Catalog

C EPECEV R E KİMYA KİRLETTİ, KİMYA TEMİZLİ Çevre kirliliğinin en büyük sorumlularından biri kimya. Şimdi suçunu kabullenip yeni ürünlerle doğayı korumaya çalışıyor. "Yeşil kimya" sloganıyla tüm ülkelerde sorunların temellerine iniliyor. imya bize plastiği sunuyor, atna ozon tabakasındaki delikten de sorumlu. Enerji üretiyor, ama dev petrol tankerlerinin masmavi denizde bıraktıklan " simsiyah petrol atıklannı önleyemiyor. Bir yanda böcek ilaçlan, dcterjanlar ve ilaçlar; diğer yanda kirli denizler, zehirli atıklar. Tartışmasız kimya insan yaşamını kolaylaştınyor, ama doğanın tahribinde dc bir numaralı sanık olarak sorgulanıyor. Birçoğuna göre petrokimya endüstrisi olmasaydı insanlık bu derece ileri gedemeyecekti. Bir seçim söz konusuydu, insanlar tcknolojiyi doğaya tercih ettiler. llaç endüstrisi durmadan nehirleri kirletiyordu, kimse ilaçtan vazgeçmeyi aklının ucundan geçirmediğinden bu vahşete gö/ünü kapadı. Artık kimya endüstrisinde bu tıp üretim bitmek üzere. Yeni yaptmmlar kohduğundan ya da çok • iyi kontrol mekaniz4 " . jnasi kurulduğunJ ^ K İ a n değil bu deği K Jflfşim. Çevrecilerin de büyük baskısıyla kimya her şeye yeniden başlıyor. Doğayı kirlctmeyecek buluşlar peşinde. Daha pek yeni de olsa "yeşil kimya" ayaklannın üzerinde duruyor artık. Kimya endüstrisi 1986'daki bir olaydan sonra gücnirliğini tamamcn yitirdi. Hındistan'da Bhopal'daki bir fabrikadan çevreye yayılan gaz kaçağı sonucu 2500 insanın ölmesi, 150 bin insanın da kör olması dünya çapında tepki yaratmıştı. O günden sonra uluslararası büyük kimya şirketleri faaliyetlerini daha güvenli ^artlarda sürdürmek için birçok önlem almak zorunda kaldılar. • Amerikan kimya endüstrisi havaya, suya ve toprağa bıraktığı atıklannın miktannı yüzde 41 azalttı. Çokuluslu şirket Monsanto (en tehlikeli maddeleri üretiyor) atıklannı yüzdc 90 antmaya giriştiğini açıkladı. Italya'da Montecatinı sülfürik asiti çevreye bırakmayacağı garantisini verdi. İCimya endüstrisinin kendine çeki düzen vermediği durumlarda hükümetler ve çevre teşkilatlan sıkı kontrollerle kimyacılan göz altına aldı. Ama sonuçlar her zaman beklendiği gibi gelişmedi. örneğin, Alman kimya kuruluşlannın en öndc gclenlcrinden Hoechst, bu yıl iki ay içinde 11 kazaya neden oldu. Daha fazla kazanma arzusu doğayı koruma endişesinin önüne geçince kazalann önü alınamıyordu. 1915 Kimyasal silahlar: Savaşlarda gazkullanıldı Pölitik kontroller de sıkı güvenlik önlemleri de bir noktadan sonra fejaketleri önleyemiyordu. Shetland Adalan yakınlarında karaya oturan dev petrol tankeri Braer'den çevreye yayılan petrol ansızın doğayı mah Şr n ZAFERVE YENİLGİLERLE DOLU KJMYANIN YÜZYILI 1897 Aspirinpatent aldı t t 1907 llkplastık, bakalit 1928 llkrenklifilm CUMHURİYET DEROİ 2 MAYIS 1993 SAYI 371