schvvartü Schvvartz bir öğretmen, ama gii/el şiirler ya zan bir o/an da aynı zamanda. Sehvvartz' hemen telefon açıp senden gelen şıiri ilettiıv Çevirmiş, bir hafta sonra çeşitli ycrlerde ya yımlandı. loplantılarda okundu." Bunıı üzerineöbürdörtşiirin lııgılizceçevirilerir de göndcrdim. Rolfbunları da Schvvartz' iletti. Johanna Schvvartz'abirmektupyaza N Ve yıl 1995. Komel'in fırçasıyla tabloyu ılöııii$mü$ bir lıttiı.