Catalog

Gökova Körfezi'ne ait koruma sınırı, "santralı koruma alanı dışında bırakacak" şekilde, 5 km. kadar yakınından geçirilmişti. Böylece körfcze adını vc kimliğini veren Keramos da "özel olarak konımaya değcr görülmeyen" alanda kalmıştı. Oysa Keramos, körfezdeki antik Sedir (Cedrai) adasıyla birlikte, bölge içinde "özellikle" korunması gereken en önemli iki yerleşmeden de birisiydi. Antik çağın ünlü Keramos şaraplarına ait üzüm bağlannın bulunduğu Ören ovası ve eşsiz gü/clliklcki kıyı kuşağı da yinc koruma alanı içinc alınması tartı^masi7 olan doeal eü/elliklerdcndi Şarap ve uygarlık merkezl Keramos'un tarihi İ.ö. 5. yy. kadar u/anıyor. İ.ö. 2. yy.'da Roma imparatorluğu'na bağlanıyor. Seramik sanatında tüm Akdeniz'de ün yapan kentin, bundan ötürü "keramos" adını aldığı sanılıyor. Aynca şarapçılıkta da yine nam sahibı ve Keramoslu denizcilerin sarhoşlukları, Karyalı kadınların lirik şarkılannda dilden dile dolaşıyor. Antik kentin sokaklarında gczinirken, tarihi duvarlara yaslanmış eski bir evin bahçesinde, yüzlerce boş şarap şişesinı yığılmıs. olarak görüyoru/. "Anlaşılan, iki bin yıllık gclcnck sürüyor" diye düşünürken, evin sahibi, daha doğrusu "şişclerin kahramanı" çıkıp geliyor. kıımızı yanaklı, güleç yüzlü, sevecen bakışlı ev sahibi, adının Ayhan Gökmen olduğunu söylüvor ve gerçekten bir "kahraman" olduğu a/ sonra hemen unlaşılıyor. Bahçedeki boş şişeler, Bay Gökmen'in sadecc son birkaç yıllık tüketimi. Fotoğraf için po/ verirken, özcllikle onların yanında duröranll Ayhan Gökmen, Kcramos'un Iklbin yıllık şarap ması ise şaraba olan dekültUrUnU "kahramanca" yasatanlardan... rin saygısmın göstergeKeramos antik kenti, 1950'lere kadar büyük (iranda ayakta duruyormuş. O yıllarda bir kömür şirketi, iskele kurmak için tarihi kalıntıları "denizi doldurmak" için kullanılmış ve kentin önemli yapıları bu nedenle yıkılıp, yok olmuş. Bugün, yine de, Roma dönemine ait şehir surlan, iki tapınak, bazilika olduğu anlaşılan Blzana donamin* ait yapılar, ö r * n •vlarlnln müştamilatları... apsisli yapı, çok sütunlu binalar, mezarlar, su kemerleri, BiGelin görün ki, çevre koruma* sınırı zans çağından kalma kilise kalıntılan ve santralı dışarda tutup, olası "çevreci" ören köy evleriyle içiçe olan eski kent yaptınmlardan kurtarınca, kurunun duvarlan, insanı binlerce yıl önceye göyanında yaşın da yanması misali Keratürmeye yetiyor. mos vç ören dc Kerme Körfezi'ndeki Tarihi yapı kalıntılanndan, üzerleri "gözden çıkartılan" alanlarda kaldılar. deıme çatma malzemelerle örtülebilenSanki, santralın 40 km.'ye kadar yaraler ise, hemen yanıbaşındaki evin müştacağı hesaplanan kirliliği, kâğıt üzetemilatı ya da "ahın" olarak kullanılırindeki 5 km. öteden geçirilen "koruma yor. Antik sütunlar ve iki bin yıllık sınırınr aşamayacakmış gibi, hem Gömermer blok taşlar da ören evlerinin kova bölgesi "santrallı korumanın" ka"sağlam" dayanaklarını oluşturuyor. ra mizahını yrfŞamaya başladı, hem de ...Ve,8mayıseyleml körfezin tarihsel merkezi, "korunacak çevre zenginliği" içinde sayılmadı... 8 Mayıs 1993 günü Gökova Körfezi C U M H U R İ Y E T D E R 0 İ 2 0 H A Z İ R A N 1993 SAYI 378 şin başında hamur yoğurduar, kimseyi aç bırakmadılar. Aslında örenliler, santrala karş.ı yıllardır dircniyorlar. 80'li yılların başlarında, daha inşaat yükselmcden yaplıkları eylemler, dönemin ılevlet büyüklerince "santral hııralara uygarlık gctirccek" irnerek yanıtlanmıştı. Arkaııdan ise yine santrala karsj etkinlikler yapan çevreciler ve yöre halkı, sürekli jandar1 nıa baskılarıyla karşılaşmi }iı. kıyısındaki Yalı Mahallesi'nde düzenlenen büyük çevre mitingine, örcnliler "son bir umutla" katıldılar, omuz verdiler. Ülkenin dört bir yanından gelen duyarlı insanlar, termik santralın çalıştırılmaması için konuşmalar yapıp, yeni eylem kararlan alırlarkcn, Örenli kadınlar da konuklan için lokma ve börek döktüler, bütün gün boyunca ate Örenliler ve yörenin duyarlı insanları, /aman içersinde bu santralla birlikte, aslında \.ııolan uygarlıkların da yitinlmcktc olduğunu yakından "(udüler. Özcllikle Keramos ise, o "zorlu" sava'jim yıllarında hıç ortalıkta görünme\en, ancak geçen yıl DemircTin "santralı taşıyacağız*' demesinden sonra gazetelerinde kampanya başjatıp, "Gökova aşığı" kcsilcn kimi ünlü yorumcularımızı da anlamlı bir scssi/lik içinde izlemeye başladı. Bugünlerde Bodrum'a uzanacaksanız, MilasMuğla yol ayrımından 45 km. kadar güneydeki ören'e de mutlaka uğrayın. 8 Mayıs'ta santralın çitlcrine bağlanan protesto çaputlarına siz de bir yenisini ekleyip, ardından Keramos'u ziyarct edin ve yaşama kavgasında yalnız bırakılmayacağını söyleyin... Karamoa'un AnıiK sur auvarıarı, Urenın sevımlı eşeKierı ıçın en guvcnll aığınaklar («n üatta)... öranll kadınlar, lokma dökerek, çevrecl konuklarını aç bırakmadılar (Uatt*)... 19