Catalog

PAZARIN PENCERESİNDEN Antenime nicin "kara" bağladım? ietnam'daki savaş boyunca her gece saat yedi habcrlerinde üç ayrı TV kanalı ABD vatandaşlarına savaş haberlcrini aktanrdı. Seyircilerin bir bölümünün yakın, uzak akrabaları, bir bölümünün dc tanıdıkları Victnam'ı "kurtarmaya" gitmiijlerdi. İyi yetişmiş, gö/üpek tclcvı/yon habcrcileıı, harbi /aman /aman cephcnin en ön saflarına kadar sokularak tüm dehşetıylc yansıtıyor, her gece, o güıı kaç Amerikan askerinin, yıttığinı dc belirtiyorlardı. Harbi oradaymışçasına i/leycbilen Amerikalılar bir süre sonra tcpki göstermeye basjAdılar. Öncc harbe katılmak ü/ere orduya çağrılan gcnçlcr gıtmemektc direnmeye başladılar; /amanla harp alcyhtarı gösterıler artlı. Kamuoyu yoklamalarında harbın hemen bıtmcsini istcycnlerin büyük çoğunluğu oluşturduklan gö/lendı. ...Ve ABD'li yöneticiler, Vietnam'daki savaşa son vernıek, çckip gjtmck /orunda kaldılar... Eski harplcrdc televizyon yoktu. BBC'de programları ılgi ile izlenen Alistair Cooke, televı/yon önccsı döncmin savaşlarmdan bırını, I Dünya Harbı'ndeki Flandres çarpışmalarını şöyle anlatmıştı: "Kitaplığımda Flandres kampanyasına dair bir kitap var. Ondan okuyorum. 1917 yılının 31 teıııınu/undan aynı yılın 10 kasımına dek sürmüş olan bu savaşın ntütlcfiklerin /afrrinc katkısını anlamak kabildir. Ru savaşta Britanya ve Britanya Devletler Camiası'ndan 238 bin kişinin ölmcsine rağmen askerlcrimi/in morali daiıııa yiiksck kalmış /.afere olan inançları sarsılmaniüjtır. Bu satırların ya/arı fngıli/ ordusunun Fransa'daki kumandanlığında görcvli bir yüksek rütbeliydı. Acaba bu kadar çok kayba rağmen Brıianyalı askcrlerin morali böyle yüksek mıydi? Aslında bu satırlar gerçeği yansıtmıyordu. . O harp sırasında Britanya Başbakanı olan Lloyd George bu savaş konusunda sunları söylemışlı: "Ka\ıplar 399 hini hulmuşlu. Bu rakam askcri kaynakların lahminlcrinin üç kaJıydı!" Moralin buna rağmen yüksek olmasıLabıl miydi? Tabii kı değıldı' Ama o harpte televı/yon yoktu; harp muhabırleri vardı, ama eepheden geriye, mcmleketlerine yolla V yabilecekleri haberler sansüre tabiydi. Bu nedenle savaşanların ülkesinde, geriye kalanlar harbin dehşetini, kayıplarının çokluğunu öğrcnmcmış, o sırada eepheye gıdenleri bandomızıka refakatinde coşku ile uğurlamışlardı. Gerçekler yıllar sonra, o savaşı i/lemiş, ancak sansür nedcnıyle olup bitenlcri aktaramamış muhabırlenn kaleme aldıkları kıtaplardan öğrenilecekti. Bunlardan biri olan Philip Gibss'in kitabı, bizc o savaştan kaçan çok sayıda Ingili? askerinin kurşuna di/.ildiğinı, morallerının ne kadar kötü olduğunu ve hiçbir ise yaramayan dortte bir mıllik bir alan için bu kadar çok askerin ölüme gönderilnıesının ne boyutta usdışı bir davraııış olduğunu anlatır. Cîerçeğı bilmek, kandmlmamak kötü müdür1' Gerçek saklansaydı ABD, K. Vietnam'ı yenebılir miydi? Daha fa/la kayba rağmen Güney Vıetnam'ın bir bölümü elde tutulabılseydı bunun ABD'ye yaran ne olurdu? Flandrcs'da televi/yon bulunsaydı ko mutanlar bu kadar çok askeri ve subayı inatla ölüme sevk edcbilirler miydi? Flandrcs'da bu kadar ölü verilmese Ingiltere harbi kaybeder miydi? Bugün başta televi/yon ve radyo, tüm ıletişjm araçlarıyla özellikle sansürsüz haber akışının sağlanmış olması gelişmiş ülkelerin, geri kalmışlara karşı en önemli üstünlüklerinden bıridır... Habercilikte devlet tekeline rağbet, resmı haberlerden gayrısını gıdermek ve buna kılıf uydurmak iyı bir şey midir? Çernobil olayında Türk Milleti bundan çok mu yararlandı? Birkaç hafta önceki uzun tatilde şimdiye kadar görülmemiş, sayıda yurttaşımı/. Mısır'a turist olarak gittiler. Oysa son aylarda bu ülkcdc Radikal Islamcılar turıstlere yönelık bombalama eylemlennde bulunmaya başlamışlar, birkaç turisti de öldurmüsjerdi. Bu nedenle ABD'dcn ve Avrupa'dan Mısır'a gitmeyi planlamış bir çok ınsan gezilerini ıptal ctmislcrdi. Daha çok temel attna törenı nakleden devlet tclevizyon ve radyolarından bu konuda yeterli bilgileri edinememiş olan yurttaşlarımı/ işte bu nedenle ıptal edilen yerleri doldurmak için koşa koşa gitmişlerdi.. Allah'tan başlarına bir s.ey gelmedı. Ama yeterince uyarılsalar fena mı olurdu? Anayasanın özel telcvı/yona \e radyoya izin vermediği bu kadar zaman sonra hatırlandı. llgili maddenin bu süre içinde değiştirilememesıne yol açan adalet ve beceriksizliğin ceremesi, kapatılan radyo ve televizyon istasyonlarına ve bunları zevkle izleyen Türk halkına ödctilmemeliydi! Çoksesliliğin bu türlüsünün kesintiye uğratılmasına gö/ yuman iktidarın milletvckilleri, başlarına geleceği, çeşitli FM radyonun simgesini taşıyan otomobillerin kabarık sayısına bakarak tahmin edebılırlerdi. Demokrasinin temellerinden başlıcası sayılan çoksesliliği ülkeyc getirecek olanın şu ya da bu büyüğün lütfu değil, getirmeyecek yönetimın unutamayacağı olumsu/ halk lepkisi olduğuna inandığım için antenime ben de "kara" bağladım. Sizdeöyleyapın! 4 D E R O İ 1 1 N İ S A N 1 9 9 3 S A Y I 3 6 8 16 C U M H U R İ Y E T