Catalog

TTT G Ü R H A N T Ü M E R PRAG'IN PENCERELERİ... zmir'in kavaklan..." diyor bir türkü; bir tiirkü de, "Silifkc'nin yoğurdu..." diyor. Sivaslıya sorarsanız, ille de "Istanbul'un taşı toprağı..." Sonra, Afyon'un kaymağı ve Çorum'un leblebısı. Bir de, Paris'in Eiffel'ı, Londra'nın sisi... Prag'dan söz edcn bir yazıya, Izmir'in kavaklan ıle basjamak, böyle bir yazıyı, Çorum'un leblebısı ve Paris'in EifTel'i ile sürdürmek pek tııhaf ama, ne yapalım, öylc oldu işte, ama işte hemen geliyorum asil kente, Prag'a. Ve "Prag'ın pcnccreleri" diyerekten baş.lıyorıım. Prag'ın pencereleri lekin dcğıldir. Değıldır, çünkü adamı tuttuklan gibi atarlar oradaıı. daha doğrusu atmışlardır. Bu olayların ilkı. 1419 yılının 30 Tem İ muz günü olmuştur. Din adamlarının yanlış yolda olduklanna inanan Jan Hus'un yandaşları, Bclediye'yi basarak, üç konsülü ve yedi vatandaşı, binanın pencerelerindcn dışarı ftrlatmışlardır. Ikincisinin tarihi, 1618 yılının Mayıs ayının 23'üdür. O gün Prag'ın öfkeli Protestanlan, üç Katolik Praglıyı, Hradcany Şatosu'ndan atmışlardır. Ve işte üçüncü atış: 10 Mart 1948'de, Çek Cumhuriyeti'nin kurucusu Tomas Masaryk'ın olduğu Jan Masaryk, Czernin Sarayı'nın banyo pencerclerinden birinin altında ölü bulunmuştur. Prag'ın pencerelerinden sonra, Prag'ın köprüleri. Kaç tane bilmiyorum ama, haylı çok, Paris'ı aratmaz. Bu köprülerin altından, Vltava Nehri akar na/lı na/lı. Eskiden pek coşkun muş, deli deli taşar yıkarmış. Oysa şimdi öyle değil, zaptı rapta alınmış, dedim ya, şimdi artık pek nazlı. Bense, o senn temmuz günü, birden bastırınca yağmur, oturuyorum kıyısında Vltava'nın, soğı.k bir bira içiyorum yavaş yavaş ve Bedrich Smetana'nın, o zavallı sağır ve deli Çek bestecinin, bu akarsuyu anlatan ve dünyalar kadar sevdiğim o müziğini düşünüyorum. Karşımda Karlov Most, yani adını, Prag krallarının en büyüğünden, Şarl'dan alan köprü, taş bir köprü, bir yaya köpriisü, Prag'ın en ünlü köprüsü. Şöyle böyle 600 yıldır oradaymış. Sağlamlığını, uzun yaşamını. Kral IV. Şarl'ın, temelinı, yıldızlann bu iş ıcin en uygun olduğu gün ve saatte, Satürn yani Zühre gezegeninin güneşle birleştiği bir 9 temmuz günü attırmasına borçlu olduğu söylenir ki, neden doğru olmasın, öylc değıl mi? Charles Bridge'in üzerin de tuhaf bir adama rastlıyo rum, tuhaf bir çalgı çalıyoı Kasetınden bir tane altyo rum. "Açıklamayı hangi dil de istersin?" diye soruyoı Şaka olsun diye, "Türkçc olsun" diyorum. Ve adam, daktiloyla Türkçe yazılmi!> bir kâğıt çıkanp veriyor Müthiş şaşınyorum. Rehberimiz aldı bizi gö türdü Prag'ın her yerinden görünen Prag Şatosu'na. Prag Kalesi de diyebilirsıniz. Kocaman bir kale, görkemli bir katedral. Sonra, yinc kalenin içinde, darca ve kısaca bir sokak. "Ortaçağ'da altın yapan simyacıların sokağı burası derlersc de inanmayın" dedı rehberimiz. O sokak üzerindeki evler küçücük, daracık. O evlerden birinde Kafka oturmuş bir zamanlar, orada yazılar yazmış, bu kesîn. Çek birasının tadına doyum olmuyor, Prag'ın ünlü VVenceslas Meydanı, git git bitmiyor. Nasıl bitsin, 60 metrcymiş genışlıği, 680 metreymiş uzuhluğu. Wenceslas'ın atlı heykelinden aşağıya, eski Prag'a, Stare Mesto'ya doğru yani, tatlı bir eğımle ııııyor. Sağında solunda, büyüklü küçüklü dükkânlar, birahaneler, sanat galenlcri. Bir tanesınde, yalnı/ca Rus sanatı var. Ncdcninı anlamak zor değil bunun: Galerinin sahıbi, sarı bir Rus kadın. NVenceslas Meydanı, NVenceslas Meydanı... O unutulası, ama unutulamayan Prag bahannda, Sovyet vc Doğu Alman ve Polonya tanklan, en çok bu meydanda çiğnemiş olmalılar kenti. Geçelim mi bunlan? < D E R O İ 2 6E Y L U L 1 9 9 3 S A Y I 3 9 2 24 C U M H U R İ Y E T